Transcript Ticaret Hukuku Slaytı

TİCARET HUKUKU BİLGİSİ
Limited Şirket
Genel Özellikleri
• LİMİTED ŞİRKET BORÇLARINDAN DOLAYI
SINIRLIK SORUMLULUK GETİRMESİ VE ŞİRKET
ESAS SÖZLEŞMESİNDE BELİRLİ BİR ASGARİ
SERMAYE GÖSTERİLMESİ MECBURİYETİNDEN
DOLAYI ANONİM ŞİRKETE; YÖNETİMİN
İŞLEYİŞİNDEN DOLAYI KOLLEKTİF ŞİRKETE
BENZERLER. YENİ KANUN LİMİTED ŞİRKETİN
ANONİM ŞİRKETE BENZERLİĞİ
GÜÇLENDİRMİŞTİR.
Tanımı
• LİMİTED ŞİRKET, BİR VEYA DAHA ÇOK GERÇEK
VEYA TÜZEL KİŞİ TARAFINDAN BİR TİCARET
UNVANI ALTINDA KURULAN; ESAS SERMAYESİ
BELİRLİ OLUP ESAS SERMAYE PAYLARININ
TOPLAMINDAN OLUŞAN; ORTAKLARIN, ŞİRKET
BORÇLARINDAN SORUMLULUĞU KOYMAYI
TAAHHÜT ETTİĞİ SERMAYE PAYI İLE SINIRLI,
TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP BİR ORTAKLIK TİPİDİR
(TTK md. 573).
Özellikleri
• Bu tanım ışığında limited şirketlerin özellikleri şu
şekilde belirtilebilir:
• LİMİTED ŞİRKETE GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİLER
ORTAK OLABİLİR (MD. 573 F. 1). TEK KİŞİYLE
LİMİTED ŞİRKETİN KURULABİLİR. ŞİRKET, TEK
ORTAĞININ KENDİSİNİN OLACAĞI BİR ŞİRKETE
DÖNÜŞECEĞİ SONUCUNU DOĞURACAK ŞEKİLDE
ESAS SERMAYE PAYINI İKTİSAP EDEMEZ (MD. 574
F. 3).
• LİMİTED ŞİRKETLERDE ORTAK SAYISI 50 İLE
SINIRLANDIRILMIŞTIR.
Genel Özellikleri
• LİMİTED ŞİRKET İKTİSADİ AMAÇ İÇİN KURULUR
(md. 573 f. 3). ÇALIŞMA SAHASI İSE KANUNEN
YASAKLANMAMIŞ VEYA BAŞKA BİR ŞİRKET
TÜRÜNE ÖZGÜLENMEMİŞ HER TÜRLÜ EKONOMİK
KONUDUR. Bu anlamda limited şirket, anonim
şirkete ayrılan SİGORTACILIK, BANKACILIK,
FİNANSMAN ŞİRKETİ, YATIRIM ORTAKLIĞI VE
ARACI KURUM GİBİ FAALİYETLER YAPAMAZ.
Bunun dışındaki sahalarda faaliyet gösterebilir.
Şirketin çalışma konusu şirket esas sözleşmesinde
gösterilir. Şirket sözleşmesinde gösterin konularda
göre faaliyet göstererek amacına ulaşacaktır.
Genel Özellikleri
• Limited şirket bir sermaye şirketidir. Bu nedenle de ne
kadar asgari sermayeye sahip olması gerektiği Kanunda
belirtilmiştir. BU RAKAM 10.000 TL’DİR. ŞU HALDE
LİMİTED ŞİRKET, EN AZ BU RAKAMLA KURULUR.
Sermayenin daha fazla olması mümkündür. Üst sınırı
yoktur. Esas sözleşmede sermaye miktarının mutlaka
gösterilmesi gerekir.
• HER BİR ORTAĞIN GETİRECEĞİ EN AZ SERMAYE PAYI 25
TL’DİR. Bir ortak birden fazla sermaye payına sahip
olabileceği için, ortak fazla sermaye koyacaksa bunun
katları şeklinde artması gerekir (md. 583 f. 2).
Genel Özellikleri
• LİMİTED ŞİRKETLERE NAKDİ SERMAYE
GETİRİLEBİLDİĞİ GİBİ AYNİ SERMAYE DE
GETİRİLEBİLİR. Nitekim TTK md. 581’e göre,
üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir
bulunmayan; nakden değerlendirilebilen ve
devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal
ortamlar ve adlar da dâhil, malvarlığı unsurları
ayni sermaye olarak konulabilir. Buna karşın,
hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve
vadesi gelmemiş alacaklar ise sermaye olamaz.
Genel Özellikleri
• LİMİTED ŞİRKET TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİPTİR. YANİ ORTAKLARIN
KİŞİLİĞİNDEN FARKLI VE ONLARDAN AYRI BİR KİŞİDİR. TÜZEL
KİŞİLİK SIFATI TİCARET SİCİLİNE TESCİLLE KAZANILIR (md.
