Transcript 081205070 Özgür DANACI

BATILI ÜLKELERDE ARAZİ
DÜZENLEME ÇALIŞMALARININ
TARİHÇESİ
 Hazırlayan: 081205070 Özgür DANACI
Arazi Düzenlemesi Nedir?
İngilizce: land consolidation
Almanca: flurbereinigung veya landliche Neuordnung
Hollandaca:ruilverkaveling
Fransızca:remembcement
İsveçce:fastighetsieglenig/ omarrondering
Fincede: vusjako
Genel Tanımı;
Arazi Toplulaştırması; tarımsal üretimin
arttırılması amacıyla, küçük parseller halinde
birden fazla parçaya bölünmüş, değişik yerlere
dağılmış veya elverişsiz biçimde şekillenmiş
arazilerin; modern tarım işletmeciliği esaslarına
göre ve sulama hizmetlerinin getirilmesine en
uygun bir şekilde birleştirilmesi,
şekillendirilmesi ve düzenlenmesi işlemine denir.
Bilim adamlarına göre ise;
Arazi Toplulaştırması dar ve geniş anlamda olmak
üzere iki şekilde tanımlanmaktadır. Dar anlamda
arazi toplulaştırması" parçalanmış mülklerin
hiçbir alt yapı çalışmasına yer verilmeden
birleştirilmesi "dir. Geniş anlamda toplulaştırma
ise " parçalanmış mülklerin birleştirilmesi
yanında, sulama, drenaj, ulaşım, toprak-su
koruma önlemleri ve kırsal yerleşimin
gerektirdiği çeşitli hizmetleri de kapsamaktadır.
Arazi Düzenlemelerinin Hedefleri
 Ekonomik üretime olanak vermeyecek derecede parçalı ve







hisseli arazilerin birleştirilerek şekillerinin düzenlenmesi
Az topraklı ve/veya topraksız çiftçilerin topraklandırılması
Köy gelişme ve köy yerleştirme alanlarının planlanması ve
düzenlenmesi
Arazilerin su ağına bağlanması
Köy içi, köyler arası ve tarlalar arası ulaşım ağının
kurulması ve iyileştirilmesi
Toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerinin iyileştirilmesi
Tarla düzlemesi (tesviye) yapılması
Tarım makinelerine ekonomik kullanım sağlanması
 Çiftçilerin ve tarımsal iş gücünün yaşam koşullarının





