• • • • • • • • • •

Türkiye elektrik sisteminin işletilmesi, 10 adet Yük Tevzi Merkezi tarafından yürütülmektedir;

Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Ankara) Trakya Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (İstanbul) Orta Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Ankara) Batı Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (İzmir) Kuzeybatı Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Adapazarı) Orta Karadeniz Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Samsun) Doğu Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Erzurum) Güneydoğu Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Elazığ) Doğu Akdeniz Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Adana) Batı Akdeniz Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü (Antalya)

Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü

Batı Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü

ÜRETİM-TÜKETİM (2014 İlk 3 ay)

  Üretim (Net) : Tüketim : 13,1 8,2 milyar kWh milyar kWh   (Hat kayıpları ihmal edildiğinde) 2014 yılı ilk üç ayında bölgemiz dışına 4,9 milyar kWh enerji 380 ve 154 kV irtibat hatlarımız vasıtasıyla aktarılmıştır. Bir başka ifade ile; 2014 yılı ilk üç ayında bölgemiz üretiminin ortalama %37*’si bölgemiz dışına aktarılmıştır ve gündemdeki üretim yatırımları düşünüldüğünde bu oranın önümüzdeki yıllarda artacağı öngörülmektedir. * Bu oran 2011’de %31, 2012’de ise %32 olarak gerçekleşmiştir

     380 kV EİH: 154 kV EİH: 380 kV TM Sayısı: 154 kV TM Sayısı: Toplam TM Sayısı: 2.008 km 4.683 km 18 130 148     380kV Santral Sayısı: 11 154kV Santral Sayısı: 52 OG Santral Sayısı: 69 Toplam Santral Sayısı: 132  Rüzgar Santralı Sayısı: 47

Enerji İletim Hatları ve Trafo Merkezi

İLETİM

 Bölgemiz, enterkonnekte iletim sistemine 4 adet 380 kV irtibat hat güzergahı ile bağlıdır; 1) Soma B-İÇDAŞ Bekirli-İÇDAŞ Karabiga Bandırma DGKÇ-Bursa DGKÇ 2) Soma B-Balıkesir II-Bursa Sanayi 3) Işıklar-Seyitömer 4) Yatağan-Denizli IV

Bölge dışına aktarılan güç miktarı 3500 MW*’ı bulabilmektedir. * 03.02.2014 08:00 380 kV irtibatlar: Bandırma DG-Bursa DG: 1184 MW Bal.II-Bursa San: 770 MW Işıklar-Seyitömer: 500 MW Yatağan-Denizli: 870 MW

BÖLGEMİZ ÜRETİM KAPASİTESİ (İL BAZINDA)



İZMİR 3982 MW



MANİSA



BALIKESİR 1749 MW 1644 MW



ÇANAKKALE 1549 MW



AYDIN



MUĞLA 474 MW 2051 MW



TOPLAM: 11449 MW

BÖLGE TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN İLLERE GÖRE DAĞILIMI

MANİSA 15% BALIKESİR 14% ÇANAKKALE 14% AYDIN 4% MUĞLA 18% İZMİR 35%

BÖLGEMİZ ÜRETİM KAPASİTESİ (KAYNAK BAZINDA)



DOĞAL GAZ 4318 MW



LİNYİT 3045 MW



RÜZGAR



İTHAL KÖMÜR



SU 1852 MW 1355 MW 512 MW



J.TERMAL+DİĞER 368 MW



TOPLAM 11449 MW

BÖLGE TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

İTHAL KÖMÜR 12% RÜZGAR 16% SU 4% JEOTERMAL 2% DİĞER 1% LİNYİT 27% DOĞAL GAZ 38%

BÖLGEMİZ ÜRETİM KAPASİTESİ (TÜRKİYE’YE ORANI)



BÖLGEMİZ BRÜT ÜRETİM (2013): 52 TWh



TÜRKİYE BRÜT ÜRETİM (2013): 239,3 TWh BÖLGE TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN TÜRKİYE KURULU GÜCÜNE ORANI

BAYTM 22% DİĞER 78%

BÖLGEMİZ TÜKETİMİ (TÜRKİYE’YE ORANI)



BÖLGEMİZ TÜKETİMİ (2013): 33,7 TWh



TÜRKİYE TÜKETİMİ (2013): 245,5 TWh BÖLGE TÜKETİMİNİN TÜRKİYE TÜKETİMİNE ORANI

BAYTM 14% DİĞER 86%

PERSONEL DURUMU

• • • Tekniker: •    Teknisyen: Memur: Sözleşmeli: İşçi: • Mühendis: İdari:

TOPLAM:

