Transcript KULTURA AT KASAYSAYAN NG MGA MAGINDANAWN SA MGA

KULTURA AT KASAYSAYAN NG MGA
MAGINDANAWN SA MGA KWENTONG BAYAN
SHANDRA C. GONSANG, Ph.D.
UNIVERSITY OF SOUTHERN MINDANAO
KABACAN, COTABATO
[email protected]
ANGELINA L. SANTOS, Ph.D.
MSU-Iligan Institute of Techonolog
Iligan City

Matalik na magkaugnay
ang panitikan at kasaysayan.
 Kung gusto mong malaman
ang kasaysayan ng isang
pangkat-etniko, basahin mo
lamang
ang
kanyang
panitikan.

Kung nais mo namang
malaman ang nilalaman ng
kanilang panitikan, taluntunin
mo lamang ang kasaysayan
ng nasabing pangkat.
 Tiyak na pinapaksa nito ang
kanyang
panitikan
na
nahihiyasan
ng
puso’t
damdamin ng kumatha nito.
Mahirap maihiwalay ang
isa
sa
isa.
Parehong
naghihiraman ang mga ito ng
mga kaisipang nagbibigay
linaw sa takbo ng mga
pangyayaring isinisiwalat ng
lipunan.
Ang mga pangyayari sa
kasaysayan ay naaaninag sa
panitikan. Sa pagbasa ng mga
sinaunang panitikan ng mga
katutubo,
maaari
nating
matuklasan ang kasaysayan ng
ating mga ninuno.
 Ang pagbasa ng panitikan
ay pagbasa na rin ng
kasaysayan dahil ang bawat
manunulat ay nakapaloob sa
kanilang
lipunan
at
kasaysayan.

Ang panitikan ay
kapatid na babae
ng kasaysayan
LAYUNIN NG PAG-AARAL
 Maimapa
at mailarawan ang
kultura at kasaysayan ng mga
Taw sa Ilud at Taw sa Laya mula
sa sinaunang panitikan ng mga
Magindanawn.
Paglalahad ng
Suliranin
1. Sino ang mga Magindanawn?
Paano sila inilarawan sa sarili
nilang panitikan?
2. Paano nagkakaiba at
nagkakatulad ang
kanilang larawan sa
panitikan at kasaysayan?
3.Anong sistemang politikal
ang umiral sa lipunan ng
mga Magindanawn noong
panahon ng katutubo?
4. Paano kinonseptwalisa ng
mga
Magindanawn
ang
kultura ng kapayapaan at
ang konsepto ng kabansaan
batay sa kanilang panitikan
at kasaysayan?
4. Paano kinonseptwalisa ng
mga
Magindanawn
ang
kultura ng kapayapaan at
ang konsepto ng kabansaan
batay sa kanilang panitikan
at kasaysayan?
Teoritikal na Batayan
Naratolohiya na nagsasabing
ang naratibo ay matatagpuan sa
maraming konteksto. Sa teoryang
ito, hindi tinitingnan ang kasiningan
ng isang akda, ang mahalaga ay
nabuo ang akda dahil may gustong
sabihin sa nangyari.
Teoritikal na Batayan
Bagong
Historisismo
na
nagsasaad ng sabay na pagbasa sa
tekstong panitikan at kasaysayan.
Sa teoryang ito, pinagtatapat ang
panitikan
at
kasaysayan
na
parehong umusbong sa iisang
panahon.Tumutukoy
ito
sa
magkasanib na interes sa nilalaman
ng
kasaysayan
at
sa
pagkamakasaysayan ng teksto.
Teoritikal na Batayan
New Historicism is a
method based on the
parallel reading of literary
and
non-literary
texts,
usually
of
the
same
historical period.
Teoritikal na Batayan
Post Kolonyal na teorya na
nagsasantabi sa impluwensya ng
mananakop dahil pinangingibabaw
ang pagkakatutubo ng isang bansa.
Post colonial criticism creates a precolonial version of their own nation,
rejecting the modern and the
contemporary which is tainted with
the colonial status of their countries.
Fanon,nasa Barry2002,p.194.
METODOLOHIYA
Disenyong
kwalitatib
at
paraang naratib-deskriptib-analitik
ang ginamit na paraan sa pagsusuri
ng mga teksto. Sa pangangalap ng
mga oral na panitikan, ginamit ang
pamaraang
indihenus
o
pangkatutubo nina Santiago at
Enriquez; at kinuha naman sa mga
aklat ang nakalimbag na mga
dokumento.
Sinuri ang bawat dokumentong
nakalap
sa
pamamagitan
ng
deskriptibong pamaraan. Ginamit
na batayan sa pagkilatis ng
nilalaman, ang mga teoryang
naratolohiya, , bagong historisismo
at post-kolonyal na kritisismo.
RESULTA NG PAG-AARAL
 nag-ugat ang mga Magindanawn mula
sa magkakapatid na Tabunaway, Mamalu,
at Salabanun na pinuno ng mga Manobo
at Teduray ngunit hindi naging malinaw
sa kasaysayan ang pagkawala ni Mamalu
maging ang paglutang ng dalawang
grupo ng mga Magindanawn – Taw sa
Ilud at Taw sa Laya;
RESULTA NG PAG-AARAL

