ابزارهای اندازه گیری غیر تعرفه ای
Download
Report
Transcript ابزارهای اندازه گیری غیر تعرفه ای
درس بازرگانی بین الملل
ارائه صفحات 134الی 160گزارش World Trade Report 2012
استاد درس :جناب آقاي دكتر حسین علی مومنی
تهیه كنندگان :
محمد رجبی ،حسین ابوحمزه ،علی رضا شعفی ،سجاد فالح
دانشجويان كارشناسی ارشد مديريت اجرايی
دي ماه 1391
روش شناسی مورد استفاده برای تخمین AVEابزارهای اندازه گیری غیر
تعرفه ای ()NTM
-1روش شکاف قیمتی ()Price gap method
-2روش مبتنی بر اقتصاد سنجی ()Econometrics-based method
روش شکاف قیمتی
ابزارهای اندازه گیری غیر تعرفه ای ،قیمت پرداختی مصرف کننده را افزایش می
دهند .راهبرد اصلی روش شکاف قیمتی ،درگیر نمودن مقایسه قیمت ها قبل و بعد
از تاثیر اندازه گیری غیر تعرفه ای بر آن ها می باشد و این تفاوت به عنوان برابری
تعرفه تعریف می شود.
عوامل بسیاری وجود دارند که ارتباطی با ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای
ندارند و در مقاطع مختلف زنجیره تامین بر هزینه ها و قیمت ها اثر می گذارند.
روش شکاف قیمتی (ادامه)
مراحل مختلف تغییرات قیمت ارسال یک کاال (از مبدا به مقصد)
-1قیمت فوب ( تابلو )-نقطه ارسال و صدور کاال
شامل هزینه حمل کاال به مقصد و نیز هزینه های بارگیری کاال
-2قیمت پس از کرایه حمل بار و بیمه
هزینه های حمل و نقل بین المللی و بیمه
-3قیمت بعد از مرحله عبور از مرز
شامل هر تعرفه ای است که روی محصول اعمال و کارسازی می گردد
-4قیمت عمده فروشی و خرده فروشی
شامل هزینه های حمل و نقل داخلی و توزیع
روش شکاف قیمتی (ادامه)
در نقاط مختلف زنجیره تامین ،ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای های گوناگونی اثر
گذارند ،به این معنا که تاثیر قیمتی یک ابزار اندازه گیری غیر تعرفه ای خاص فقط با مقایسه
بین دو قیمت در مراحل مطابق با هم در فرایند تولید و توزیع مشخص می شود.
به عنوان مثال ،روند فعالیت های گمرکی ،تفاوت بین قیمت ( C.I.Fهزینه کرایه حمل و
بیمه) و قیمت پس از پرداخت عوارض گمرکی را تحت تاثیر قرار می دهند .
اندازه گیری میزان محدود کننده انواع مختلف ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای امکان
پذیر است ،اما به آسانی انجام نمی پذیرد.
پایه اقتصاد سنجی
وقتی که ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای یک مانع مطلق می شوند ،هیچ قیمتی مشاهده نمی
شود و یا وقتی که محصول تا حد باالیی متمایز است ،قیمت ها اطالعات مشخصی به ما نمی دهند.
در نمونه های اقتصاد سنجی تجارت مواردی هست که نام خود را از شباهت هایی که با نظریه
جاذبه نیوتن دارند ،برگرفته اند .آن ها چنین عنوان نموده اند که حجم تجارت بین هر دو کشور
ارتباط مستقیم با اندازه ی اقتصاد آن ها و ارتباط عکس با فاصله ی بین آن ها ( و سایر ابزارهای
اندازه گیری هزینه های تجاری ) دارد.
برای تخمین تاثیر سیاست هایی همچون تعرفه ها و ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای ها بر
تجارت ،معادله کششی شامل ابزارهایی است که این عوامل سیاستی را به عنوان متغیرهای
توصیفی در بر می گیرند.
پایه اقتصاد سنجی (ادامه)
مدل کششی تجارت ،تخمین ارزش های پیش بینی شده تجارت بین دوکشور را بدون ابزارهای
اندازه گیری غیر تعرفه ای ممکن می کند .اثر ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای بر تجارت با
تفاوت بین دو رقم تخمین زده می شود.
یک روش غیر مستقیم وجود دارد که جریان های تجارتی واقعی را با جریان های پیش بینی شده
در یک الگوی فرضی مقایسه می نماید.
انحراف جریان واقعی از جریان پیش بینی شده بیانگر تاثیر ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای
می باشد ،زیرا متغیرهای توصیفی خاص که ابزار های اندازه گیری غیر تعرفه ای را اندازه می
گیرند در معادله تخمینی شامل نشده اند .روش غیر مستقیم به خصوص در زمانی مفید می باشد
که اندازه های محدودیت تجاری دقیق نیستند ،همان طور که اغلب در مورد ابزار های اندازه
گیری غیر تعرفه ای اتفاق می افتد.
گردآوری هزینه های تجارت در زنجیره تامین جهانی
زنجیره تامین جهانی تولید یک کاال
فرض نمایید مقدار کل برای تولید یک محصول برابر با یک باشد.
-1محصول در طی مراحل مختلف در nکشور تولید می شود که هر کدام به میزان ( ) 1/nبه
ارزش محصول اضافه می کنند.
-2پس از تولید ،محصول به مقصد نهایی صادر می گردد به طوری که در مجموع nبار انتقال
می یابد.
