Transcript Kaynak İşlerinde Güvenlik Ve Kaynağın Sağlığa Etkisi

KAYNAK İŞLERİNDE
GÜVENLİK VE
KAYNAĞIN SAĞLIĞA
ETKİSİ
BASİT ANLAMDA KAYNAK ISI
ARACILIĞIYLA İKİ PARÇANIN BİRBİRİNE
BİRLEŞTİRİLMESİDİR.
Pratik anlamda kaynak; kaynak yerinin yüksek
ısı ile erimesi veya metalin ergime sıcaklığına
yakın sıcaklığa kadar ısıtılması ile
yapılmaktadır.
Genel olarak
kaynak; imalat, onarım ve tamir işlerinde bir
yöntem olarak kullanılır.
TEHLİKELER
1-ELEKTRİK
2-ENDÜSTRİYEL GAZLAR VE BASINÇLI
GAZ TÜPLERİ
3- IŞIN-IŞIK
4-TOZ-GAZ VE DUMANLAR
5-KAYNAK YAPILAN ORTAM
ÖZELLİKLERİ
YANLIŞLAR ve ETKİLER
*Yüz maskesi yok.
Yüzde yanıklar, göz alınması.
*Kollar çıplak.
Çıplak ciltte yanıklar.
*Yanıcı giysi giymek.
Elbise nedeni ile tutuşma ve
yanma riskleri.
*Kaynak bölgesinde yanıcı
madde bulunması.
Yangın, patlama, zehirli gaz
buharları.
*Yakında çalışanlarla
kaynak bölgesi arasında
paravan olmaması.
Göz alması ve yanıklar.
YANLIŞLAR ve ETKİLER
*Yangın söndürme kovasında
kum yerine su bulunması.
Yangın sırasında elektrik
çarpması.
*Ortamdan atılamayan
kaynak dumanları
Muhtemel zehirlenmeler, baş
ağrısı.
*Topraklamanın sağlıksız ve
tehlikeli yapılması.
Elektrik çarpması, tutuşturma
zorluğu nedeni
ile dikkat dağılımı.
Uygun çalışma ortamı
Çevrende yanabilecek maddeleri
gözlemle ve uzaklaştır.
 220 veya 380 Volt besleme kablosu
izolasyonunun sağlam olduğundan
emin ol.
 Boşta çalışma gerilimi 65 Volt’tan
yüksek kaynak makinalarında kaynak
kablo ve penselerinin izolasyonlu
olmasına, çıplak olarak pense ve
topraklamaya dokunulmamasına
dikkat et.
 Başkalarının kaynak ışınlarına
maruz kalmasını engeleyici önlemleri
al (pano vb).
 Yüksek yerlerde çalışma
gerektiren durumlarda, refleksel
tepki hareketlerini de düşünerek
emniyet kemeri tak.
 Kaynak ışınlarına karşı, kol,
boyun, el vb. çıplak vücut
bölgesini örtecek giysiler giy.
Kaynakçı maskeni (tercihen
baş maskesi) mutlaka kullan
(punta dahi atıyor olsan da).
Ağır parçaların birleştirme
kaynaklarında yardımcı personel
ve/veya uygun makina ve
aparatları kullan.
 Çoklu çalışma ortamında kaynak
ışınlarına karşı kaynağa başlamadan
önce sesli olarak
“Gözlerinizi koruyunuz” ikazı yap.
 Kaynak cüruflarını (çapaklarını)
kırma sırasında kendine veya başkasına
sıçramasını engeleyici şekilde kırma yap.
Topraklama ucunu (şasi) mutlaka
kaynak yaptığın noktaya yakın tak.
Kapalı ortamlarda çalışma sırasında
ortamın kaynak dumanından
temizlenmesini ve ortama
taze hava gelmesini sağla.
Kaynaktan sonra sıcak bırakılacak
parçalara dokunulmasını engellemek için
mutlaka uyarı
levhası koy.
KAYNAKTA İNSAN SAĞLIĞI
Kaynakta insan sağlığı ile ilgili konuları genel
olarak altı grupta toplamak mümkündür.
1. Kaynak akımı üreteçlerinin insan sağlığına
etkileri
2. Kaynağın gerçekleşmesinde kullanılan ısı
kaynaklarının insan sağlığına etkileri
3. Kaynakta oluşan hava kirliliğinin insan sağlığına
etkileri
KAYNAKTA İNSAN SAĞLIĞI
4. Kaynakta oluşan ışınların insan
sağlığına etkileri
5. Kaynakta kullanılan yanıcı, patlayıcı
gazların insan sağlığına etkileri
6. Kaynakta insan sağlığını etkileyen
mekanik etkenler
KAYNAKTA TOZ,DUMAN
VE GAZLAR
•
Kaynak ve kesme işlemleri sırasında oluşan ark
enerjisiyle metaller 3000 – 3500 °C arasında yüksek
sıcaklıkta erirler.