16 2 11 12 2 28 11

82

MUĞLA TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

LİNYİT 81,9% SU 15,5% RÜZGAR 2,6%

BALIKESİR TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

DİĞER 38,7% DOĞAL GAZ 1,5% LİNYİT 0,7% SU 2,1% 57,1%

AYDIN TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

DOĞAL GAZ 14,2% RÜZGAR 17,2% SU 19,5% JEOTER MAL 47,5%

MANİSA TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

RÜZGAR 20,9% DOĞAL GAZ 16,0% SU 3,9% LİNYİT 59,1% RÜZGAR 7,7%

ÇANAKKALE

DOĞAL GAZ JEOTERM AL DİĞER 0,5% 1,0% 5,3% LİNYİT 20,7% İTHAL KÖMÜR 64,9%

İZMİR TOPLAM KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

RÜZGAR 15,0% İTHAL KÖMÜR 8,8% F.OİL 2,2% DOĞAL GAZ 74,1%

İZMİR MANİSA BALIKESİR ÇANAKKALE AYDIN MUĞLA

TOPLAM BYTM BÖLGESİ İL TÜKETİMLERİ (MWh) 2010

15.532.871

3.069.457

2.597.970

3.357.772

1.913.018

2.363.722

28.834.810

2011

17.082.815

3.405.772

2.828.881

3.684.892

2.087.593

2.623.704

31.713.658

2011 ARTIŞ (%) 10,0 11,0 8,9 9,7 9,1 11,0 10,0 2012

18.018.295

3.820.410

2.942.863

3.718.659

2.306.471

2.910.372

33.717.070

2012 ARTIŞ (%) 5,5 12,2 4,0 0,9 10,5 10,9 6,3 2013

17.657.930

4.095.124

2.943.552

3.844.431

2.316.208

2.835.468

33.692.712

2013 ARTIŞ (%) -2,0 7,2 0,0 3,4 0,4 -2,6 -0,1

Tevzi Merkezi Kumanda Kontrol

 Temel Amaç ÜRETİM ile TÜKETİM dengesini sağlamaktır. Üretim ve Tüketim oranı eşitse frekans değerimiz 50 Hz Olur . Kumanda odasının en üstünde bölgedeki frekans durumunu gösteren bir gösterge vardır. Ülkemizde frekans aralığı diğer bölgelere göre daha esnektir .Sistemin

48 ila 52 Hz arasında seyretmektedir

 Üretilen enerji tamamen tüketilmelidir. Bu sebepten bu tevzi merkezinde sistemde belirli birim enerji almayı kestiğinde Manevra adlı verilen çalışma yapılır. Bu çalışma belirli bir trafonun enerji kesmesi durumunda bir diğerine enerjiyi gönderilerek yapılır. Ancak diğer birime gönderilen enerji o sistemin taşıma kapasitesini aşmaması gereklidir . Tevzi merkezlerinde gerekli hesaplamalar yapılır .Şayet fazla enerjiyi taşıyabilecek birim yok ise enerji diğer tevzi merkezlerine yönlendirilir.

Manevra işlemi nasıl yapılır.?

Örneğin Biga ile Erdek birimleri arasında manevra olacaktır.Bu birimler sekronize şekilde belirli işlemlere tabi tutulur. Bigadaki merkeze Önce Kesiciyi aç komutu verilir sonra ayırıcıyı aç en son olarak topraklamayı aç komutu verilir. Erdekteki birime ise aynı işlemi ters yönde izlenilmesi istenir.

 Tevzi merkezinin bir diğer sorumluluğu da yetersiz enerji durumudur. Günlük şartlarda yetersiz enerji durumu söz konusu olursa . Bölgede bulunan özel santrallerden fiyat teklifleri alınır ve ihale usülüyle ihtiyaç olan enerji miktarı buradan satın alınır.

 Tevzi merkezlerimiz Avrupadaki merkezlerlede iletişim halindedir. Bazı durumlarda yurt dışından içeri ya da dışarı belirli standartlarda enerji aktarımı gerçekleştirilir.

 SİSTEMDE KIRMIZI IŞIKLA SİNYAL VEREN BİRİMLER DÜZGÜN ENERJİ ALAN BÖLGELERDİR  SİSTEMDE YEŞİL IŞIKLA SİNYAL VEREN BİRİMLER İSE ENERJİ ALMAYAN BİRİMLERDİR

Primer Sekonder Frekans Kontrol Sistemi

 Avrupa standartları ülkemize girdikten sonra kullanılmaya başlanan bir sistemdir.

 Sistemi basitçe açıklamak gerekirse ;  Sistem standart durum kontrolü yapabilmek için zaman zaman örnekleme alır. Bu örneklemeyi değerlendirip Standart bir durum tespiti yapar

 Sistem elde bulunan gücün bir kısmını yedekleyerek acil durumlarda otomatik olarak kendiliğinden devreye sokmaktadır

Sorular

 Aşağıdakilarden hangisi Işıklar tevzi merkezi enterkonnekt iletim sisteminin 4 hat güzergahından biri değildir ?

a) Soma B-İÇDAŞ Bekirli-İÇDAŞ Karabiga-Bandırma DGKÇ-Bursa DGKÇ b) Soma B-Balıkesir II-Bursa Sanayi c) Işıklar-Seyitömer d) Yatağan-Denizli IV e) Adapazarı – Ordu cevap : e

 Tevzi merkezi kontrol kumanda sisteminde hangi renk enerji iletiminin gerçekleştiği sinyalini belirtir ?

 A )Sarı  B )Beyaz  C )Yeşil  D )Kırmızı  E )Lacivert  cevap : D

 Batı Anadolu Tevzi Merkezisinin bölgesinde üretilen enerji en falza hangi kaynaktan elde edilmektedir ?

 A )Rüzgar  B )Su  C )Doğalgaz  D )Linyit  E )Kömür  Cevap : C

 Aşağıdaki illerimizden hangisinin enerji üretim kapasitesi daha fazladır ?

 A ) Muğla  B ) Aydın  C ) Manisa  D ) Balıkesir  E ) Çanakkale  cevap : A

 Teiaş Batı Anadolu Tevzi İşletmeciliği Müdür Yardımcısı KÜRŞAT BÜLBÜL  Başmühendisler ;  BİLAL KALAYCI  BETÜL HANIM’a teşekkürler …