Transcript 15 2. ความร่วมมือสหกิจศึกษาในเครือข่ายพหุภาคี

1
ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.จักรพงษ์ พวงงามชื่น
คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้
องค์ กรเครือข่ ายความร่ วมมือในการจัดสหกิจศึกษา
หัวข้อบรรยายและกิจกรรม
 เรื่องที่ 1 องค์กรทวิภาคีและเครือข่ายพหุภาคี
 เรื่องที่ 2 ความร่วมมือในการดาเนินงานสหกิจศึกษาในเครือข่ ายพหุภาคี
 เรื่องที่ 3 สหกิจศึกษานานาชาติ
2
1. องค์ กรทวิภาคีและเครือข่ ายพหุภาคี
3
1.1 องค์ กรทวิภาคี
 เป็ นความร่วมมือดาเนินงานสหกิจศึกษาในระยะแรก
 เป็ นความสัมพันธ์ระหว่างสององค์กร
คือ สถานศึกษากับสถานประกอบการ
 มีรูปแบบเฉพาะที่เกิดจากความต้ องการร่ วมกัน
สถานศึกษา
การจัดสหกิจศึกษา
สถานประกอบการ
สหกิจศึกษาทวิภาคี
4
1.1 องค์ กรทวิภาคี
แนวทางการพัฒนาองค์กรทวิภาคี
 สร้างความรูค
้ วามเข้าใจให้ผูบ้ ริหารสูงสุดทั้งสองฝ่ าย เช่น การจัดทา MOU
ร่วมกัน
 พัฒนาสหกิจศึกษาร่วมกัน เช่น กาหนดแผนการรับนักศึกษา KPI และการ
ประเมินผล
 พัฒนาความร่วมมือด้านอื่นควบคู่กบ
ั สหกิจศึกษา เช่น การวิจัย การบริการ
วิชาการ การแลกเปลี่ยนบุคลากรโดยการเชิญเป็ นวิทยากรหรืออาจารย์พเิ ศษ
 เชิดชูเกียรติแก่สถานประกอบการที่จด
ั สหกิจศึกษา และเผยแพร่ Best
Practices ไปสู่สถานประกอบการอื่น เช่น การมอบรางวัลสหกิจศึกษาดีเด่น
5
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
 พัฒนาจากสหกิจศึกษาทวิภาคีที่มีเพียงสถานศึกษากับสถานประกอบการ
 มีความร่วมมือมากกว่าสององค์กรที่เป็ นทวิภาคี
เช่น รัฐบาลและองค์กร
ภาครัฐ องค์กรเอกชน สมาคมวิชาการและวิชาชีพ
 มีการพัฒนารูปแบบหรือมาตรฐานการดาเนินงานสหกิจศึกษากลางทีเ่ ป็ น
มาตรฐานขั้นตา่
 มีองค์กรกลางที่ทาหน้าที่เป็ นสือ
่ กลางที่ทาหน้าที่เป็ นสือ่ กลางในการ
ประสานภาคีต่างๆ ให้เป็ นอันหนึง่ อันเดียวกัน
6
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
รัฐบาลและองค์กร
ภาครัฐ
สถานศึกษา
การจัดสหกิจศึกษา
สถานประกอบการ
องค์กรเอกชน
สมาคมวิชาการและ
วิชาชีพ
สหกิจศึกษาพหุภาคี
7
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
ตัวอย่างองค์กรในเครือข่ายพหุภาคีในประเทศไทย
1. รัฐบาทและองค์กรภาครัฐ
1.1 องค์ของรัฐที่ทาหน้ าที่สนับสนุนด้ านนโยบายที่มีผลกระทบต่อการ
ดาเนินงานสหกิจศึกษา เช่น
สานักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.)
สภาการศึกษาแห่ งชาติ (สกศ.)
สานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพ
การศึกษา(องค์การมหาชน) (สมศ.)
สานักงานตรวจคนเข้ าเมือง(ตม.) เป็ นต้ น
8
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
ตัวอย่างองค์กรในเครือข่ายพหุภาคีในประเทศไทย
1. รัฐบาลและองค์กรภาครัฐ
1.2 องค์กรของรัฐขนาดใหญ่ท่มี ีหน่วยงานย่อยในกากับเป็ นจานวนมาก เช่น
 สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่ งชาติ
(สวทช.)
กรมส่งเสริมการปกครองท้ องถิ่น
การไฟฟ้ าฝ่ ายผลิตแห่ งประเทศไทย
การกีฬาแห่ งประเทศไทย เป็ นต้ น
9
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
ตัวอย่างองค์กรในเครือข่ายพหุภาคีในประเทศไทย
2. องค์กรเอกชน สมาคมวิชาการ และวิชาชีพ
2.1 องค์กรเอกชนขนาดใหญ่ท่มี ีธุรกิจสาขาย่อยจานวนมาก เช่น
เครือเจริญโภคภัณฑณ์ (CP)
เครือเซ็นทรัล
เครือซิเมนต์ไทย (SCG) เป็ นต้ น
10
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
ตัวอย่างองค์กรในเครือข่ายพหุภาคีในประเทศไทย
2. องค์กรเอกชน สมาคมวิชาการ และวิชาชีพ
2.2 สมาคมวิชาการ และวิชาชีพที่เกี่ยวข้ องกับสาขาวิชาชีพของนักศึกษา เช่น
สภาวิศวกร
สภาอุตสาหกรรมแห่ งประเทศไทย
หอการค้ าไทย
สมาคมธนาคารไทย
สมาคมโรงแรมไทย