-3اگر هزینه ی یک ابزار غیر تعرفه ای برای انتقال محصول از یک کشور به کشور دیگر برابر t
باشد بنابراین در هر مرحله هزینه tبر روی کل ارزش محصول تولید شده تا آن نقطه اعمال می
شود که شامل هزینه های تجاری قبلی هم می باشد.
هر چه زنجیره تامین جهانی خردتر می شود ،هزینه های تجاری سریع تر ترکیب می شود .به
عالوه افزایش های هزینه های تجارت نیز ترکیب می شوند.
اصل متمم بین تجارت کاال و تجارت خدمات
اصول متمم بین تجارت کاال و خدمات
-1رقابت صادراتی در بخش های تولیدی رابطه ای مثبت با سرمایه گذاری مستقیم خارجی و
واردات خدمات بازرگانی دارد.
-2ابزارهای اندازه گیری محدود کننده تجارت و رقابت در حمل و نقل خدمات و لجستیک،
تاثیری منفی بر عملکرد تجارت کاال دارند.
-3گرایش شدت یافته اخیر نشان دهنده این موضوع است که به طور اساسی کاال را به عنوان
یک سکوی خدماتی در نظر بگیریم.
-4نقش واسطه ها ( خرده فروشان و عمده فروشان ) در تجارت بین المللی افزایش می یابد.
اصول متمم بین تجارت کاال و خدمات (ادامه)
-1شواهد نشان می دهند که رقابت صادراتی در بخش های تولیدی مانند ماشین آالت ،وسایل
نقلیه موتوری ،صنایع شیمی و لوازم الکترونیکی ،رابطه ای مثبت با سرمایه گذاری مستقیم
خارجی و واردات خدمات بازرگانی دارد و از قوانینی که بازدارنده چنین تجارتی هستند ،تاثیر
منفی می گیرد.
این اصل متمم بودن بین تجارت کاال و تجارت خدمات با مکانیسم های گوناگون می باشد .این
مکانیسم شامل اجزای به هم پیوسته ی حمل و نقل و لجستیک است .خدمات حمل و نقل و مسافرت
در حدود نیمی از تجارت خدماتی بین مرزی را تشکیل داده و مهمترین خدمات مستقیم در
تجارت کاال محسوب می شود.
پونگ و دستیارانش ( )2012دریافتند که شرکت های تولید کننده ی چینی که از عرضه کنندگان
لجستیکی شخص ثالث (به طور عمده از هنگ کنگ و چین) بهره می برند ،عملکرد بهتری در
بازار صادرات دارند تا شرکت هایی که خدمات لجستیک خود را در داخل خریداری می کنند.
اصول متمم بین تجارت کاال و خدمات (ادامه)
-2شواهد نشان می دهد که ابزارهای اندازه گیری محدود کننده تجارت و رقابت در حمل و
نقل خدمات و لجستیک ،تاثیری منفی بر عملکرد تجارت کاال دارند.
به عنوان مثال قدرت بازار در صنایع کشتی سازی ،هزینه های تجارت را به خصوص در کشورهای
در حال توسعه ،افزایش می دهد.
همچنین کاال و خدمات ،اغلب در بازار نهایی یک مجموعه می شوند ،به عنوان مثال خدمات پس
از فروش برای کاالهایی همچون اتومبیل بسیار مهم می باشند.
صنایع هوایی ،چاپگرها ،دستگاه های فروش خودکار و لوازمی نظیر آن ها نیز به طور کلی با
قراردادهای خدماتی خریداری و یا اجاره می شوند.
اصول متمم بین تجارت کاال و خدمات (ادامه)
-3اخیراً گرایش دیگری شدت یافته است که به طور اساسی کاال را به عنوان یک سکوی
خدماتی در نظر بگیریم.
به عنوان مثال گوشی های تلفن همراه اغلب در قبال یک مبلغ اسمی و در شرایطی که مشتریان
یک قرارداد خدماتی برای دوره ثابتی را امضاء می کنند ،به فروش می رسند .وقتی کاال و
خدمات نقش متمم با یک مجموعه را ایفاء می کنند .ابزارهای اندازه گیری خدمات کاالی تجاری
مورد بحث را نیز به شدت تحت تاثیر قرار می دهند.
همچنین شواهد نشان می دهند که شرکت های تولیدی در سوئد و انگلستان (مانند معاونت
شرکت های نفتی انگلستان) تجارت کنندگان نیرومندی از خدمات هستند و سهم خدمات در
درآمد کلی آن ها به تدریج افزایش یافته است.
اصول متمم بین تجارت کاال و خدمات (ادامه)
-4اصل متمم بودن بین تجارت کاال و تجارت خدمات ،با نقش واسطه ها (خرده فروشان و عمده فروشان) در
تجارت بین المللی افزایش می یابد.
برنارد و دستیارانش ( )2010میالدی دریافتند که %35از صادرکنندگان ایاالت متحده عمده فروشان را تشکیل
می دهند که %10از مقدار کل صادرات ایاالت متحده را انجام می دهند.
همین طور بیش از %25صادرکنندگان ایتالیایی ،واسطه هستند که %10از صادرات ایتالیا را انجام می دهند.
واسطه ها ترجیح می دهند محصوالت خود را به طور مستقیم از تولید کننده ها یا کشاورزان تهیه کنند و به طور
معمول یک بخش مرکزی دارند که در تمام بازارهای فروش ،جهانی یا منطقه ای ،فعالیت می کند.