iyileştirilmesi
Tarımsal iyileştirme ve yenileme çalışmalarının
yürütülmesi
Kırsal kalkınma planlarının uygulanması
Çevre koruma önlemlerinin uygulanması
Toprak, çevre ve su özelliklerine önem veren gübre
kullanımının yaygınlaştırılması
Karayolu, baraj gibi arazi kamulaştırıması gereken yatırım
uygulamaları ve kent planlama, bölge planlama ve ulusal
kalkınma planlarının amaçlarını gerçekleştirmek
Neden Toplulaştırma?
Hızla artan nüfus ve bu nüfusun beslenmesi sorunları,
günümüzün en önemli problemlerinden biridir. Besin
ihtiyacımızın büyük çoğunluğunu karşıladığımız tarım
arazileri, işletme bütünü içerisinde çeşitli nedenlerle
parçalanarak küçülmekte ve bu küçülme, tarım
arazilerindeki faaliyetlerin teknik ve ekonomik
optimumlardan uzaklaşmasına, ayrıca küçülen
parsellerdeki hatalı ve yanlış kullanımlarla da arazi ve
toprakların özellikleri bozularak hızla yok olmalarına
yol açmaktadır. Devam eden bu türlü uygulamaların
sonucunda da yakın bir gelecekte bu topraklardan elde
edilecek ürünlerin, artan ülke nüfusunu beslemeye
yetmeyeceği sorunu ile karşıkarşıya kalınacaktır.
Hızla artan nüfus karşısında tarım alanlarının da aynı
oranda arttırılamayacağı için daha fazla ürün ve gelir
elde edilebilmesi için tarım alanları maksimum
verimlilikte kullanılması gerekir. Teknoloji ile gelişen
tarım aletlerinin kullanımı için uygun parsel boyutları
oluşturulmalıdır. Bunların sağlanabilmesi için yapılan
çalışmaların başında ise arazi toplulaştırma
12
gelmektedir. Bu nedenle dünyada
. yüzyıldan
buyana arazi toplulaştırılmaları yapılmaktadır.
Arazi Düzenlemelerinin Avrupa’da
Tarihsel Gelişimi
Avrupa ülkelerinde yüzyıllar öncesine dayanan arazi
düzenleme çalışmaları 7-8 yüzyıl öncesine dayandığı
bilinmektedir. Yurttaşların toprak takası ile başlayan
bu uygulama günümüzde kırsal alanı bütünüyle içine
alan ve yeniden yapılanma diyebileceğimiz bir
uygulamaya dönüşmüştür.
 Arazi düzenlemelerinin ana vatanı İngiltere’dir. 13.
yüzyılda parçalanmış meraların toplulaştırılması yazılı
tüzel düzenlemeler olmaksızın uygulanmıştır.
Lauenburg’da genellikle toprak takası yapılarak
uygulanmaya çalışılmıştır. İlk tüzel düzenleme ise
İngiltere Kralı George I tarafından 1718 yılında
gerçekleştirilmiştir. 1550 yılında Almanya’nın Bavyera
eyaletinde İngiltere’dekine benzer biçimde
uygulamaları görülmüştür. 1781 de ise Almanya’da ilk
tüzel düzenlemeler yapılmıştır.
Batılı Ülkelerdeki Arazi Düzenlemede Hedef, Uygulamalar ve Hedef Değişimleri
Avrupa Ülkelerinde Yapılan Bazı
Uygulamalar
 Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde özellikle Almanya,
Fransa, İsviçre, Hollanda ve Avusturya’da yapılan
çalışmalar oldukça iyi sonuçlar vermiştir.
Toplulaştırma çalışmalarında yol, sulama ve drenajın
yanı sıra kırsal alanda ihtiyaç duyulan spor alanları,
rekreasyon alanları, eğitim ve sosyal tesisler
kamulaştırma yapılmadan gerçekleştirilmiştir. Böylece
bayındırlık planları kolayca uygulanmıştır.
 Bu çalışmalarda toplulaştırmada hedef farklı olmakla birlikte isteklerin
belli bir alanda yoğunlaştığı gözlenmiştir. Finlandiya, Almanya,
Hollanda ve İsveç’in arazi toplulaştırmadaki hedefleri tabloda
sıralanmıştır.
Avrupa Birliği ortalamasına göre 10,0-49,9 hektar arası
araziye sahip işletmeler toplam işletmelerin %30,8’ini
oluşturmaktadır. Fransa’da % 52,5, Almanya’da % 45,8,
Hollanda’da % 53,1 ve İngiltere’de % 42,2 oranında olan
10,0- 49,9 hektar araziye sahip işletmeler Avrupa
Birliğinin tarımsal üretiminde orta ve büyük
işletmelerin yaygınlığını göstermektedir. Bu ülkelerin
Birliğin tarım sektörü yönünden de en güçlü ülkeleri
olduğu gözden uzak tutulmamalıdır.
Avrupa birliğinde 50 hektardan daha fazla araziye sahip
işletmelerin oranı Türkiye’den oldukça fazladır.
 Türkiye’de işletmelerin ancak %0,9. u 50 hektardan daha
fazla araziye sahipken, Birlik ortalaması % 6,7 dir. Bu oran
Fransa’da % 14,6, İngiltere’de % 33,1, Almanya’da % 4,7 dir.
 50 hektar ve daha fazla araziye sahip işletmeler Türkiye’de
işlenen alanların %17,1 ini tasarruf ederken, Birlik
ortalaması % 44,1dir.
 AB ülkelerinden İngiltere’de toplam tarım alanının %1,8
i,Fransa’da % 5,6 sı, Almanya’da % 13,3 ü 10 hektardan
küçük işletmelere bırakılmışken, Türkiye’de % 42,06 sının
bu tip işletmelere ayrılmış olması küçük işletmeciliğin
Türkiye’de Avrupa’daki gelişmiş ülkelerden çok daha yaygın
olduğunu göstermektedir.
Toplulaştırmanın Sağladığı Verim
Artışları
Almanya;
yapılan arazi toplulaştırmalarında bazı ortalamalar
elde edilmiştir.
Bu bağlamda yapılan çeşitli araştırmaların sonucuna göre
 Kişi başına üretim artışın iki katına, yerleşimin yeniden
düzenlenmesi halinde üç katına kadar arttığı,
% 50’ye varan işgücü ve
masraf tasarrufu ile % 50’ye varan verim artışı
 Toplulaştırma sonucunda,
sağlandığı tespit edilmiştir.
 Bayern eyaletinde yapılan bir başka araştırmaya göre;
İşletme büyüklüklerine göre,
 5-10 ha’lık işletmelerde parsel sayısı ¼’e indirilmiştir.
 10-20 ha’lık işletmelerde parsel sayısı 3,2 kat azalmıştır.
 20-50 ha’lık işletmelerde parsel sayısı 4,9 kat azaltılmış ve
toplulaştırma öncesindeki 247 parsel 50 parsele
düşürülmüştür.
 Toplulaştırma öncesinde 1,23 ha olan ortalama tarla
büyüklüğü 3,95 ha’a yükselmiş, 680 olan parsel sayısı 208’e
indirilmiştir.
 % 69’luk toplulaştırma oranı sağlanmıştır.
 Bir işletmenin ortalama yol uzunluğu 56 km’den 14 km’ye
inmiş ve yol kalitesinin artması etkisi de eklendiğinde yolda
geçen zaman 7 kat azalmıştır.
İsviçre;
Toplulaştırma sonucunda, % 6-18 arasında ortalama
işgücü ve masraf tasarrufu, % 5-41 arasında ortalama
verim artışı sağlandığı tespit edilmiştir. İsviçre’nin bir
başka bölgesinde yapılmış arazi toplulaştırma
çalışması sonucunda da aşağıdaki verim artışlarına ve
tasarruflara ulaşılmıştır:
 % 29,7 bitkisel verim artışı,
 % 15,4 hayvansal verim artışı,
 % 20-30 arasında ortalama işgücü tasarrufu.
Slovenya;
 Slovenya’da Prigorica-Dolenja Vas bölgesinde toplam
2490 ha’lık alanda yapılan toplulaştırma çalışmasında
toplam parsel sayısı 15.340’dan 5470’e düşmüş,
ortalama parsel büyüklükleri de 0.20’den 0.46’ ya
çıkmıştır.
Kaynaklar;
 TÜRKİYE. DE ARAZİ DÜZENLEME ÇALIŞMALARINDA
HEDEFLER VE UYGULAMALAR
Ali ERDİ, Tayfun ÇAY, Gülgün ÖZKAN
 YAŞANABİLİR BİR KIRSAL OLUŞTURMAK
“ARAZİ
TOPLULAŞTIRMASI”
Ziya PARLAK
 TARIM KESİMİNİN KALKINMASINDA BİR ÇÖZÜM OLARAK
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI
Halil AKDENİZ
 ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI
E. Işıl DEMİRTAŞ, Mustafa SARI