Transcript خلاقیت
: تهیه اسالید
: ارائه
1389 مهر
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
.1مقدمه :رفتار سازمانی و ماهیت آن
.8گروه ها و تیم ها
.2احساسات :هوش عاطفی و چرخه زیستی
.9مدیریت تعارض و مذاکره
.3انگیزش :نظریه های انگیزشی
.10مدیریت نگرش ها و ارزش ها
.4شخصیت
.11مدیریت خالقیت و نوآوری
.5ارتباطات :توسعه مهارت برقراری ارتباط
.12مدیریت فرهنگ سازمانی
.6رهبری :توسعه مهارت رهبری
.13مدیریت رفتار سیاسی (نفوذ ،قدرت)
.7استرس :مدیریت فشار عصبی و تحلیل رفتگی
.14مدیریت یادگیری در سازمان
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
روش های تفکر
تفكه مگها بهاي ه مس ل
قك های ر ها د دهست
تهلقد ميك د از اقن هه ش
اقن هع تفكه ده س جش
هش بسقوه مه است.
• از مسااااو ر ه های ااااو
مختلف شههع می شهد
ه باااا قاااای اااا ماااای
هسد.
تفكه هاگها ب مجمهع اي
های ر مختلف بهاي قك
مس ل قو فهضق م جه
ميشهد ه از اقن جهت اقن
تفكه ده فهآق د آفهق دگي قو
خالققت ش اسوسي اقفو
ميك د .
• از قاای ا شااههع ه
باااا مسااااو ر ه های اااار
ااو مختلااف خاات ماای
شهد.
تفکر
همگرا
ههش و
تفکر
واگرا
تفکه
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
شیوه های تفکر
هعی از تفکه است ک ده آن ذ ن با اهه عمقا باو
قی مسأل دهگقه می شهد ؛ ب تجس ه هاضح ساوز
آن ماای دااهدازد ؛ ه ب ا م ظااهه ت ظااق کااهدن تقج ا
تفکااه قااو دهقوفاات مفااو ق جدقااد ه مبااودهت ب ا جااه ه
تعدقر آن می ک د .
ده اقن هع تفکه بوت لقر ه اهزقوبی هقش
– ب جاو هاگاذاه کاهدن مساو ر با
و
هادث ه تاوقج آ هاو
اهادث آق ادی – هقاوق آتای داقش
بق ی می شه د ه علت و هقهع آن و اهزقوبی می گهد د .
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
شیوه های تفکر
ده اقاااان شااااقهی افااااهاد بااااه مب ااااو اجاااازا
ا العااوتی مت ااهعی کاا ده اختقااوه داه ااد ه
بااها هسااقدن ب ا قاای تقج ا قااو ا اار کلاای
استدالر می ک د .
این شیوه عکس تفکر استقرایی است .یعنی با تعمیم نتیجه گیریهای کلی
به مصادیق خاص ،نتیجه ای ویژه به دست می آید ؛ یعنی ذهن متفکرر ،
پس از شناخت کل ،جهت شناسایی اجزای آن حرکت می کند.
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
شیوه های تفکر
ده اقن شقهی افاهاد از هقا جساتجه
ه کسااا ا العااوت هاقعاای دهبااوهی
اااه هضاااعقت ه اقااادا بااا تعهقاااف ه
تعققن مسأل می ک د ه دس از تجزقا
ه ت لقر ه ه اهزقاوبی م ای هاقعقات
ااو ه ههاب ا مع اای داه مقااون آ هااو ها
کشف می ک اد ه ساها جو دهباوهی
مسأل ت مق می گقه د .
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
تعریف خالقیت ()Creativity
کایرز ( : )1968خالققت عبوهت اسات از با کاوهگقه تها اوقی
و ذ ی ه بها اقجود قی فکه قو مفهه جدقد .
هربرت فوکس :ه هع فهاگهد تفکه ک مسأل ا ها ب
مفقد ه بدق ر ک د .
هه
جرررس سرریدل :تها ااوقی هب ا دادن ه ه اار کااهدن مهضااهع ااو ه
هف ظه از اق ک ده چ هزی قو زمق ا ا ا جاو گقاهد ه از
مبو ی بههی گقه خال از ذ ن است .
اریررف فررروم :خالققاات تها ااوقی دقاادن (آگااوی شاادن) ه دوسااد دادن
است.
