Transcript İşbirlikli Öğrenme

Ercan TAMĞAÇ
İsrafil TURAN
İşbirlikli Öğrenme Kuramı
Özel Öğretim Yöntemleri
“İnsanın en büyük buluşu ateş, tekerlek ve motor
değildir; atom enerjisi veya maddi dünya ile ilgili
herhangi bir şey de değildir. İnsanın en büyük
buluşu anlaşarak, ekip halinde uyum içinde
çalışabilmesidir.”
B. Jenning
2
Grup Nedir?
• Ortak
bir hedefe ulaşmak yada ortak bir amacı
gerçekleştirmek için etkileşimde bulunan ve
birbirine bağlı olan, iki yada daha fazla sayıda
bireyden meydana gelen topluluktur.
3
Grup Nedir?
 Bir Grubu Herhangi Bir Topluluktan Ayıran En
Önemli Özellikleri:
• Karşılıklı
Bağımlılık
• Etkileşim
• İş Birliği
• Paylaşılan Ortak Amaçlar
4
Grup Çalışması Nedir?

5
Birkaç kişinin, bir çalışmayı belirlenen hedef
doğrultusunda amaca ulaşmak için, beraberce
yaptıkları tüm etkinliklere Grup Çalışması
denir.
Grup Çalışmasının Önemi

6
Grupla çalışma, bireyin kendisini
geliştirmesine, çeşitli şekillerde ifade etmesine
ve belli rol ve statülere sahip olmasına olanak
sağlar.
Öğrenme Ortamları
Öğrenme
Ortamları
7
Yarışmacı
(Competitive)
Bireysel
(İndividualistic)
Öğrenme Ortamı
Öğrenme Ortamı
İşbirlikli
(Collaborative)
Öğrenme Ortamı
İşbirlikli (Collaborative) Öğrenme nedir?

İşbirlikli öğrenme, basitçe: öğrencilerin küçük gruplar
halinde çalışarak ve birbirinin öğrenmesine yardım
ederek, öğrenmeyi gerçekleştirme süreci olarak ele
alınabilir.

Başka bir değişle: Ortak öğrenme amaçlarını
gerçekleştirmek üzere öğrencilerin küçük gruplar
halinde (2-6 kişilik) işbirliği içerisinde birlikte çalışması
esasına dayalı interaktif bir öğrenme-öğretme
metodudur.
8
İşbirlikli (Collaborative) Öğrenme nedir?

9
İşbirlikli öğrenme, ortak öğrenme amaçlarını
gerçekleştirmeyi ve elde edilen verimden tüm
üyelerin yarar sağlamasını hedefler.
İşbirlikli (Collaborative) Öğrenme nedir?

10
Sıradan bir grup çalışması değildir.
•
Her öğrenci eşit katkı sağlamalıdır.
Başkalarının başarısına ortak olamaz.
•
Yarışmacı öğrenmede olduğu gibi,
grup içi yarışma söz konusu değildir.
•
Aksine her öğrenci, diğer öğrenciler
başarmadan kendisinin de
başaramayacağını bilir.
•
Ve diğer arkadaşlarının öğrenmesine
yardımcı olur.
İşbirlikli (Collaborative) Öğrenme nedir?

11
Küme çalışması değildir.
•
Küme çalışmalarında olduğu gibi görev dağılımı
yoktur. Birlikte çalışma söz konusudur.
•
Küme çalışmaları belli bir projenin hazırlanmasına
yöneliktir. Oysa isbirlikli öğrenme kuramı hemen
hemen tüm konularda kullanılabilir.
İşbirlikli (Collaborative) Öğrenme nedir?

