Transcript Document
SUNUM
GÜNDEM
1.Birlik Başkanı Sayın Suat YALKIN’ın toplantıyı açış konuşması 2.5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu ve getirdikleri 3.Dilek ve temenniler 4. Kapanış 2
Genç ve dinamik nüfusa sahip ülkemizde gençlere, örgün ve yaygın eğitimle meslek kazandırılmaktadır.
Ancak verilen eğitimle kazandırılan bilginin, nitelik ve nicelik itibariyle arzu edilen yerde olduğunu söyleyebilmek mümkün değildir.
Kurumlar tarafından eğitim karşılığı verilen diploma veya belgenin iş hayatının talepleriyle örtüşmediği her platformda dile getirilmekte ve bu hususta gerekli olan yasal tedbirlerin acilen geliştirilip, uygulamaya konulma temennisinde bulunulmaktadır.
3
MESLEK STANDARLARINA NİÇİN İHTİYAÇ DUYULMUŞTUR?
Ülkemizde mesleki eğitimle ilgili ana mesele eğitim programlarının eksikliği ve kalitesidir.
Eğitim hangi kalitede verilirse verilsin, iş piyasasının istediği nitelikleri taşımıyorsa kişinin istihdam edilme şansının artmadığı bilenen bir gerçektir.
Eğitim sistemiyle kişiye kazandırılan belge ya da diploma işverenlerce yeterince kabul görmüyorsa sistemin aksaya bir yönünün olduğunu kabul edip gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.
4
Çok büyük miktarda paralar harcanarak yetiştirilen meslek kazanmış gençlerin mesleki yeterlilikleri işverenleri tatmin etmemektedir. Hatta işverenlerin büyük bir kısmı belge veya diplomaya itibar etmemekte, işyerine alacağı elamanları seçmede denem yanılma yöntemini kullanmaktadır.
Bu tespitler bizi, eğitim veren kuruluşlar ile istihdam piyasasında aracılık eden İŞKUR ve işveren kuruluşlar arasında koordinasyonsuzluğa sebep olan hususların giderilmesinin şart olduğu sonucuna ulaştırmaktadır 5
MESLEK STANDARTI NE DEMEKTİR?
Meslek standardı teknik olarak, bir mesleği ya da işi başarıyla icra etmek için kişinin sahip olması gereken asgari bilgi ve becerileri içeren normlardır.
6
MESLEK STANDARTLARININ FAYDALARI NELERDİR?
Meslek standartları sayesinde işverenler; İstihdam edecekleri işçinin sahip olması gereken bilgi ve beceriler konusunda yeterli bilgiye sahip olacaklardır. Kendi şartlarına en kısa sürede uyum sağlayabilecek kişilerin seçiminde, ücretlendirilmesinde görevde yükselmelerinde isabetli karar verebileceklerdir. 7
İş arayanlar; Meslek standartlarına aldıkları belge sayesinde Yeterlilik düzeylerinin farkına varacaklar Bilgi ve becerilerinin yükselmesi için çalışacaklardır.
8
Eğitimciler ise iş piyasasının beklentilerini karşılayacak kalifiye eleman yetiştirme zorunda kalacaklardır.
En önemlisi işverenler, iş arayanlar ve eğitimciler arasında güven tesis edilerek taraflar arasındaki huzursuzluk ortadan kalkmış olacaktır.
İŞKUR ise, meslek elemanlarını işe yetiştirme konusunda verimli bir çalışma ortamına girmiş olacaktır.
9
SONUÇ: 7 E kim 2006 Cumartesi günü Resmi Gazetede yayımlanan 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu ile belirtilen sıkıntıların giderilmesi amaçlanmıştır.
Sizlere ulaştırdığımız faksta da belirttiğimiz gibi mensuplarımız için önemli hususların tespit edilmesi, konu ile ilgili raporların hazırlanması için deneyim ve bilgilerinize ihtiyaç duyulmuştur.
Daha geniş bilgi biraz sonra takdim edilecek ve ilerde yapacağımız çalışmalara ışık tutacaktır.
Bu duygu ve düşüncelerle hepinize en içten saygılarımı sunuyorum.
10
MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU
Dr. Recep ALTIN 4 Kasım 2006
11
NEREYE GİTTİĞİMİZİ BİLMEZ İSEK, KENDİMİZİ HERHANGİ BİR YERDE BULABİLİRİZ
12
DÜNYAMIZA HOŞ GELDİNİZ İŞTE UYMANIZ GEREKEN KURALLAR 13
55000 50000 45000 40000 35000 30000 25000
2050 Yılının En büyük Ekonomileri
GDP (2003 US$bn) 20000 15000 10000 5000 0 Ch US In Jpn Br Russ UK Kaynak: Goldman Sachs Jim O’Neill, Head of Global Economic Research Ger Fr It
14
21. YÜZYIL KİMİN OLACAK?
AB, ABD, ÇİN, HİNDİSTAN YA DA ?
15
Ya TÜRKİYE
DÜNYA DEVLETİ OLARAK YER ALMAK İSTİYORSA KURUM VE KURULUŞLARI ONLARINKİ KADAR GÜÇLÜ VE REKABET EDEBİLİR YAPIYA SAHİP OLMALIDIR.