بنابراین آنان تجارت کاالهای مصرفی بین کشور خود و کشورهای میزبان آشنای خود را افزایش می دهند.
ابزارهای اندازه گیری مربوط به محیط
ابزارهای اندازه گیری مربوط به محیط
یکی از نگرانی های اصلی در خصوص قوانین محیطی این است که در دنیایی که بین قوانین
محیطی کشورها و میزان آلوده کنندگی صنایع تفاوت وجود دارد ،شرکت هایی که
آلوده کنندگی باالیی دارند ،تولید خود را در کشورهایی که قوانین کمتری دارند ،قرار می
دهند.
بنابراین محصوالت آلوده کننده از کشورهایی که قوانین کمتری دارند ،صادر و به کشورهایی که
قوانین سخت گیرانه تری دارند ،وارد می شود.
ابزارهای اندازه گیری مربوط به محیط (ادامه)
جاف و دستیارانش ( )1995در بررسی تاثیر قوانین محیطی آمریکا بر تولید ،به این نتیجه رسیدند که
شواهد تجربی کمی وجود دارد که تفاوت قوانین محیطی ،تاثیری در جریان های تجاری و سرمایه
گذاری دارد.
مطالعات دیگری اخیراً صورت گرفته که تالش کرده اند این نتیجه به دست آمده را توضیح دهند و
برای این کار به بررسی داده های تجمیع شده و نمونه های گوناگون بیشتر و با دقت زیادتری پرداخته
اند.
نتیجه کلی این است که تاثیر قوانین محیطی بر تجارت در کشورها و بخش های گوناگون ،متفاوت
است.
به عنوان مثال ادرینگیتون و همکارانش ( )2005عنوان نموده اند که قوانین محیطی اثری قوی تر بر
الگوهای تجاری بین کشورهای در حال پیشرفت دارند تا در میان کشورهای پیشرفته.
ابزارهای اندازه گیری مربوط به محیط (ادامه)
فان بیرز و فان دن برگ( )1997با استفاده از داده های بدست آمده در 21کشور عضو OECD
و یک مدل کششی تجارت که عامل قوانین سخت محیطی به آن اضافه شده است ،دریافتند
که قوانین سخت محیطی میزان واردات را افزایش نمی دهند .اما آنان به این نتیجه دست
نیافتند که قوانین محیطی در بخش های آلوده کننده نقش برجسته ای در صادرات دارند،
این در حالی است که آنان به این نتیجه رسیدند که ابزارهای اندازه گیری برای بخش های
آلوده کننده ای که به عنوان منبع و مرجع محسوب می شوند ،پابرجا می باشند که اثر منفی
چشمگیری دارند.
OECDسازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (
) Cooperation Development
Organaization Economic
ابزارهای اندازه گیری مربوط به محیط (ادامه)
فونتاکن و گروهش با تمرکز بر روی ابزارهای اندازه گیری مربوط به محیط مطرح شده در
توافق نامه های SPSو ،TBTدریافتند که در تجارت مواد غذایی تازه و فراوری شده ،این
ابزارها در کشورهای در حال پیشرفت و کشورهای با حداقل پیشرفت بازدارنده اند .اما
صادرات کشورهای توسعه یافته محدود نمی باشد.
از طرف دیگر برای بخش بزرگی از محصوالت ساخته شده ،قوانین محیطی یا اثر مهمی
ندارند و یا این که اثر مثبت دارند و این نتیجه ای است که برای تمام کشورها در هر سطحی
از پیشرفت کاربرد دارد.
فعالیت های بهداشتی و زیست محیطی () Sanitary and Phytosanitary
عوامل فنی بازدارنده تجارت ( ) Technical barriers to trade
گزارشی از روند تخمین انطباق به عنوان مانعی برای
تجارت
گزارشی از روند تخمین انطباق به عنوان مانعی برای تجارت
چندین مطالعه به وضوح نشان داده اند که هزینه های تخمین انطباق ،بازدارنده های مهمی در
تجارت هستند.
در یکی از بررسی ها که توسط مرکز تجارت جهانی ( ) WTOدر 7کشور در حال توسعه
انجام شده بیش از نیمی از شکایات شرکت ها را ناشی از الزامات آزمایش ،بازرسی و تایید
محصول که در کشورهای وارد کننده به اجرا در می آید ،می دانند.
در تحقیق دیگری که توسط دبیرخانه WTOدرباره اثرات استانداردهای SPSانجام
گردیده ،هزینه های تایید یک مانع بزرگ برای تجارت به شمار می آیند .این تحقیق همچنین
خاطر نشان می کند که در کشورهای در حال توسعه ،مطابقت با استانداردهای داخلی ،پیش
نیاز صادرات به تعداد زیادی از بازارهای کشورهای پیشرفته است.
گزارشی از روند تخمین انطباق به عنوان مانعی برای تجارت (ادامه)
هزینه های مطابقت با استانداردهای داخلی بسیار باال می باشد و هزینه های تایید محصول نیز بر
آن ها اثر می گذارد.
در حالی که هزینه تایید ،بسته به نوع بخش ،متفاوت است ،بررسی ها نشان می دهند که هزینه ی
تایید به طور متوسط ممکن است به 2000تا 8000دالر در سال برسد.
همچنین کشورهای مختلفی ،هزینه های چشمگیری را برای فرایند زمان بر برای رسیدن به حد
استاندارد ،به خصوص زمانی که آزمایش های میکروبیولوژی و شیمیایی باید انجام پذیرد و
بدون در نظر گرفتن مشکالت پیدا کردن آزمایشگاه های مناسب با ابزارهای تکنیکی مورد نیاز،
گزارش نموده اند.
