Transcript Testy słabej formy EMH
1
E. Elton, M. Gruber, S. Brown, W. Goetzmann,
Modern Portfolio Theory and Investment Analysis
, Wiley 2007.
K. Cuthbertson, D. Nitzsche,
financial economics: stocks, bonds and foreign exchange
, Wiley 2004
Quantitative
M. Osińska, 2006
Ekonometria finansowa
, PWE 2
E. F. Fama (1970)
Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work
, Journal of Finance 25, s. 383-417.
E. F. Fama (1991)
Efficient Capital Markets: II
Journal of Finance 46, s. 1575-1617.
, 3
Rynek finansowy Hipoteza efektywności rynków finansowych Formy efektywności Idea testów efektywności Konsekwencje efektywności rynków finansowych Odchylenia od efektywności - anomalie Hipoteza racjonalnych oczekiwań 4
„Miejsce” zawierania transakcji mających za przedmiot szeroko rozumiany kapitał finansowy.
5
Pozyskiwanie kapitału i lokowanie oszczędności umożliwiają przepływ oszczędności gospodarstw domowych do przedsiębiorstw.
Zarządzanie finansowe - oferują różnorodne instrumenty, wykorzystywane w zarządzaniu płynnością i ryzykiem.
Umożliwiają postęp technologiczny - inwestorzy na rynku finansowym chętniej niż banki podejmują ryzyko związane z inwestowaniem kapitału w nowe dziedziny wytwórczości.
6
Rynek pieniężny Rynek kapitałowy Rynek walutowy Rynek instrumentów pochodnych Rynek depozytowo-kredytowy 7
◦ Ceny papierów wartościowych kształtują się na rynku pod wpływem popytu i podaży.
cena równowagi ◦ Wycena aktywów - ceny papierów wartościowych powinny odzwierciedlać dzisiejszą wartość przyszłych dochodów, jakie może przynieść dany papier wartościowy (oczekiwania inwestorów).
cena wewnętrzna, cena fundamentalna 8
Efektywność alokacji – zapewnia realizację przedsięwzięć najbardziej efektywnych i zapewniających stabilny rozwój gospodarki.
Efektywność operacyjna – polega na szybkim skojarzeniu podmiotów oferujących i potrzebujących kapitał.
Efektywność informacyjna – cena akcji jest odbiciem pełnej informacji o przedsiębiorstwie, zarówno o jego przeszłości jak i jego antycypowanej kondycji w przyszłości.
9
Efficient Market Hypothesis , EMH E. F. Fama (1970) Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work 383-417, 1970.
, The Journal of Finance 25, vol.2 s.
10
Rynek efektywny:
ceny instrumentów finansowych w pełni odzwierciedlają całą dostępną informację.
◦ Warunek: koszty pozyskania informacji i koszty transakcyjne = 0. 11
Jeśli rynek jest efektywny, to prognozowanie nie jest możliwe. 12
(Jensen 1978, Fama 1991): Rynek finansowy jest efektywny wtedy i tylko wtedy, gdy zasób informacji w posiadaniu inwestorów nie prowadzi do osiągnięcia zysków nadzwyczajnych.
Ceny odzwierciedlają informację do tego stopnia, że krańcowe korzyści z wykorzystania informacji (uzyskane zyski) nie przekraczają krańcowych kosztów.
13
Ze względu na 3 różne zbiory informacji testowanych w EMH: 1.Testy słabej formy (
weak form tests
) 2.Testy pół-silnej formy (
semi-strong form tests
) 3.Testy silnej formy (
strong form tests
) 14
Zbiór informacji: ceny historyczne papierów wartościowych („ Information set is just historical prices ”) ◦ Czy cała informacja dostępna w historycznych cenach jest w pełni uwzględniona w aktualnych cenach instrumentów finansowych?
Ogólniej: czy stopy zwrotu są „prognozowalne”?
15
Zbiór informacji: publicznie dostępna informacja (sprawozdania finansowe, inne ogłoszenia spółek) („whether prices efficiently adjust to other information that is obviously publicly available”) Czy cała publicznie dostępna informacja jest w pełni odzwierciedlona w aktualnych cenach aktywów?
W praktyce: sprawdzanie, jak szybko nowa informacja jest uwzględniana w cenach?
16
Zbiór informacji (według Famy): Informacja dostępna tylko niektórym inwestorom (informacje niepubliczne, poufne) („Whether given investors or groups have monopolistic access to any information relevant for price formation are reviewed”) Czy informacja niepubliczna jest uwzględniona w cenach?
„ Insider trading ” - wykorzystywanie informacji poufnej przez „insiderów” jest nielegalne, (np. wykorzystanie rekomendacji przed ich publikacją) ◦ ◦ W praktyce: Czy informacja dostępna „insiderom” jest uwzględniana w cenach?
Czy jakakolwiek grupa inwestorów jest w stanie osiągnąć dodatkowe stopy zwrotu?
17
Czy możliwe jest prognozowanie stóp zwrotu na podstawie danych historycznych?
Czy możliwe jest osiągnięcie nadzwyczajnych zysków na podstawie analizy danych historycznych?
18
Krótkookresowe prognozowanie stóp zwrotu ◦ Testy korelacji:
r t
a
br t
1
T
e t
◦ Testy liczby serii: +++---+++---- Wyniki: mała autokorelacja, ale zwykle dodatnia; przy wyższych kosztach transakcyjnych większa korelacja 19
Czy możliwe jest osiągnięcie ponadprzeciętnych stóp zwrotu za pomocą różnych algorytmów handlu?
◦ „Filter rules” – reguły filtra: „kup akcje gdy ich kurs odbije się o X procent od ostatniego dołka i trzymaj dopóki kurs nie spadnie o Y procent poniżej późniejszego wierzchołka” Wyniki: Przy filtrach 0,5%, 1% lub 1,5%, strategia ta prowadzi to większych zysków niż strategia „kup i trzymaj” (koszty transakcyjne) 20
Długookresowe prognozowanie stóp zwrotu ◦ ◦ Wyniki: Autokorelacja długookresowych stóp zwrotu dla okresów trzyletnich wynosi -0,25, a dla okresów pięcioletnich -0,4 (1926 -1985).
Dla okresów po 1940 r. negatywna i bliska 0. Interpretacja: Powrót kursu (w długim okresie) do swojej ceny fundamentalnej.
21
Zmienne prognozujące długookresowe stopy zwrotu: łączne dywidendy/indeks rynkowy, zyski z indeksu/wartość indeksu, aktualna wartość indeksu/historyczna średnia z indeksu premia czasowa, premia za ryzyko Wyniki: Zmienne te wyjaśniają dużą część zmienności stóp zwrotu. 22
Czy inwestor osiągnie szybkie nadzwyczajne zyski w momencie ogłoszenia informacji?
Czy inwestor osiągnie długookresowe zyski kupując po ogłoszeniu i trzymając portfel?
23
Publiczne ogłoszenia informacji o firmach: ◦ Czy cena po ogłoszeniu dostosowuje się natychmiast?
◦ Czy cena instrumentu jest systematycznie powyżej lub poniżej ceny wewnętrznej?
Metoda testowania: analiza zdarzeń ( event studies ) 24
Analiza zdarzeń: ◦ Precyzyjny wybór zdarzeń: data i moment zdarzenia ◦ Okno zdarzenia, okno poza zdarzeniem ◦ Wyznaczenie stóp zwrotu w oknach ◦ ( Wyznaczenie ponadprzeciętną stopę zwrotu abnormal return ) ◦ Analiza wolumenu wokół okna zdarzenia 25
Przykłady zdarzeń/ogłoszeń: ◦ Połączenia, przejęcia spółek ◦ Podział akcji ◦ ◦ Publikacje rekomendacji Ogłoszenia wysokości dywidend ◦ Publikacje sprawozdań finansowych Wyniki: Połączenia i przejęcia spółek generują krótkookresowe nadzwyczajne stopy zwrotu głównie w momencie ogłoszenia.
26
Wyniki c.d.: ◦ Publikacje rekomendacji mają wpływ na stopy zwrotu.
◦ Ogłoszenia dywidend – rynki szybko reagują na te informacje (często razem z ogłoszeniem).
◦ Szybkość zintegrowania informacji (nieoczekiwane, dobre i złe informacje) w cenie instrumentu zależy od stopnia rozwoju gospodarki i rynków finansowych.
27
Testowanie okresu po zdarzeniu/ogłoszeniu ◦ Firmy kupujące inne – wyższe długookresowe stopy zwrotu ◦ Niższe stopy zwrotu po debiucie na giełdzie (nie zawsze, zależy to od koniunktury na rynku i spółki) 28
Czy możliwe jest osiąganie nadzwyczajnych zysków przy użyciu poufnej, prywatnej informacji? ◦ Wpływ informacji poufnej (znanej jedynie insiders na możliwość realizacji nadspodziewanie dużych zysków?
) ◦ Czy istnieją inwestorzy (grupy inwestorów, np. zarządzający funduszami inwestycyjnymi) mający nadzwyczajne umiejętności w osiąganiu ponadprzeciętnych zysków?
29
Badanie interwencji jest nielegalne.
insiders – testowanie jest utrudnione ze względu na to, że wykorzystanie poufnych informacji Badania opierają się na podstawie wykrytych i ukaranych przez prawo przypadkach.
Model rynku z dodatkowo wprowadzonymi zmiennymi zero-jedynkowymi dla momentu interwencji insiders.
◦ Wyniki: Na dobrze zorganizowanych rynkach wszystkie odchylenia od norm w zleceniach są natychmiast zauważane.
◦ Mimetyczne postępowanie gorzej poinformowanych inwestorów prowadzi do reakcji rynku.
30
Porównanie stóp zwrotu portfeli różnych funduszy inwestycyjnych z indeksem giełdowym (strategią „kup i trzymaj”) ◦ Wyniki: Analitycy posiadają małe zdolności prognostyczne, prognozy przydatne tylko w krótkim horyzoncie.
◦ Nie da się zidentyfikować najlepszych analityków – wyniki bez korelacji w czasie.
◦ Menedżerowie funduszy powierniczych przegrywają z rynkiem, po uwzględnieniu kosztów.
◦ Uwaga: Czy nadzwyczajne zyski są wynikiem indywidualnego dostępu do informacji czy też lepszego wykorzystania informacji dostępnych publicznie?
31
Słaba forma efektywności rynku: stopy zwrotu nie są prognozowalne - analiza techniczna i algorytmy tradingowe są bezużyteczne.
Pół-silna forma efektywności: strategie wykorzystujące informację publiczną są bezużyteczne.
Silna forma efektywności: zarządzający funduszami nie są w stanie osiągnąć ponadprzeciętnych zysków. 32
Układ stóp zwrotu w czasie – sezonowość (w zależności od pory dnia, tygodnia, miesiąca) ◦ efekt poniedziałku – ujemne stopy zwrotu w poniedziałki ◦ ◦ ◦ efekt stycznia - wzrost rentowności w pierwszych dniach stycznia (efekt fiskalny); występuje najsilniejszy efekt dla małych spółek.
Po naukowym zbadaniu i opisaniu go efekt ten znacznie osłabł. 33
◦ Efekt wielkości przedsiębiorstwa (charakterystyki spółek) „size effect” – wyższe stopy zwrotu dla małych spółek (ale zdarzają się okresy odwrotne) Wytłumaczenia: małe spółki bardziej ryzykowne, premia za brak płynności, duże koszty transakcyjne ◦ „book value/market value” (BV/MV) – wyższe stopy zwrotu dla spółek z wyższą wartością księgową w relacji do wartości rynkowej.
◦ „earnings/price” – po uwzględnieniu „BV/MV” i „size effect” - nieistotnie wyższe zyski.
34
1. Aby rynki gromadziły pełną, dostępną informację - dostęp do informacji: natychmiastowy?, bezpłatny?
2. Aby mechanizm rynkowy przetwarzał informację w sposób „prawidłowy” – zdolność do przetwarzania informacji.
Hipoteza racjonalnych oczekiwań 35
Rational expectations hypothesys Muth (1961), Lucas (1972) (
Z t
)
t e
1
E
Z t
1
I t
Z t
1
t t e
1
e t
1 Ze względu na niepewność rynku finansowego, otrzymany wynik nie jest zgodny z prognozą.
Jednak wartość oczekiwana błędu e jest równa 0, czyli podmioty nie popełniają systematycznych błędów w swoich przewidywaniach – prognozy są nieobciążone.
36
Ceny dokładnie odzwierciedlają fundamentalne informacje o instrumencie finansowym.
Nieistotna różnica między ceną rynkową a ceną fundamentalną.
Brak reakcji na „nieekonomiczne” zdarzenia, brak efektów sezonowych, efektów charakterystyki spółek.
37
Saunders (1993) wykazał na podstawie badań giełdy nowojorskiej za lata 1926-1992, że indeks Dow Jones był skorelowany negatywnie z zachmurzonym niebem nad Central Park.
38
◦
Istnieje osobna grupa testów dotyczących racjonalnych oczekiwań.
39
Manie: nagłe przekonania inwestorów o zmianie użyteczności jakiegoś instrumentu, która nie uległa zmianie. (Tulipomania - 1636-37 - spekulacja cebulkami tulipanów w Holandii – 1 cebulka wybranych odmian kosztowała1000 guldenów, średni roczny dochód 150 guldenów) Mimetyzm: zjawisko upodobania się zachowań jednych inwestorów do drugich, do którego dochodzi z powodu niesymetrycznej informacji.
Natura ludzka: chciwość, strach, panika, przecenianie własnych prognoz i sądów, awersja do ryzyka.
40
Bąble (bańki) spekulacyjne – tymczasowy stan rynku, w którym cena dóbr rażąco przekracza ich wartość.
◦ ◦ Bańki spekulacyjne na giełdach Bańki na rynku nieruchomości Przyczyny kryzysów 41
Czy przetwarzanie informacji przez ludzi jest racjonalne?
Czy ich reakcja jest natychmiastowa? Czy ich reakcja jest odpowiednia do nowych informacji?
42
Obejrzeć plik .xls na stronie dr Serwy.
Przypomnieć sobie podstawowe wiadomości z wnioskowania statystycznego.
◦ ◦ Zastanowić się: Co ma wpływ na ceny: akcji, obligacji, kursów walut?
Jakie są przyczyny kryzysów?
43
Dziękuję za uwagę!
44