สมาคมศิษย์เก่า
 องค์กรการกุศล เป็ นต้ น
สมาพันธ์โลจิสติกส์ไทย
หมายเหตุ องค์กรบางแห่งอาจทาหน้าที่เป็ นทั้งองค์กรทวิภาคและเครือข่ ายพหุภาคี
11
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
แนวทางการพัฒนาเครือข่ายพหุภาคีในประเทศไทย
1. ประชาสัมพันธ์สหกิจศึกษาผ่านองค์กรภาครัฐและธุรกิจขนาดใหญ่สมาคม
วิชาการ และวิชาชีพ ไปสู่สาขาย่อยหรือสมาชิก เช่น
เสนอตัวอย่างโครงงานนักศึกษาที่มีคุณภาพต่อที่ประชุม
สภาอุตสาหกรรมจังหวัด หรือหอการค้าจังหวัด
2. พัฒนาหรือปรับปรุงหลักสูตรการศึกษาร่วมกัน เช่น
 เชิญผู้แทนจากสมาคมธนาคารไทยมาเป็ นผู้ทรงคุณวุฒิในการพัฒนา
หลักสูตรที่เกี่ยวข้ องของมหาวิทยาลัย
12
1.2 เครือข่ ายพหุภาคี
แนวทางการพัฒนาเครือข่ายพหุภาคีในประเทศไทย
3. เปิ ดโอกาสให้ องค์กรภาครัฐ และสมาคมวิชาการวิชาชีพมีส่วนร่วมในการ
พัฒนาระบบสหกิจศึกษา เช่น
 มอบสัมฤทธิบัตรสหกิจศึกษาแก่นักศึกษา โดย สถาบันการศึกษา
ร่วมกับสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย
 สวทช. ให้ ทุนสนับสนุนนักศึกษาสหกิจศึกษาและคณาจารย์ท่ ี
ปฏิบัติงานในบริษัทผลิต Hard Disk
 เชิญผู้แทนจากสภาอุตสาหกรรมแห่ งประเทศไทยและหอการค้ าไทย
มาเป็ นกรรมการบริหารศูนย์สหกิจศึกษา
13
2. ความร่ วมมือในการดาเนินงานสหกิจศึกษาในเครือข่ ายพหุภาคี
14
2. ความร่ วมมือสหกิจศึกษาในเครือข่ ายพหุภาคี
2.1 บทบาทของสถานศึกษา




ดาเนินงานสหกิจศึกษาให้ ได้ มาตรฐาน
สร้ างความรู้เข้ าใจสหกิจศึกษาแก่ทกุ ฝ่ ายที่เกี่ยวข้ อง
ประเมินผลและปรับปรุงการดาเนินงานสหกิจศึกษาของสถานศึกษา
พัฒนาการดาเนินงานสหกิจศึกษาของสถานศึกษา
15
2. ความร่ วมมือสหกิจศึกษาในเครือข่ ายพหุภาคี
2.2 บทบาทของสถานประกอบการ




ร่วมจัดสหกิจศึกษากับสถานศึกษา (Partnership)
พัฒนาองค์กรให้ เป็ นแหล่งเรียนรู้
สร้ างความรู้ความเข้ าใจเรื่องสหกิจศึกษาแก่ทกุ ฝ่ ายที่เกี่ยวข้ อง
ประเมินผลและปรับปรุงการดาเนินงานสหกิจศึกษาของสถานประกอบการ
16
2. ความร่ วมมือสหกิจศึกษาในเครือข่ ายพหุภาคี
2.3 บทบาทของรัฐบาลและองค์กรภาครัฐ






