هزینه یابی بر مبنای هدف
Download
Report
Transcript هزینه یابی بر مبنای هدف
1
هزینه یابی بر مبنای هدف
()Target Costing
ارائه دهندگان:
محمودرضا صحراگردزاده -مهدی اسکندری
محمدحسین دستی -مجتبی سید محمودی
البرز صالحی -محسن بلندی تاج
استاد:
دکتر موری
2
فهرست
شماره اسالید
عنوان
مقدمه
منشأ و تاریخچه هزینه یابی هدف
تعریف
4
5
6
مثالی از هزینه یابی بر مبنای هدف در واحد تولیدی محصوالت بهداشتی
اهداف هزینه یابی هدف
7
10
مزیت های هزینه یابی هدف
مباني نظري هزينه يابي هدف
مقایسه دو رویکرد سنتی مدیریت هزینه و هزینه یابی هدف
11
12
13
14
6اصل عمده در هزینه یابی هدف
مشخصه های سیستم هزینه یابی بر مبنای هدف
فرایند هزینه یابی بر مبنای هدف
مشکالت موجود در بکارگيري سيستم هزينه يابي هدف در ايران
21
22
26
عامل های مؤثر بر لزوم استفاده از هزینه یابی بر مبنای هدف مهندس ی ارزش در
صنعت خودروسازی
منابع
3
27
32
مقدمه
• بسياري از شرکت ها در نتيجه کاهش سود و در مواجه به رقابت فزاينده جهاني به اين نتيجه رسيده اند که با
طرح بهايابي بر مبناي هدف (قيمت گذاري بر مبناي قيمت بازار) به عنوان يک ابزار راهبردي و کليدي ديگر قيمت
گذاري محصوالت بر مبناي بهاي تمام شده مناسب نخواهد بود.
• شرکت ها براي بقا بايد در زمينه توليد و عرضه محصوالتي تخصص ي پيدا کنند که عالوه بر تأمين سود مورد
نظر آنها واجد کيفيت و کارکرد مورد نظر مشتريان نيز باشد بهايابي مبناي هدف از شيوه هاي کسب اطمينان نسبت
به کفايت سودآوري محصوالت مي باشد .اين روش بهايابي در واقع روش ي
براي مديريت راهبردي سودهاي آتي شرکت است.
در هزینه یابی هدف نگرش این است که چون پس از طراحی محصول بخش عمده ای از هزینه های آن تعهد می
شود ،کاهش هزینه امکان پذیر نخواهد بود مگر با طراحی مجدد محصول .
4
منشأ و تاریخچه هزینه یابی هدف:
تالش جهت استفاده از
سیستم هزینه یابی بر
مبنای هدف جهت باقی
ماندن در چرخه رقابت
5
وجودرقابت شدید و
استفاده از مدیریت
هزینه در بخش برنامه
ریزی و طراحی
اشباع بازار در دهه
1970و باال رفتن سطح
انتظارات مصرف
کنندگان
هزینه یابی استاندارد
ابزاری برای مدیریت
هزینه
رشد صنایع مختلف در
دهه 1960
تعریف
در یک تعریف کلی می توان گفت هزینه یابی هدف رویکردی است هدف مند برای اینکه یک محصول خاص با کیفیت و
کارکرد مشخص باید با چه بهایی تولید شود تا بتوان سود مورد انتظار در قیمت فروش پیش بینی شده تحصیل کرد.
• فروش و سود از پيش تعيين شده و قطعي فرض مي شود .لذا بايد هزينه ها و بهاي تمام شده را به سطحي رساند که با
فرض قيمت از پيش تعيين شده فروش و حداقل سود انتظاري ،هزينه ها از سطح و ميزان پيش بيني شده فزوني نیابد.
آنچه کار مديريت بنگاه را در اين معامله دشوارتر مي سازد،اين است که کاهش و کنترل هزينه ها بايد با حفظ و حتي گاهي
ارتقاء کيفيت نيز همراه باشد.
بعنوان مثال:
• در حال حاضر هزينه يابي هدف را مي توان به عنوان فرآيند سيستماتيک مديريت هزينه و برنامه ريزي سود توصيف
کرد .که کاهش هزينه ها را با متمرکز کردن تالش تمامي دواير مربوط به يک شرکت مانند بازاريابي ،مهندس ي ،توليد و
حسابداري انجام مي دهد .که فرآيند کاهش هزينه در مراحل قبل از توليد انجام مي شود.