588 f. 1). Tescilden önce şirket adına işlem yapanlar, bu
işlemler dolayısıyla şahsen ve müteselsilen sorumludur
(md. 588 f. 3). Diğer yandan, bu gibi taahhütlerin, ileride
kurulacak şirket adına yapıldıklarının açıkça bildirilmeleri ve
şirketin ticaret siciline tescilini izleyen üç aylık süre içinde
şirket tarafından kabul edilmeleri koşuluyla, bunlardan
yalnız şirket sorumlu olur (md. 588 f. 4).
• Limited şirket hukuki kişiliğe sahip ve tacir olduğu için
ticaret unvanı taşır. Limited şirket konu ticaret unvanına
sahiptir. Ticaret unvanında şirketin tüm çalışma konularının
belirtilmesine gerek yoktur.
Kuruluşu
• LİMİTED ŞİRKETLER DE ANİ KURULUŞLA
KURULURLAR. LİMİTED ŞİRKET SÖZLEŞMESİ
YAZILI ŞEKİLDE YAPILMALIDIR (md. 575 f. 1).
Sözleşmenin hangi içeriğe sahip bulunacağı
Kanun tarafından zorunlu kayıtlar ve şirket
sözleşmesinde öngörüldükleri takdirde
bağlayıcı olan kayıtlar şeklinde iki ayırarak
belirlenmiştir.
Zorunlu kayıtlar.
• Şirket sözleşmesinde aşağıdaki kayıtların açıkça
yer alması gereklidir (md. 576).
– Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer.
– Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde,
şirketin işletme konusu.
– Esas sermayenin itibarî tutarı, esas sermaye paylarının
sayısı, itibarî değerleri, varsa imtiyazlar, esas sermaye
paylarının grupları.
– Müdürlerin adları, soyadları, unvanları, vatandaşlıkları.
– Şirket tarafından yapılacak ilanların şekli.
Şirket Esas Sözleşmesinde Yazılmaları Şartıyla
Bağlayıcı Olan Kayıtlar.
• Aşağıdaki kayıtlar, şirket sözleşmesinde
öngörüldükleri takdirde bağlayıcı hükümlerdir
(TTK md. 577).
• Esas sermaye paylarının devrinin
sınırlandırılmasına ilişkin kanuni hükümlerden
ayrılan düzenlemeler.
• Ortaklara veya şirkete, esas sermaye payları ile
ilgili olarak önerilmeye muhatap olma, önalım,
geri alım ve alım hakları tanınması.
• Ek ödeme yükümlülüklerinin öngörülmesi,
bunların şekli ve kapsamı.
Şirket Esas Sözleşmesinde Yazılmaları Şartıyla
Bağlayıcı Olan Kayıtlar.
• Yan edim yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli
ve kapsamı.
• Belirli veya belirlenebilir ortaklara veto hakkı veya bir
genel kurul kararının oylanması sonucunda oyların eşit
çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanıyan
hükümler.
• Kanunda ya da şirket sözleşmesinde öngörülmüş
bulunan yükümlülüklerin hiç ya da zamanında yerine
getirilmemeleri hâlinde uygulanabilecek sözleşme
cezası hükümleri.
• Kanuni düzenlemeden ayrılan rekabet yasağına ilişkin
hükümler.
Şirket Esas Sözleşmesinde Yazılmaları Şartıyla
Bağlayıcı Olan Kayıtlar.
• Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin
özel hak tanıyan hükümler.
• Genel kurulda karar almaya, oy hakkına ve oy
hakkının hesaplanmasına ilişkin kanuni
düzenlemeden ayrılan hükümler.
• Şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye
bırakılmasına ilişkin yetki hükümleri.
• Bilanço kârının kullanılması hakkında
kanundan ayrılan hükümler.
Şirket Esas Sözleşmesinde Yazılmaları Şartıyla
Bağlayıcı Olan Kayıtlar.
• Çıkma hakkının tanınması ile bunun
kullanılmasının şartları, bu hâllerde ödenecek
olan ayrılma akçesinin türü ve tutarı.
• Ortağın şirketten çıkarılmasına ilişkin özel
sebepleri gösteren hükümler.
Şirket Esas Sözleşmesinde Yazılmaları Şartıyla
Bağlayıcı Olan Kayıtlar.
• Kanunda belirtilenler dışında öngörülen sona
erme sebeplerine dair hükümler.
• Şirket sözleşmesi, TTK’nun limited şirketlere ilişkin
hükümlerinden ancak kanunda buna açıkça izin
verilmişse sapabilir.
• Limited şirkete ayni sermaye konacak ise ya da
kuruluş sırasında işletme veya ayın
devralınacaksa, bu ayınlara ve işletmelere, şirket
merkezinin bulunacağı yerdeki asliye ticaret
mahkemesi tarafından atanan bilirkişilerce değer
biçilmesi gerekecektir (TTK md. 578; md. 378).
Noter Onayı – Kurucular Beyanı –
Sermaye Taahhütlerinin Ödenmesi
• YAZILI ŞEKİLDE HAZIRLANAN VE KURUCULARCA
İMZALANAN ŞİRKET ESAS SÖZLEŞMESİNDE İMZALARIN
NOTER TARAFINDAN ONAYLANMASI GEREKİR (md. 575).