16
MESLEK STANDARTLARI
•Meslek Standartlarının Belirlenmesi ve Güncellenmesi •Değerlendirme Stratejisi •Sanayi İle Bağlantılar •İşgücü Piyasası Analizi •Yenilikler ve Araştırma
ULUSAL MESLEKİ EĞİTİM SİSTEMİ MESLEKİ NİTELİKLER KAPSAMI MODÜLER MÜFREDAT Standartlar/Kademeler Müfredat
(Süre, Modül Sayısı, Krediler)
Ders Sayısı
(Ana, Genel, Teknik)
Öğretim Materyalleri DEĞERLENDİRME Amaçlar İçerik Yöntem Değerlendirme Bankası VERİ TABANI BİLGİ SİSTEMİ SERTİFİKALANDIRMA Sertifikalar Aday Ayrıntıları Değerlendirme Verileri Nitelikler Merkezler KALİTE GARANTİSİ İç Kalite, Dış Kalite, Değerlendirme YÖNETİM Gelişim Planlaması, Performans Göstergeleri, Bütçe Tahsisi
17
MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR?
Ülkemizde ulusal bulunmamaktadır.
mesleki yeterlikler sistemi MYS kapsamındaki faaliyetler, eğitim ve istihdam alanını düzenleme ve denetleme görevi olan kurumlar ile işçi ve işveren taraflarını birlikte ilgilendirmektedir.
Dolayısıyla bu sistemi üçlü yapıda kurup, yaşatacak özerk bir kuruma ihtiyaç bulunmaktadır.
18
MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR?
Şeffaf, güvenilir ve tutarlı meslekî uluslararası serbest dolaşımı kolaylaştırmak, yeterliliklerle Eğitim yoluyla kazandırılan yeterliliklere bir standart getirmek, İş gücü piyasası ihtiyaçlarına çabuk uyum sağlayabilmek; meslekî ve teknik eğitimde niteliği yükseltmek, İşverenin kaliteli insan gücüne erişimini kolaylaştırmak, Sosyal tarafların meslekî eğitime tam katılımlarını sağlayabilmek, 19
MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR?
Lizbon-Sorbon-Kopenhag-Maastriht Bildirgelerindeki temel ilkeler; şeffaflık, kalite güvencesi, rekabet gücü, hayat boyu öğrenme, rehberlik ve danışmanlık, kredi transfer sistemi ve hareketliliği sağlamak için , Bunların sağlanması Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi açısından gerekli olduğu için, Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ile vatandaşların ihtiyaçları arasındaki bağlantı, vatandaşların ulusal ve sektörel yeterliliklerine referans verilerek ve hayat boyu öğrenmede kredi transferi ve birikimi sistemiyle, Europass aracıyla ve öğrenme fırsatları hakkındaki Ploteus veri tabanıyla oluşturmak için, 20
MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR?
Mart 2005’te AB hükümet başkanları Avrupa Yeterlilikler Çerçevesini Müzakere Belgesi olarak kullanma kararı alması için, Avrupa Birliği Müktesebatında meslekî ve teknik eğitimle ilgili olarak “ Meslekî eğitim ve öğretim ile özel sektörün talep ettiği vasıflı insan gücü arasındaki koordinasyonun sağlanması, meslekî eğitim alanındaki uygulamaların AB ‘deki standartlara yaklaştırılması “ hükmü gereği, 21
MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR?
2004-2006 yılları arasını kapsayan
Planında Ön Ulusal Kalkınma Temel Amaç ve Stratejiler Başlığı Altında
Öncelik 2, eğitim “Eğitim Sisteminin Güçlendirilmesi Tedbir 2.1. Meslekî ve teknik eğitimin yaygınlaşması teşvik edilerek, örgün ve yaygın meslekî ve teknik eğitime ağırlık verilecek, meslekî ve teknik programları meslek standartlarına dayalı olarak hazırlanacak, ulusal bir yeterlik sistemi oluşturulacak ve çalışma hayatı ile işlevsel işbirliği geliştirilecektir”. Hükmü gereği, 9. Kalkınma Planında “577. Meslek standartlarına dayalı yeterliliklerin geliştirilmesi, belgelendirilmesi, belge ve eğitim veren kuruluşların akreditasyonu gibi temel işlevleri içeren Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemine ilişkin çalışmalar tamamlanacak ve bu sisteme duyarlı bir mesleki eğitim yapısı geliştirilecektir.
İşgücünün serbest dolaşımı ve diploma ve sertifikaların karşılıklı tanınması için, Ulusal Yeterlik Kurumu gereklidir ve bir zorunluluk olarak karşımıza gelecektir.
22
MYK İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR 1
1992 yılında milli mutabakatla Meslek Standartları Komisyonu oluşturuldu.
İŞKUR’un koordinasyonunda yürütülen İstihdam ve Eğitim Projesi kapsamında 1995 – 2000 döneminde 250 mesleğin standardı, 30 bin sorudan oluşan soru bankası hazırlandı.
2000 yılında MSK’nın mutabakatıyla Ulusal Meslek Standartları Kurumu Kanun tasarısı taslağı hazırlanarak, 2001 yılında Başbakanlığa sunuldu.
2004 yılında bu taslak revize edilip, Ulusal Mesleki Yeterlikler Kurumu Kanun Tasarısı taslağına dönüştürüldü ve Bakanlığımız Başbakanlığa tekrar sunuldu.
tarafından
23
MYK İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR 2
Başbakanlık Aralık/2004’te tam mutabakat sağlanmak üzere tasarı taslağını Bakanlığımıza iade etti.