6
مثالی از هزینه یابی بر مبنای هدف در واحد تولیدی محصوالت بهداشتی
شرکت تولیدی HPIبه تولید و فروش سمعک اشتغال دارد .
قیمت فروش هر سمعک نسل دوم ( با نام تجاری 750 ) HPI-2دالر است
بهای تمام شده این نوع سمعک 650دالر می باشد .
بنابراین سود این شرکت برای هر واحد سمعک 100دالر است .
شرکت HPIبا تولید و فروش این نوع سمعک و با این قیمت %30سهم بازار جهانی را در دست دارد .
به تازگی رقبا نسل سوم سمعک را که عملکرد بهتری نسبت به نسل دوم دارد را به بازار عرضه کرده اند و به
قیمت هر واحد 1200ریال می فروشند .
شرکت HPIبرای اینکه در این شرایط سهم قبلی خود را در بازار حفظ کند با تجزیه و تحلیل دیدگاه های
مصرف کنندگان به این نتیجه رسید که باید قیمت فروش خود را به 600ریال کاهش دهد .
بنابراین شرکت HPIبرای رسیدن به سود 100دالر برای هر سمعک باید هزینه مورد نظر (هزینه هدف)
خود را 500دالر در نظر بگيرد (. )600-100
پس هزینه های شرکت HPIبرای هر سمعک بایستی 150دالر کاهش یابد )650-500(.
7
شرکت برای کاهش دادن هزینه ها و رسیدن به سطح هزینه های مورد نظر دو راه پیش رو دارد:
-1استفاده از فناوری نوین تولید و استفاده از روش های پیشرفته مدیریت هزینه مثل هزینه یابی بر مبنای
فعالیت
-2طرح ریزی مجدد کاال .این روش برای بسیاری از شرکت ها سودمند است ،زیرا شرکت بدین وسیله می
تواند مشخص نماید که تصمیمات مربوط به طرح ریزی ،تشکیل دهنده بخش عمده ای از کل هزینه
های چرخه زندگی محصول است .
با توجه دقیق به طرح ریزی محصول ،شرکت می تواند کل هزینه ها را به ميزان زیادی کاهش دهد .
چرخه زندگی محصول
تحقیق و
توسعه
طرح
ریزی
تولید
هزینه یابی بر مبنای هدف
8
بازاریابی
و توزیع
خدمات
پس از
فروش
بنابراین شرکت HPIمی تواند از طریق طرح ریزی مجدد محصول برای کاهش هزینه ها برنامه ریزی کند .
طرح ها و گزینه های زیر را شاید بتوان برای این مثال به شرکت HPIپیشنهاد کرد :
9
طرح اول
طرح دوم
طرح سوم
کاهش دادن هزینه های
تحقیق (60دالر)
جایگزین کردن یک
میکروفن با قطعه ای
با حساسیت تقریبا
مشابه کنونی (40دالر)
جایگزین کردن کلید
برق با قطعه ای ارزان
تر ( 50دالر)
کل صرفه جویی انجام
گرفته 150دالر
جایگزین کردن بلندگو با
قطعه دیگری با قدرت کمتر که
انتظار نمی رود بسیاری از
استفاده کنندگان متوجه آن
شوند ( 60دالر)
جایگزین کردن یک میکروفن
با قطعه ای با حساسیت
تقریبا مشابه کنونی (40دالر)
جایگزین کردن روش بررس ی
محصوالت با یک روش
یکپارچه در هر واحد تولیدی
( 50دالر)
کل صرفه جویی انجام گرفته
150دالر
افزایش فعالیت های تحقیق و توسعه برای ارائه
تراشه رایانه ای از نسل سوم (افزایش هزینه ها به
مبلغ 40دالر)
جایگزین کردن بلندگو با قطعه دیگری با قدرت کمتر
که انتظار نمی رود بسیاری از استفاده کنندگان
متوجه آن شوند ( 60دالر)
جایگزین کردن یک میکروفن با قطعه ای با
حساسیت تقریبا مشابه کنونی (40دالر)
جایگزین کردن روش بررس ی محصوالت با یک روش
یکپارچه در هر واحد تولیدی ( 50دالر)
جایگزین کردن روپوش پالستیکی با ماده ای با
کیفیت کمتر که برای مدت 6تا 10سال انتظارات
استفاده کنندگان را بر می آورد ( 40دالر)
خالص صرفه جویی انجام گرفته 150دالر
اهداف هزینه یابی هدف:
تصمیم گيری در
خصوص اینکه چه
محصولی در نظر
است فروخته شود
تعیين قیمت
فروش که رقابت
موجود اجازه می
دهد
مدیریت هزینه ها
که به منظور
تحصیل سود ،
مورد انتظار است
10
تحقیق ،توسعه و طراحی
هزینه یابی
بر مبنای
هدف
مزیت های هزینه یابی هدف:
استفاده از فرصت های موجود در
بازار
تطابق فعالیت های شرکت با
نیازهای مشتریان
افزایش سودآوری در بلند مدت
شناسایی نیازهای مشتریان
تعیين هزینه انتظاری تولید محصول
یا ارائه خدمات
استفاده از فرصت های موجود در
بازار
آگاه ساختن اعضای کاری از اهداف
هزینه و احساس تعهد آنها نسبت به
نوآوری در محصول
ایجاد انگيزه و روحیه کار گروهی در
سازمان
کاهش بهای خرید قطعات و مواد
دستیابی به هزینه کارآتر
11
مزیت های هزینه یابی
هدف
مقایسه دو رویکرد سنتی مدیریت هزینه و هزینه یابی هدف
بهای تمام شده +درصدی سود
قیمت بازار به عنوان بخش ی از برنامه ریزی
هزینه یابی هدف
قیمت بازار رقابتی در برنامه ریزی بهای تمام شده
بهای تمام شده در نظر گرفته نمی شود.