Onaya şirket merkezindeki noter yetkilidir. Noter,
sözleşmenin içeriğini denetlemeye yetkili değildir. Noter
onayı sadece imzalara ilişkindir.
• Kurucular beyanı, kuruluşa ilişkin olarak hazırlanan ve
kurucular tarafından imzalanan bir beyandır. Kurucular
beyanı, anonim şirketin kurucular beyanı ile aynı içerik ve
şekilde düzenlenecektir (md. 586 f. Bent b; md. 349 f. 1).
• TTK md. 585’e göre, ortaklar paylarını koşulsuz taahhüt
etmeliler ve NAKİT KISMIN YÜZDE YİRMİ BEŞİNİ HEMEN
ÖDEMELİDİRLER. Sermaye borcuna ilişkin diğer hususlarda
anonim şirket hükümleri uygulanacaktır.
Tüzel Kişiliğin Kazanılması
• ŞİRKET, TİCARET SİCİLİNE TESCİL İLE TÜZEL KİŞİLİK
KAZANIR (TTK md. 588 f. 1). TTSG’DE İLANIN ŞİRKETİN
TÜZEL KİŞİLİK KAZANMASINA BİR ETKİSİ YOKTUR. Şirket
kuruluşu, anonim şirketlerde olduğu gibi limited
şirketler için de kurulma anı ve tüzel kişilik kazanma
olarak ikili bir ayırıma tabi tutulmuştur. Tüzel kişilik
kazanılmadan önce kurucular arasında ÖN ORTAKLIK
ORTAYA ÇIKMAKTADIR.
• TTK md. 644 bent b’ye göre anonim şirketlerin fesih
davasına ilişkin 353. madde hükmü, limited şirketlere
de uygulanacaktır.
Organları
• TTK iki zorunlu organ öngörmektedir. Bunlar
Genel Kurul (TTK md. 616-622) ve Müdürlerdir
(TTK md. 623-632).
Genel Kurul
• Genel kurul limited şirketin karar organıdır. Tüm
ortakların katılması ile oluşur. Sözleşmenin
değiştirilmesi, sermayenin azaltılması veya
artırılması, kar dağıtımına karar verilmesi gibi
konularda genel kurul yetkilidir.
• Limited şirket tek ortaklı ise genel kurula ait tüm
yetkiler bu ortağa aittir. Ancak, tek ortağın genel
kurul sıfatıyla alacağı kararların mutlaka yazılı
olması gerekir; aksi halde geçerli olmaz (md. 616
f. 3).
Genel Kurul
• Limited şirketlerde genel kurul olağan ve olağanüstü
olmak üzere iki şekilde toplanır. Olağan genel kurul
toplantısının her yıl için hesap döneminin sona
ermesinden itibaren üç ay içinde ve en az senede bir
kez yapılması gerekmektedir (md. 617 f. 1).
• Olağanüstü genel kurul toplantısı ise, şirket sözleşmesi
uyarınca ve gerektikçe her zaman için yapılabilir (md.
617 f. 1). Herhangi bir ortak sözlü görüşme isteminde
bulunmadıkça, limited şirketlerde genel kurul kararları,
ortaklardan birinin gündem maddesi ile ilgili önerisine
diğer ortakların yazılı onayları alınmak suretiyle de
verilebilir. Aynı önerinin tüm ortakların onayına
sunulması kararın geçerliliği için şarttır (md. 617 f. 4).
Genel Kurul
• Toplantıya çağrı, azlığın çağrı ve öneri hakkı, gündem,
öneriler, çağrısız genel kurul, hazırlık önlemleri,
tutanak, yetkisiz katılma konularında anonim şirketlere
ilişkin hükümler, Bakanlık temsilcisine ilişkin olanlar
hariç, kıyas yoluyla uygulanır.
• Genel kurul müdürler tarafından toplantıya çağrılır
(md. 617 f. 1). Ancak limited şirkette azınlığın da genel
kurulu toplantıya çağırma yetkisi vardır (md. 617 f. 3).
Genel kurul, toplantı gününden en az on beş gün önce
toplantıya çağrılır. Şirket sözleşmesi bu süreyi uzatabilir
veya on güne kadar kısaltabilir (md. 617 f. 2).
Genel Kurul
• Tek ortaklı limited şirketlerde, bu ortak genel
kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Tek ortağın genel
kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik
kazanabilmeleri için YAZILI OLMALARI ŞARTTIR
(md. 616 f. 3).
• Limited şirketlerde toplantı ve karar yetersayısı
konusunda, genel karar yetersayısı ve özel karar
yetersayısı olmak üzere ikili bir ayırıma gidilmiştir.
Her iki duruma ilişkin genel kurul toplantı ve karar
yetersayıları aşağıda sırasıyla açıklanmıştır.
Genel Yetersayı.
• Kanun veya şirket sözleşmesinde aksi öngörülmediği
takdirde, seçim kararları dâhil, tüm genel kurul
kararları, TOPLANTIDA TEMSİL EDİLEN OYLARIN SALT
ÇOĞUNLUĞU İLE ALINIR (md. 620 f. 1).