12
İsbirlikli öğrenme sihirli değnek değildir.
•
İşbirlikli öğrenme etkili, kullanışlı ve çağdaş bir
öğrenim yöntemi olmasının yanında her yerde, her
türlü soruna çözüm bulmayabilir.
•
Bir öğretim yönteminin getirebileceği kadar çözüm
getirebilir. Öğretim ortamında yer alan, öğretim
yöntemi dışındaki etkenlerin rolü unutulmamalıdır.
İşbirlikli Öğrenmenin Özellikleri

13
Grup üyeleri, öğrenilecek
materyali anlama ve daha
fazla çalışma konusunda
birbirlerinin teşvik eder,
konuları aralarında
tartışarak bilgi paylaşımını
sağlarlar.
İşbirlikli Öğrenmenin Özellikleri



14
Hiçbir üyenin çaba sarf etmeksizin grup başarısından
yararlanmasına izin verilmez.
Öğrenciler, tek başlarına oturup kendi üzerlerine
düşeni yapmazlar. Tam tersine herkes birbirine karşı
sorumluluk duyar.
Bütün üyelerin öğrenmesi ve diğerlerinin
öğrenmesine katkı sağlanması esas olduğu için
bireysel performans düzenli bir şekilde kontrol edilir.
İşbirlikli Öğrenmenin Özellikleri

Performans puanı ortaktır.

Sonuçta elde edilen verim,
grup üyelerinin bireysel
performansının toplamından
büyüktür.

15
(bütün üyeler bireysel çalışmaları halinde elde
edebilecekleri verimin daha fazlasını böyle bir
grup çalışmasında elde edebilirler.)
İşbirliği İçin Gereken koşullar
Grup Ödülü


16
İşbirliğini sağlamada ve etkili kılmada esas olan
grup ödülünün verilmesidir.
Dikkat edilmesi gereken ödülün grup ürününe
verilmesidir.
İşbirliği İçin Gereken koşullar
Olumlu Bağımlılık




17
İşbirliğinin en önemli koşuludur.
Bireylerin ortak amaç ve ödül için çabalarını
birleştirecekleri bir durum yaratır.
Grup üyelerinin eğer birlikte çalışırlarsa
başarabileceklerine inanmasıdır.
Her üyeye birbirini tamamlayacak roller
verilerek ortaya çıkarılabilir.
İşbirliği İçin Gereken koşullar
Bireysel Değerlendirilebilirlik

Grup başarısının bireylerin öğrenmesine bağlı olması
durumudur.

Bireysel değerlendirebilirlik, her öğrencinin öğrenme
malzemesini öğrenme ve yapılması gerekenleri yapma
sorumluluğunu taşıması ile sağlanabilir.
18
İşbirliği İçin Gereken koşullar
Sosyal Beceriler


19
Öğrencilere kişiler arası ilişkilerin
nasıl olması gerektiği öğretilmeli ve
bütün öğrencilerin bunları
kullanmaları özendirilmelidir.
Uygulamalar sırasında sosyal ilişki
üzerinde durulması öğrenmenin
etkinliğini artıracaktır.
İşbirliği İçin Gereken koşullar
Eşit Başarı Fırsatı


20
Öğrencilerin gruplarına kendi edimlerini geliştirerek
katkıda bulunmasıdır.
Öğrencilerin başarı durumuna bakılmaksızın eşit
derecede gayret etmeleri ve her öğrencinin katkısının
değerlendirilmesi demektir.
İşbirliği İçin Gereken koşullar
Yüz Yüze Etkileşim




21
Grup üyelerinin birbirini cesaretlendirmesi, desteklemesi
ve yardım etmesini ifade eder.
Öğrenmenin daha etkili ve verimli şekilde gerçekleşmesi
açısından önemlidir.
Grup üyeleri karşılaştıkları problemleri nasıl çözdüklerini
birbirine açıklamalı, edindikleri fikirleri grup
arkadaşlarıyla tartışmalı ve bu hususlarda birbirlerini
cesaretlendirmeli, desteklemeli ve yardım etmelidirler.
Böylece üyeler, birbirinin başarılarının yükselmesine
katkıda bulunmuş olurlar.
İşbirlikçi Öğrenmenin Planlanması ve Uygulanması

İşbirlikçi öğrenmenin planlanması


22
Yaklaşımın seçilmesi
•
Öğrenci grupları/Başarı bölümleri
•
Jigsaw
•
Grup Araştırması
•
Yapısal yaklaşım
•
Düşün-Birlikte Çalış-Paylaş
•
Kafa kafaya vermek
Uygun içeriğin seçilmesi
İşbirlikçi Öğrenmenin Planlanması ve Uygulanması
 Öğrenci
gruplarının oluşturulması
 Materyal geliştirme
 Öğrencilerin işlemlere ve rollere
yönlendirilmesinin planlanması
 Zaman ve mekan kullanımının planlanması
• Grup
23
çalışmasına uygun düzenler
İşbirlikçi Öğrenmenin Planlanması ve Uygulanması