ให้ นโยบายและสนับสนุนงบประมาณ
แก้ ไขกฏ ระเบียบ ข้ อบังคับที่เป็ นอุปสรรคต่อการดาเนินงานสหกิจศึกษา
เป็ นสื่อกลางในการสร้ างความร่วมมือระดับนโยบาย
กาหนดมาตรฐานการดาเนินงาน
พัฒนาและสนับสนุนการดาเนินงานสหกิจศึกษาของสถานศึกษาให้ มคี วามเป็ นเลิศ
ประเมินผลการดาเนินงานสหกิจศึกษาในภาพรวมของสถานศึกษา
17
2. ความร่ วมมือสหกิจศึกษาในเครือข่ ายพหุภาคี
2.4 บทบาทขององค์กรเอกชน สมาคมวิชาการ/วิชาชีพ




ให้ ความร่วมมือแก่องค์กรภาครัฐ
สร้ างความรู้ความเข้ าใจเรื่องสหกิจศึกษาให้ สอดคล้ องกับความต้ องการของ
กลุ่มวิชาชีพ
พัฒนาและสนับสนุนการดาเนินงานสหกิจศึกษาของสถานประกอบการให้ มี
ความเป็ นเลิศ
ประเมินผลการดาเนินงานสหกิจศึกษาในภาพรวมของสถานประกอบการที่
เกี่ยวข้ อง
18
2. ความร่ วมมือสหกิจศึกษาในเครือข่ ายพหุภาคี
2.5 บทบาทของเครือข่ายเพื่อการพัฒนาสหกิจศึกษา 9 ภูมิภาค




เป็ นส่วนหนึ่งของเครือข่ายพหุภาคีในรูปขององค์กรภาครัฐที่มบี ทบาทสูงต่อ
การจัดสหกิจศึกษา
พัฒนารูปแบบการดาเนินงานสหกิจศึกษาให้ สอดคล้ องกับแนวทางการ
จัดการศึกษาและความต้ องการของตลาดแรงงานในแต่ละภูมภิ าค
สร้ างพลังการต่อรองกับองค์กรภาครัฐและเอกชน เช่น หอการค้ า
สภาอุตสาหกรรม ทาให้ สถานประกอบการยอมรับการจัดการสหกิจศึกษา
มากยิ่งขึ้น
มีการเกื้อกูล แลกเปลี่ยนเรียนรู้ สะท้ อนปัญหาและอุปสรรคการดาเนินงาน
สหกิจศึกษาระหว่างสถาบันการศึกษา
19
กิจกรรมรายบุคคล / กลุ่ม
20
3. สหกิจศึกษานานาชาติ
21
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.1 สหกิจศึกษานานาชาติ คืออะไร?
เป็ นความร่วมมือในการจัดสหกิจศึกษากับองค์กรในต่างประเทศ
3.2 การจัดสหกิจศึกษานานาชาติสาคัญอย่างไร?




เพิ่มศักยภาพความสามารถด้ านต่างๆ ของนักศึกษา
เพิ่มความสามารถของนักศึกษาในตลาดแรงงาน เช่น แผนการรวมตัวเป็ น
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community : AEC)
พัฒนาสถานศึกษาสู่มาตรฐานสากล
สร้ างบรรยากาศความเป็ นนานาชาติของสถานศึกษา
22
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.3 การจัดสหกิจศึกษานานาชาติมกี ระบวนการอย่างไร?
3.3.1 กิจกรรมก่อนการจัดสหกิจศึกษานานาชาติ
1) การจัดหาสถาบันเครือข่ายสหกิจศึกษานานาชาติประเภทของสภาบัน
เครือข่ายสหกิจศึกษานานาชาติ

สถาบันเครือข่ายกลางในประเทศไทย : โครงการฝึ กงานด้ านเทคนิคใน
ต่างประเทศ (IAESTE Thailand) , สมาคมนักศึกษาเกษตรศาสตร์และสาขาที่
เกี่ยวข้ องนานาชาติ (IAAS Thailand)
 สถาบันเครือข่ายกลางในต่างประเทศ : ศูนย์จัดส่งบุคลากรไปปฏิบัติงานในตาง
ประเทศของฟิ นแลนด์ (CIMO Finland)
 สถานศึกษาในต่างประเทศ : แลกเปลี่ยนโดยตรงระหว่างสถานศึกษาในประเทศ
ไทยกับต่างประเทศ
 ตัวแทนจัดหางานในประเทศ
23
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.3 การจัดสหกิจศึกษานานาชาติมีกระบวนการอย่างไร?
3.3.1 กิจกรรมก่อนการจัดสหกิจศึกษานานาชาติ (ต่อ)
2) การคัดเลือกนักศึกษาและเตรียมความพร้ อม