S öz konusu kanun taslağıyla ilgili çalışmalar, MEB’in koordinasyonunda uygulamalar dikkate AB’nin desteğiyle Bakanlığımız ve sosyal tarafların katılımıyla yürütülen Mesleki Eğitim ve Öğretimi Güçlendirme Projesi (MEGEP) kapsamında dünyadaki alınarak sürdürüldü .
Yerli ve kanun yabancı uzmanlardan oluşan çalışma grubu UMYK taslağı hakkında 10 Şubat 2005 günü Başbakanlık Müsteşarlığına bilgi sundu ve MEB ve ÇvSGB üst düzey yöneticileri tarafından 02 Nisan 2005 tarihinde de detaylı brifing verildi.
Mayıs / 2005 ’te UMYK taslağına son Bakanlığımca Başbakanlığa yeniden sunuldu.
şekli verilip,
24
Türkiye’de MYS’deki Gelişmeler MEB AB Hibe MEGEP Projesi 2003-07 51 M€
Sosyal Ortaklar: ÇvSGB/ İŞ-KUR DPT, TOBB, TİSK, TESK, TÜRK-İŞ, HAK İŞ, DİSK, TÜSİAD, MEKSA
ULUSAL YETERLİLİK SİSTEMİ (UYS) MESLEKİ YETERLİLİKLE R KURUMU (MYK) Kanun Tasarısı Taslağı
25
Türkiye’de MYS’deki Gelişmeler Yetkilendirme MYK Meslek Standartları Eğitim Standartları Müfredat Programları Sınav Belge ve Sertifika SEKTÖRLER Soru ve Bilgi Bankası
26
DPT
İnsan Kaynaklarının Eğitimi ve İstihdamı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Millî Eğitim Bakanlığı Bakanlıklar Yükseköğretim Kurumu
Eğitim ihtiyaçları Öğrenme Çıktıları Tüm Sektörlerde Sosyo Ekonomik Aktiviteler Meslek Standartları (ISCO 88) Eğitim Standartları (ISCED 97) İş Gücü Yetişmiş İşgücü İŞ PİYASASI Eğitim Sistemi (Örgün, Yaygın, Resmî Olmayan) İşçi, İşveren, Esnaf ve Sanatkar Konfederasyonları Sanayi, Ticaret, Meslek, Sektör Odaları ve Birlikleri STK (Dernekler, Vakıflar)
27
DPT
İnsan Kaynaklarının Eğitim ve İstihdamında Mesleki Yeterlilikler Kurumu
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Millî Eğitim Bakanlığı Bakanlıklar Yükseköğretim Kurumu
Beceri İhtiyaç Analizi İŞ PİYASASI Öğrenme Çıktıları Mesleki Yeterlilikler Kurumu Tüm Sektörlerde Yetkilen dirilmiş MSK Yetkilen dirilmiş Sınav Kurulları Yetkilen dirilmiş Kurumlar Eğitim Sosyo Ekonomik Meslek Standartları 6 5 Eğitim Standartları Sistemi Aktiviteler 4 İş Gücü 3 2 Sertifika Sistemi Yetişmiş İşgücü İşçi, İşveren, Esnaf ve Sanatkar Konfederasyonları Sanayi, Ticaret, Meslek, Sektör Odaları ve Birlikleri STK (Dernekler, Vakıflar)
28
Türkiye’deki Gelişmeler Takvimi 1992 -2005 Millî Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, DPT, Sosyal Ortaklar Ulusal Yeterlilik Sistemini hazırladılar. Şubat 2005 Başbakanlıkta İlgili Bakanlıklar ve Sosyal Ortaklar “Ulusal Yeterlilik Kurumu”nun kurulmasına ait kanun taslağının hazırlanmasını istedi.
Temmuz 2005 MEB “Eğitimle İlgili Pilot Denemeleri Değerlendirdikten sonra tüm okul ve eğitim kurumlarına uygulama kararı aldı” .
Ağustos 2005 Bakanlar Kurulu’na bilgi sunuldu.
“Ulusal Yeterlilik Kurumu Kanun Tasarısı” ile ilgili Ekim-Aralık 2005 TBMM, “Ulusal Yeterlilik Kurumu Kanun Tasarısı” nı gündemine alınması planlandı.
Eylül 2006 Mesleki Yeterlilik Kurumu Kuruldu Kanun No. 5544 Kabul Tarihi : 21/9/2006
Ya Dünyadaki Durum?
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi’nin AB’deki Gelişim Süreci 1963-2003 Mesleki eğitim ve yeterliliklerin belirlenmesi alanında AYÇ ‘ne temel oluşturacak direktif yönetmelik, kararlar şeklinde müktesebat Şubat - Mart 2004 AB Öğretim ve Eğitim Bakanları tavsiyelerini bildirdi.
“Hayat Boyu Öğrenme”ye ilişkin Mart 2005 AB Hükûmet Başkanları , bu tavsiyeleri desteklemek ve kuvvetlendirmek için “Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi”ni hazırlatma ve bir “Müzakere Belgesi” olarak kullanma kararı aldı.
Mayıs 2005 Uzman grubu (yükseköğretim, Bolonya süreci izleme grubu, mesleki eğitim ve öğretim, yetişkin eğitimi, öğrenci temsilcileri) ile iş piyasası ilgilileri (sektörler, işverenler, sendikalar) Müzakere Belgesini hazırdı.
