Transcript Hemostaza - Plus Edukacja

Hemostaza
Hemostaza
 Całość procesów mających na celu utrzymanie
prawidłowego przepływu krwi w naczyniach w warunkach
fizjologicznych oraz zabieganiu jej utraty w przypadku
urazów.
 Obejmuje zarówno krzępnięcie jak i fibrynolize.
Hemostaza - zaburzenia
 Zaburzenia w hemostazie mogą polegać na:
Osłabieniu hemostazy co zagraża utratą nadmiernej ilośći
krwi z organizmu
2. Nadmiernej, niewłaściwej hemostazy powodującej
powstanie zakrzepicy
1.
Osłabienie hemostazy
 Nadmierna utrata krwi może być spowodowana
zaburzeniami w działaniu lub budowie:
 Naczyń krwionośnych
 Płytek krwi
 Hemostazy osoczowej (białek krwi zwannymi czynnikami
krzepnięcia)
Hemofilia A
 Wrodzona choroba. Jest spowodowana wadą VIII
osoczowego czynnika krzepnięcia. W zależności od ilości
czynnika VIII chemofilię dzieli się na postać ciężką (poniżej
1%), umiarkowaną (1-5%), lekką (powyżej 5%). Objawy to
głównie krwawienia. Można je podzielić na:
 Krwawienia wewnętrzne (podskórne, dostawowe)
 Krwawienia zewnętrzne (z błony śluzowej jamy ustnej i
nosa)
Hemofilia a ekstrakcje
 Ekstrakcja zębów u osób chorych na hemofilię powoduje
zagrożenie krwawieniem z rany po usunięciu zęba. Zabieg
taki powinien być prowadzony w warunkach szpitalnych, a
ilość czynnika VIII wynosić powyżej 50%. Ponadto podaje
się pacjentowi odpowiednie leki (np. kwas EACA) oraz
zabezpiecza ranę poektrakcyjną gąbkami hemostatycznymi.
Większą uwagę należy zwrócić również na odpowiednie
podanie zniczulenia.
Leki przeciwkrwotoczne
 Są to leki, które hamują krwawienia i krwotoki.
 Można je podzielić na kilka grup w zależności od działania:
Środki skracające czas krzepnięcia.
2. Środki uszczelniające i kurczące naczynia krwionośne.
3. Środki p-krwotoczne stosowane miejscowo.
4. Preparaty krwi i płyny krwiozastępcze.
1.
Środki skracające czas krzepnięcia.
 Można zaliczyć do nich m.in. witaminę K (stosowana w
niedoborze protrąbiny), siarczan protaminy (przy
przedawkowaniu heparyny), preparaty wapnia (krwiawienia z
niedoboru jonów wapnia)
 W stomatologii znajduje niekiedy zastosowanie cyklonamina.
Skraca ona czas krzepnięcia i krwawienia, działa na naczynia
krwionośne (zmniesza ich kruchliwość). Stosowana
zpobiegawczo i leczniczo w krwawieniach z małych naczyń.
Może być podawana pozajelitowo i doustnie.
Środki działające na naczynia
krwionośne
 Najpowszechniej stosowanymi lekami z tej grupy jest
witamina C i rutozyd. Wzmacniają i zmniejszają
przepuszczalność naczyn krwionośnych.
Leki hamujące krwawienie stosowane
miejscowo.
 Można je podzielić na trzy grupy.
Leki zwiększające krzepliwość krwi
2. Leki działające przez wytrącenie białek surowicy
3. Leki obkurczające naczynia krwionośne
1.
Leki miejscowe zwiększające
krzepliwość krwi
 Aplikuje się je na miejsca krwiawiące. Są szczególnie
przydatne w przypadku gdy występują trudności z
zopatrzeniem chirurgicznym rany.
