Transcript Document

Web 2.0 Teknolojilerine ve
Uygulamalarına Genel Bakış
Yaşar Tonta
Hacettepe Üniversitesi
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
[email protected]
yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 1
Plan
• Bilgi artışı
• Dijital yerliler, dijital göçmenler, “dijital insanlar”
• “Tuğla ve harç”tan oluşan kütüphaneler – sanal
kütüphaneler
• Web 2.0
• Library 2.0
• Semantik Web
• “Yakınsama” ve bilgi hizmetlerine etkisi
• Gelecek
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 2
Genişleyen / Patlayan Dijital Evren - 2008
http://www.emc.com/about/destination/digital_universe/pdf/Expanding_Digital_Universe_IDC_WhitePaper_022507.pdf
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
http://www.emc.com/collateral/analyst-reports/diverse-exploding-digital-universe.pdf
Slide 3
6 yılda 9 kat artış
CERN’deki Büyük Hadron
Çarpıştırıcısı projesindeki sadece
bir deneyde saniyede 40 TB
sıkıştırılmış veri gönderilecek
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 4
Growing / Grown Up Digital
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 5
Dijital Yerliler, Dijital Göçmenler
Farkı türlerdeki deneyimler farklı
beyin yapılarına yol açıyor.
-Dr. Bruce D. Berry, Baylor Tıp
Fakültesi
http://www.marcprensky.com/writing/Prensky%20-%20Digital
%20Natives,%20Digital%20Immigrants%20-%20Part1.pdf
“Bilgisayarla büyüyen çocuklar bizden
farklı düşünüyorlar. Hipermetin akıllar
geliştiriyorlar. Oradan oraya atlıyorlar.
Sanki bilişsel yapıları sıralı değil
paralel.” . . . “Eğitim sistemlerimizdeki
halihazırdaki baskın doğrusal
düşünme süreçleri oyun ve
bilgisayardaki web sörf süreçleriyle
gelişmiş beyinlerin öğrenmesini
gerçekte yavaşlatabilir.”
http://d.scribd.com/docs/25yfw2gwramobinjk3vt.pdf
Web
2.0 Digital
Teknolojileri
ve Uygulamaları
Aralık 2009, Ankara
Tonta,
natives...
1 J une 2009,Çalıştayı,
Krakow, 4Poland
Slide 6
Dijital Yerliler
•
•
•
•
Bilgiye hızlı erişim
Paralel işlem
Metin yerine grafik
Rastgele erişim
(hipermetin)
• Sürekli bağlantılı
• Oyunlar
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 7
Dijital Göçmenler
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 8
Dijital İnsan
“Teknoloji tek başına sezgi, iyi muhakeme, sorun çözme yetenekleri
ve berrak bir ahlaki pusulanın yerini alamaz. Ama hayal
edilemeyecek kadar karmaşık bir gelecekte, ne kadar akıllı olursa
olsun dijital olarak güçlendirilmemiş bir insan, en akılsız ama dijital
olarak güçlendirilmiş bir insanın sahip olduğu bilgelik araçlarına
bile erişemeyebilir.”
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 9
Yeni Web Portalları olarak Sosyal Ağlar
• Sosyal ağlar: web içinde web’ler
• Sosyal ağlar Web 2.0 kullanarak
çeşitli hizmetlere tek noktadan
erişim sağlıyor
• Facebook 300.000 farklı
uygulama sunuyor
• Facebook kullanıcıları GÜNDE 6
milyar dakika (4 milyon gün)
harcıyorlar
• Google’ın misyonu “dünyanın
içeriğini düzenlemek”, sosyal
ağların misyonu “dünyanın
insanlarını düzenlemek”
• Misyon sanal güzergahlar
yaratmak değil bağlantılılık,
iletişim ve içeriği birleştirerek
takımyıldızı kümeleri yaratmak
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 10
Sosyal Medya Devrimi
YouTube - Sosyal Medya Devrimi –
http://www.youtube.com/watch...
http://www.youtube.com/watch?v=sIFYPQjYhv8
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 11
• “Ortam Mesajdır ... İzleyiciler içeriktir"
(McLuhan, 1964)
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 12
Blog’lar
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 13
Wiki’ler > Wikipedia
WebInfo
2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 14
“You are what you tweet”!
. . CNN görüntüyü görür
görmez Hollandalı resmi
makamları arayarak uçağın
düştüğünü doğrulattı.
“Birkaç dakikada haberi
vermeye başladık. Daha
sonra görüntünün Twitter
kullanıcısına ait olduğunu
doğrulattık ve yayımladık.
Barnett “Bu, sosyal ağ
sitelerinin yeni haberleri
duyurma ve görgü
tanıklarının ifadelerine
ulaşma açısından gerçek
bir değer olduğunu
ispatlıyor ama web her
zaman büyük dikkatle ele
alınmalıdır" dedi.
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 15
Twitter
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 16
Kütüphane nerede?
D. Kohl, Where's the library? (Editorial), The Journal of Academic Librarianship 32 (2) (2006), pp. 117–118.
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 17
Kütüpuzay / Kütüpnetik
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 18
Second Life “Bilgi Adası” (Info Island)
Web45.
2.0Kütüphane
Teknolojileri
Haftası,
ve Uygulamaları
3 Nisan 2009,
Çalıştayı,
İstanbul4 Aralık 2009, Ankara
Slide 19
Web 2.0 nedir?
“. . .Web’de iletişimi, güvenli
bilgi paylaşımını, birlikte
çalışabilirliği ve işbirliğini
kolaylaştıran ikinci kuşak
web geliştirme ve tasarımı.
Web 2.0 kavramları sosyal
ağ siteleri, video paylaşım
siteleri, wiki’ler, blog’lar ve
folksonomiler gibi web
tabanlı toplulukların ve
uygulamaların gelişmesine
ve evrilmesine yol açtı.”