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi’nin AB’deki Gelişim Süreci Temmuz 2005 Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü Belgesi” olarak kullanılması kararlaştırıldı. bu çalışmayı “Bilgi Notası: Hayat Boyu Öğrenme İçin Avrupa Yeterlilikler Çerçevesine Doğru” başlığı ile yayınladı. Bu bilgi notasının Temmuz-Kasım 2005 tarihleri arasında gerçekleştirilecek toplantılarda “Kapsamlı Müzakere Mart-Mayıs 2006 AB Konseyi’ne ve Parlamentosu’na gerçekleştirilecektir.
“Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi” resmî tavsiye olarak sunulacaktır. Bu konu kapsamındaki “kredi transferi ve birikimi” konusuyla ilgili olarak daha sonra ayrıca bir süreç
BAZI ÜLKELERDE MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMLARI VE GENEL YAPILARI Ülke Hollanda İngiltere Meslekî Yeterlilikler Bağlı Olduğu Kuruluş Yönetim
Association of Centres of Expertise on Vocational Education, Training and the Labour Market
Meslekî Eğitim, Öğretim
/
ve İş Piyasası Uzmanlık Merkezleri Kurumu (COLO)
Eğitim Bakanlığı, İşçi ve İşveren örgütlerinden oluşan üç taraflı bağımsız bir kuruluş Qualifications and Curriculum Authority/
Yeterlilikler ve Öğretim Programları Kurumu (QCA)
Eğitim ve Beceriler Bakanlığı Eğitim ve Beceriler Dairesi kuruluşu Genel Kurul: 1 Bşk, merkezi sosyal partilerce seçilen 4 kişi, işçi sendikaları ve KOBİ’lerin oluşturduğu 19 Bilgi Merkezinin Yönetim Kurullarının seçtiği 4 kişi olmak üzere 9 kişiden oluşur.
Bakanlıkla ilişkili Kurum/Non-Departmental Public Body. Eğitim-öğretim ve iş dünyası temsil ediliyor.
Türkiye’dek i Karşılıkları
Millî Eğitim Bakanlığı ve STKlar MEB
BAZI ÜLKELERDE MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMLARI VE GENEL YAPILARI Ülke Meslekî Yeterlilikler Almanya
Board of the Federal Institute for Vocational Training / Meslekî Eğitim Federal Enstitüsü Kurulu (BIBB)
Bağlı Olduğu Kuruluş
Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı
İrlanda
National Qualifications Authority of Ireland / İrlanda Ulusal Yeterlilikler Kurumu (NQAI) Eğitim Bakanlığı kuruluşu
Yönetim Türkiye’deki Karşılıkları
Genel Kurul: 16 İşveren, 16 İşçi, 16 Eyalet, 5 Federal Hükûmet temsilcisi olmak üzere 53 kişidir.
Yönetim Kurulu: 2 İşveren, 2 işçi, 2 eyalet ve 2 Hükûmet temsilcisi olmak üzere 8 kişidir.
Millî Eğitim Bakanlığı Kurum: 1 Bşk ve 1 gen.müdür.
2 Eğitim Bakanlığı, 1 İşletme, Tic. ve İstih. Bakanlığı, 1 Yüksek Öğre.Kurulu Bşk, 1 İleri Öğretim ve Eği.Kurulu Bşk, 1 temsilci üniversitelerce belirlenir, 1 öğrenci temsilcisi (Eğitim ve İşletme Bakanlarının istişaresi sonucu belirlenir), 1 Forpas temsilcisi, 1 İrlanda İşverenler Konfederasyonu, 1 İrlanda İşçi Sendikaları Konfederasyonu temsilcisi, 2 deneyimli kimseler (kurumca) Millî Eğitim Bakanlığı
BAZI ÜLKELERDE MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMLARI VE GENEL YAPILARI Ü lke İskoçya ABD Meslek î Yeterlilikler
Scottish Qualifications Authority / İskoç Yeterlilikleri Kurumu
Bağlı olduğu Kuruluş
İskoç Bakanlıkları (Bakanlar Kurulu/ Parlamento) The National Skill Standards Board / Ulusal Beceri Standartları Kurulu (NSSB) Federal bir kuruluş
Y ö netim
Kurul: 1 Bşk ve 1 işveren temsilcisi olmak üzere 8 ile 10 temsilci Bakanlar Kurulunca belirlenir.
T ü rkiye ’ deki Karşılıkları
Başbakanlık Tam karşılığı Türkiye’de bulunmuyor, ancak özel sektör güdümünde.
Japonya Türkiye
Ministry of Labour and Central HRD Council / Çalışma Bakanlığı ile İnsan Kaynaklarını Geliştirme Konseyi
Mesleki Yeterlilik Kurumu/
Sağlık, Çalışma, ve Sosyal Yardım Bakanlığı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yönetim Kurulu, ÇveSGB , MEB, YÖK, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi sendikaları konfederasyonları, işveren sendikaları konfederasyonları temsilcileri arasından toplam altı üye
ÇveSGB
AB ülkeleri ile ABD ve Japonya gibi diğer gelişmiş ülkelerde mal ve hizmet standartları ile mesleki yeterlilikler aynı kurumlar değil, farklı kurumların sorumluluğundadır.
