Transcript Örneklem Seçimi - Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Örneklem Seçimi
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
23.11.2010 – Fırat BÖTE – 4
Amaç
Evren ve örneklem arasındaki ilişkiyi
açıklayabilecek,
 Örnekleme türlerini açıklayabilecek,
 Araştırmanın amacı ve olanaklar
doğrultusunda uygun örneklemeyi
yapabileceksiniz.

Yöntem
Araştırma Modeli
Evren ve
Örneklem
Veri Toplama
Çözümleme
3
Soru:

Fakültedeki bilgisayar kullanım
faaliyetlerinin etkililiği hakkında E.F.
öğrencilerinin geribildirimlerinin alınması
için bir anket hazırlanmıştır.
◦ Bu anket kaç kişiye uygulanmalıdır?
◦ Anketin uygulanacağı kişiler nasıl
belirlenmelidir?
4
EVREN
Evren
Çalışma
Evreni
Örneklem
Örnek
Olay
5
EVREN
Genellenmek istenilen elemanlar bütünü
 Ulaşma güçlüğü
 Parametre
 Sınırlama
 Çalışma evreni

6
ÖRNEKLEM

Güçlükler
 Maliyet
 Kontrol
 Etik zorunluluklar

Örneklem
 Belli bir evrenden
 Belli kurallara göre seçilen
 Evreni temsil yeterliği kabul edilen
 Küçük kümedir
 İstatistik
7
Örnekleme (Sampling)

Evrenden örneklem alma işlemi

Yansızlık-Tesadüfilik-Seçkisizlik
 Belli bir örneklem büyüklüğüne ulaşmada, evrendeki her ünitenin
örnekleme girebilme olasılığının
 belli,
 bağımsız ve
 birbirine eşit olmasıdır
 Kişisel yanlılık, gönüllülük, en kolay ulaşılanı seçme
8
Örnekleme (Sampling)

Eleman örnekleme
 Oransız eleman örnekleme
 Basit tesadüfi örnekleme
 Yalın örnekleme
 Yansız örnekleme
 Oranlı eleman örnekleme
 Tabakalı örnekleme
 Gruplandırılmış örnekleme
9
Örnekleme (Sampling)

Küme örnekleme (Grupça örnekleme)
 Oransız küme örnekleme
 Oranlı küme örnekleme



Güçlü

Fiziki alanı daraltma

Maliyet düşüklüğü

Kontrol kolaylığı
Sınırlılık

Bireysel ayrılıkları yeterince dikkate almama

Örnekleme yanılgısının artması
Kademeli örnekleme:
 Küme + küme veya
 Küme + eleman
10
Örnekleme (Sampling) sürecinde
yapılması gerekenler:
1.Çalışma evreninin tanımlanması
 2.Evrendekilerin listelenmesi
 3.Örnekleme türünün belirlenmesi
 4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
 5.Örneklemin alınması
 6.Temsilliğin sınanması

11
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

1.Çalışma evreninin tanımlanması
◦ “Eğitim Fakültelerinde okuyan dördüncü sınıf
öğrencileri”

2.Evrendekilerin listelenmesi
◦ Tam liste
 Yansızlık, sonuçları genelleme
12
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

3.Örnekleme türünün belirlenmesi
◦ Evrendeki elemanların gösterdiği dağılım
◦ Temsilde aranan tamlık ve maliyet
13
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ a.Evrenin benzeşikliği
◦ b.Değişkenlerin kontrolü-tarama ve deneme
◦ c.Çözümlemedeki gözenek sayısı
◦ d.Örnekleme türü
◦ e.Güven ve sapma
◦ f.Kestirilen evrendeğer Türü:
Tanım: “Evrenden hesaplanan ya da örnekleme yoluyla
kestirilmek istenen, evrenin ayırıcı bir niteliğine ilişkin
değer. Örneğin, evrenin ortalaması. ”
◦ g.Olanaklar
14
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ a.Evrenin benzeşikliği
 Kan, su, toprak, taş, elma
 Dünya, ülke, şehir, semt, aile
15
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ b.Değişkenlerin kontrolü-tarama ve deneme
 Tarama modeli
 Deneme modeli
◦ c.Çözümlemedeki gözenek sayısı
Y
C
X
D
A
1
3
B
2
4
16
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ d.Örnekleme türü
 Oransız / Oranlı
◦ e.Sapma ve Güven




e: ±1
Güven düzeyi: %95, %99
Yanılma olasılığı: %5, %1
Z:1,96 – Z: 2,58
17
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ f.Kestirilen evrendeğer türü





Ortalama
Ortanca
Standart sapma
Frekans
Oran
18
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ f.Kestirilen evrendeğer türü
 Ortalama
 n=((zxss)/e)^2
 Oran
 n= (.25xz^2)/e^2
19
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ f.Kestirilen evrendeğer türü
 Standart sapmayı kestirme




Önceki araştırmalardaki ss
Pilot gruptan elde edilen ss
Ranj 1/6, ……1/3
Uzman görüşleri
20
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

4.Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması
◦ g.Olanaklar






Benzeşik grup sayısını arttırma
Güven düzeyi ve sapma sınırını değiştirme
Gözenek sayısını değiştirme
Çalışma evrenini daraltma
Küçük örneklemli yinelemeler
En küçük örneklem büyüklüğü
 Korelasyon >30
 X^2: 0 ve %20<5
“Evrenin belli bir yüzdesini örneklem olarak alma işleminin bilimsel bir
temeli yoktur”
21
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

5.Örneklemin alınması
◦ Ad çekme, yazı tura atma
 Çekilen eleman kümeye geri atılmalı
◦ Yansız numaralar çizelgesini kullanma
 Sayfa:52: Sütun 5 Satır, 2 yatay okuma
 2500 eleman 4 rakam
 Yansız numaralar 8864, 8527, 2018, 8336…..
◦ Yansız diziden eşit aralıklarla seçme
 Sıralama
 Aralık: N/n
 Yansız başlangıç noktası
22
YÖNTEM
Örneklemenin Yapılması

6.Temsilliğin sınanması
◦ Oranlar: Evren-örneklemdeki cinsiyet, yaş vb.
◦ Örneklem büyüklüğü kestirmede kullanılan ss ile
örneklemden elde edilen ss karşılaştırma
23
KAYNAKLAR
Arıkan, Deniz. (2009). Ege Üniversitesi Açık Kaynak Ders
Materyalleri.
Karasar, Niyazi. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel
Yayıncılık.
24