• Aşağıda belirtilen genel kurul kararları, temsil edilen
oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas
sermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada
bulunması halinde alınabilir (md. 621 f. 1).
– Şirket işletme konusunun değiştirilmesi.
– Oyda imtiyazlı esas sermaye paylarının öngörülmesi.
– Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılması,
yasaklanması ya da kolaylaştırılması.
Genel Yetersayı.
–
–
–
–
Esas sermayenin artırılması.
Rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması.
Şirket merkezinin değiştirilmesi.
Müdürlerin ve ortakların, bağlılık yükümüne veya
rekabet yasağına aykırı faaliyette bulunmalarına genel
kurul tarafından onay verilmesi.
– Bir ortağın haklı sebepler dolayısıyla şirketten
çıkarılması için mahkemeye başvurulması ve bir
ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebepten
dolayı şirketten çıkarılması.
– Şirketin feshi.
Oy Hakkının Hesabı
• Ortakların oy hakkı esas sermaye paylarının itibarî
değerine göre hesaplanır. Şirket sözleşmesinde daha
yüksek bir tutar öngörülmemişse her yirmi beş Türk
Lirası bir oy hakkı verir. Şirket sözleşmesi oy hakkını,
itibarî değerden bağımsız olarak her esas sermaye
payına bir oy hakkı düşecek şekilde de belirleyebilir. Bu
hâlde en küçük esas sermaye payının itibarî değeri,
diğer esas sermaye paylarının itibarî değerleri
toplamının onda birinden az olamaz (md. 618 f. 2).
Oyda imtiyaz denetçilerin seçimi, özel denetçi seçimi ve
sorumluluk davası açılması hakkında karar verilmesi
durumlarında uygulanmaz.
Oy Hakkının Hesabı
• Bazı hallerde oy hakkı kullanılamaz. Herhangi bir
şekilde şirket yönetimine katılmış bulunanlar,
müdürlerin ibralarına ilişkin kararlarda oy
kullanamazlar (md. 619 f. 1). Şirketin kendi esas
sermaye payını iktisabına ilişkin kararlarda, esas
sermaye payını devreden ortak oy kullanamaz
(md. 619 f. 2). Ortağın bağlılık yükümüne veya
rekabet yasağına aykırı faaliyetlerde bulunmasını
onaylayan kararlarda ilgili ortak oy kullanamaz
(md. 619 f. 3).
İptal Davası Açma Hakkı
• TTK’NUN ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL
KARARLARININ BUTLANINA VE İPTALİNE
İLİŞKİN HÜKÜMLERİ, KIYAS YOLUYLA LİMİTED
ŞİRKETLERE DE UYGULANIR (md. 622 f. 1).
Müdür/ler
• MÜDÜR YA DA MÜDÜRLER LİMİTED ŞİRKETİN
YÖNETİM VE TEMSİL ORGANIDIR. Müdürlerin
birden fazla olması mümkündür. En az bir
ortağın müdürler kurulunda bulunması
zorunludur (TTK md. 623 f. 1). Müdürün
birden fazla olması halinde onların bir kurul
oluşturacağı belirtilmiş ve anonim şirket
yönetim kuruluna benzer bir işleyiş kuralına
bağlanmıştır (md. 624).
Müdürlerin Atanmaları
• LİMİTED ŞİRKETİN KURULUŞUNDA MÜDÜRLERİN ŞİRKET
SÖZLEŞMESİYLE ATANMASI ZORUNLUDUR. Müdürler
sözleşmeyle belli bir süre için atanabileceği gibi süresiz de
atanabilirler. Belirli bir süre için atanan müdürlerin görevi
sürenin dolması ile sona erer.
• Müdürlük vasfı müdürün ölümü, iflas etmesi, fiil ehliyetini
kaybetmesi veya ehliyetinin kısıtlanması ya da üyelik için
gerekli kanuni koşulları yitirmesi halinde kendiliğinden sona
erecektir. Müdür istifa ederek görevinden çekilirse bu sıfatı
sona erer. Müdürler genel kurul tarafından olağan
çoğunlukla her zaman görevden alınabilirler. Haklı sebep
varsa müdürün azli mahkemeden de istenebilir.
• Bu durumda genel kurul tarafından yeni müdür seçilecektir
(md. 616 f. 1 bend b).
Müdürlerin Görev ve Yetkileri
• MÜDÜRLER LİMİTED ŞİRKETİN YÖNETİM
(İDARE) VE TEMSİLİNDE YETKİLİ VE
GÖREVLİDİRLER.
• TTK md. 625’e göre müdürler, KANUN VE
ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN GENEL KURULA
VERMEDİĞİ BÜTÜN KONULARDA YETKİLİDİR.
MÜDÜR YA DA MÜDÜRLER KURULUNUN
ALDIĞI KARARLARIN KARAR DEFTERİNE
YAZILMASI VE MÜDÜRLER TARAFINDAN
İMZALANMASI GEREKLİDİR (TTK md. 390 f. 5).