Ülke Mal/Hizmet Standartları İngiltere British Standards Institution / İngiliz Standartları Kurumu (BSI) Almanya Deutsches Institut für Normung Alman Standartları Enstitüsü (DIN) Fransa İrlanda Association Française de Normalisation / Fransız Standartları Birliği (AFNOR) National Standards Authority of Ireland / İrlanda Ulusal Standartları Kurumu (NSAI) Meslekî Yeterlilikler Qualifications and Curriculum Authority/ Yeterlilik ve Öğretim Programları Kurumu (QCA) Board of the Federal Institute for Vocational Training / (BIBB) Mesleki Eğitim Federal Enstitüsü Kurulu Institute Nationale de la Formation Française / Fransız Ulusal Formasyon Enstitüsü (lNFF) National Qualifications Authority of Ireland / İrlanda Ulusal Yeterlilik Kurumu (NQAI)
AB ülkeleri ile ABD ve Japonya gibi diğer gelişmiş ülkelerde mal ve hizmet standartları ile mesleki yeterlilikler aynı kurumlar değil, farklı kurumların sorumluluğundadır.
Ülke Hollanda ABD Japonya Türkiye Mal/Hizmet Standartları Nederlands Normalisatie Instituut / Hollanda Standartları Enstitüsü (NEN) The American National Standards Institute / Amerikan Ulusal Standartları Kurumu (ANSI) Japanese Standards Association / Japon Standartları Kurumu (JSA) Turkish Standards Institute / Türk Standartları Enstitüsü Kurumu (TSEK) Meslekî Yeterlilikler Association of Centres of Expertise on Vocational Education, Training and the Labour Market / Mesleki Eğitim, Öğretim ve İş Piyasası Uzmanlık Merkezleri Kurumu (COLO) The National Skill Standards Board / Ulusal Beceri Standartları Kurulu (NSSB) Ministry of Labour and Central HRD Council / Çalışma Bakanlığı ile İnsan Kaynaklarını Geliştirme Konseyi National Qualifications System / Ulusal Yeterlilik Sistemi (UYS)
İLGİNİZE VE SABRINIZA TEŞEKKÜRLER
38
AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
Mesleki Yeterlilikler Sistemi Çalıştayı-1 04 Kasım 2006 - İstanbul Osman YALÇIN
39
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi SORBON DEKLARASYONU BOLONYA DEKLARASYONU LİZBON KONSEYİ KOPENNHAG DEKLARASYONU
25 Mayıs 1998 19 Haziran 1999 23-24 Mart 2000 29-30 Kasım 2002 40
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Öğrenim görenlerin ve iş piyasasında çalışanların uluslararası hareketliliğini sağlamak.
Vatandaşların ihtiyaçları arasındaki bağlantı, vatandaşların ulusal ve sektörel yeterliliklerine referans verilerek ve hayat boyu öğrenmede kredi transferi ve birikimi sistemiyle, Europass aracıyla ve öğrenme fırsatları hakkındaki Ploteus veritabanıyla oluşturulacaktır.
AB’de ISCED 97’ye dayalı olarak sekiz (8) seviye belirlenmiştir.
8 7 6 5 4 3 2 1 7 ve 8. seviyelerde lisans üstü ve doktara eğitimde kazandırılması öngörülen yeterliklerdir.
5 ve 6. seviyeler ön lisans (MYO) ve Lisans 4. Seviye kadar olan yeterlilikler meslekî ve teknik orta öğretim örgün ve yaygın eğitim kurumlarında kazandırılması öngörülen yeterliklerdir.
42
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ’nin temelinde, öğrenme çıktılarıyla tanımlanan sekiz referans seviye vardır. Her bir yeterliliğin üç çeşit öğrenme çıktısına göre açıklanması tavsiye edilmektedir: 1. Bilgi (knowledge), 2. Beceriler (skills) ve 3. Kişisel ve meslekî yetkinlikler (yeterlikler, competences)
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Yetkinlik (yeterlik, competence), belirli bir çalışma ortamında uygulanan ve yönetilen bilgi, beceri ve yapabilme bilgisidir.
Yeterlilik (vasıf, evsaf, qualifications), çalışanın meslekî veya profesyonel becerilerinin resmî ifadesidir.
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ’nin temelinde, öğrenme çıktılarıyla tanımlanan sekiz referans seviye vardır.