این هزینه ها وقتی که آزمایش ها باید در خارج انجام شود ،بسیار باال می روند .به طور کلی
این هزینه ها مانع مهمی برای تجارت تولیدکنندگان کوچک هستند و به طوری که آن ها را از
گردونه ی تولید خارج می کنند.
گزارشی از روند تخمین انطباق به عنوان مانعی برای تجارت (ادامه)
هزینه های آزمایش و تایید محصول ،مانع بزرگی برای صادرات از کشورهای پیشرفته
هستند.
در گزارش تخمین تجارت مالی در خصوص موانع تجارت خارجی چندین نمونه بیان گردیده
است .به عنوان مثال کشور تایلند هزینه های بازرسی سالمت غذا را به شکل هزینه ی اجازه
ی ورود برای تمام محموله های گوشت خام به اجرا در آورده است .هزینه ای معادل 5بات
برای هر کیلو ( حدود 160دالر برای هر تن ) گوشت قرمز و الشه و 10بات برای هر کیلو
( 320دالر برای هر تن ) گوشت پرندگان .هزینه ی بازرسی گوشت های داخلی بسیار پایین
تر و به شکل هزینه ی کشتار یا کشتارگاه است 5 .دالر در هر تن برای گوشت گاو داخلی و 21
دالر در هر تن برای گوشت پرندگان و صفر برای الشه.
گزارشی از روند تخمین انطباق به عنوان مانعی برای تجارت (ادامه)
روند طوالنی تولید می تواند مانعی برای تجارت باشد.
به عنوان مثال در گزارش NTEدر سال 2011میالدی به نگرانی های صنایع ایاالت متحده
در خصوص روند طوالنی تایید برای محصوالت جدید دارویی در هنگ کنگ و چین اشاره
دارد که مانع عرضه ی محصوالت در بازار در مدت زمان معین می شود.
همچنین نگرانی هایی در خصوص تایید غیر خودکار واردات در پاراگوئه برای محصوالت
آرایشی -بهداشتی -عطر -پارچه بافی و لباس وجود دارد که باید توسط وزارت صنعت و
بازرگانی یا وزارت بهداشت صادر شده و فرایند آن بسیار کند بوده و 30روز به طول می
انجامد و بیشتر از 30روز از تاریخ صدور نیز اعتبار ندارد.
نقش همسازی و شناخت دوسویه ی ابزارهای اندازه
گیری SPSو TBT
نقش همسازی و شناخت دو سویه ی ابزارهای اندازه گیری SPSو TBT
در این بحث ابزارهای اندازه گیری SPSو TBTو قوانین داخلی خدمات را به عنوان
استاندارد در نظر می گیریم.
فرض نمایید دو شریک تجاری با شکست مشابهی در بازار مواجه گردیده ،اما آن را با استفاده از
استانداردهای مختلف عنوان می کنند .یعنی صادرکنندگان باید هزینه هایی را برای انطباق
محصوالت خود با الزامات کشور مقصد متحمل شوند یا کاالیی تولید کنند که به سطح هر دو
استاندارد برسد.
استانداردهای مختلف قوانین ،اثر منفی برای ورود به بازار دارند ،چون به عنوان هزینه های
ثابت ورود به بازار می باشند.
نقش همسازی و شناخت دو سویه ی ابزارهای اندازه گیری SPSو
(TBTادامه)
فرض بر این است :شرکتی را در نظر می گیریم که تحت شرایطی خاص و با مقیاس باز در
بازار خانگی فعالیت می نماید و به طور بالقوه می تواند در قبال پرداخت هزینه های ثابت به
منظور ورود به بازار ،به سه بازار خارجی صادرات داشته باشد.
اگر این هزینه ،مختص به بازار باشد ،شرکت تنها می تواند اقتصاد مقیاس مختص بازار را در
هر یک از بازارهای صادرات تشخیص دهد.
اگر هر دو کشور شکست یکسانی در بازار دارند ،یک راه حل موثر برای هر دوی آن ها
انتخاب یک استاندارد مشترک یا شناخت استانداردهای یکدیگر است.
نقش همسازی و شناخت دو سویه ی ابزارهای اندازه گیری SPSو
(TBTادامه)
همسازی تعریف مشترکی از اهداف سیاسی و الزامات تکنیکی برای دستیابی به اهداف ارایه می
دهد ،در حالی که شناخت دو سویه به پذیرش متقابل ابزارهای اندازه گیری به کار گرفته شده
در دو کشور اشاره دارد.
هر دو روش به عنوان گسترش دهنده تجارت در نظر گرفته می شوند .زیرا اقتصاد ،مقیاسی را به
وجود می آورد و اجازه می دهد تا منابع به شکل بهتر و مناسبتری تخصیص پیدا نماید.
فرض بر اینکه اگر هزینه ثابت ورود برای همه ی بازارهای صادرات یکسان باشد ،مانند وقتی که
شرایط هزینه ها را دریابد.
هر راه حلی ،تجارت را به گونه ای متفاوت تحت تاثیر قرار می دهد و به طور کلی نمی توان
مشخص نمود که همسازی بیشتر ،تجارت را تقویت می کند یا شناخت دوسویه.