Müdürlerin Görev ve Yetkileri
• TEMSİL YETKİSİNİN KULLANILMASINDA AKSİ ŞİRKET
SÖZLEŞMESİNDE BELİRTİLMEMİŞSE ÇİFT İMZA KURALI
GEÇERLİDİR. Limited şirketin tek müdürü varsa bunun
imzası şirketi bağlaması için yeterlidir. ŞİRKET ADINA İMZA
YETKİSİNİ HAİZ KİŞİLER ŞİRKETİN UNVANI ALTINDA İMZA
ATARLAR. Şirket tarafından düzenlenecek belgelerde
şirketin merkezi, sicile kayıtlı olduğu yer ve sicil numarası
gösterilir.
• TEMSİL YETKİSİNİN SINIRLANDIRILMASI, İYİNİYET SAHİBİ
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI HÜKÜM İFADE ETMEZ. Ancak,
temsil yetkisinin sadece merkezin veya bir şubenin işlerine
mahsus kılındığı veya birlikte kullanılmasına ilişkin tescil ve
ilan edilen sınırlamalar geçerlidir.
• Temsile veya yönetime yetkili olanların, görevlerini
yaptıkları sırada işledikleri HAKSIZ FİİLLERDEN ŞİRKET
SORUMLUDUR. Şirketin rücû hakkı saklıdır.
Müdürlerin Hak ve Yükümlülükleri
• ŞİRKET SÖZLEŞMESİNE KONULACAK HÜKÜMLERE
MÜDÜRLERE KARDAN PAY VERİLEBİLECEĞİ (TTK MD. 577 F.
1) GİBİ HUZUR HAKKI DA TANINABİLİR. Müdürlerin ücreti
ise genel kurul tarafından belirlenir (md. 616).
• Müdürler ve yönetimle görevli kişiler, görevlerini tüm özeni
göstererek yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini,
dürüstlük kuralı çerçevesinde, gözetmekle yükümlüdürler.
Buna sır saklama yükümlülüğü de ilave edilebilir.
• Şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemiş veya diğer tüm
ortaklar yazılı olarak izin vermemişse, MÜDÜRLER ŞİRKETLE
REKABET OLUŞTURAN BİR FAALİYETTE BULUNAMAZLAR.
Şirket sözleşmesi ortakların onayı yerine ortaklar genel
kurulunun onay kararını öngörebilir.
• MÜDÜRLER ORTAKLARA EŞİT ŞARTLAR ALTINDA EŞİT İŞLEM
YAPARLAr.
Müdür/lerin Sorumluluğu
• MÜDÜRLER KANUNDAN VE ŞİRKET
SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ,
KUSURLARIYLA İHLAL ETTİKLERİ TAKDİRDE, HEM
ŞİRKETE, HEM ORTAKLARA, HEM DE ŞİRKET
ALACAKLILARINA KARŞI VERDİKLERİ ZARARDAN
SORUMLUDURLAR (TTK md. 644 bent b; md.
553). LİMİTED ŞİRKET KANUNİ TEMSİLCİLERİNİN
AYRICA KAMU BORÇLARINDAN DOĞAN
SORUMLULUKLARI DA BULUNMAKTADIR (VUK
md. 10; AATUK mük. md. 35).
Ticari Mümessiller ve Ticari Vekiller
• Şirket sözleşmesinde başka şekilde
düzenlenmediği takdirde, ticari mümessiller ve
ticari vekiller ancak genel kurul kararı ile
atanabilirler; yetkileri genel kurul tarafından
sınırlandırılabilir (TTK md.631 f. 1).
Limited Şirkette Denetim
• Anonim şirketin denetçiye ve özel denetime
ilişkin hükümleri limited şirkete de uygulanır
(md. 635).
Limited Şirkette Ortaklık
• Limited şirket ortakları esas sermaye payı
üstlenen kurucular ile sonradan bu payların
kendilerine geçtiği kişilerdir. Limited
şirketlerde esas sermaye paylarını içeren bir
defterin tutulması zorunludur (md. 594 f. 1).
Ayrıca esas sermaye pay senetleri ispat aracı
şeklinde veya nama yazılı olarak düzenlenir.
• Limited şirkette ortaklık bir takım hak ve
borçları beraberinde getirir.
Ortakların Hakları
• Ortağın kar payı isteme hakkı anonim ortaklık
hükümlerine göre düzenlenmiştir. Ancak ek
ödeme yükümlülüğü öngörülmüş ve bu yerine
getirilmişse, karın hesaplanmasında bunun da
dikkate alınması gerekir.
• Haksız yere kar almış olan ortak bunu geri
vermekle yükümlüdür (md. 611 f. 1). Şirketin
haksız alınan kârı geri alma hakkı, paranın alındığı
tarihten itibaren beş yıl, iyiniyetin varlığında iki yıl
sonra zamanaşımına uğrar (f. 3).
Ortakların Hakları
• Esas sermayeye ve ek ödemelere faiz
verilemez. Şirket sözleşmesiyle hazırlık dönemi
faizi ödenmesi öngörülebilir. Bu hâlde anonim
şirketlere ilişkin hükümler uygulanır (md. 609).