45
Seviye
8 2 1 7 6 5 4 3
8 Referans S eviye ve İş Piyasasındaki Unvanlar
DOKTORALI YÜKSEK LİSANSLI UZMAN 6.SEVİYE SERTİFİKALI - LİSANSLI USTABAŞI - 5.SEVİYE SERTİFİKALI – TEKNİKER USTA 4.SEVİYE SERTİFİKALI – TEKNİSYEN SEKTÖR VE ODALAR KALFA – 3.SEVİYE SERTİFİKALI ÇIRAK – 2.SEVİYE SERTİFİKALI İLKÖĞRETİM
Sekiz Referans Seviye SEVIYE 8 2 DOKTORA DIPLOMASI 7 YUKSEK LISANS DIPLOMASI 6 FAKULTE LISANS DIPLOMASI 5 MESLEK YUKSEK OKULU DIPLOMASI - TEKNIKER 4 3 MESLEK LISESI DIPLOMASI- TEKNISYEN
SEKTOR VE ODALAR
YAYGIN EGITIM SERTIFIKASI YAYGIN EGITIM SERTIFIKASI 1 ILK OGRETIM DIPLOMASI
Yeterlilikler (A) Ülke A Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ülke B
6 7 8 4 5 1 2 3
Yeterlilikler (B)
Yeterlilikler (A) Ülke A Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ülke B
6 7 8 4 5 1 2 3
Yeterlilikler (B)
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesinin çalışması: örnek Ülke A AYÇ Ülke B
4
İsveç İleri Eğitim = Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye 4 = İrlanda ‘İleri sertifika’
50
Avrupa Uzayı 6 Vatandaş 1 Ploteus Öğrenme Fırsatları Veri Tabanı Avrupas Portföyü 1 Özgeçmiş CV 2- Hareketlilik 3- Diploma Eki 4- Sertifika Eki 5 Lisan Portföyü 2 Hayat Boyu Öğren me Örgün Öğretim 3 Yaygın Eğitim Resmi Olmayan Öğretim ve Eğitim Alanda Eğitim (Alaylı) 4 5 Entegre Avrupa Kredi Transfer ve Birikim Sistemi 4 8 Seviyeli Yeterlilik Öğrenme Çıktıları 4
Europass
Europass, Avrupa Yeterlilikler Çerçevesiyle giderek artan şekilde bağlantı kuracak olan beş belgeden oluşan bir kittir. Şunlardan oluşur: 1.
Europass Özgeçmişi Birey tarafından doldurulur 2.
Europass Dil Pasaportu 3.
4.
5.
Europass Sertifika Eki Europass Diploma Eki Europass Dolaşım Yetkili makamlar tarafından doldurulup verilir
Ploteus
Öğrenme çıktıları için Internet portali Hedef gruplar: öğrenciler, iş arayanlar, işçiler, veliler, rehberlik danışmanları, öğretmenler Portalin içerik yerleşimini Avrupa Yeterlilikler Çerçevesinin ortak referans düzeyleri belirleyecektir
SORBON DEKLARASYONU
25 Mayıs 1998 “Üniversitelerin kültürel gelişme boyutlarında önemi; bu kapsamda Bireylerin hareketliliği ve İstihdam edilebilirliğinin desteklenmesi, AB içerisinde yüksek öğretim alanının oluşturulması ve böylece Genel bir gelişmenin sağlanması hedeflenmiştir.
54
BOLONYA DEKLARASYONU
19 Haziran 1999 Sorbon Deklarasyonunun devamı AB-YÖS’nin gelişiminin dönüm noktası Hedef “
bireylerin istihdam edilebilirliği ve hareketliliğinin iyileştirilmesi ve AB yüksek öğretim sisteminin uluslar arası rekabete açılabilmesi amacıyla yüksek öğretimde bir Avrupa uzayının (iş piyasası ve diğer ortamların belirlediği bir sistemin) sağlanmasıdır
” 29 ülkenin Eğitim Bakanları tarafından imzalandı (Türkiye yoktur) 55
BOLONYA DEKLARASYONU
19 Haziran 1999 Tek bir standart veya üniform üniversite kavramı yerine Genel bir yakınsamanın (konverjans) oluşması, Özerklik (otonomi) ve Farklılığa yer verilmesi öne çıkarılmıştır. Deklarasyonda imzası bulunan ülkelerin bu genel akıma uyum göstermesi tavsiye edilmektedir. Yüksek öğretimde Avrupa uzayına ulaşım çalışmalarının 2010 yılında tamamlanması kararlaştırılmıştır. 56
Lizbon Konseyi
23-24 Mart 2000 Devlet ve Hükûmet Başkanları küreselleşmeye karşı direniş ve bilgiye dayalı yeni bir ekonominin getirdiği zorlukların bilincinde olarak, gelecek on yılda AB için yeni bir hedef koymuştur: “
Daha fazla ve daha iyi iş imkanı ile daha çok toplumsal birliktelik (üniter yapı) sağlayan ve sürdürülebilir bir büyümeyi hedefleyen dünya çapında en rekabetçi ve en dinamik bilgiye dayalı bir ekonomi
” olmak.
57
Kopenhag Deklarasyonu
29-30 Kasım 2002
Avrupa boyutu
Şeffaflık, bilgi ve rehberlik
Beceri ve yeterliliklerin tanınması
Kalite güvencesi
Meslekî Eğitim ve Öğretime ilişkin ilkeler
58
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Seviye 1 Kredi Puanı ve Açıklamalar (20 - 40) Okuma-yazma seviyesidir. Vasıfsız elemandır. Hayat boyu öğrenime başlangıç noktasıdır. (İlköğretim) 2 3 (40 – 60) Örgün ve yaygın eğitimle okul ve eğitim merkezinde veya işyeri gibi ortamlarda kazanılır. Hayat boyu öğrenime giriş noktası olabilir. (60 – 90) Örgün ve yaygın eğitimle okul ve eğitim merkezinde özellikle ortaöğretim ikinci kısmında kazanılır. Yarı vasıflı istihdama, gelişmiş eğitime ve yükseköğretime erişim sağlar. Bu seviye, hayat boyu öğrenme yolunda anahtar aşamayı oluşturabilir.