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
تعریف خالقیت ()Creativity
ورت هایمر :تها و ی گوی جدقدهمتفوهت ب قی مهضهع.
واین من :تها و ی ختهج شدن از جهون مهسه ه هد شادن از تلا
تکهاههدهبوهی مهتا کهدن ب
و.
گیلفورد :تفکه هاگها ده بهابه تفکه مگها.
آبراهام مزلو :از قی توجه چ قن آمهخت کا اقجاود قای م سسا
تجوه
قز ممکن است فعولقتی خال بوشد .
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
مقایسه خالقیت ،نوآوری ،کارآفرینی
• خالقیررت ( : )Creativityتها ااوقي تلفق ا
اقاادی ااو ب ا شااقهی اي م
ااه ب ا فااهد بااهاي
بهقهاهي اهتبو غقه معمهر بقن اقدی وي مختلف است.
• نوآوري) : (Innovationفهآق اد بكاوهگقهي قاك اقادی خاال ه تبادقر آن با م
اهر ه
خدمت قو شقهی اي مفقد است.
• كررارآفرین ) :(Entrepreneurshipفهآق اادي اساات كا ده م ااق
ااو ه مجمهعا
ااوي
از
ااهآههي
ااوي
ااي آن تغققهاتاي ده سقساات
هقا
مختلفااي اتفااو
مااي افتااد ه
افهادي ك ب
فه ت و هاك ش شون مي د د ه هخ مي د د كا اقان بوعاث اقجاود
اهزش فهدي ه اجتموعي خها د شد.
10
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
مراحل فراگرد خالقیت
• اقجود گهش مهاف بها دذقهش افکوه ه ه
و جدقد ؛
• افزاقش سوسقت افهاد سبت ب مسأل ؛
• مهقو سوختن شهاق خالققت از هق فها
2
سوختن مهاد خو الز ؛
• اقجود سالست فکه
• استمهاه فعولقت ضمقه وخهدآگوی به هه مس ل ؛
• دهخشش وگهو ی قی فکه
1
3
4
5
6
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
شیوه های افزایش سالست فکری
تحلیل شبکه
تهیه فهرست
ویژگی ها
هم اندیشی
مستقیم
تغییر شکل
وضع موجود
هم اندیشی
رقابتی مستقیم
استفاده از
روابط میان
افکار
تقویت حس
کنجکاوی و توان
پرسش کردن
زمان و مکان
مناسب
یادداشت
برداری
هم اندیشی غیر
مستقیم
قرار دادن خود
به جای دیگران
شیوه های
افزایش سالست
فکری
استفاده از
رویدادهای پیش
بینی نشده
برداشت از
گزارش ها و
نامه ها
تحلیل داده ها و
بازداده ها
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
خصوصیات افراد خالق
جالب دیدن
مشکالت
دارای قدرت
تخیل
توانایی به
تعلیق گذاشتن
داوری
دیدن مشکالت
به عنوان
فرصت
خوش بین
پذیرای عاطفی
مشکالت
در جستجوی
حل مشکل
به مبارزه
طلبیدن پیش
فرض ها
دارای پشتکار
و سخت کوش
دارای قدرت
تخیل
کنجکاو
خصوصیات
افراد خالق
آماده برای
مبارزه طلبی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
برخی ویژگی های افراد خالق
دانش
تحصیالت
هوش
توانایی های ذهنی
شخصیت
افهاد خال سولهو زقود ها بها کسا دا ش ه تسل باه مهضاهع ماههد عالقا خاهد
می ک د .
ت
م
قالت خالققات ها افازاقش مای د اد ؛ تای بهخای از ت
ی تأکقد می ک د ه مو خالققت می شه د .
اهف
اقالت کا باه هعوقات هه اد و
افهاد خال ضاهههتو داها ضاهقا هشای باوالقی قسات د .بهاهی م اد از ضاهقا هشای ده
دهد 130کوفی است .ضهقا هشی بقش از آن ضهههتی داهد .
افهاد خال از تها وقی و ذ ی ذقر بهخههداه د :
.1سبت ب مسو ر سوسقت داه د .
.2ده بهقهاه اهتبو سقور مقون چقز و ا ع وف داه د .
.3ب جو کلم و ب ت وهقه ذ ی می ا دقش د .
.4بو تلفق ا العوت گه وگهن آن و ها ب ه م وسبی مههد استفودی قهاه می د د .