24
İşbirlikçi öğrenmeye dayalı dersin
işlenmesi

Amaçların ve ön hazırlayıcıların sunulması

Sözel bilginin metinde sunulması

Çalışma gruplarının oluşturulması

Grup çalışmasının desteklenmesi ve yönlendirme
İşbirlikli Öğrenme Teknikleri
Öğrenme-Öğretme Sürecinde Sınıf İçinde
Uygulanacak İşbirlikli Öğrenme Tekniklerinden
Bazıları




25
Küçük Grupla Öğrenme Tekniği
Ayrılıp Birleşme Tekniği
Takım Oyun Turnuvaları Tekniği
Grup araştırması Yöntemi
İşbirlikli Öğrenme Teknikleri

Küçük Grupla Öğrenme Tekniği
•
•
•
•
•
26
2-6 kişilik gruplar, öğretmenin belirlediği ana konunun
alt konularından birini seçerek araştırırlar.
Grubun her üyesi alt konunun bir bölümünü alır.
Kendi grup arkadaşlarıyla tartışırlar.
Sınıfa sunu yaparlar.
Öğrenciler bu sunuyu değerlendirir
İşbirlikli Öğrenme Teknikleri

Ayrılıp Birleşme Tekniği (Jigsaw)
•
•
•
•
•
27
Konular, üye sayısı kadar küçük parçalara ayrılır
Her gruptan bir üye ayrılır ve yeni bir grup oluşur
Yeni grup üyeleri çalışma yapar
Öğrendiklerini eski grup üyelerine aktarır
Gruplara sınav verilir, sonuçlar bireysel olarak değerlendirilir.
İşbirlikli Öğrenme Teknikleri

Ayrılıp Birleşme Tekniği (Jigsaw)
Ev Takımları
(karışık olarak 5 veya 6 kişiden oluşmaktadır)












Uzman Takımları
(her uzman takımında her bir ev takımından 1 kişi yer almaktadır)
28
İşbirlikli Öğrenme Teknikleri

Takım Oyun Turnuvaları Tekniği
•
•
•
•
•
4-5 kişilik öğrenci takımları oluşturulur.
Her hafta turnuva yapılır ve her takımın görevi turnuvaya
katılacak arkadaşını hazırlamaktır.
Öğretmen ön bilgi verdikten sonra konu ile ilgili materyali
dağıtır.
Her grup kendisini temsil edecek olanı hazırlar.
Turnuva masaları hazırlanır
• Her
takımdan bir veya iki öğrenci yarışır ve aldıkları puan takımın
puan hesabına yazılır.
• Her
29
hafta turnuva masasındaki öğrenci değişir
İşbirlikli Öğrenme Teknikleri

Grup Araştırma Yöntemi
•
•
Bir konu alt konulara ayrılarak gruplara dağıtılır
Grup üyeleri bu alt konuyu bölümlere ayrılır ve iş bölümü
yapılır.
• Her
•
bir grup üyesi diğer grup üyelerinin çalışmasına bağımlıdır.
Öğrenciler arası iletişim sağlanır
• İletişim
•
30
ve sosyal becerilerinin gelişmesi için etkinlikler yapılabilir
Öğretmen rehberdir.
İşbirlikli Öğrenme Teknikleri
Grup Araştırma Yöntemi

•
Burada Öğrenciler;
 Bir
plan geliştirerek bu planı
uygularlar
 Bilgi toplayarak, bir probleme
çözüm getirirler
 Araştırmalarından elde ettikleri
bilgileri paylaşırlar.
31
Bilgisayar Destekli İşbirlikli Öğrenme (CSCL)


32
Web 2.0 araçlarının gelişimi ile de bilgisayar destekli
işbirlikli öğrenme kavramı (e-işbirliği) son yıllarda
kendinden oldukça söz ettirmiştir.
Çevrimiçi işbirlikli öğrenme, öğrencilerin internet yoluyla
birbirleriyle etkileşime geçtikleri, küçük gruplar içerisinde
iletişim kurarak öğrenme ortamı oluşturdukları alandır.
Bilgisayar Destekli İşbirlikli Öğrenme (CSCL)