• Ortaklara tanınmış oy hakkı esas sermaye
paylarının itibarî değerine göre hesaplanır.
Şirket sözleşmesinde daha yüksek bir tutar
öngörülmemişse her yirmibeş Türk Lirası bir oy
hakkı verir.
Ortakların Hakları
• Ancak, şirket sözleşmesi ile birden fazla paya
sahip ortakların oy hakları sınırlandırılabilir.
• Şirket sözleşmesi oy hakkını, itibarî değerden
bağımsız olarak her esas sermaye payına bir oy
hakkı düşecek şekilde de belirleyebilir. Bu
hâlde en küçük esas sermaye payının itibarî
değeri, diğer esas sermaye paylarının itibarî
değerleri toplamının onda birinden az olamaz
(md. 618 f. 2).
Ortakların Hakları
• Şirket sözleşmesinde veya artırma kararında aksi
öngörülmemişse, her ortak, esas sermaye payı oranında,
esas sermayenin artırılmasına katılma hakkına sahiptir (md.
591 f. 1).
• Genel kurulun sermaye artırımına ilişkin kararıyla,
ortakların yeni payları almaya ilişkin rüçhan hakkı, ancak
haklı sebeplerin varlığında ve TTK md. 621 f. 1 bent e’de
öngörülen nisapla (genel kurulda temsil edilen oyların en az
üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin
tamamının salt çoğunluğu) sınırlandırılabilir veya
kaldırılabilir.
• Rüçhan hakkının kullanılabilmesi için en az on beş gün süre
verilir (md. 591 f. 3).
Ortakların Hakları
• Her ortak, müdürlerden, şirketin bütün işleri ve hesapları
hakkında bilgi vermelerini isteyebilir ve belirli konularda
inceleme yapabilir (md. 614 f. 1).
• Ortağın, elde ettiği bilgileri şirketin zararına olacak şekilde
kullanması tehlikesi varsa, müdürler, bilgi alınmasını ve
incelemeyi gerekli ölçüde engelleyebilir; bu konuda ortağın
başvurusu üzerine genel kurul karar verir (md. 614 f. 2).
Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere
engellerse, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta
karar verir. Mahkeme kararı kesindir (md. 614 f. 3).
• Limited şirket genel kurul kararlarına karşı ortağın kararın
mahkemece iptaline ya da butlanına karar verilmesini
isteme hakkı vardır. Bu konuda anonim şirkete ilişkin
kurallar geçerli olacaktır (md. 622 f. 1).
Ortakların Borçları
• Ortaklar sermaye borçlarını şirketin ticaret siciline
tescilinden önce bir bankada açılan hesaba tamamen
yatırmak zorundadırlar (md. 585).
• TTK md. 613 f. 1’e göre ortaklar şirket sırlarını
saklamakla (bağlılık) yükümlüdür. Bağlılık (sır saklama
yükümü) emredicidir; şirket sözleşmesiyle veya genel
kurul kararıyla kaldırılamaz (md. 613 f. 1). Geri kalan
ortakların tümü yazılı olarak onay verdikleri takdirde,
ortaklar, bağlılık yükümüne aykırı düşen faaliyetlerde
bulunabilirler. Esas sözleşme ortakların yazılı onayı
yerine ortaklar genel kurulunun onay kararını
öngörebilir (md. 613 f. 4).
Ortakların Borçları
• Rekabet yasağı esasen sadece müdürler için konulmuştur.
Bu yasağın ortakların bir kısmı veya tamamı için
genişletilmesi mümkündür. Rekabet yasağının ihlal edilip
edilmediği değerlendirilirken, işlem veya fiilin şirket
amacına zarar verip vermediğine bakmak gerekir. Şirket
amacına zarar vermediği sürece, esas sözleşmede
öngörülmüşse şirket ortaklarının başka bir şirkete ortak
olmasında bir sakınca olmayacaktır.
• Ek ödeme yükümlülüğü, şirket sözleşmesinde öngörülmesi
ve kanunda yer alan şartların gerçekleşmesi halinde,
ortaklara, sadece şirkete nakdî ödemelerde bulunmaları
borcunu yükler. Amaç finansal yönden kötü duruma düşen,
bilânço açığı bulunan şirkete ortakların yapacakları ek
ödemelerle yardımcı olmalarıdır.
Ortakların Borçları
• Şirket sözleşmesiyle, şirketin işletme konusunun
gerçekleşmesine hizmet edebilecek yan edim
yükümlülükleri öngörülebilir (md. 606 f. 1). Yan
edimler de esas sermaye payına bağlıdır.
• Bu edimler, şirketin konusunu gerçekleştirmesine,
ortaklarının bileşiminin (meselâ, süt veya meyve
üreticilerine özgülenmiş olmak gibi) korunmasına
ve şirketin başka şirketlerin hakimiyeti altına
girmemesine hizmet eder. Yan edimler kural
olarak karşılıksız değildir, şirket aldığı ürün ve
hizmetin bedelini ödemelidir.