Mula
sa
panitikan
ay
napatunayan
na
ang
mga
Magindanawn ay may mga
sinaunang
paraan
ng
pamamahala
o
sistemang
politikal; sistemang panlipunan o
sosyal;
pangkabuhayan
o
ekonomik;
RESULTA NG PAG-AARAL
pananampalataya o paniniwala;
teknolohiya at materyal na
kultura; kaalaman; aliwan at
sining na naimpluwensyahan ng
Islam at Kristiyanismo lalo na ang
edukasyon noong panahon ng
mga Amerikano.
RESULTA NG PAG-AARAL
 May
pagkakatulad ang mga
pangyayari
sa
panitikan
at
kasaysayan. Parehong binanggit sa
panitikan
at
kasaysayan
ang
pamumuno ng mga lokal na
pinunong sina Tabunaway at Mamalu
at ang ginawang pananakop ni
Shariff Kabungsuwan.
RESULTA NG PAG-AARAL
 Ang pagkakaroon ng katawagang
Taw sa Ilud at Taw sa Laya ayon sa
kasaysayan ay bunga ng sistemang
politikal na unang ipinakilala ni
Kabungsuwan. Nagkaroon ng politikal na
dinastiya na siyang nagbigay ng
parametro sa heyograpikal na lokasyon ng
mga Magindanawn na nagsilang ng
terminong Taw sa Ilud at Taw sa Laya.
RESULTA NG PAG-AARAL
 Ang lumitaw na konsepto ng
mga sinaunang Magindanawn sa
kultura ng kapayapaan sa panitikan
ay ang pagpapanatili ng kaayusan at
katahimikan sa bawat pamayanan
na pinangungunahan ng mga pinuno
nito, partikular na sina Mamalu at
Tabunaway.
RESULTA NG PAG-AARAL
 Marami sa mga kwentong bayang
nakalap
ang
nagpapatunay
na
mapagpahalaga
sa
kapayapaan,
kaayusan at katahimikan ang mga
sinaunang Magindanawn. Pinatunayan
din ito ng mga teksto ng kasaysayan.
Malakas
sa
mga
sinaunang
Magindanawn ang pagkakapatiran.
RESULTA NG PAG-AARAL

Mula sa kanilang panitikan at
kasaysayan nakitang may konsepto
na ng kabansaan o concept of
nationhood
ang mga katutubong
Magindanawn bago pa man dumating
si Shariff Kabungsuwan. Sa panitikan,
lumitaw ito sa pagkilala ng mga
tagasunod sa kapangyarihan ng
kanilang pinuno na tinatawag na
Timway.
RESULTA NG PAG-AARAL
Sa kasaysayan, nabanggit na
bago pa man dumating si Shariff
Kabungsuwan sa Kamindanawan
ay may sinusunod ng istrukturang
pampulitika ang mga sinaunang
Magindanawn.

ANG KONSEPTO NG KABANSAAN
NG MGA SINAUNANG
MAGINDANAWN.
Bago pa dumating sa bansa si Shariff
Kabungsuwan,
may
kinikilala
ng
istrukturang
pampulitika
ang
mga
sinaunang Magindanawn. Kinikilala ng
mga
katutubo
sina
Mamalu
at
Tabunaway bilang pinuno na kapwa
napatunayan
sa
panitikan
at
kasaysayan.
May
magandang
pagsusunuran sa lipunan sa ilalim ng
pamumuno nina Mamalu at Tabunaway.
ANG KULTURA NG KAPAYAPAAN SA
 LIPUNAN NG MGA SINAUNANG
MAGINDANAWN.
Dahil sa magandang pamamalakad at
pamamahala
ng
mga
pinuno
sa
mga
nasasakupan,naging bahagi ng kultura ang
KAPAYAPAAN. Pantay ang tingin ng lipunan sa
mga namumuno at mga nasasakupan. Ang
paggalang sa bawat kasapi ng pamayanan ay
mahigpit na sinusunod. Walang iringan,walang
inggitan at lalong walang nang-aapi sa kapwa.
KONKLUSYON
Sa pagtatapat ng mga
diskursong pampanitikan at
pangkasaysayan, nabuo ang
sumusunod na konklusyon –

KONKLUSYON

May sarili nang kalinangan ang
mga Magindanawn bago pa man
dumating sa kapuluan ang Islam.
Magkatuwang ang panitikan at
kasaysayan sa paglalarawan ng
lipunang Magindanawn.
KONKLUSYON
 Mahigpit na magkaugnay ang
panitikan at kasaysayan. May
bahagi sa kasaysayan na pinunuan
ng panitikan at bise bersa. May
bahagi rin naman sa dalawang
teksto na nabigyang linaw ng
bawat isa.
KONKLUSYON

may bahagi ng
kasaysayan na hindi
ganap na malinaw ang
paglutang partikular na
ang pinagmulan ng mga
Taw sa Laya at Taw sa
Ilud.
At
Sukran Khatir !!!
Maraming salamat
po!!!!!