PowerPoint Sunusu

Download Report

Transcript PowerPoint Sunusu 

BBY 263 Bilgi
Kaynaklarının
Tanımlanması
Ders 2; Bibliyografik Denetim ve Üstveri
Bibliyografik Denetim
• Bilgi kaynakları
• Erişim için oluşturulmuş kurallar
• Bilgi kaynaklarına erişim için oluşturulmuş kaynaklar (ikincil
kaynaklar)
• Kataloglar
• Dizinler
• Bibliyografyalar…
Bibliyografik Denetim
• Tanım ? Erişim odaklılık??
• Bilginin transferi?
• Standartlar
• Protokoller (FTP, HTTP…)
• İşaretleme Dilleri
• Bilginin paylaşımı?
Bibliyografik Denetim
• Konu erişimi
•
•
•
•
•
•
•
Konu başlığı listeleri (LCSH, MeSH)
Sınıflama şemaları (LC, Dewey, UDC)
Yetke dizinleri
Taksonomiler
Terim listeleri
Etiketler / Folksonomiler
Ontolojiler
Bibliyografik Denetim
• Taksonomi
Bibliyografik Denetim
• Terim Listeleri (Thesaurus – Thesauri)
CHEFS
UF Cooks
BT Catering personnel
RT Food preparation
Bibliyografik Denetim
Fasat yapılar
• Wine
by region
• France
• Germany
• Italy
by color
• Red
• White
• Rose
by price
• less than 100 €
• between 100 and 200 €
• more than 200 €
Bibliyografik Denetim
Bibliyografik Denetim
Bibliyografik Denetim
Ontolojiler
Bibliyografik Denetim
Bibliyografik Denetim
Bibliyografik Denetim
Veri Tabanı
BBY 306 Dizinleme ve Öz Hazırlama
Yapılandırılmış Veri
Hafta 2: Dizinleme ve Öz Hazırlamaya Giriş
23.02.2012
BBY 306 Dizinleme ve Öz Hazırlama
Yapılandırılmamış Veri
Hafta 2: Dizinleme ve Öz Hazırlamaya Giriş
23.02.2012
BBY 306 Dizinleme ve Öz Hazırlama
Yapılandırılmamış Veri
Hafta 2: Dizinleme ve Öz Hazırlamaya Giriş
23.02.2012
Metadata - Üstveri
Data about data – veri hakkında veri
Farklı meslek grupları farklı tanımlamalar
Bilgi sistemlerinin ve kaynaklarının kullanımı, korunması,
tanımlanması ve üretimi/oluşturulması
Kataloglama ve sınıflama -> etiketleme
Bilgi profesyonellerinden -> ??
Metadata - Üstveri
Web sayfaları – etiketleme
Arama Motorları
Sosyal etiketleme siteleri
Bilgi kalitesi – web kaynakları – eleştirel düşünce
bilgi kaynaklarının değerlendirilmesi
Metadata - Üstveri
Gelişim; 1990’ların ortaları
Coğrafik veri yönetimi ve karşılıklı işlerlik
Sanayii özellikle Savunma Sanayii
Veri yönetimi – kurumsal çalışmalara yönelik dokümantasyon
işlemleri
Metadata - Üstveri
Information Object
Fiziksel yada entelektüel formda
• İçerik - Content
• Bağlam - Context
• Yapı – Structure
Dijitalleştirme çalışmaları
METADATA Nedir?
• Veri hakkında veri – Data about data
• Bilgiye yönlendiren, bilginin yerini gösteren, bilgiyi açıklayan ve
erişim sağlayan bilgilerdir.
• Farklı alanlarca farklı tanımlamaların yapıldığı bir kavramdır
• Makinece anlaşılabilir bilgi
• Elektronik bilginin kayıtları
• Kütüphanecilik ve bilgi yönetimi alanında ise metadata her tür
bilgi kaynağının tanımlanmasında kullanılan tanımlama unsurları
olarak yer almaktadır.
• Geleneksel kütüphane katalogları, AACR2 ve MARC 21 gibi
unsurlar metadata olarak yer almaktadır (NISO, 2004, s.1).
Metadata Nedir?
Bilginin;
• Ne?
• Nerede?
• Nasıl ?
• Ne zaman ? ve
• Kim ? Tarafından oluşturulduğu hakkında bilgi veren unsurlar
bütünüdür.
• Genel olarak bilgi kaynağının kimliklenmesini sağlayan
unsurlar bütünüdür.
T. C. KİMLİK NUMARALARI
ÖĞRENCİ NUMARALARI…
Web Sayfaları ve Elektronik
Kaynaklar
• Web sayfaları nasıl oluşturuluyor?
• Kodlar
<html>
<head >
<title> My Web Page </title>
</head>
<body>
<h3> Welcome to my web page. <br>
It is under construction now </h3>
</body>
</html>
Web Sayfaları ve Elektronik
Kaynaklar
• Bir web sayfasının oluşturulma süresi maksimum
30 dk.
• Bir web sayfasının ömrü ortalama 44 gün
• Metadata ile denetim nasıl sağlanmaya çalışılıyor?
• Çözüm Arama Motorları ve bu araçların çeşitli zamanlarda
arama yapan örümcek programları
Google
http://youtu.be/BNHR6IQJGZs?hd=1
Web sayfaları için MetaData Nasıl
Oluşturulabilir??
• HTML kodları içine gömülebilen MetaEtiketleri ile.
• Metadata Oluşturucular
• Metadata Editörleri
Metadata Standartları
• En önemli standart 1990’larda geliştirilen Dublin Core
Standardı.
• Web kaynaklarını 15 meta etiketi ile tanımlama
Dublin Core Alanları















Title (Başlık)
Creator (Yaratıcı)
Subject (Konu) keyword
Description ( Tanımlama) Kaynak içeriğinin tanımı
Publisher (Yayımcı) Kaynağı yaratan ve yayımlayan
Contributor
Date (Tarih)
Type (Tür)
Format (Biçim)
Identifier (Belirteç): URL (Uniform Resource Locator)
Source
Language
Relation
Coverage
Rights















<meta http-equiv="Content-Type"
content="text/html; charset=windows-1254">
<meta name="GENERATOR" content="Microsoft FrontPage 6.0">
<META NAME="description" CONTENT=“Tolga Çakmak, Hacettepe University Department of Information Management-">
<META NAME="keywords" CONTENT=“Tolga Çakmak, Hacettepe Üniversitesi, bilgi ve
belge yönetimi, department of information science, elektronik belge yönetimi, electronic
records management, web 2.0, enterprise 2.0, enterprise content management, records
management, belge yönetimi, bilgi teknolojileri, information technologies">
<META NAME="author" CONTENT=“Tolga Çakmak">
<META NAME="update" CONTENT="2009">
<META NAME="DC.Title" CONTENT=“Web Page of Tolga Çakmak">
<META NAME="DC.Description" CONTENT="H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Department of Information Management">
<META NAME="DC.Subject" CONTENT=“Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Tolga Çakmak,
Department of Information Management, Publications, Library Science">
<META NAME="DC.Creator" CONTENT=“Tolga Çakmak">
<META NAME="DC.Source" CONTENT="H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü">
<META NAME="DC.Language" CONTENT="English">
<META NAME="DC.Publisher" CONTENT=“Tolga Çakmak">
<META NAME="DC.Coverage" CONTENT="H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü">
• http://www.ukoln.ac.uk/metadata/dcdot/
Mobil Ortamda Metadata
• QR Code
• Akıllı telefonlar...
Uygulamalar (APIs)
• Görüntü tanımlama uygulamaları – Image Recognition
• Örn: Bada Shelf - Samsung