Payın Devri
• Limited şirket esas sözleşmesinde aksine bir hüküm
yoksa limited şirket payı ortaklardan birisine veya
üçüncü bir şahsa devredilebilir. Ancak şirket
sözleşmesiyle devrin tamamen yasaklanması veya daha
ağır şartlara bağlanması da mümkündür.
• Payın devri için devredenle devralan arasında yazılı
şekilde bir devir sözleşmesi yapılmalıdır. Bu sözleşmede
imzaların noter tarafından onaylanmış olması gerekir
(md. 595). Payın devrinin şirket bakımından geçerli
olabilmesi için şirkete bildirilmesi ve şirket genel kurulu
tarafından onaylanması icap eder. Başvurudan itibaren
üç ay içinde genel kurulun karar almaması onay
verildiği anlamına gelir.
Payın Devri
• Şirket esas sözleşmesinde başka türlü düzenleme
öngörülmemişse, ortaklar genel kurulu sebep
göstermeksizin onay vermeyi reddedebilir. Şirket
sözleşmesinde ek ödeme veya yan edim yükümlülükleri
öngörüldüğü takdirde, devralanın ödeme gücü şüpheli
görüldüğü için ondan istenen teminat verilmemişse, genel
kurul şirket sözleşmesinde hüküm bulunmasa bile, onayı
reddedebilir.
• Esas sermaye payının, miras, eşler arasındaki mal rejimine
ilişkin hükümler veya icra yoluyla geçmesi hâllerinde, tüm
haklar ve borçlar, genel kurulun onayına gerek olmaksızın,
esas sermaye payını iktisap eden kişiye geçer (md. 596 f. 1).
Şirket, iktisabın öğrenilmesinden itibaren üç ay içinde esas
sermaye payının geçtiği kişiyi onaylamayı reddedebilir.
Payın Devri
• Bunun için, şirketin, payları kendi veya ortağı ya
da kendisi tarafından gösterilen üçüncü bir kişi
hesabına, gerçek değeri üzerinden devralmayı,
payın geçtiği kişiye önermesi şarttır (md. 596 f. 2).
Şirket, üç ay içinde esas sermaye payının geçişini
açıkça ve yazılı olarak reddetmemişse onayını
vermiş sayılır (md. 596 f. 4).
• Limited şirketin kendi esas sermaye paylarının
iktisabı anonim şirkete paralel şekilde
düzenlenmiştir (md. 612).
Şirketten Çıkma ve Çıkarılma
• Şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını
tanıyabilir, bu hakkın kullanılmasını belirli (örneğin genel
kurul kararına) şartlara bağlayabilir (md. 638 f. 1).
• Her ortak, haklı sebeplerin varlığında şirketten çıkmasına
karar verilmesi için dava açabilir. Mahkeme istem üzerine,
dava süresince, davacının ortaklıktan doğan hak ve
borçlarından bazılarının veya tümünün dondurulmasına
veya davacı ortağın durumunun teminat altına alınması
amacıyla diğer önlemlere karar verebilir (md. 638 f. 2).
• Çıkma şirketten ortağın kendi isteği ile ayrılması iken;
çıkarılması isteği hilafına şirketten ayrılmasının
sağlanmasıdır. TTK md. 640 iki tür çıkarma nedeninden
bahsetmektedir:
Şirketten Çıkma ve Çıkarılma
• Ya şirket sözleşmesinde, bir ortağın genel kurul kararı ile
şirketten çıkarılabileceğine dair sebeplerin öngörülmesi
• Veya şirketin istemi üzerine ortağın mahkeme kararıyla
haklı sebebe dayanılarak şirketten çıkarılması
• Ortağın genel kurul tarafından şirketten çıkarılmasına dair
karar kendisine noter aracılığıyla bildirilmelidir. Bildirimden
itibaren üç ay içinde karara karşı ortağın mahkemeye iptal
davası açmaya hakkı vardır (md. 640 f. 2).
• Ortak şirketten ayrıldığı takdirde, esas sermaye payının
gerçek değerine uyan ayrılma akçesini isteme hakkına
sahiptir. Şirket sözleşmesinde öngörülen ayrılma hakkı
dolayısıyla, şirket sözleşmeleri ayrılma akçesini farklı bir
şekilde düzenleyebilirler (md. 641).
Limited Şirketin Sona Ermesi ve Tasfiyesi
• Limited şirketlerin sona erme nedenleri md. 636’da belirtilmiştir. Bunlar:
– Şirket sözleşmesinde öngörülen sona erme sebeplerinden birinin
gerçekleşmesiyle.
– Genel kurul kararı ile.
– İflasın açılması ile.
– Kanunda öngörülen diğer sona erme hâllerinde.
• Uzun süreden beri şirketin kanunen gerekli organlarından biri mevcut
değilse veya genel kurul toplanamıyorsa, ortaklardan veya şirket
alacaklılarından birinin şirketin feshini istemesi üzerine şirket merkezinin
bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi, müdürleri dinleyerek şirketin,
durumunu Kanuna uygun hâle getirmesi için bir süre belirler, buna rağmen
durum düzeltilmezse, şirketin feshine karar verir.