نقش همسازی و شناخت دو سویه ی ابزارهای اندازه گیری SPSو
(TBTادامه)
همسازی بیشتر از شناخت دوسویه به ارتقای تجارت می انجامد ( :ارایه دالیل )
-1وقتی کشورها ،استانداردهای یکسانی را مد نظر قرار دهند ،محصوالت ،مشابهت بیشتری با هم پیدا می کنند و بیشتر از زمانی که در
چارچوب شناخت دوسویه قرار می گیریم ،می توانند از نظر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ،جایگزین یکدیگر شوند .بنابراین تمایل کلی
به استفاده از کاالهای تولید داخل را کاهش می دهند.
-2استانداردهای مشترک ،هزینه های اطالع رسانی به مصرف کنندگان را کاهش می دهند و اعتماد آن ها به کیفیت کاالی وارد شده را
باال می برند.
-3همچنین سازگاری بین محصوالت وارداتی و تولید داخل را ممکن می کنند .اما این امکان وجود دارد که همسازی اثر منفی بر تجارت
داشته باشد که با استفاده از شناخت دوسویه می توان از آن پرهیز کرد.
-4همسازی ،گوناگونی در بازار را کاهش می دهد .به عنوان مثال در همسازی محصولی با کیفیت باال ،محصول دیگری را که کیفیت
پایین تری دارد ،از میان بر می دارد .در حالی که برخی مصرف کنندگان ممکن است تمایل به خرید آن داشته باشند .وقتی تقاضا برای
محصوالت خارجی از عشق به گوناگونی سرچشمه بگیرد ،تنوع اندک محصوالت ،تجارت را تنزل خواهد دارد.
-5همسازی ممکن است هزینه هایی برای پذیرش آن ایجاد نماید که برای کشورهای مختلف ،متفاوت می باشد و در شرایطی که یک
کشور خاص ،امکانات تخصصی و یا قدرت الزم را برای مشارکت کامل در نظام استانداردهای بین المللی نداشته باشد ،هزینه بسیار باالیی
به دنبال خواهد داشت .در چنین وضعیتی فوائد همسازی به طور یکسان در کشورهای شرکت کننده در آن توزیع نخواهد شد.
نظریه های اقتصادی GATS
نظریه های اقتصادی GATS
نظریه های اقتصادی GATSیا بر مزایای اقتصادی بازارهای خدماتی کارآمد و آزاد تاکید دارند و یا این که ازنظریه
های تجارت کاال برای یافتن توجیه منطقی تجارت خدماتی باز استفاده می کنند.
در حالی که این روش ها تا اندازه ای مسیر را به سوی پیدا کردن نقش تجارت خدماتی در داشتن یک اقتصاد گسترده تر
و مشخص نمودن خطوط موازی بین تجارت کاال و خدمات طی کرده اند ،هیچ یک از آن ها به طور مستقیم درباره ی
مسئله همکاری بین المللی در خدمات ،صحبتی به میان نمی آورند.
بحث اصلی در به کارگیری نظریه های سیاست همکاری در تجارت کاال ،برای تجارت خدمات این است که در یابیم،
سیاستگذاران در هر دو قسمت ،با مشکالت یکسانی روبرو هستند .اما ویژگی های متمایز کننده ی خدمات ممکن است به
این معنا باشد که نظریه ی مورد استفاده برای توضیح GATSممکن است برای توضیح در خصوص همکاری در شرایط
GATSمناسب نباشد.
:GATSتوافق نامه های عمومی تعرفه ای
نظریه های اقتصادی ( GATSادامه)
-1بنابر گفته مارچتی و ماورویدس ( :) 2011در سال 1980میالدی برخی از کشورها نگران پیشرفت بازارهای خدماتی
و پیدایش موانع آن بودند ،به خصوص این نگرانی وجود داشت که تجارت خدمات که با تحوالت تکنولوژیکی برقرار شده
است ،دولت ها را به جایی بکشاند که موانع تکنولوژیکی ناپدید شده را با موانع سیاستی جدید برای تجارت خدمات
جایگزین نمایند ،مشابه همان جانشینی سیاستی که در مورد کاال بحث گردید .ترس از این جانشینی سیاست ،موجب
گردید ،این کشورها طرفدار نظامی شوند که تجارت خدماتی بین المللی را باز نماید.
-2از طرف دیگر هوکمن و کوستکی ()2001این بحث را مطرح نمودند که تغییر در تفکیک محصوالت ،شرکت ها را وادار
می نماید تا به دنبال دسترسی بیشتر به دروندادهای خدماتی مناسب باشند که این به نوبه خود دولت ها را ترغیب می
کند تا باز کردن تجارت خدمات را در دستور کار خود قرار دهند.
نظریه های اقتصادی ( GATSادامه)
برقراری سیاست های محافظه کارانه در خدمات و سرمایه گذاری ممکن است به محدودیت تجارت کاال منجر شود .به
طور خالصه می توان گفت که نظریه های اقتصادی متداول GATSتنها تصویر کوچکی از دنیای پیچیده ی مباحث در
خصوص خدمات را نشان می دهند .این ،چارچوب های پیشرفته تری که اقتصاددانان برای تحلیل همکاری های بین
المللی در تجارت کاال از آن استفاده می کنند ،در تضاد می باشد و تحقیقات اقتصادی بیشتر در این زمینه نتایج مهمی
خواهد داشت.
باز گشت تجارت خدمات ،عواید تجارت باز کاال را افزایش می دهد،چون زنجیره تولید جهانی نقش مهمی در تجارت بین
المللی دارد.