افهاد خال هعو مخو هی دذقه د ه داها شخ قتی م ّه ه بسقوه بو ا گقزی ه دذقها فکه و
ه ه قوده با ت مار ابهاو ه ت مار ت هاوقی ه ه مسات ر ا اد .اقان افاهاد از اعتماود با فاس زقاود
بهخههداه د ه اغلا شهخ بع د ه معمهال مها ی بو آ ون دشهاه است .
دوران کودکی
دههان کهدکی افهاد خال معمهال بو هخاداد و مت اهعی ماهای باهدی اسات .ظقاه هجاهد م ات
ده ز دگی خو هادگی ه ه ک ه زقود شدن امکو وت مولی .
عادت های اجتماعی
افهاد خال بهخالف افهاد گهش گقه دههن گها قست د ه تموقر ب تبودر افکوه بو مکوهان خاهد
Advanced Organizational Behavior Management
داه د .
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
موانع فردی خالقیت
ترس از
انتقاد و
شکست
فقدان
اعتماد به
نفس
ترس از
ارزیاب
دیگران
تمایل به
همرنگی
با جماعت
کمرویی و
خجالت
موانع
فردی
فقدان
تمرکز
ذهنی
نا امیدی
شیفتگ
تخصص
سنتی
بودن
استفاده از
الگوهای
غالبی
فشارهای
اجتماعی
عادت به
رویه هاي
موجود
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
کاربردهای تفکر خالق در سازمان
ایجاد ارزش
استفاده از
فرصت های
موجود
آفرینش
فرصت های
جدید
بهبود
مستمر
سازمان
کوهبهد و
تفکه خال
بهبود
سازمانی
حل مساله
ایجاد ارزش
ایجاد تحول
سازمانی
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
موانع سازمانی خالقیت
محدود
بودن طرق
ارتباط با
مدیر
تأکید بر
افق زمانی
کوتاه مدت
عدم تحمل
تفکر
مخالف
محیط
نامناسب
محافظه
کاری
موانع
سازمانی
روش های
انگیزشی
نامناسب
تأکید بر
ملزمات
بوروکراتیف
عدم
توانایی
ریسف
فشار
كاري
زیاد
نظارت
شدید
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
راه های تقویت خالقیت
ایجاد فضای خالق
اختصاص دادن
بخشی از وقت
افراد برای خالقیت
ایجاد واحد ویژه
خالقیت و نوآوری
استفاده از سیستم
دریافت پیشنهادها
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
تکنیف شش کاله فکری
كاله آب :
كاله سبز :
احاطررررررررررره،
تنظررررررررررررررریم،
سرررررررررررازمان
دهررر رونرررد
تفكررر و نی رز
سررایر كرراله
ها.
خالقیررت و ارائرره
نظررررررررات نرررررررو،
انگیرررررررررررررررزش و
حركررررت « فكررررر
كررن ،نابینایرران و
معلررو ن جسررم
چگونررررررررررررررررره از
كررررررررررررررررررررامپیوتر
شخص استفاده
كنند؟»
كاله زرد :
كاله سفید :
خررروش بینررر ،جنیررره
هرراي امیررد وارانرره و
تفكررررر م بررررت ،جنبرررره
هاي م بت رویداد ها
و پررررررررررریش بینررررررررررر
دسررررررررررررررررررررررررررتاوردها
«رد شرررررررررررردن در آن
امتحرررررررران بهترررررررررین
اتفرراق بررود كرره مرر
توانسررررررت بررررررراي او
بیفترررد ،او مسرررلما در
حرفررررررررررره معلمررررررررررر
احساس رضایت نم
كرد»
ماننررررررررررررد یرررررررررررر
كررررررامپیوتر فقررررررط
ارائررره اطالعرررات،
بررررررررر طرفررررررررر ،
انظبررراط ،منفعرررل،
ارقام و اطالعرات
ملموس و واقعر
« آمارهرررررررررررررررراي
خریررررد ،فررررروش،
ضرررایعات ،نقرررل
قول»
كاله قرمز :
بیان احساسات و
شررررور هیجرررران و
نیز خشم ،دیردگاه
احساسرررررررررررررررر و
عرراطف « مررن از
ایررررن آدم خوشررررم
نمررر آیرررد و نمررر
خررواهم بررا او كررار
كررنم ،فقررط همررین
را مررررررر تررررررروانم
بگویم »
كاله سیاه :
شررامل جنبرره هرراي
منفرررر و علررررل نررررا
ممكررن بررودن كررار،
صادقانه و منطقر
امررررا لزومررررا نبایررررد
درسرررررررت باشرررررررد.