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Seviye
4 5
Kredi Puanı ve Açıklamalar (90 -120 ) Ortaöğretim ikinci devrede ve iş piyasasında zorunlu yetişkin eğitiminde örgün eğitimi yansıtır. İş yoluyla yaygın eğitim biçiminde olabilir. Ayrıca yükseköğretimdeki öğrenme fırsatlarına giriş kapısı olarak kullanılır. (Meslek Lisesi Diploması) (120) Çıraklıkla birlikte ilgili alanda program sonrası deneyim gibi ortaöğretim sonrası bir öğrenim programının tamamlanmasını takip eder. Kıdemli teknisyenler (Formen) ve müdürler, genellikle ortaöğretimle yüksekokul eğitimi ve öğrenimi arasında köprü kuran bu yeterlilikleri kazanırlar. Bu seviyede yer alan yükseköğretim yeterlilikleri, Bologna süreci içinde ‘kısa devreli’ (birinci devre içinde) yeterliliklerle ilişkilidir. (Meslek Yüksek Okulu Diploması)
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Sevİy e
6 Kredi Puanı ve A ç ıklamalar (180 – 240) Yükseköğretim kurumlarında veya iş ortamları yeterli ölçüde zorlayıcı bir bağlam sağlar. İş ortamlarında da bu seviyede öğrenme kazanılabilir, sektör ve meslek kuruluşları bu yolla kazanılan öğrenmenin tanınması imkanını sunar. Bilgi temelli profesyoneller olan veya profesyonel yönetim pozisyonlarında çalışan kişiler, bu yeterlilikleri kazanırlar. Bologna sürecinde geliştirilen çerçevede yükseköğretimde birinci devre yeterliliklerle ilişkilidir. (Lisans Diploması) 7 (90 – 120) 6. seviye üzerine yapılandırılan ve bunu genişleten ve/veya geliştiren seviyede bir bilgi ve kavrayış içeren uzman yükseköğretim kurumlarında gerçekleşir. Sektör veya meslek kuruluşları, iş ortamında bu seviyede kazanılan öğrenmenin tanınmasını sağlar. Bu yeterlilikleri kıdemli profesyoneller ve müdürler kazanırlar. Bologna süreci kapsamında geliştirilen çerçevede yükseköğretim yeterliliklerinin ikinci devresiyle ilişkilidir. (Yüksek Lisans Diploması)
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Sevİye 8 Kredi Puanı ve Açıklamalar Öğrenme ortamları alışılmışın dışındadır. Çok belirgin olmayan, bu nedenle içeriği karmaşık hale getiren ve öngörülemeyen, birbirleriyle etkileşim halindeki pek çok faktörden oluşan problemlerin çözülmesini gerektirir. Öğrenme büyük ölçüde uzmanlık gerektiren bir alanda, uzmanlaşmış yükseköğretim kurumlarında gerçekleşir. Yeterlilik kazanan öğrenciler, belirli bir çalışma alanında sistemli kavrayış sergilerler ve bu alanla bağlantılı becerilere ve araştırma yöntemlerine hakim olduklarını kanıtlarlar. (Doktora Diploması)
YASAL ÇERÇEVE
5544 SAYILI MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU KANUNU VE GETİRDİKLERİ
Osman YILDIRIM M.E.B. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkan Yardımcısı ( EARGED)
63
Meslekî Yeterlilik Kurumu KURULUŞ Bu Kanunla kendisine verilen görevleri yerine getirmek ve Kanunda belirtilen hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tâbi olmak üzere, kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip ve özel bütçeli Meslekî Yeterlilik Kurumu kurulmuştur.
Kurumun kısa adı MYK'dir. ( 07 Ekim 2006 tarih ve 26312 sayılı Resmi Gazete) Kurum, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili kuruluşudur .
64
Kanunun Amacı ve Kapsamı Kanunun amacı; ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak, teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek; denetim, ölçme ve değerlendirme, belgelendirme ve sertifikalandırmaya ilişkin faaliyetleri yürütmek için gerekli ulusal yeterlilik sistemini kurmak ve işletmek üzere Meslekî Yeterlilik Kurumunun belirlenmesi kurulması, çalışma usûl ve esaslarının ile ulusal yeterlilik çerçevesiyle hususların düzenlenmesini sağlamaktır.
ilgili
65
Kanunun Amaç ve Kapsamı Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun kapsamı dışındadır.
66
Kurumun Görev ve Yetkileri a) Ulusal meslekî yeterlilik sistemi ile ilgili yıllık gelişme planlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulamasını yapmak veya yaptırmak, denetlemek; bunlara ilişkin düzenlemeleri yapmak.
b) Standartları belirlenecek meslekleri belirlemek ve bu standartları hazırlayacak kurum ve kuruluşları tespit etmek.
67
Kurumun Görev ve Yetkileri c) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa tâbi teknik ve meslekî eğitim veren yüksek öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Yükseköğretim Kurulu ile; orta öğretim düzeyindeki meslekî ve teknik eğitim veren öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yapmak.
ç) Ulusal meslek standartlarını temel alarak, teknik ve
Kurumun Görev ve Yetkileri d) Ulusal meslekî yeterlilikler alanındaki eğitim ve öğretim kurumlarını ve programlarını akredite edecek kurumları belirlemek.
e) Sınav ve belgelendirme sistemi kapsamında; yeterliliği belgelendirecek yetkilendirilmiş kurumları belirlemek ve sınavlarda başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak.
f) Türkiye'de çalışmak isteyen yabancıların sahip oldukları meslekî yeterlilik sertifikalarının doğruluğunu belirlemek.