هزینه ها ،قیمت را مشخص می کند .
در نظر گرفته می شود
قیمت ،هزینه ها را مشخص می کند .
به منظور کاهش هزینه ها ،به ضایعات و
طراحی عامل با اهمیتی در کاهش هزینه هاست و
هزینه ها قبل از وقوع مورد نظارت و کنترل قرار
عدم کارایی و سربار تولید توجه می شود .
می گيرد .
مشتری در کاهش هزینه دخالتی ندارد و به
نیازها و سطح رضایت مشتری توجه نمی شود.
داده های مشتریان به عنوان راهنمایی برای
برای کاهش هزینه هاست .
تامين کنندگان قطعات و مواد اولیه بعد از طراحی تامين کنندگان قطعات و مواد اولیه زودتر از اتمام
طراحی درگير می شوند .
محصول درگير میشوند .
13
در برنامه ریزی بهای تمام شده از زنجيره ارزش
در برنامه ریزی بهای تمام شده از زنجيره ارزش
استفاده نمی شود و یا کمتر استفاده می شود .
استفاده می شود .
6اصل عمده در هزينه يابي هدف
14
-1هزينه يابي مبتنی بر قیمت
-2مشتري مداري
-3تمرکز بر فرآيند طراحي
-4همکاري سيستمي
-5هزينه يابي چرخه عمر محصول
-6مشارکت زنجيره ارزش
-1هزينه يابي قيمت بازار
سیستم هزینه یابی بر مبنای هدف فرایندی سه مرحله ای است.
در مرحله اول قیمت محصول در بازار مشخص می شود .درمرحله دوم سود مورد نظر شرکت که برای بقا
در صنعت الزم است مشخص می شود.درمرحله سوم با کم کردن سود از قیمت محصول در بازار هزینه
هدف مشخص می شود.
یعنی حد مجاز هزینه را برای دستیابی به سود مشخص بر اساس قیمت بازار برآورد می کند.
هزینه های هدف با فرمول زیر محسابه می شود:
سود مورد انتظار-قیمت بازار=هزینه هدف
15
-2مشتري مداري
در هزينه يابي هدف يکي از رويکردها اين است که طراحان به تشريح نيازها و خواسته هاي
مشتري در خصوص کيفيت ،قيمت و زمان به طور همزمان در تصميمات محصول و فرآيند مي
پردازد که اين نيازها تصوير ارزش براي مشتري است .تمرکز بر مشتري از طريق توسعه
فعاليتهاي مهندس ي صورت مي پذيرد
کيفيت محصول و بهبود کارکرد تنها در صورتي امکان پذير است که:
الف -محصوالت ،انتظارات مشتري را برآورد سازد.
ب -مشتريان حاضر باشند بابت آن محصول ،پولي بپردازند
ج -سهم بازار يا حجم فروش افزايش يابد.
16
-3تمرکز بر فرآيند طراحي
در سيستمهاي هزينه يابي هدف طراحي محصوالت و فرآيندها بعنوان کلید مدیریت هزینه در نظر گرفته می
شود.به صورتي که در زمينه طراحي زمان بيشتري صرف ميشود .و با حذف مراحل پر هزينه و وقت گير،
زمان الزم براي ورود محصول به بازار کاهش مي يابد .درحالي که در روشهاي سنتي مديريت هزينه به منظور
کاهش هزينه ها بر صرفه جوئيهاي ناش ي از افزايش حجم توليد ،منحني فراگيري ،کاهش ضايعات و بهبود
بازده تمرکز مي شود.