وجررود مشرركالت را
متذكر م شود نه
راه حررررررل « اگررررررر
ایرانی ها هم وارد
صرررنعت هسرررته ای
شررررروند چررررره مررررری
شود؟ »
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
اهداف تکنیف شش کاله فکری
تفكر ساده
تغییر آگاهانه
ی گونه های
ذهنی
تفکر دقیق
ا داف
شش کالی
فکه
تفکر ا ر
بخش
تفکر شفاف
تفکر سریع
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
طوفان فکری ( )Brain Stormingآلکس ازبرن
قهاعد وک به هفون فکه
تاکید بر این است که اندیشه ها به صورت کنترل نشده و سازمان نیافته و به صورت تخیلی مطرح شوند.
هیچ فکری مورد انتقاد قرار نمی گیرد.
1
هرچه فکرها بکرتر و بدیع تر باشد بهتر است.
2
هر چه تعداد ایده ها بیشتر باشد بهتر است.
3
افراد برای بهبود و توسعه ابعاد فکرهایی که ارائه میدهند تشویق میشوند.
4
همه ایده ها یادداشت می شوند.
5
هیچ ایده ای رد نمی شود بلکه تکوین می یابد.
6
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
اسکمپر SCAMPER
روشی ساختیافته برای نگاه به مسأله از زوایای مختلف:
جایگزینی
Substitute
• چه چیزی را می توان به جای چیز دیگر به کار برد ( .قز -زغور-گوزه قر -فت ب زقن)
ترکیب
Combine
• چه چیزی را با چه چیزی می توان ترکیب کرد؟ (دستمور كوغذي مع ه{تهكقا دستمور كوغذي ه ع ه} -مهبوقر ه دههبقن )
متناسب کردن
Adapt
• آیا می توان چیزی را متناسب تر کرد؟ (برای راحتی ،زیبایی ،کاربرد بهتر و ( ) ....اقجود خدموت الکتهه قی ب جو دستی -خههدن
هشوب بو ی)
تغییر یا بزرگنمایی
(Magnify)Modify
• آیا می توان تغییری در چیزی ایجاد کرد؟ آیا می توان چیزی را بزرگتر کرد؟ (اقجود فههشگوی و ز جقهی ا ب جو قی فههشگوی)
به کارگیری در کاربرد
دیگر
Put to other uses
• چه استفاده دیگری از یف وسیله می توانیم بکنیم؟ (استفودی مجدد از ضوقعوت تهلقد)
حذف
Eliminate
• چه چیزی را می توان از یف وسیله حذف کرد؟ ( ذف سق از ذزفه مهبوقر-کهتوی کهدن فهآق د و اداه -ذف م ههات دست ه
دوگقه سوزمو ی)
باز آرایی یا معکوس کردن
• اگر چیزی را معکوس کنیم یا ترتیب آن را تغییر دهیم چه می شود؟ (ج س فههخت شدی دس گهفت می شهد-تغققه آهاقش م ق کوه بها افزاقش کوهاقی)
Rearrangement
)(Reverse
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
تکنیف P.P.C
این تکنیف برای بررسی مسائل ،مشکالت و ایده ها در محیط های پویا که افراد زیادی درگیر هستند استفاده می شود.
Positives:
م بت ها
(نقاط م بت
فکر یا ایده)
اقن تک قیه ب مسأل
از س زاهق گوی می ک د
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
)H1 . W5( ک1 . چ5 تکنیف
: در مورد هر چیزی شش سؤال زیر مطرح می شود،در این تکنیف
چ چقز ؟
)What?(
کجو؟
)Where?(
چ کسی؟
)Who?(
تک قی
. W5(
)H1
چ زمو ی؟
)When?(
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
چها؟
)Why?(
چگه ؟
)How?(
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
نوآوري )(Innovation
فراگرد ایجاد فکرهای جدید و تبردیل آن فکرهرا بره عمرل و کاربردهرای سرودمند
را نوآوری می گویند .
در سازمان ها این کاربردها به دو صورت انجام می شود :
هآهه ده فهاگهد
• مهجا بهق ا شادن های او
ا جو کوه می گهدد.