• Haklı sebeplerin varlığında, her ortak mahkemeden şirketin feshini
isteyebilir. Mahkeme, istem yerine, davacı ortağa payının gerçek değerinin
ödenmesine ve davacı ortağın şirketten çıkarılmasına veya duruma uygun
düşen ve kabul edilebilir diğer bir çözüme hükmedebilir.
Sona Erme ve Tasfiye
• Sona ermenin sonuçlarına anonim şirketlere
ilişkin hükümler uygulanır (md. 636 f. 5).
• Sona erme, iflastan ve mahkeme kararından
başka bir sebepten ileri gelmişse müdür, birden
fazla müdürün bulunması hâlinde en az iki müdür,
bunu ticaret siciline tescil ve ilan ettirir (md. 637).
• Tasfiye usulü ile tasfiyede şirket organlarının
yetkileri hakkında anonim şirketlere ilişkin
hükümler uygulanır (md. 643 f. 1).
Limited Şirketlere Uygulanacak Anonim Şirket
Hükümleri
• Limited şirketlere uygulanacak anonim şirket
hükümleri TTK md. 644’te belirlenmiştir:
•  Belgelerin ve beyanların kanuna aykırılığına
ilişkin 549 uncu; sermaye hakkında yanlış
beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi
hakkında 550 nci; değer biçilmesinde yolsuzluğa
dair 551 inci; kurucuların, yönetim kurulu
üyelerinin, yöneticilerin ve tasfiye memurlarının
sorumluluğunu düzenleyen 553 üncü;
denetçilerin sorumluluğuna ilişkin 554 ilâ 561 inci
maddeler.
Limited Şirketlere Uygulanacak Anonim Şirket
Hükümleri
•  Feshe ilişkin 353 üncü, şirkete karşı borçlanma yasağına
dair 358 inci madde, ortak sıfatına sahip olmayan
müdürlerin ve yakınlarının şirkete borçlanmasına ilişkin 395
inci maddenin ikinci fıkrasının birinci ve ikinci cümlesi
hükümleri, kar payı avansına ilişkin 509 ncu maddenin
üçüncü fıkrası,
•  Yönetim kurulu kararlarının butlanı hakkındaki 391 inci ve
müdürlerin bilgi alma haklarına kıyas yolu ile uygulanmak
üzere 392 nci madde.
•  Limited şirketlere de uygulanan 549 ilâ 551 inci
maddelerine aykırı hareket edenler, 562 nci maddenin
sekizinci ilâ onuncu fıkralarında öngörülen cezalarla
cezalandırılırlar.
Limited Şirket İle Anonim Şirketin
Karşılaştırılması
• Limited şirket anonim şirket gibi bir sermaye şirketidir. Dolayısıyla
aynı kategoride yer alırlar. Ancak birbirlerinin aynı değildir. Her ikisi
de kendine has özelliklere sahip birer ticaret şirketidir. Her ikisi
arasındaki farkların daha iyi anlaşılabilmesi ve vurgulanabilmesi için
konuya aşağıda değinilmiştir.
•  Her iki şirket de en az bir ortakla kurulabilirler. Anonim şirketlerde
ortak sayısı bakımından herhangi bir sınır bulunmazken, limited
şirkette ortak sayısı azami 50 (elli) kişidir.
•  Anonim şirkette esas sermaye ve kayıtlı sermaye sistemi vardır.
Limited şirkette yalnızca esas sermaye sistemi vardır. Anonim
şirkette esas sermaye sisteminde asgari sermaye 50.000 TL; kayıtlı
sermaye sisteminde en az 100.000 TL’dir. Limited şirkette asgari esas
sermaye tutarı 10.000 TL’dir.
Limited Şirket İle Anonim Şirketin
Karşılaştırılması
•  Anonim şirket iç ve dış kaynaklardan sermaye artırarak ve özellikle
sermaye taahhüdü yoluyla yani dış kaynaklardan sermaye artırarak halka
açılma imkanına sahipken, limited şirketlerde halka açıklık statüsüne yer
yoktur.
•  Anonim şirketlerde payı temsil eden kıymetli evrak (nama veya hamiline
yazılı) çıkarılabilirken, limited şirketlerde ortaklık payını temsil eden belge
çıkarılsa bile ve bu nama yazılı olsa dahi kıymetli evrak niteliğinde değildir.
•  Anonim şirketlerde genel kurullarda toplantıda sermaye çoğunluğuna
göre temsil esası geçerliyken, limited şirketlerde sermaye ve ortak sayısı
itibarıyla çoğunluk ilkesi geçerlidir.
•  Anonim şirketlerde sermaye borcunu yerine getiren ortağın şirket
borçlarından sorumluluğu bulunmazken, limited şirketlerde de esasen bu
ilke geçerli olmakla birlikte istisnai olarak kamu borçlarından dolayı nihai
noktada ortakların sermaye payı oranı ile sınırlı sorumluluğu ortaya
çıkabilecektir.