69
Kurumun Görev ve Yetkileri g)Ulusal meslekî yeterlilik standartlarını dünyadaki ve teknolojideki gelişmelere uygun olarak geliştirmek, yeterlilik standartlarını yükseltmek ve uluslararası alanda tanınmalarını sağlamak.
h) Meslekî alan ve sektörler arasındaki yatay ve dikey geçişler için gerekli yeterliliklerin belirlenmesini sağlamak.
I) Diğer ülkelerdeki benzer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, hizmet satın almak, projeler geliştirmek ve uygulamak, eğitim, araştırma, konferans, seminer ve yayın faaliyetlerinde bulunmak.
İ) Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek ve teşvik etmek.
Faaliyet alanına giren sair her türlü çalışmayı yapmak.
70
GENEL KURUL ÜYELERİ ÇvSGB (2) Maliye Bak. (1) Tarım ve Köy. Bak. (1) AB Sek. (1) Toplam =19 TOBB (4) İşçi Sendikası (2) İşçi Sendikası (2) İşçi Sendikası (2) MEB (3) Bayındırl.İsk.Bak. (1) Sanayi.Tic. Bak. (1) İŞKUR (1) TESK (4) Sey.Ac.Bir. (1) Toplam Sosyal Taraf 20 Toplam=39 Sağlık Bak. (1) Kültür Bak. (1) KOSGEB (1) Ziraat Oda. (1) İşveren Sendikası (3) Üniversite (3) DPT (1) TSE (1) TİM (1)
YÖNETİM KURULU ÜYELERİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcisi Yükseköğretim Kurulu temsilcisi İşçi sendikaları konfederasyonları temsilcisi Millî Eğitim Bakanlığı temsilcisi Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları temsilcisi İşveren sendikaları konfederasyonları temsilcisi
Ana Hizmet Birimleri Meslek Standartları Dairesi Başkanlığı Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı MYK BAŞKANI Danışma ve Yardımcı Hizmet Birimleri İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı Hukuk Müşavirliği.
Sektör Komiteleri
SEKTÖR KOMİTELERİ Sektör Komiteleri, Standartlar, Eğitim, Sınav ve Belgelendirme Sektör komiteleri MADDE 20- (1) Kurum tarafından görevlendirilen kurum ve kuruluşlarca hazırlanan meslek standartlarının ulusal meslek standardı olarak kabul edilebilmesi için gerekli incelemeyi yaparak Yönetim Kurulunun onayına sunmak üzere sektör komiteleri kurulur.
(2) Sektör komiteleri Millî Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, meslekle ilgili diğer bakanlıklar, işçi ve işveren kuruluşları, meslek kuruluşları ve Kurumun birer temsilcisinden oluşur. Ayrıca çalışmalara üniversitelerin ilgili bölümlerinden öğretim üyeleri de danışman olarak davet edilebilir.
(3) Sektör komitelerinin kurulması ve çalışmaları ile ilgili usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
74
Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması MADDE 21- (1) Meslek standartları, Kurum tarafından görevlendirilen kurum ve kuruluşlara hazırlatılır. Meslek standartları, meslekî yeterlilik düzeyleri ile ilgili uluslararası belgelere uygun olmak zorundadır. Bu standartlar sektör komitelerinde incelenir ve uygun bulunanlar Yönetim Kuruluna sunulmak üzere Başkanlığa verilir.
(2) Yönetim Kurulu tarafından onaylanan meslek standartları Resmî Gazetede yayımından sonra ulusal meslek standardı niteliğini kazanır.
(3) Yürürlükte olan meslek standartları en geç beş yılda bir yeniden değerlendirilir. Gerekli görülen meslek standartları, standart hazırlama usûlüne göre yenilenir. Değişikliklerin kabulü ve yayımlanması ikinci fıkrada belirtilen usûle tâbidir.
Sınav MADDE 22- (1) Meslekî yeterlilik düzeyi, Kurum tarafından yetkilendirilmiş personel belgelendirme kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak sınavla belirlenir.
(2) Sınavlarla ilgili esas ve usûller ile teorik sınavdan muaf tutulacak meslekler ve kişiler Kurum tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
75
KANUNUN GETİRDİKLERİ
Ulusal düzeyde meslek standartları
Meslek standartları hazırlanmasında yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar
Meslek standartlarına dayalı olarak eğitim standardı ve eğitim standartlarına dayalı olarak öğretim programları geliştirilmesi
Ulusal düzeyde disipline edilmiş ve standartları belirlenmiş belgelendirme uygulamaları
Sınav ve soru bankası uygulaması
Sınav ve belgelendirme yapmak üzere yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar
Resmi örgün ve yaygın eğitimin dışında kazanılan yeterliliklerin değerlendirilmesi
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu yeterlilik sistemi
Çıktı odaklı değerlendirme sistemi
Sektör komitelerinin katkı ve katılımlarının aktif olarak sağlanması
Meslek standartlarına dayalı olarak geliştirilmiş yeterlilikler
Öğretim programlarında devamlılık ve bütünlüğün sağlanması için oluşturulmuş alt yapı
Ulusal meslek standartlarını esas alan akreditasyon ve yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar