Transcript Νοσοκομείακη Λοίμωξη - Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Τα ελληνικά νοσοκομεία, κατά την τελευταία δεκαετία,
έρχονται αντιμέτωπα με τα αυξανόμενα επίπεδα της
μικροβιακής αντοχής και την εμφάνιση νοσοκομειακών
λοιμώξεων από πολυανθεκτικούς Gram (-)
μικροοργανισμούς
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του
European Surveillance of Antimicrobial
Consumption (ESAC, 2008) η Ελλάδα είναι
πρώτη
στη συνολική κατανάλωση
αντιμικροβιακών παραγόντων μεταξύ των
χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
K. pneumoniae:
Αντοχή στις καρβαπενέμες, EARS-net 2010
Τα καινούργια αυτά παθογόνα στελέχη
που έχουν διασπαρεί στα νοσοκομεία
όλης της χώρας, φαίνεται ότι είναι πιο
λοιμογόνα, εμφανίζουν κλωνικότητα,
διασπείρονται πιο γρήγορα και επικρατούν
έναντι άλλων στελεχών στις χλωρίδες των
ασθενών με αποτέλεσμα να προκαλούν
σοβαρές λοιμώξεις σε βαρέως πάσχοντες
ασθενείς με υψηλό ποσοστό θνητότητας
•
•
•
•
•
•
Τα δελτία δήλωσης, τα οποία εστάλησαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ, προέρχονται από τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας,
καθώς και από τα στρατιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα που συμμετέχουν και ανά μήνα κυμάνθηκαν μεταξύ
230 και 450, σε απόλυτο αριθμό.
Οι περισσότερες λοιμώξεις καταγράφηκαν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) (54,9%) και
ακολούθησαν οι κλινικές του παθολογικού τομέα (27,4%) και τέλος του χειρουργικού τομέα (17,7%).
Αναφορικά με το είδος της λοίμωξης που καταγράφηκε, οι μικροβιαμίες και οι πνευμονίες ήταν οι
συχνότερες και ανήλθαν σε ποσοστά 34,8% και 29,8% αντίστοιχα, ενώ ακολούθησαν οι ουρολοιμώξεις
(21%) και οι λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου (14,4%). Ο συχνότερος τύπος πνευμονίας που καταγράφηκε ήταν
η πνευμονία σχετιζόμενη με τον αναπνευστήρα (73,9%).
Από το σύνολο των απομονωθέντων στελεχών, η Klebsiella ήταν το συχνότερο παθογόνο (43,2%), με το
Acinetobacter (35,9%) και την Pseudomonas (20,9%) να ακολουθούν.
Μεταξύ των στελεχών Klebsiella που απομονώθηκαν, η παραγωγή KPC (Klebsiella Pneumoniae
Carbapenemase) καταγράφηκε ως ο συνηθέστερος μηχανισμός αντοχής (84,4%), ενώ ο συνδυασμός KPC
και VIM (Verona Integron-encoded metallo-beta-lactamase) καταγράφηκε σε ποσοστό 6,1%.
Η συνολική αδρή θνητότητα στις 28 ημέρες μετά την 1η θετική καλλιέργεια ανήλθε σε ποσοστό 35,7%. Η
υψηλότερη θνητότητα καταγράφηκε μεταξύ των περιπτώσεων πνευμονίας και μικροβιαιμίας (44,9% και 40%
αντίστοιχα). Στις ΜΕΘ η θνητότητα των λοιμώξεων που καταγράφηκε ανήλθε σε ποσοστό 43,6%, ενώ τα
αντίστοιχα ποσοστά για τον παθολογικό και το χειρουργικό τομέα ήταν 30,2% και 19,5% αντίστοιχα.
• Μηνιαία καταγραφή λοιμώξεων και αποικισμού
• Μόνωση – συν-νοσηλεία
• Εφαρμογή προφυλάξεων επαφής
ΥΓΙΕΙΝΗ ΧΕΡΙΩΝ
 Πριν και μετά την επαφή (φροντίδα) με τον ασθενή
 Πριν και μετά τη χρήση γαντιών
 Αντισηψία χεριών με αλκοολούχο διάλυμα, όταν τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα
ΧΡΗΣΗ ΓΑΝΤΙΩΝ
 Πριν αγγίξετε βιολογικά υγρά του σώματος (πιθανή έκθεση σε αίμα, υγρά
παροχετεύσεων, εκκρίσεις κ.λ.π.) και μολυσμένα αντικείμενα
 Πριν αγγίξετε βλεννογόνους και περιοχές με λύση συνεχείας του δέρματος
ΧΡΗΣΗ ΜΑΣΚΑΣ – ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΓΥΑΛΙΩΝ
 Για την προστασία ματιών, μύτης και στόματος όταν υπάρχει κίνδυνος εκτίναξης
βιολογικών υγρών ή διαλυμάτων
ΧΡΗΣΗ ΜΠΛΟΥΖΑΣ
 Για την προστασία του δέρματος και των ενδυμάτων κατά τη διάρκεια νοσηλείας ή
παρεμβατικής πράξης, όπου υπάρχει κίνδυνος εκτίναξης βιολογικών υγρών ή διαλυμάτων
ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ
Αποφυγή τραυματισμού κατά τη χρήση βελονών, μαχαιριδίων και αιχμηρών αντικειμένων:
 Όταν χειρίζεστε αιχμηρά εργαλεία μετά τη νοσηλεία
 Όταν απορρίπτετε χρησιμοποιημένες βελόνες
 Όταν καθαρίζετε χρησιμοποιημένα εργαλεία
Οι Βασικές Προφυλάξεις
πρέπει να λαμβάνονται
από ΟΛΟ το προσωπικό
σε ΟΛΟΥΣ τους ασθενείς
για ΟΛΑ τα βιολογικά υγρά του σώματος
ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ-ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ
Εστιάζοντας σε ένα συγκεκριμένο ασθενή μπορούμε να ξεχωρίσουμε 2 διαφορετικές περιοχές:
•
Περιοχή ασθενούς
•
Περιοχή εργαζόμενου
Είναι σημαντικό να κατανοηθούν οι 2 περιοχές, ώστε να κατανοηθεί ο κίνδυνος μετάδοσης μικροβίων στον
ασθενή
Η Οριζόντια Διασπορά των Νοσοκομειακών Παθογόνων Μικροοργανισμών
Γίνεται με τα χέρια του Ιατρικού, Νοσηλευτικού και Βοηθητικού προσωπικού
Πότε πρέπει να πλένετε τα χέρια σας;
• Όταν είναι εμφανώς λερωμένα
• Όταν έρχεστε σε επαφή με σωματικά υγρά του
ασθενή
• Μετά τη χρήση τουαλέτας
• Εάν υπάρχει έκθεση (πιθανή ή επιβεβαιωμένη) σε
σπορογόνους μικροοργανισμούς,
συμπεριλαμβανομένων των επιδημιών από
Clostiridium difficile.
Hand Hygiene Why, How and When Brochure (revised August 2009) WHO, Saves lives Clean your hands;
http://www.who.int/gpsc/5may/tools/training_education/en/index.html; Όλα τα δικαιώματα κατοχυρωμένα
Γραφείο Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Μικροβιακής αντοχής και ορθολογικής χρήσης αντιβιοτικών ΚΕΕΛΠΝΟ
Πότε πρέπει να βάλετε αλκοολούχο
αντισηπτικό διάλυμα στα χέρια σας;
• Χρησιμοποιείστε το αλκοολούχο αντισηπτικό
διάλυμα συστηματικά στην καθημερινή σας
πρακτική εφόσον τα χέρια σας δεν είναι
εμφανώς λερωμένα και επομένως δεν
απαιτείται η εφαρμογή της τεχνικής
πλυσίματος των χεριών
Hand Hygiene Why, How and When Brochure (revised August 2009) WHO, Saves lives Clean your hands;
http://www.who.int/gpsc/5may/tools/training_education/en/index.htm; Όλα τα δικαιώματα κατοχυρωμένα
Γραφείο Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Μικροβιακής αντοχής και ορθολογικής χρήσης αντιβιοτικών ΚΕΕΛΠΝΟ
Γιατί; Για να τον προστατεύσεις από τα παθογόνα μικρόβια που μεταφέρονται με
τα χέρια σου
Γιατί; Για να προστατεύσεις τον ασθενή από μεταφορά μικροβίων που αποικίζουν
εσένα και τον ίδιο και μπορούν να γίνουν παθογόνα εάν εισέλθουν στην κυκλοφορία
του
Γιατί; Για να προστατεύσεις τον εαυτό σου και το επαγγελματικό σου περιβάλλον
από τα παθογόνα μικρόβια του ασθενή
Γιατί; Για να προστατεύσεις τον εαυτό σου και το επαγγελματικό σου περιβάλλον
από τα παθογόνα μικρόβια του ασθενή
Γιατί; Για να προστατεύσεις τον εαυτό σου και το επαγγελματικό σου περιβάλλον
από τα παθογόνα μικρόβια του ασθενή
Η χρήση των γαντιών δεν
αντικαθιστά σε καμία περίπτωση την
υγιεινή των χεριών
≠
Τονίζεται ότι η υγιεινή των χεριών πρέπει να εφαρμόζεται παρά
την κλίνη του ασθενούς και στο σημείο φροντίδας του
ασθενούς, ανεξάρτητα από την χρήση γαντιών.
Slides for Education Sessions for Trainers, Observers and Health-care Workers (revised August 2009), WHO, Saves lives Clean your hands;
http://www.who.int/gpsc/5may/tools/training_education/en/index.html; Όλα τα δικαιώματα κατοχυρωμένα
Γραφείο Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Μικροβιακής αντοχής και ορθολογικής χρήσης αντιβιοτικών ΚΕΕΛΠΝΟ
Τα γάντια αφαιρούνται γυρίζοντας την έσω επιφάνεια προς
τα έξω και προσέχοντας οι εξωτερικές επιφάνειες να μην
αγγίζουν τις εσωτερικές.
 Μετά την αφαίρεση των γαντιών και πριν την τοποθέτηση
νέων μεσολαβεί πάντα πλύσιμο των χεριών
 Επισημαίνεται η παρουσία αόρατων οπών σε αριθμό
γαντιών, ανεξαρτήτως της ποιότητάς τους.
 Τα γάντια δεν παρέχουν προστασία από τραυματισμούς που
προκαλούν οι βελόνες ή τα άλλα αιχμηρά αντικείμενα.
 Τα γάντια θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν
απαιτείται και θα πρέπει να μην αγγίζονται με αυτά
καθαρές επιφάνειες (τηλεφωνικές συσκευές, πόμολα κ.α.)
Παθολογική κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Άργους 2012
7η Επιστημονική ημερίδα
Έλεγχος Νοσοκομειακών Λοιμώξεων
Γιαμαρέλλου Ε. 2007
Διαχείριση ασθενών με λοίμωξη ή αποικισμό από
Gram αρνητικά πολυανθεκτικά παθογόνα σε
χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας
Μεταφορά του ασθενούς σε μόνωση ή σε χώρο που να είναι ειδικά
διαμορφωμένος, όπου αυτό είναι εφικτό.
Συν-νοσηλεία ασθενών με λοίμωξη ή με αποικισμό από πολυανθεκτικό
στέλεχος (cohorting).
Καθορισμός συγκεκριμένων επαγγελματιών υγείας που θα αναλάβουν
αποκλειστικά την νοσηλεία του ασθενούς, ή εάν δεν υφίσταται αυτή η
δυνατότητα, περιορισμός του αριθμού των ατόμων που ασχολούνται με την
φροντίδα αυτών των ασθενών στο ελάχιστο δυνατό.
Αυστηρή εφαρμογή της υγιεινής των χεριών και των μέτρων προφύλαξης
επαφής. Η χρήση γαντιών και μπλούζας μιας χρήσης είναι υποχρεωτικά μέτρα
των προφυλάξεων επαφής.
Διαχείριση ασθενών με λοίμωξη ή αποικισμό από
Gram αρνητικά πολυανθεκτικά παθογόνα σε χώρους
παροχής υπηρεσιών υγείας
 Ενημέρωση οικείων προσώπων του ασθενούς και ατόμων που
εμπλέκονται στην φροντίδα του για την τήρηση των μέτρων
υγιεινής και επιτήρηση της εφαρμογής τους από αυτούς.
 Περιορισμός στο ελάχιστο δυνατό των ατόμων που εισέρχονται
στον θάλαμο και γενικότερα που έρχονται σε επαφή με τον ασθενή.
 Απολύμανση άψυχου περιβάλλοντος ιατρικός εξοπλισμός, χώρος
νοσηλείας, φορεία, καρότσια κτλ .