แต่งตั้งคณะกรรมการสัมภาษณ์ และกาหนดคุณสมบัตขิ องนักศึกษา
 การรับสมัครนักศึกษา และประชุมชี้แจงประเด็นที่นักศึกษาจาเป็ นต้ องรู้
 ชี้แจงค่าใช้ จ่ายที่นักศึกษาต้ องรับผิดชอบ
 ดาเนินการสัมภาษณ์
 การเตรียมความพร้ อมนักศึกษาที่ผ่านการคัดเลือก เช่ น การเขียน
จดหมายสมัครงานและประวัตสิ ่วนตัวภาษาอังกฤษ เพิ่มทักษะทางภาษา
การดารงชีวิตในต่างแดน
24
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.3 การจัดสหกิจศึกษานานาชาติมีกระบวนการอย่างไร?
3.3.2 กิจกรรมระหว่างการจัดสหกิจศึกษานานาชาติ
1) การนิเทศงานสหกิจศึกษาต่างประเทศ

สถานศึกษาส่งคณาจารย์นิเทศไปนิเทศงานเอง
 สถาบันเครือข่ายในต่างประเทศช่วยนิเทศงาน
 สถาบันเครือข่ายในต่างประเทศร่ วมกับสถานศึกษานิเทศงานโดยใช้
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
2) การติดตามดูแลนักศึกษาสหกิจศึกษาต่างประเทศ

สถานศึกษาสามารถใช้ ICT ช่วยในการติดตามดูแลนักศึกษาได้ เช่น
โทรศัพท์ E-mail Bulletin Board, Social Network เป็ นต้ น
25
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.3 การจัดสหกิจศึกษานานาชาติมีกระบวนการอย่างไร?
3.3.3 กิจกรรมหลังการจัดสหกิจศึกษานานาชาติ
สามารถใช้ รปู แบบและกระบวนการการวัดประเมินผลเช่นเดียวกับ การจัดสหกิจ
ศึกษาในประเทศ แต่ควรมีการยืดหยุ่นในเรื่องระยะเวลาการปฏิบตั งิ าน คุณภาพ
และปริมาณงานที่นกั ศึกษารับผิดชอบ เนื่องจากมีข้อจากัดหลายด้ านเมื่อ
เปรียบเทียบกับการจัดสหกิจศึกษาในประเทศ
26
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.4 ข้ อควรคานึงในการจัดสหกิจศึกษานานาชาติ
1) การขอวีซ่าและใบอนุญาตทางาน
o
o
o
แต่ละประเทศมีกฎระเบียบไม่เหมือนกัน
ประเทศไทยต้ องมีใบอนุญาตทางาน
มีแผนการต่อววีซ่าและใบอนุญาตทางาน
2) ประกันสุขภาพและประกันชีวิตก่อนการเดินทาง
3) การประสานงานการเดินทางและการรับส่งที่สนามบิน
4) การศึกษา ศาสนา วัมนธรรม ประเพณี ฯลฯ
27
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.5 บทบาทสถานประกอบการกับสหกิจศึกษานานาชาติ

เสนองานให้ แก่นักศึกษาต่างประเทศ
 มีการดูแลนักศึกษาและการนิเทศงานนักศึกษาที่ดี
 จ่ายค่าตอบแทนให้ นักศึกษาอย่างเพียงพอ
 อาจเป็ นงานในสถานศึกษาก็ได้ เช่ น ผู้ช่วยวิจัย ผู้ช่วยสอน เป็ นต้ น
28
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.6 บทบาทของ WACE และ ISO กับสหกิจศึกษานานาชาติ
สมาคมสหกิจศึกษาโลก (World Association for Cooperative Education
: WACE) เป็ นเครือข่ายพหุภาคีช่วยเพิ่มช่องทางการแลกเปลี่ยนนักศึกษา
มีสมาชิกทั้งสถานศึกษาและสถานประกอบการทั่วโลก เป็ นเวทีแลกเปลี่ยน
ความรู้และประสบการณ์ทางสหกิจศึกษา จัดฝึ กอบรม จัดประชุมสัมมนา
ระดับนานาชาติทุกปี ทั้งระดับโลก และภาคพื้นเอเซียแปซิฟิก
29
3.สหกิจศึกษานานาชาติ
3.6 บทบาทของ WACE และ ISO กับสหกิจศึกษานานาชาติ
มีการจัดตั้ง International Satellite Offices : ISO ในภูมิภาคเอเซีย
ตะวันออกเฉีนงใต้ เพื่อเป็ นสื่อกลางระหว่าง WACE กับประเทศใน
ภูมิภาค จึงเป็ นช่องทางหนึ่งที่จะทาให้ การแลกเปลี่ยนนักศึกษาระหว่าง
ประเทศมีความคล้ องตัวมากขึ้น ช่วยพัฒนาเครือข่ายนานาชาติ เป็ น
ตัวกลางในการแก้ ไขปัญหาที่เป็ นอุปสรรคต่อการแลกเปลี่ยนนักศึกษา
ระหว่างประเทศ ทาให้ การดาเนินงานสหกิจศึกษานานาชาติเกิดความ
ยั่งยืนยิ่งขึ้น
30