17
-4همکاري سيستمي (عملکرد متقابل واحدها)
عامل تعيين کننده ديگر در موفقيت هزينه يابي هدف همکاري سيستمي مي باشد .تيمهاي
چند وظيفه اي توليد و فرآيند ،مسئوليت کامل محصول را از مراحل اوليه طراحي تا توليد
نهايي را به عهده دارند .همکاري متقابل اين تيم ها مي تواند زمان عرضه محصول را کاهش
داده و در نتيجه هزينه هاي مربوط به مرور طرحها و تغييرات مهندس ي کاهش مي يابد.
مزاياي همکاري سيستمي:
الف -رهبري مديريت عالي
ب -تيم گرايي
ج -تعهد کاري
د -اعتماد متقابل
هـ -آموزش
18
-5هزينه يابي چرخه عمر محصول
دوره عمر محصول عبارت است از :فاصله زماني بين طراحي تا عرضه محصول جديد به بازار و توقف توليد آن به دليل
نبود تقاضاي کافي براي آن در بازار است بنابراين دوره عمر محصول تمام فعاليتهاي الزم از طراحي محصول و خريد
مواد اوليه براي ساخت آن تا تحويل محصول ساخته شده و ارائه خدمات پس از فروش را در بر مي گيرد.
ب :از ديدگاه توليد
کننده
ج:از ديدگاه مشتري
(مصرف کننده)
د:ازديدگاه اجتماع
الف:ازديدگاه بازاريابي
ديدگاههاي مختلفي
در رابطه با دوره
عمر محصول
19
-6مشارکت زنجيره ارزش
هدف نهايي هر موسسه ايجاد ارزش براي مشتريان است .يک موسسه زماني سودآور خواهد بود که ارزش ايجاد
شده اش بيشتر از هزينه توليدات و ارائه خدماتش باشد.
همه شرکت ها يا سازمانهايي که در يک صنعت بخصوص مشغول فعاليت هستند داراي يک زنجيره ارزش مشابه
مي باشند .و آن در برگيرنده فعاليتهايي است که در راه بدست آوردن مواد اوليه طراحي محصول ساختن تشکيالت و
واحدهاي توليدي بستن قراردادهاي تعاوني و ارائه خدمات به مشتريان به عمل مي آورند.
20
مشخصه های سیستم هزینه یابی بر مبنای هدف:
-1تعیين قیمت فروش
هدف،درمرحله طراحی محصول
-2تعیين حاشیه فروش در مرحله
برنامه ریزی محصول
-4هزینه های هدف کل،بين
واحدهای عملیاتی،طراحان
محصول و مونتاژ کنندگان
تقسیم می شود.
-5لزوم کار گروهی جهت افزایش
تولید
-7سطح هزینه محصوالت با
توجه به هزینه هدفشان اندازه
گيری می شود(نه کارت هزینه
استاندارد)
21
-3هزینه های هدف قبل از
توسعه محصول جدید ایجاد
می شود
-6تهیه اطالعات مورد نیاز جهت
کاهش هزینه
-8ایجاد بستر الزم جهت اجرای
این سیستم
فرایند هزینه یابی هدف
هزینه یابی بر مبنای هدف معموال طی دو مرحله انجام می گيرد:
)1مرحله استقرار
)2مرحله دستیابی
مرحله استقراردر حين برنامه ریزی ومدل بندی محصول رخ می دهد و شامل تعیين هزینه هدف می شود.مرحله
دستیابی در حين عملیات طراحی و تولید در چرخه تکمیل محصول رخ می دهد.