 Ειδική προσοχή πρέπει να δίνεται στην περίπτωση μεταφοράς
ασθενούς από τη ΜΕΘ σε κλινικό τμήμα. Σε περίπτωση λοίμωξης
– αποικισμού απαιτείται μόνωση ή συν-νοσηλεία.
 Επιβεβλημένη είναι η ενημέρωση του ιατρονοσηλευτικού
προσωπικού που θα μεταφέρει και θα υποδεχθεί τον ασθενή στο
νέο τμήμα ή στο άλλο νοσοκομείο
Σε ΜΕΘ:
Έλεγχος αποικισμού (ορθικό επίχρισμα, βρογχικές εκκρίσεις ή
φαρυγγικό επίχρισμα σε μη διασωληνωμένο ασθενή) πρέπει να
γίνεται σε όλους τους ασθενείς που εισάγονται στην ΜΕΘ.
Κατόπιν θα επανελέγχεται ο αποικισμός σε ατομικό επίπεδο
κατά την κρίση των θεραπόντων ιατρών σε συνεργασία με την
ομάδα διαχείρισης λοιμώξεων από πολυανθεκτικά παθογόνα
με λήψη ορθικού επιχρίσματος.
Σε κλινικό τμήμα:
 Ασθενείς με
γνωστό αποικισμό ή λοίμωξη από
πολυανθεκτικό στέλεχος.
 Ασθενείς με ιστορικό νοσηλείας κατά την οποία έλαβε
θεραπεία με καρβαπενέμες το τελευταίο 6μηνο
 Ασθενείς με ιστορικό νοσηλείας σε ΜΕΘ, το τελευταίο
εξάμηνο.
 Ασθενείς με ιστορικό νοσηλείας σε νοσοκομείο της
Ινδίας ή του Πακιστάν το τελευταίο εξάμηνο.
Αθήνα 13/11/2012
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Σχετικά με την εμφάνιση συρροής κρουσμάτων μικροβιαιμίας από Klebsiella pneumoniae στα
νεογνά που νοσηλεύονταν στη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών του Γ.Ν. Παπαγεωργίου
στη Θεσσαλονίκη, το ΚΕΕΛΠΝΟ ενημερώνει:
• Από τις 2 έως τις 7 Νοεμβρίου εμφανίστηκαν 7 περιστατικά μικροβιαιμίας σε νεογνά, από τα
οποία τα 3 κατέληξαν. Πρόκειται για νεογνά πρόωρα, με χαμηλό βάρος γέννησης και σοβαρά
υποκείμενα νοσήματα. Τα υπόλοιπα νεογνά λαμβάνουν θεραπεία.
• Κλιμάκιο επιστημόνων του ΚΕΕΛΠΝΟ επισκέφθηκε τη Μονάδα Νεογνών στις 12 Νοεμβρίου
προκειμένου να ενημερωθεί για την κλινική πορεία και την εξέλιξη των περιστατικών, καθώς και
για να αναζητήσει παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση λοίμωξης με στόχο τον έλεγχο της νόσου.
• Το κλιμάκιο του ΚΕΕΛΠΝΟ συνέστησε αυστηρή εφαρμογή των μέτρων ελέγχου και
απομόνωσης των περιστατικών, ευρεία περιβαλλοντική διερεύνηση και πραγματοποίησε
επιδημιολογική διερεύνηση σε συνεργασία με την ΕΝΛ του Νοσοκομείου. Επίσης, συνέστησε
προσωρινή άρση των νέων εξωτερικών εισαγωγών στη Μονάδα.
• Σημειώνεται ότι από τις 8 Νοεμβρίου δεν εμφανίστηκε κανένα νέο κρούσμα.
Από το Γραφείο Τύπου
• Μηδενική ανοχή στις νοσοκομειακές λοιμώξεις
• Η νοσοκομειακή λοίμωξη δεν είναι «φυσικό
αποτέλεσμα» της νοσηλείας
• Αλλαγή στην προσέγγιση/φιλοσοφία από τους
Εργαζόμενους
• Σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες
• Συνεχιζόμενη εκπαίδευση
• Ομαδική εργασία
• Κοινός στόχος: Ο ΑΣΘΕΝΗΣ