Transcript ارگونومی در طراحی و ساخت ایستگاه های اتوبوس

‫ارگونومی صندلی اتوبوس‬
‫•‬
‫ارزیابی ورود و خروج به اتوبوس‬
‫•‬
‫ابعاد صندلی ها‬
‫•‬
‫دسترس ی به صندلی بعدی‬
‫اتوبوس یک وسیله نقلیه عمومی‬
‫اتوبوس یک وسیله نقلیه عمومی است و به وسیله آن می توان حجم باالیی از‬
‫مسافران را جابه جا کرد‪،‬اما نکته ای که باید به آن توجه کرد آسایش و امنیت‬
‫مسافران است‪.‬بدین منظور باید اصول ارگونومیک در طراحی صندلی ها‪،‬پله های‬
‫ورود و خروج‪،‬عرض طول درب ها و ‪ ...‬یعنی قسمتی که مستقیما با مسافر در‬
‫ارتباط است رعایت شود‪.‬‬
‫آنچه که در رابطه با تزئین داخلی وسیله نقلیه مورد نظر قرار میگیرد راحتی آن و‬
‫قابل اطمینان بودن و اقتصادی بودن و امنیت آن وسیله است‪.‬‬
‫کیفیت حمل و نقل یک فاکتور مهم در رابطه فیزیک محیطی برای مسافران ایستاده‬
‫و نشسته است‪.‬بنابراین هدف این مطالعه طراحی یک محیط مناسب جهت بدن‬
‫انسان با احترام به شکل بدن مسافران است‪.‬مسافران ایستاده و نشست باید هردو‬
‫مورد ارزیابی قرار بگیرند‪.‬‬
‫محاسبه فضای مورد نیاز ارگونومی‬
‫اندازه گیریهای تن سنجی‪:‬‬
‫دانستن اندازگیریهای تن سنجی حائز اهمیت است‪.‬زیرا این اندازهها به طور گسترده از‬
‫ملتی به ملت دیگر متغیر است‪.‬در این مطالعه اندازه گیریها برگرفته از روش نمونه‬
‫رندومی جمعآوری شده است‪.‬اطالعات بدست آمده از ‪ ۲۵۰‬نفری است که ّ‬
‫سن آنها‬
‫بین ‪ ۲۰‬تا ‪ ۶۰‬میباشد‪.‬‬
‫پله های دسترس ی به اتوبوس‬
‫بدیهی است که تمامی مسافران برای ورود و خروج به اتوبوس باید از پله ها استفاده‬
‫کنند‪،‬لذا باید در طراحی این قسمت توجه ویژه ای شود‪.‬‬
‫عوامل موثر در طراحی صندلی های اتوبوس‬
‫‪.1‬‬
‫سن‬
‫اندازه‬
‫وزن‬
‫میزان تحرک‬
‫افراد مسن و کودک‬
‫‪.6‬‬
‫معلولین‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫قسمت هایی که باید از نظر ارگونومیک مورد توجه قرار گیرند‪:‬‬
‫ارتفاع داخلی‬
‫‪Inner height‬‬
‫عرض داخلی‬
‫‪Inner Width‬‬
‫عرض راهرو‬
‫‪Width of the aisle‬‬
‫عرض صندلی ها‬
‫‪Width of the‬‬
‫‪individual seats‬‬
‫ابعاد صندلی‬
‫در مورد طراحی صندلی ها باید به فاکتور های زیر توجه کرد‪:‬‬
‫‪ ‬فضای موجود برای پاها در موقعیت نشسته‬
‫‪ ‬فضای پشت زانو از سختی مناسب برخوردار باشد‪.‬‬
‫‪ ‬زاویه پشتی و کوسن مناسب باشد‪.‬‬
‫‪ ‬فضای بین صندلی ها مناسب باشد تا رفت و آمد به راحتی انجام شود‪.‬‬
‫تصمیم گیری برای مقدار فضای مورد نیاز بین صندلیها بوسیله مقدار اندازه طول‬
‫ساق پاها قابل حل میباشد‪.‬مقدار ساق ‪ ۶۴.۳۲‬سانتیمتر میباشد‪.‬برای سطح رضایت‬
‫استفاده کنندگان ‪ ۱۰%‬فضای اضافی برای طراحی صندلیها طراحی شده است‪.‬زمانی که‬
‫فضای بین صندلیها اضافه شود حاشیه جدیدی حدود ‪ ۷۰.۷۵‬سانتیمتر محاسبه‬
‫میشود‪.‬که این اندازه برای برنامه ریزی طراحی داخلی اتوبوسها مورد استفاده‬
‫قرارمیگیرد‪.‬عمق صندلیهای معمولی ‪۴۲‬سانتیمتر اندازهگیری شده است‪.‬‬
‫اندازه عرض رانها امکان انتخاب عرض مناسب برای‬
‫صندلی را فراهم میکند‪.‬مقدار عرض رانها‬
‫‪۳۸.۵۳‬سانتیمتر میباشد‪ .‬برای ارتقا سطح رضایتمندی‬
‫استفاده کنندگان محققان توصیه به اضافه کردن‬
‫‪ ۱۰%‬فضای اضافی برای صندلیها و اختصاص‬
‫‪۴۲.۲۸‬سانتیمتر برای طول جدید دارند‪.‬‬
‫فضای مورد نیاز برای ایستادن مسافران از طریق ضرب عرض شانه با طول بازو‬
‫باالئی محاسبه میگردد پس فضای مورد نیاز در‪ ۹۵%‬سطح اهمیت مشخص میشود‬
‫که ‪۴۲.۲۸‬سیانتیمتربرای عرض شانه ها و ‪۳۸.۱۰‬سانتیمتر برای طول بازوی باالئی‬