استانداردهای اختیاری خصوصی
استانداردهای اختیاری خصوصی
استانداردهای اختیاری خصوصی:
انواع مختلفی از نهادها ،از جمله شرکت ها ،ساختارهای استاندارد سازی غیردولتی ( منطقه ای یا بین المللی ) ،برنامه
های تایید و طبقه بندی ،انجمن های تجارتی و سایر سازمان های غیر دولتی ،استانداردهای اختیاری خصوصی را
گسترش می دهند.
از بین نمونه های بسیار گوناگون استانداردهای اختیاری خصوصی به سه مورد زیر اشاره می کنیم:
-1جنگل ها و گواهینامه
-2برچسب های کربن و استانداردهای مربوطه
-3استانداردهای سالمت غذا
استانداردهای اختیاری خصوصی (ادامه)
-1جنگل ها و گواهینامه
انجمن نظارت بر جنگل ها در سال 1993میالدی به عنوان پاسخی به نگرانی های موجود در خصوص ذوب شدن یخ ها تاسیس
گردید.یک سازمان غیرانتفاعی بین المللی که با هدف اعطای گواهینامه مدیریت جنگل فعالیت می نماید .این سازمان برای
مدیریت جنگل ،تعداد 10اصل و معیارهای وابسته به آن دارد .این اصول بیان می کنند که چطور باید به خاطر نیازهای
اجتماعی ،اقتصادی ،فرهنگی و زیستی ،جنگل ها را اداره نمود .آن ها دارای الزامات مدیریتی ،محیطی و اجتماعی هستند.
نمونه دیگر طرح صدور گواهی نامه جنگل می باشد که یک سازمان حفاظت کننده است که تعداد 30نوع سیستم گواهی نامه
جنگلی ملی را ایجاد نموده است .این دو سازمان بزرگترین طرح های استاندارد در خصوص مناطق جنگلی حفاظت شده را ارایه
می دهند و حدود 15درصد از جنگل های حفاظت شده ی دنیا را در بر می گیرند.
به جزء گواهی نامه مدیریت جنگل ،طرح های استاندارد دیگری نیز برای اعطای گواهینامه زنجیره ی حفاظتی به تولیدکنندگان
و تاجرانی که باعث از بین رفتن درختان نمی شوند ،ارایه می گردد .این نوع گواهینامه بر اساس الزاماتی استوار است که این
اطمینان حاصل شود که چوب به کار گرفته شده در محصوالت از جنگل های تعیین شده تامین شده است.
تعداد گواهی نامه های زنجیره ی حفاظتی ،به دلیل تقاضای رو به رشد مصرف کنندگان ،در سال های اخیر روند رو به افزایشی
داشته است.
استانداردهای اختیاری خصوصی (ادامه)
-2برچسب های کربن و استانداردهای مربوطه
طرح های برچسب کربن و استانداردهای مربوط به آن ها این هدف را دنبال می نمایند که در چرخه حیات یک
محصول از تولید تا حمل و نقل ،فروش و مصرف به چه میزان گازهای گلخانه ای تولید می شود.
برخی از این طرح ها میزان کربن تولید شده از چرخه ی حیات یک محصول را بیان می کنند ،برخی دیگر به آن
چه که یک تولید کننده باید انجام دهد تا اثرات کربن را کاهش دهد اشاره می کنند و برخی محصوالت را از نظر
تولید کربن با یکدیگر مقایسه می کند.
اولین فعالیت برچسب کربن در سال 2007میالدی توسط کربن تراست که یک شرکت مستقل غیرانتفاعی بوده و
توسط دولت بریتانیا تاسیس گردیده است ،انجام شده و پس از آن چندین فعالیت دیگر نیز انجام پذیرفته است.
تالش های همسازی طرح های برچسب کربن در سطح بین المللی دنبال می شود و تعداد فزاینده ای از دولت ها
نیز این طرح ها را اجرا نموده و یا در حال اجرا می باشند.
استانداردهای اختیاری خصوصی (ادامه)
-3استانداردهای سالمت غذا
شرکت های خصوصی در پاسخ به شرایط اقتصادی موجود ،همچون تقاضای رو به افزایش مصرف کنندگان برای کیفیت ،سالمت و
فراوری ،تعداد زیادی از استانداردهای سالمت غذا را گسترش داده اند .این استانداردها بیشتر از استانداردهای اجباری
عمومی می باشند و جزء تعهدات قراردادی شرکت ها در زنجیره ی تامین به شمار می آیند.
استانداردهای خصوصی می توانند به کنترل سالمت غذا در سطح منطقه یا بخش کمک کنند .اما وقتی که استانداردهای رقیب
زیادی وجود دارد ،هزینه های پذیرش برای عرضه کنندگان نیز افزایش می یابد.
بنابراین گرایش جدید دیگر در زمینه ی استانداردهای خصوصی سالمت غذا ،ظهور ائتالف های جهانی برای برقراری
استانداردها می باشد .این ائتالف ها نمایانگر تالش برای همسازی فعالیت های دستیابی به سالمت غذا و شناخت دوسویه ی
استانداردهای ملی و یا منطقه ای در میان خرده فروشان غذا است.
به عنوان مثال ( ) GFSIدر سال 2000میالدی با نگهداری یک فرایند الگوسازی ،شروع به ترغیب کشورها به همگرایی بین
سیستم های مدیریت سالمت غذا نمود.