22
23
مرحله اول:استقرار
تجزیه و تحلیل
رقابتی
سود مورد نیاز
تحقیق بازار
موقعیت
مناسب بازار یا
مشتریان
نیازهای
مشتریان
قیمت بازار
24
ویژگی های
محصول
مرحله دوم :دستیابی به هدفهای هزینهای
کاهش هزینهها در
مرحله طراحی
25
ارائه طراحی نهایی
محصول به منظور
تولید و انجام بهبود
مستمر
محاسبه اختالف
هزینه ای
مشکالت موجود در بکارگيري سيستم هزينه يابي هدف در ايران
عدم پذیرش تمامی مبانی نظری و عملی این نوع هزینه یابی بصورت یکجا در شرکتها
عدم توانایی در محاسبه سود و قیمت هدف بدلیل عدم وجود رقابت در بسیاری از صنایع از جمله
صنعت خودروسازی
عدم توجه به مساله مشتری مداری،فقدان روحیه کار گروهی و مستقر نبودن سیستم مناسب بهای
تمام شده
26
ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮلزوم استفاده از ﻫﺰﻳﻨﻪﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲارزش
در صنعت خودروسازی
فرضیات تحقیق
.1ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﻮد برای ماهیت و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدرو ﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎس است.
.2ﻛﺴﺐر ﺿﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن برای دوام و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدروﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎ س است.
.3ﻃﺮحی ﻣﺤﺼﻮﻻت برای دوام و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدروﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎ س است.
.4ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن موادو ﻗﻄﻌﺎت برای دوام و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدروﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎ س است.
.5در واحدهای خودروساز ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊا ﺳﺖ.
.6ﻣﺪﻳﺮﻳﺖواحدهای تولیدی ﺧﻮدروﺳﺎز ﻗﺎدر ﺑﻪا ﻳﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲو ﺣﻤﺎﻳﺖاز
اجرای روشهای هزینه یابی ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
27
.1ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﻮد برای ماهیت و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدرو ﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎس است.
.2ﻛﺴﺐر ﺿﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن برای دوام و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدروﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎ س است.
.3ﻃﺮحی ﻣﺤﺼﻮﻻت برای دوام و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدروﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎ س است.
.4ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن موادو ﻗﻄﻌﺎت برای دوام و بقای واحدﻫﺎي ﺧﻮدروﺳﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲو ﺣﺴﺎ س است.
.5در واحدهای خودروساز ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊا ﺳﺖ.
.6ﻣﺪﻳﺮﻳﺖواحدهای تولیدی ﺧﻮدروﺳﺎز ﻗﺎدر ﺑﻪا ﻳﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲو ﺣﻤﺎﻳﺖاز
اجرای روشهای هزینه یابی ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻫﺪف ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
28
شرح/سال
1379
1378
1377
1376
1375
1374
1373
ایران خودرو
10.14
15.09
16.20
19.97
23.27
31.46
27.01
سایپا
8.27
13.66
12.25
21.10
35.13
28.37
36.12
40
36.12
35.13
31.46
28.37
30
27.01
23.27
21.1
19.97
سایپا
ایران خودرو
15.09
13.66
35
25
20
16.2
15
12.25
10.14
8.27
10
5
0
1379
29
1378
1377
1376
1375
1374
1373
)1طبق نظر محققان چيزی حدود 80تا 85درصد بهای تمام شده یک محصول در مرحله طراحی تعهد می شود.
)2در هزینه یابی بر مبنای هدف قصد داریم با تغیير در ميزان مواد و قطعات و اجزای تشکیل دهنده محصول(تغیير در
طراحی)هزینه های تولید را کاهش دهیم و آن را در سطح بهای تمام شده هدف حفظ کنیم.
)3حدود 90درصد بهای تمام شده خودروهای ساخت کشور را مواد مستقیم تشکیل می دهد.
از ()1و()2و( )3نتیجه می گيریم تغیير در طراحی محصول باعث کاهش بهای تمام شده وبه تبع آن افزایش سودآوری می گردد.
30
پایين بودن درصد سود ناخالص به فروش •
لزوم تالش جهت کاهش بهای تمام شده محصول •
لزوم تالش جهت کاهش سهم 90درصدی مواد ،در ترکیب بهای تمام شده •
محصول
تغیيردر طراحی محصول •
لزوم پیاده سازی روش هزینه یابی بر مبنای هدف •
31
1
2
3
4
5
منابع
مجله علوم اجتماعي و انساني دانشگاه شيراز( دوره بیست و دوم ،شماره دوم ،تابستان ( 1384پياپي )43
مجله حسابدار
هزینه یابی هدف و مدیریت زنجيره های عرضه ترجمه دکتر حسين اعتمادی
بهترین تجارب در زمینه هزینه یابی بر مبنای هدف ترجمه:دکتر رحمانی
مجله سیاس ی-اقتصادی شماره 262-261دکتر پیمان غفاری آشتیانی و دکتر امين موجودی
کتاب حسابداری مدیریت با تاکید استراتژیک نوشته بلوچر،چن،لين ترجمه دکتر پارسائیان انتشارات ترمه
32