‫میباشد‪.‬‬
‫ارگونومی در طراحی و ساخت ایستگاه های اتوبوس‬
‫ارگونومی در طراحی و ساخت ایستگاه های اتوبوس‬
‫نقش ایستگاههای اتوبوس در جذب مسافران‬
‫رعایت ضوابط در طراحی‬
‫ایستگاههای اتوبوس و لزوم فرهنگ سازی‬
‫ایستگاههای اتوبوس و منبع درآمد‬
‫ایستگاه های اتوبوس از نظر جانمایی یا موقعیت دسته بندی‬
‫می گردند که شامل ‪ 3‬دسته اند‪:‬‬
‫‪.1‬ایستگاههای خیابانی‬
‫‪.2‬ایستگاه های آزادراهی‬
‫‪.3‬ایستگاه های پایانه ها و توقف گاه ها‬
‫ایستگاه های خیابانی‬
‫ایستگاه هایی که در مجاورت معابر شهری و تردد وسایل نقلیه واقع شده اند‪.‬‬
‫‪ Bus rapid Transit‬ازجمله ایستگاه های درون شهری و اتوبوس های تندرو‬
‫ایستگاه های خیابانی‬
‫تعیین فاصله بین ایستگاه ها‬
‫موقعیت مکانی‬
‫مناطق تجاری و تفریحی‬
‫مناطق مسکونی و تجاری‬
‫مناطق حومه ای کم تراکم‬
‫استاندارد کلی در ایستگاه های خیابانی‬
‫فاصله ایستگاه ها با توزیع جمعیت رابطه‬
‫عکس دارد‪.‬‬
‫فاصله دو ایستگاه برحسب متر‬
‫حداقل ‪300‬‬
‫‪400-300‬‬
‫‪700-600‬‬
‫‪600-400‬‬
‫ایستگاه های خیابانی‬
‫تعیین موقعیت ایستگاه ها‬
‫‪Placement Of Bus Stop‬‬
‫‪ .1‬ایستگاه های نزدیک ‪NS‬‬
‫‪ .2‬ایستگاه های دور ‪FS‬‬
‫‪ .3‬ایستگاه های میانی ‪MB‬‬
‫طول پهلوگاه‬
‫با توجه به مشخصات فیزیکی اتوبوس‬
‫‪ 12‬تا ‪ 25‬متر‬
‫بدون لچگی در نظرمی گیرند‪.‬‬
‫اجزای تشکیل دهنده ایستگاه اتوبوس‬
‫‪ .1‬تابلوهای ایستگاه اتوبوس ‪BUS STOP SIGN‬‬
‫‪ .1‬عالمت‬
‫‪ .3‬فواصل ایستگاه ها‬
‫‪ .2‬نقشه های راهنما‬
‫‪ .4‬زمان انتظار‬
‫‪ .1‬تابلوهای ایستگاه اتوبوس ‪BUS STOP SIGN‬‬
‫‪ .4‬کابین اصلی ایستگاه اتوبوس‬
‫‪ .4‬کابین اصلی ایستگاه اتوبوس‬
‫کابین ایستگاه باید میدان دید کافی از تمام نقاط اطراف را در اختیار مسافر گذارد‪.‬‬
‫جنس مبلمان بسته به نوع اقلیم و آب و هوا انتخاب گردد‪.‬‬
‫در مناطق گرم و خشک کابین ها باید مجهز به تهویه مناسب باشند‬
‫در مناطق گرم از محافظ های دودی و ضدآفتاب استفاده گردد‬
‫‪ .4‬کابین اصلی ایستگاه اتوبوس‬
‫کابین های استفاده شده در شهرهای گرمسیری‪:‬‬
‫کمترین میزان جذب گرما با تعبیه رفلکس‬
‫کننده نورخورشید‬
‫‪Dubai‬‬
‫‪ .4‬کابین اصلی ایستگاه اتوبوس‬
‫جایگاه معلولین باید مسیر مناسب از پیاده رو داشته باشد‪.‬‬
‫فضای کافی برای صندلی های چرخدار موجود باشد‪.‬‬
‫عدم استفاده از نرده های فلزی بر روی سطح رابط‬
‫ایستگاه و اتوبوس‪.‬‬
‫فضای استاندارد جایگاه معلولین حدود ‪91.5*146.4‬‬
‫‪ cm‬است‪.‬‬
‫‪ .5‬سطل زباله و پاکیزگی در ایستگاه های اتوبوس‬
‫وجود سطل های زباله برای ایستگاه ضروری است‪.‬‬
‫پاکیزگی ایستگاه های اتوبوس موجب جذابیت آنها می گردد‪.‬‬
‫با تعبیه سطل زباله هزینه نگهداری تا حدی کاسته می شود‪.‬‬
‫فرهنگ سازی نقش پررنگ در پاکیزگی ایستگاه ایفا می کند‪.‬‬
‫نکات مهم در طراحی ایستگاه اتوبوس‬
‫در طراحی ها از مواد با دمای جوش باال و نقطه ذوب پایین استفاده شود‪.‬‬
‫خالقیت هنری در تبلیغات باید مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬
‫ایستگاه ها باید مطابقت فرهنگی داشته باشند‪.‬‬
‫استفاده از تکنولوژی باعث جذب مسافر می گردد‪.‬‬
‫ایستگاه ها مطابقت کامل با اتوبوس ها داشته باشند‪.‬‬
‫منابع و مراجع‬

Interior design of passenger coaches using fuzzy
optimization by Ismail Ondena, Erkam Guresenb

Bus Stop Design Guidelines by Mni Omnitrans

Hamshahri magazine

bus route Evolution Standard

Wikipedia & other site