 Najczęściej stosowanymi preparatami są gąbki żelatynowe,
kolagenowe i z oksycelulozą. Mają one dużą zdolność
wchłaniana płynów. Dzięki porowatości tworzą matrycę, na
której zatrzymują się płytki krwi i aktywują kaskadę
krzepnięcia. Np. Spongostan, Antema
Leki miejscowe zwiększające
krzepliwość krwi
 Na miejsca krwawiące można również stosować trombinę
(enzym biąrący udział w procesie krzepnięcia). Można ją
stosować przykładając nasączony lekiem gazik do rany, bądź
stosując nasączone nią gąbki tzw. Fibrynowe.
Leki działające przez wytrącenie białek
surowicy
 Działają ściągająco, denaturując białka, tworzą warstwę
elastyczną pokrywają uszkodzone ściany naczyń, a
wytrącone białka mechanicznie czopują drobne naczynia
krwionośne.
 Przykłady:
1. 0,5% chlorek żelazowy
2. Tanina
3. Hemostin (preparat na bazie wyciągów z roślin)
4. Ałuny np. Alumen
5. Chlorek glinu np. Alustin
Leki obkurczające naczynia krwionośne
 Hamują krwawienie wywołując skurcz naczyń
krwionośnych w miejscu zastosowania leku.
 Działanie występuje natychmiast i trwa ok. 0,5-1 godziny. Po
tym czasie następuje ponowne rozszerzenie naczyń, które
może spowodować silniejsze krwawienie niż pierwotne.
 Najczęściej stosuje się epinefrynę (Adrenalinę)
Preparaty krwi i płyny krwiozastępcze.
 Stosowana w przypadku znacznych krwawień oraz gdy nie
wystarczają inne leki przeciwkrzepliwe.
Leczenie przeciwzakrzepowe
 Stosowane jest przewlekle w takich stanach jak choroba
zakrzepowa czy choroba niedokrwienna. Łączy się głównie z
pobieraniem przez chorych leków nazywanych antagonistami
witaminy K – acenokumarol, warfaryna. Ektrakcja zęba u takich
pacjentów może wiązać się z wystepowaniem przedłużonego
krwawienia. W każdym takim przypadku należy zlecić pomiar
czasu protrombinowego oraz skonsultować go z odpowiednim
specjalistą. W przypadkach gdy następuje koniczność lekarz
specjalista decyduje o przerwaniu stosowania leków, zamienia je
na heparynę drobnocząsteczkową.
Leczenie przeciwzakrzepowe - leki
przeciwagregacyjne
 Oprócz wspomnianych już wskazań mogą być stosowane u
pacjentów profilaktycznie zapobiegając epizodom
zakrzepowo-naczyniowym. Stosuje się przewlekłe małe
dawki kwasu acetylosalicylowego (np. 75mg dziennie), które
upośledzają prawidłowe działanie płytek krwi. W niektórych
przypadkach przed ekstrakcją zaleca się odstawienie leków
na ok 5-7 dni (konsultowane z lekarzem specjalistą)
Bibliografia









Mutschler E., Geisslinger G, Kroemer HK . Farmakologia i toksykologia Mutschlera. MedPharm
2010.
Bobkiewicz-Kozłowska T.: Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury dla studentów
medycyny. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2001.
Janiec W.: Kompendium farmakologii. PZWL, Warszawa, 2010
Cenajek-Musiał D, Okulicz-Kozaryn I.: Stany zagrożenia życia – postępowanie lecznicze i leki
stosowane w ratownictwie medycznym. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2004.
Katzung B.G.: Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies, 2011.
Kryst L. (red) Chirurgia Szczkowo twarzowa. PZWL., Warszawa 2007
Arabska-Przedpełska B., Pawlicka H.: Współczesna endodoncja w praktyce, wydanie I, Bestom
Łódź 2011
Jańczuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. Podręcznik dla studentów Stomatologii.
PZWL Warszawa 2008. Wydanie III (dodruk)
Piątowska D.: Kariologia Współczesna. Postępowanie kliniczne. Med. Tour Press, Warszawa 2009.