Transcript Psychologia w zarz*dzaniu

WYKŁAD VI
GRUPY I ZESPOŁY
CZYM JEST GRUPA?
• grupa niespołeczna – grupa, w której dwie osoby
lub więcej osób znajduje się w tym samym miejscu,
w tym samym czasie, lecz nie współdziała ze sobą;
• grupa społeczna – grupa, w której dwie osoby lub
więcej osób współdziała ze sobą oraz współzależy
od siebie w tym sensie, że w zaspokajaniu potrzeb i
osiąganiu celów musi na sobie polegać
ZESPÓŁ W ORGANIZACJI
• Zbiór więcej niż 2 osób, podlegających takim
samym
oddziaływaniom,
świadomych
interakcji
zachodzących
między
nimi,
postrzegających siebie jako członków grupy i
identyfikujących
się
z
nią,
a także mających wspólny cel i normy oraz
tworzących
pewną
charakterystyczną
strukturę.
• Grupy formalne (kierownicze i zadaniowe)
i nieformalne (grupy interesów i przyjaźni)
Efektywność:
Rozwój zespołu:
• Jakość wyników
• Żywotność zespołu
• Procesy interpersonalne
• Normy
• Spójność
• Role
Kontekst organizacyjny:
• Kultura organizacyjna
• Zadania/technologia
• Wizja
• Autonomia
• Informacja zwrotna
• Nagrody/uznanie
• Środowisko fizyczne
Granice zespołu:
Zespół
• Zróżnicowanie wobec
innych zespołów
• Integracja wewnątrz
zespołu i z resztą
organizacji
Efektywność pracy zespołu
Etapy pracy
Zespół
pracy
twórczej
Zespół
wykonawczy
• Definiowanie
problemu
• Szukanie rozwiązań
• Wybór najlepszego
rozwiązania
• Wdrażanie decyzji
• Osiąganie celu
zadaniowego
Zalety i wady pracy grupowej
• Zalety:
– Łatwość przyjmowania różnych
perspektyw
– Generatywność (co 2 głowy to nie
jedna)
• Wady:
–
–
–
–
–
–
Efekt polaryzacji
Myślenie grupowe - konformizm
Dyfuzja odpowiedzialności
Lenistwo społeczne
Czas podejmowania decyzji
Różnorodność stylów pracy
Typy zadań a efektywność grupy
• Zadania kompensacyjne
– Wynik grupy to wynik średni wynikający z indywidualnej
pracy każdego z członków grupy
• Zadania dysjunkcyjne
– Wynik grupy to wynik najlepszego członka grupy
• Zadania koniunkcyjne
– Wynik grupy to wynik najsłabszego członka grupy
• Zadania addytywne
– Wynik grupy jest złożeniem pracy każdego członka grupy +
efekt synergii (lepszy niż którykolwiek wynik indywidualny)
Grupy powinny realizować zadania addytywne lub kompensacyjne
Role w grupie
• Koordynator - przewodniczenie zespołowi,
koordynowanie wykonywania zadań, ustalanie
celów, określanie porządku pracy, ustalanie
priorytetów, utrzymywanie dyscypliny,
podsumowywanie, decydowanie.
• Lider - Pobudzanie zespołu do działania, wspieranie
pomysłów, zorientowanie na zadania, dążenie i
gotowość do stawienia czoła inercji i brakowi
efektywności, przebojowość, podejmowanie
wyzwań.
• Badacz zasobów - Rozeznanie w możliwościach,
wychodzenie na zewnątrz zespołu, łączenie ludzi
i poszukiwanie nowości, ciekawość, podejmowanie
wyzwań, realizm i pragmatyzm.
Role w grupie
• Pracownik zespołu - Wspieranie emocjonalne członków
zespołu, zorientowanie na innych, kształtowanie ducha
zespołu i dbanie o niego, łagodzenie konfliktów,
reagowanie na potrzeby zespołu.
• Pomysłodawca - Kreowanie pomysłów, innowacyjność i
oryginalność, puszczanie wodzy fantazji.
• Sędzia - Trzeźwe myślenie, odpowiedzialność za efekty
wypracowane przez zespół, krytycyzm, zrównoważenie w
sądach i obiektywizm.
• Kontroler - Dopracowywanie szczegółowych rozwiązań,
porządkowanie procedur i dbanie o ich przestrzeganie,
krytycyzm i sceptycyzm.
Cechy efektywnego zespołu
• Ambitny, inspirujący cel/zadanie do wykonania
• Akceptowane przez wszystkich sposoby pracy
• Uzupełniające się umiejętności specjalistyczne i
zróżnicowana wiedza
• Uzupełniające się umiejętności interpersonalne,
role grupowe
• Ograniczona liczebność
• Wyraźna odpowiedzialność każdego członka
zespołu za wynik pracy zespołu
• Spójność grupy i duży poziom zaangażowania
Zespoły projektowe
• Grupa osób, które łączy wspólny cel/zadanie, a nie
struktura formalna organizacji.
• Członkowie zespołu są specjalistami z różnych dziedzin i
charakteryzują się zróżnicowanymi kompetencjami.
• Celem zespołu projektowego jest wykonanie zadania,
które jest niemożliwe do wykonania (lub nieefektywnie
wykonywane) w ramach tradycyjnej struktury organizacji.
• Czas działania zespołu jest ograniczony do czasu
wykonania zadania (od kilku tygodni do kilku lat).
• Grupa ma swojego kierownika, który jednak ma
ograniczone kompetencje związane jedynie z
wykonywaniem tego zadania
10
Praca zespołu projektowego a struktura sieciowa
Źródło:
Kożusznik, 2005, s.92
11
Zyski dla organizacji z delegowania zadań
do zespołów projektowych
• Elastyczne, szybkie działanie, dostosowujące się do wymogów
zmiennej sytuacji
• Pełne wykorzystanie różnorodnych kompetencji pracowników
• Nabywanie nowych umiejętności przez pracowników (rozwój ich
kompetencji)
• Przezwyciężanie rutyny w wykonywaniu zadań
• Wymiana informacji oraz integrowanie ludzi z różnych obszarów
organizacji (zwiększenie efektywności działania całej organizacji)
• Delegowanie zadań przez kierowników jednostek
organizacyjnych, które wykraczają poza ich podstawowe zadania
(możliwość skupienia się na ważnych dla danej jednostki
zadaniach)
12
Zagrożenia wynikające z istnienia
zespołów projektowych w organizacji
• Brak zaangażowania członków zespołu, jeśli traktują projekt
jako drugorzędny wobec ich podstawowych obowiązków w
organizacji
• Konflikty i nieporozumienia związane z wypracowywanie
wspólnych zasad pracy i koncepcji rozwiązań
• Konflikty interpersonalne wynikające z potrzeby dominacji czy
poczucia ważności swoich ról poszczególnych członków zespołu
• Konflikty pomiędzy kierownikiem zespołu projektowego a
kierownikami jednostek organizacyjnych, do których należą
członkowie zespołu dotyczące czasu i zaangażowania w pracę
• Konflikt wewnętrzny członków zespołu dotyczący określenia
wagi zadania projektowego i pozostałych zadań wynikających z
ich podstawowych obowiązków jako pracowników danej
jednostki organizacyjnej (dylemat podwójnego
podporządkowania)
13