Kaynak: http://en.wikipedia.org/wiki/Web_2.0
Web
2.0 Digital
Teknolojileri
ve Uygulamaları
Aralık 2009, Ankara
Tonta,
natives...
1 J une 2009,Çalıştayı,
Krakow, 4Poland
Slide 20
Web 2.0 özellikleri
•
•
•
•
•
•
•
•
Zengin kullanıcı deneyimi
Kullanıcı katılımı
dinamik içerik
metadata
web standartları ve ölçeklenebilirlik
açıklık
özgürlük
Kullanıcı katılımı yoluyla ortak akıl
Kaynak: http://en.wikipedia.org/wiki/Web_2.0
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 21
Web 2.0 Kavram Haritası
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Kaynak: http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/30/what-is-web-20.html
Slide 22
Akademik kütüphanelerde Web 2.0
kullanımı
Kaynak: Xu, C., Ouyang, F.F., & Chu, H.T. (2009). The academic library meets Web 2.0: Applications and implications. J. of Acad. Librarianship, 35, 324-331, s. 326.
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 23
Web 2.0 + Library = Library 2.0
(Miller, 2005)
• Library 2.0 modern kütüphane hizmeti için
gevşek tanımlanmış bir model: hizmetlerin
kullanıcılara iletim biçimi açısından
kütüphane dünyasında bir geçişi
yansıtıyor.
• Odak noktası içerik ve topluluk yaratmada
kullanıcı merkezli değişim ve katılım.
Kaynak: http://en.wikipedia.org/wiki/Library_2.0
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 24
Library 2.0’ın dört özelliği
Kaynak: Xu, C., Ouyang, F.F., & Chu, H.T. (2009). The academic library meets Web 2.0: Applications and implications. J. of Acad. Librarianship, 35, 324-331, s. 328.
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 25
Web 2.0 ve kütüphaneler
Kaynak: Xu, C., Ouyang, F.F., & Chu, H.T. (2009). The academic library meets Web 2.0: Applications and implications. J. of Acad. Librarianship, 35, 324-331, s. 328.
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 26
Academic Library 2.0 Model
Kaynak: Xu, C., Ouyang, F.F., & Chu, H.T. (2009). The academic library meets Web 2.0: Applications and implications. J. of Acad. Librarianship, 35, 324-331, s. 330.
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 27
Library 2.0 Kavram Haritası
Kaynak: http://www.flickr.com/photos/42538191@N00/113222147/
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 28
Her zaman hizmete hazır kütüphaneler. . .
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 29
Konu etiketleri bulutu, AquaBrowser,
Şikago Üniv. Kütüphanesi ön ucu
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 30
Huddersfield Üniv. Kütüphanesi Kataloğu
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 31
HÜK kataloğunun “Amazoogle” benzeri özellikleri
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 32
The Horizon Report, 2009
•
•
•
•
•
Cep telefonları
Bulut hesaplama
Yer-uzam bilgisi
Kişisel web
Semantik
uygulamalar
• Akıllı nesneler
(“Şeylerin
Internet’i”)
http://net.educause.edu/ir/library/pdf/CSD5612.pdf
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 33
Gezgin kütüphaneler
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 34
M-NYPL
WebInfo
2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 35
Text a Librarian
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 36
Web 3.0 = Web 2.0 + Semantik Web
•
•
•
•
Sosyal semantik Web
Anlam
Bilgiyi otomatik olarak bulma ve dağıtma
Basit akıl yürütme
Greaves & Mika, 2008
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 37
Aramanın geleceği. . .
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 38
WolframAlpha
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 39
WolframAlpha
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 40
Yakınsama olgusu
• “teknolojilerin birbirinin içine geçmesi,
fingirdeşmesi”
• Cep telefonu artık sadece bir iletişim
aracı değil
• Kullanıcıların iş, öğrenme ve özel
yaşamları yakınsıyor
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 41
Kütüphanelerde yakınsama
•
•
•
•
•
“yer olarak kütüphane”nin azalan önemi
Bilgi kaynaklarına uzaktan erişim
Kütüphane ve bilgi hizmetlerinde artan rekabet
Kütüphane türlerinin yakınsaması
Yakınsayan teknolojiler aracılığıyla bilgi hizmetleri
sağlama
• Bilgi hizmetlerini kullanıcıların olduğu yerlere
taşıma (iş, öğrenme, ev ve seyahat çevreleri)
• Dış bilgi kaynakları ve hizmetlerini
kütüphaneninkilerle bütünleştirme
• Kullanıcı tarafından sağlanan içerikle standart
içeriği bütünleştirme
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 42
Kütüphaneleri gelecekte neler bekliyor?
• Dijital yerliler bilgi kaynaklarının ve hizmetlerinin iş,
çalışma ve sosyal çevrelerine iliştirilmesini talep
edecekler
• Bilgi kaynakları ve hizmetleri kullanıcılara Web 2.0,
Web 3.0 ve Semantik Web aracılığıyla sunulacak
• Bilgi hizmetleri kaynak merkezli olmaktan çok ilişki
merkezli olacak (Lagoze, 2000)
• Gerçek ve sanal kütüphane hizmetleri birlikte
sunulacak
• Dijital bilginin kalıcı bir biçimde korunması çok önemli
hale gelecek
• Bilgi yönetimi eğitimi diğer disiplinlerle
birleşecek/melezleşecek
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 43
Web 2.0 Teknolojilerine ve
Uygulamalarına Genel Bakış
Yaşar Tonta
Hacettepe Üniversitesi
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
[email protected]
yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/
Web 2.0 Teknolojileri ve Uygulamaları Çalıştayı, 4 Aralık 2009, Ankara
Slide 44