هآهه ده م
هر
• ب تهلقد م هالت قو اها ا
خاادموت جدقااد ه بهبااهد قوفتا
م جه می شهد .
فراگرد نوآوری محصول
اقجود فکه
جدقد
کوهبهد
هوقی
آزموقش
و اهلق
تعققن امکون
دذقه
محرکهای فراگرد نوآوری
•
•
•
•
•پذیرش ابهام
•کنترل بیرونی کم
•تحمل ریسف
•تحمل تضاد
•تمرکز بر نتایج
•کانونهای با ویژگی
•سیستم باز
سوختوه و اهگو قکی
هفهه م وب
اهتبو وت زقود ده
بقن ها د و
متغیرهای
ساختاری
م هک و
متغیرهای
فرهنگی
•
•
•
•
تعهد بوال ب آمهزش ه
تهسع
ام قت شغلی بوال
هجهد افهاد خال
فهآق د هآهه
متغیرهای
منابع
انسانی
نقش های نوآور در سازمان
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
موانع نوآوری در سازمان
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
مبانی رفتار سازمانی /استیفن پی .رابینز ؛ مترجمان علی پارسائیان ،محمد اعرابی _ .تهران :دفتر پژوهش های فرهنگی . 1376 ،
مدیریت رفتار سازمانی /علی رضاییان .تهران :مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران .1372 ،
مدیریت تعارض و مذاکره (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) /علی رضاییان _.تهران :سازمان مطالعه و تدوین کترب علروم انسرانی دانشرگاه هرا
(سمت) 1382 ،
مدیریت رفتار های سیاسی در سازمان (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) /علی رضاییان _.تهران :سازمان مطالعه و تدوین کتب علروم انسرانی
دانشگاه ها (سمت) 1383 ،
مدیریت فشار روانی (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) /علی رضاییان _.تهران :سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)
1383 ،
انتظار عدالت و عدالت در سازمان (مدیریت رفترار سرازمانی پیشررفته) /علری رضراییان _.تهرران :سرازمان مطالعره و تردوین کترب علروم انسرانی
دانشگاه ها (سمت) 1384 ،
تیم سازی در قرن بیست و یکم (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) /علی رضاییان _.تهران :سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه
ها (سمت) 1386 ،
32
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
مدیریت رفتار سازمانی /پاول هرسی _ کنت ایچ بالنچارد .تهران :انتشارات واحد فوق برنامره بخرش فرهنگری دفترر مرکرزی جهراد دانشرگاهی ،
.1368
مبانی سازمان و مدیریت /علی رضاییان .تهران :سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) ،مرکز تحقیق و توسعه ی علوم
انسانی 1380 ،
سازمان و مدیریت (سیستم و رفتار سازمانی) /علی محمد اقتداری .تهران :چاپ عالمه طباطبایی .1365 .
مجموعه کامل در یف نگاه های مدیریتی /احمد ورزشکار .تهران :مرکز مطا ت مدیریت 1388 .
تئوری نیازها و انگیزش در نظریه سه شاخکی /احمد ورزشکار .1382 .
جزوه رفتار سازمانی پیشرفته /احمد ورزشکار .1373 .
جزوه درسی مدریت رفتار سازمانی /آرین قلی پور 1389 .
33
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
فرهنگ جامع مدیریت /شمس السادات زاهدی ،مهدی الوانی و ابوالحسن فقیهی _ تهران :دانشگاه عالمه طباطبایی .1376 ،
مدیریت رفتار سازمانی (رفتار فردی)/آرین قلی پور _.تهران :سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشرگاه هرا (سرمت) ،مرکرز تحقیرق و
توسعه ی علوم انسانی 1386 ،
مدیریت رفتار سازمانی کاربرد منابع انسانی/پال هرسی و کنت بالنچارد .ترجمه :علی عالقه بند _.تهران :مؤسسه انتشارات امیر کبیر1365 ،
مدیریت رفتار سازمانی/رضا سید جوادین _.تهران نگاه دانش 1383 ،
مدیریت رفتار سازمانی /زهرا برومند .
وب سایت مدیریتی ایران .www.managerial.ir /
وب سایت مدیریار www.modiryar.ir /
34
Advanced Organizational Behavior Management
Dr.Varzeshkar Ahmad.2010
اللهم صلی علی محمد و آل محمد
35