33
Çevrimiçi İşbirlikli ve Kubaşık Öğrenme Yapıları
•
Tartışma Yapıları: Bir forum ya da tartışma alanı üzerinde
öğrenenlerin konu üzerine tartışıp öğrenmelerini
geliştirdikleri yöntem.
•
Paylaşım Yapıları: Tartışma yapılarının bir adım ötesinde,
öğrencilerin Network üzerinden bilgilerini paylaşabildikleri,
birbirlerinin öğrenmelerine katkıda bulundukları yöntem.
•
İşbirlikli Yapılar: Öğrenenlerin sadece bilgiyi paylaştıkları
değil, öğrenmelerini tasarladıkları ve işbirliği yoluyla ürün
ortaya koydukları yöntem.
BDİÖ’nün Genel Karakteristikleri

Bireyler grup çalışmasına dönüşümü beklemeden, akışı
kesmeden ve istedikleri zaman katkıda bulunabilir,

Katkıda bulunmalar, haftanın yedi günü, günün veya
gecenin herhangi bir saatinde olabilir,

Grup çalışmalarına herkes katkıda bulunur,

Gruplarda işbirlikli olarak çalışma fırsatı daha çoktur. BDİÖ
teknolojileri, yüz-yüze ortamlarda gerçekleştirilmesi zor
olan işbirlikli öğrenme ve grup yöntemlerini destekler.
34
ÖRNEK─ 2002 KPSS
İşbirliğine dayalı öğretme sürecinde öğretmen: tek tek
öğrencilerin çabası yerine grubun çabasını dikkate almaktadır.
Bu durumun öğrenme sürecinde nasıl bir etki yaratması
beklenir ?
A.
B.
C.
D.
E.
35
Öğrenmelerin kısa sürede gerçekleşmesini,
Öğrencilerin kendi sorumluluklarını düşünmeleri,
Grupla çalışmaya katılım ve ilginin azalması,
Grup üyeleri arasında işbirliğinin artması,
Öğrenciler arası etkileşimin azalması,
ÖRNEK─ 2004 KPSS
İşbirlikçi öğrenme aşağıdakilerden hangisini sağlar ?
A. Demokratik ortam ve birlikte çalışma yeteneği sağlar.
B. Öğrenciler arası yarışmayı arttırır.
C. Öğrencilerin birbirine karşı olumsuz tutum
geliştirmesini sağlar.
D. Öğrencilerin bireysel çalışmasını sağlar.
E. Öğrencileri güdüler
36
ÖRNEK─ 2006 KPSS
Aşağıdaki öğrenme – öğretme yaklaşımlarından hangisi
karşısında belirtilen becerinin kazandırılması için etkili
bir yöntem değildir?
Öğretme Öğrenme Yaklaşımı
37
Beceri
A.
Örnek olay incelemeye dayalı öğretim
Problem çözme
B.
Sunuş yoluyla öğretim
İşbirlikli öğrenme
C.
Bilimsel araştırma yoluyla öğrenme
Eleştirel düşünme
D.
Buluş yoluyla öğretim
E.
Proje tabanlı öğretim
Yansıtıcı düşünme
Bilimsel yöntem süreç
becerileri
Kaynakça






38
Efe, R. ve Ketani, S. (2008). İşbirlikli Öğrenme - Teori ve Uygulama,
İstanbul: Elif Yayınevi
Sönmez, V. (2009). Öğretim İlke ve Yöntemleri,Ankara: Anı Yayıncılık
Şahin, K. (2010). Özel Öğretim Yöntemler, Ankara: Pegem Yayıncılık
Yıldız, V. (1999). İşbirlikli Öğrenme Grupları ve Geleneksel Öğrenme
Grupları Arasındaki Farklılıklar,Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi,16,17-155,155
Dr. Meltem Gökdağ Baltaoğlu, İşbirlikli Öğrenme Sunusu
İşbirlikli Öğrenme Modelinde Kullanılan Yöntem ve Teknikler, 2.Ulusal
Kimya Kongresi, 5-8 Temmuz 2011:Erzurum