پیشگامان جهانی سالمت غذا ( Global Food Safety Intitiative :) GFSI
مثال هایی از همکاری قانونی در حوزه TBT
مثال هایی از همکاری های قانونی در حوزه TBT
مثال هایی از همکاری های قانونی در حوزه : TBT
– APEC -1تکنولوژی سبز
SCSC -2
-3اتحادیه اروپا – چین :اسباب بازی
موانع فنی تجارت ( Technical barriers To Trade :) TBT
مثال هایی از همکاری های قانونی در حوزه TBT
:APEC -1
اعضای APECاهداف سیاسی مشترکی را با توجه به اصل حمایت از تجارت و محیط و با استفاده از
تکنولوژی های محیطی از طریق همکاری قانونی دنبال می نمایند .نشست سال 2011میالدی وزرای
بازرگانی اعضای APECبر نقش مهم تجارت و سرمایه گذاری باز در منطقه ی جنوب شرقی آسیا در
رسیدن به اهداف مشترک حمایت محیطی تاکید داشت.
توجیه منطقی این همکاری این است که کاهش موانع غیر ضروری بر راه تجارت و سرمایه گذاری کاالها و
خدمات محیطی ،هزینه ها را کاهش خواهد داد و دسترسی به تکنولوژی سبز را باال خواهد برد و
بنابراین اهداف مشترک حمایت از محیط تحقق بیشتری خواهد یافت.
همکاری اقتصادی کشورهای جنوب شرقی آسیا(Asia Pasific Economic Cooperation:)APEC
مثال هایی از همکاری های قانونی در حوزه ( TBTادامه)
:SCSC -2
SCSCبا استفاده از تبادل اطالعات و تعریف یک خط مشی اصلی برای استفاده از استانداردها ،قوانین
تکنیکی و روند تخمین انطباق برای همکاری منطقه ای در بخش های سبز تالش نموده است .این
ابتکارها شامل" استانداردهای تکنولوژی خورشیدی و ابتکاری عمل انطباق و ساختمان های سبز و رشد
سبز” می باشد .اعضای APECدر متن این ابتکارها ،نیاز به انطباق با استانداردهای بین المللی،
تقویت شناخت دوسویه و افزایش مشارکت ریسک پذیر در فرایند تعیین استانداردها را دریافته اند.
کمیته ی فرعی استانداردها و انطباق ( :) SCSC
Sub-committee On Standards and Conformance
مثال هایی از همکاری های قانونی در حوزه ( TBTادامه)
-2ادامه مبحث :SCSC
چندین مطالعه ی موردی به خصوص در مورد ساختمان های سبز ،بر روی موضوع تکنولوژی سبز در زیر چتر این
ابتکارها انجام پذیرفته است و در این راستا ،این کار با همکاری بانک جهانی و انجمن جهانی ساختمان سبز
به اجرا درآمده است .در این زمینه ،نیاز به افزایش استفاده مداوم از اصطالحات علمی مربوط به ساختمان
های سبز برای باال بردن شفافیت و فراهم نمودن این امکان برای تولیدکنندگان که بهتر بتوانند در سطح
مشارکت های مختلف منطقه ای ،به الزامات مربوطه دست یابند ،خود را نشان داد.
چندین مطالعه ی موردی به خصوص در مورد ساختمان های سبز ،بر روی موضوع تکنولوژی این کار مشخص می
کند که چگونه یک هدف سیاسی مشترک بین اعضای ،APECبه عنوان مثال عنوان نمودن شکست در بازار با
تاثیرات بین مرزی مربوط به آلودگی محیطی ،با همکاری قانونی تحقق می یابد.
همچنین نشان می دهد که چطور کشورها سعی می نمایند در مراحل اولیه همکاری قانونی در خصوص تکنولوژی
سبز ،خود را متعهد نمایند تا اطمینان یابند که در آینده به حمایت محیطی و تجارت بیشتری دست خواهند
یافت.
مثال هایی از همکاری های قانونی در حوزه ( TBTادامه)
-3اتحادیه اروپا – چین :اسباب بازی
PAREXسیستم هشدار فوری برای محصوالت غیرغذایی یک سیستم مبادله اطالعات است که انتقال داده در خصوص سالمت محصوالت
را بین چین و اتحادیه ی اروپا تنظیم می کند .تفکر اولیه ی این سیستم از تفاهم نامه ی منعقده در سال 2006میالدی بین DG
SANCOو AQSIQسرچشمه گرفته و یکی از عوامل همکاری قانونی بین اتحادیه اروپا و چین می باشد.
تبادل اطالعات بین این دو سازمان در خصوص اسباب بازی های ساخت چین می باشد که ناسالم تشخیص داده شده و از ورود آن ها به
بازارهای اروپایی ممانعت به عمل آمده و یا از آن بازارها جمع آوری می گردد .نقش اداره نظارت بر کیفیت ،بازرسی و قرنطینه
چین ،این است که جلوی ممنوعیت های آینده ورود اسباب بازی های چینی به بازار اروپا را بگیرد و کمیسیون اروپا را از نتایج
بررسی در خصوص اخطارهای صادره مطلع نماید .این کار باهدف تامین کیفیت و سالمت محصوالت مصرفی ،حفظ حقوق و عالیق
مصرف کنندگان و افزایش اعتماد آن ها در زمینه ی رشد تجارت بین چین و اتحادیه ی اروپا انجام می گیرد.
سیستم هشدار فوری برای محصوالت غیرغذایی ( Rapid Alert System For Non-Food Products:) PAREX
اداره کل ( Directorate - General :) DG
اداره نظارت بر کیفیت ،بازرسی و قرنطینه ( ) AQSIQ
مثال هایی از همکاری های قانونی در حوزه ( TBTادامه)
-3ادامه مبحث اتحادیه اروپا – چین :اسباب بازی
عالوه بر آن به دنبال افزایش همکاری در خصوص استانداردهای اسباب بازی در سطح سازمان جهانی استاندارد و نیز باال بردن
آگاهی چینی ها در خصوص الزامات استانداردهای اسباب بازی در اتحادیه اروپا می باشد.همچنین شامل فعالیت های
همکاری تکنیکی برای بهبود کیفیت و سالمت محصوالت است.
CHINA–PAREXکمک می نماید تا اعتماد بین قانونگذاران و مصرف کنندگان افزایش یابد ،موانع تجارت اندک گردد و
فرهنگ سالمتی محصول ایجاد شود ،در حالی که یک بازار را بین اتحادیه اروپا و چین برای اسباب بازی باز نگه می دارد.
این مثال از آن جهت جالب است که از یک مکانیسم جدید تبادل اطالعات برای همکاری به منظور دستیابی به سالمت اسباب بازی
ها استفاده می نماید .تحت این شرایط ،این همکاری بیشتر مربوط به جریان یک طرفه ی تجارت از چین به اتحادیه ی اروپا
است.
گزینه ی دیگری که می توان چنین تبادل اطالعاتی را ترتیب اثر داد ،همسازی استانداردهای بین المللی یا همترازی کامل
الزامات فنی است ،اما این به دالیل متعددی یک هدف غیرواقعی می باشد .در عوض تبادل اطالعات چین و اتحادیه ی
اروپا ،این امکان را میسر می سازد تا با هم کار کنند و اهداف سیاسی مشترکی را با کاهش عدم تقارن اطالعاتی به دست
آورند.
برابری در توافق نامه های SPS
برابری در توافق نامه های SPS
توافق نامه SPSچارچوبی را ایجاد می نماید که در آن یک همگرایی سیاسی ایجاد می شود تا تاثیرات منفی ابزارهای
اندازه گیری SPSبر روی تجارت به حداقل برسد ،در حالی که به طور همزمان پشتیبان سیاست های گوناگونی است.
توافق نامه SPSبرای انجام این کار ،تشخیص می دهد که ابزارهای اندازه گیری در میان شرکای تجاری متفاوت باشد،
اما این به آن معنا نیست که نمی توانند به طور یکسان به سطح مناسبی از حمایت برسند.
در واقع با توجه به توافق نامه ی ،SPSاگر کشور صادرکننده ثابت کند ابزارهایش به سطح مناسبی از حمایت کشور وارد
کننده رسیده است ،هر دو کشور باید ابزارهای اندازه گیری SPSرا قبول کنند.
برابری را می توان برای ابزارهای اندازه گیری خاصی و یا برای ابزارهای مربوط به یک محصول و یا گروهی از
محصوالت خاص یا در یک مبنای سیستمی پذیرفت.
کشاورزی و زیست محیطی ( Sanitary and Phytosanitary :) SPS
برابری در توافق نامه های ( SPSادامه)
در این توافق نامه کشورهای صادرکننده باید فرایند را با فراهم نمودن امکان بازرسی ،آزمایش و سایر مراحل برای
کشور وارد کننده ،آسان تر نمایند.
سطح مناسب حمایت از راه های متفاوتی به دست می آید و ابزارهای اندازه گیری کشورها ممکن است به خاطر عوامل
سیاسی و بهداشتی تفاوت هایی داشته باشند.
اجبار به یافتن این که آیا این ابزارها برابرند یا نه ،این انگیزه را در کشورها ایجاد می نماید که تجربه های شرکای
تجاری خود را بیاموزند .اما به دلیل الزامات تکنولوژیکی موجود در بسیاری از ابزارهای اندازه گیری ،SPSاگر
کشورهای در حال توسعه مطمئن نیستند که ابزارهای اندازه گیری SPSآن ها برابر خواهد بود ،ممکن است نگرانی
هایی در خصوص تخصیص منابع برای بهبود گنجایش ظرفیت SPSداشته باشند.
برابری در توافق نامه های ( SPSادامه)
کمیته ی SPSدر پاسخ به نگرانی کشورهای در حال توسعه ،راهنمایی هایی تهیه کرده است .این راهنمایی ها شامل
انواع اطالعاتی است که اعضای وارد کننده و صادرکننده باید به آن ها دست یابند .به خصوص در این راهنما از
کشورهای وارد کننده خواسته شده ،خطرات مربوطه را مشخص نمایند.
در این راهنما همچنین عنوان شده که کشورهای در حال توسعه باید تاریخ تجارت کشور صادر کننده را در نظر داشته
باشند ،زیرا این تاریخ ما را با شالوده ی تجارت و ابزارهای اندازه گیری آن کشور آشنا می کند.
با توجه به اهمیت گفتگو برای این که مفهوم برابری به درستی به کار گرفته شود ،شفافیت یک نقش اساسی دارد .کمیته
SPSموضوع برابری را به عنوان یک عنصر دائمی در دستور کار قرار داده و الگویی را طراحی نموده است تا اطالعات
الزم برای توافق نامه ی برابری در آن قرار گیرد.
کشورهای وارد کننده ای که برابری ابزارهای اندازه گیری SPSکشورهای دیگر را پذیرفته اند ،احتماالً از ابزارهای
مربوطه و محصوالتی که تحت تاثیر آن ها می باشند ،آگاهی دارند.
پایان
با تشکر از توجه شما