• Erimiş halde bulunan metaller havadan oksijen ve
azot absorbe ederler ve erimiş metalde çözünen bu
gazlar katılaşan kaynak metalindeki elementler ile
birleşir ve metal oksit bileşiklerini oluştururlar.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN
VE GAZLAR
•
Bu sıcaklıklar nedeni ile yapılan kaynak
çeşidi,kaynak edilen metal cinsi ile koruyucu gazların
cinsine ve elektrot cinslerine göre değişken olmak
üzere kaynak esnasında çalışma ortamına çok değişik
gaz, toz ve dumanlar yayılır.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN
VE GAZLAR
• Duman içerisinde yer alan katı partiküller,
elektrot, lehim ve kaynak çubuğu ile kaynak
yapılan ve kesilen ana malzeme ve üzerinde
bulunan boya, galvaniz gibi kaplamalardan
çıkan parçacıklardan oluşmaktadır
KAYNAKTA TOZ,DUMAN
VE GAZLAR
Kaynak işlemi sırasında
metal oksit dumanı oluşumu
1. Kaynak teli
damlası
2. Kaynak çukuru
3. Anot-katot noktaları
4. Eriyen elektrot
5. İri
kıvılcım parçacıkları
6. İnce metal parçacıkları
KAYNAKTA TOZ,DUMAN
VE GAZLAR
• Metal oksit dumanları uzun süre havada asılı
kalırlar ve hava hareketleri ile işyeri ortamına
dağılırlar.
• Genel olarak kaynak sırasında oluşan duman
miktarı kaynak akımının artışı ile artacaktır.
Ancak yine de kaynak yöntemi ve elektrot
tipine bağlı olarak değişiklik gösterir.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
• ÖRNEĞİN İŞYERİMİZDE YAPTIĞIMIZ
KAYNAK İŞLERİ 90-280 A AKIM
ARASINDA VE 16-30 V GERİLİM
ARASINDA
GERÇEKLEŞMEKTEDİR.BUNA BAĞLI
OLARAK
• DAKİKADA
• 150-500mg DUMAN,3-13 mg O3 VE 50-250
CO meydana gelmektedir.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
• Tozlar, kaynak ağzı açılması, metal malzemenin
taşınması, kesilmesi, kaynak ağzının taşlanması gibi
işlemler sonucunda oluşmaktadır.
• Tozlar çökerek işyeri tabanında ve kaynak
donanımları üzerinde birikir.
• Tozların büyüklüğü 0,1 ile 25 mikron arasında
değişir.
• 5 mikrondan büyük toz parçacıkları uzun süre
havada asılı kalamadıkları için sağlığa etkileri azdır.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
• 5 mikrondan küçük tozlar alveollere ulaşır.
Bu tozlar PNÖMOKONYOZ denilen akciğer
hastalıklarına neden olurlar.
• 10 mikron büyüklüğündeki tozlar burun
yolları, boğaz ve nefes borusunda tutulur.
Bunlar öksürük ile atılır veya yutularak
sindirim sistemine giderler.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
• Kronik kaynak dumanına maruz kalındığında
solunum bölgesindeki ortalama konsantrasyonu 4
mg/m³’tür.
• Ancak kısa süreli yoğun maruziyet sonrası 100
mg/m³’e kadar çıkabilmektedir.
• MIG ve MAG kaynaklarında 0,5 g/dk. toz meydana
gelirken ark kaynağında 4 g/dk. gibi yüksek oranda
toz meydana gelmektedir
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
• Ark sıcaklığının etkisi ile kaynak sarf malzemesinin,
kaynak yapılan ana malzeme üzerindeki kesme
sıvısı, yağ, gres, boya ve galvaniz kaplamanın
yanması ve buharlaşması sonucu çeşitli gazlar ortaya
çıkmaktadır.
• MIG – MAG kaynağında gaz oluşumunun ana
nedeni çok yüksek sıcaklık ve arktan yayılan UV
ışınlarıdır.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
• Oksi-gaz alevinin kullanıldığı yöntemlerde yanıcı
gazın oksijenle yanması sonucunda karbondioksit
oluşur. Ancak yanma tam olarak gerçekleşmez ise
karbonmonoksit de oluşacaktır.
• Çok kuvvetli oksitleyici alev kullanımı veya
çokbüyük üfleç bekleri kullanımı sonucunda da
azotoksitlerin oluşum tehlikesi vardır.
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
•
•
•
•
•
•
•
•
Gaz, toz ve dumanlar genel olarak
SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ,
ASTIM,
KAN HASTALIKLARI,
KANSER,
KRONİK BRONŞİT,
BAŞ AĞRISI,
AKCİĞER ÖDEMİ,
KAYNAKTA TOZ,DUMAN VE GAZLAR
• Gaz, toz ve dumanlar genel olarak
• METAL DUMANI ATEŞİ,
• AĞIZ VE BURUN MUKOZASINDA
TAHRİŞLER,
• ANFİZEM,
• MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ,
• BÖBREK, KARACİĞER,
• KAN YAPICI SİSTEM VE KEMİK
YAPISI ÜZERİNDE ÇEŞİTLİ
HASTALIKLARA neden olurlar
KAYNAK GAZLARI
• Bu gaz, toz, ve dumanlar bazen ortamda
bulunanları boğacak veya zehirleyecek
konsantrasyonlara ulaşır.
Gaz, kullanılarak yapılan kaynak ve kesme
işlemleri sırasında, elektrot üzerindeki örtü içinde
bulunan organik maddelerin yanması sonucu
kullanılan gazın,oksijenle yanması ile
karbondioksit ve karbonmonoksit gazları
ve metalin erimesi sonucunda metal buharları
ortama yayılır.
Genel olarak kaynak dumanı;
•Kaynak dumanı;
•
Kaynak edilen esas metalden veya
kullanılan dolgu metalinden,
• Kaynak edilen metalin üstünde mevcut
olan kaplamalar ve boyalardan, veya örtülü
elektrotlarda elektrot üzerindeki örtüden,
• Tüplerden tedarik edilen koruyucu
gazlardan,
Genel olarak kaynak dumanı;
• Arkta ultraviyole ışınların ve ısının etkisi
ile oluşan kimyasal reaksiyonlardan,
• Kullanılan yöntem ve dolgu
maddelerinden,
• Çalışma ortamındaki hava kirliliği,
örneğin kaynak öncesi yapılan temizleme ve
yağ sökme işlemleri sonucunda oluşan
buhardan kaynaklanır.
KAYNAK DUMANININ KISA
SÜRELİ ETKİLERİ
• Metal dumanı ateşinin semptomları
maruziyetten 4 ile 12 saat sonra ortaya
çıkabilir.
• Üşüme, susuzluk, ateş,kas ağrısı, göğüs
ağrısı, öksürük, hırıltı, yorgunluk, bulantı
ve ağızda metalik bir tat gibi semptomları
içerir.
BAZI UZUN SÜRELİ ETKİLERİ
-Kronik akciğer problemleri
(Zatüre:Bir veya birkaç akciğer lobunun
iltihaplanması şeklinde ortaya çıkan kronik
hastalık
Amfizem:Amfizem ise akciğerin en uç
noktalarında yer alan ve atmosfer
havasından Oksijeni alıp kandaki Karbon
dioksiti havaya vermemizi sağlayan
alveolerin (küçük hava kesecikleri) anormal
ve kalıcı genişlemesidir.
BAZI UZUN SÜRELİ ETKİLERİ
-Kronik akciğer problemleri
(Siderozis :Demir tozlarının dokulara dolması
Metal duman ateşi Grip benzeri semptomlara
yol açan değişik sendromları kapsar .Ateşe
ek olarak titreme, adele ağrısı, kırgınlık,
öksürük, gögüste sıkıntı da görülebilir.
Bazen bulantı, kusma ve baş ağrısı
görülebilir.
BAZI UZUN SÜRELİ ETKİLERİ
-Kronik akciğer problemleri
(KOAH: KRONİK OBSTRÜKTİF
AKCİĞER HASTALIĞI, ilerleyici ve tam
olarak geri dönüşümü olmayan bir akciğer
hastalığıdır. Hastalarda başlıca yakınmalar
öksürük, balgam ve eforla nefes darlığıdır.
Bu hastalıkta solunum yolları daralır,
solunum güçleşir.)
BAZI UZUN SÜRELİ ETKİLERİ
-
Akciğer kanseri: Akciğer dokularındaki
hücrelerin kontrolsüz çoğaldığı bir hastalıktır.
-Larinks kanseri:GIRTLAK KANSERİ:
-Üriner sistem kanseri
BAZI UZUN SÜRELİ ETKİLERİ
-
Akciğer kanseri: Akciğer dokularındaki
hücrelerin kontrolsüz çoğaldığı bir hastalıktır.
-Larinks kanseri:GIRTLAK KANSERİ:
-Üriner sistem kanseri
Kaynak Dumanın İçeriği
•
MAK: Kapalı işyeri havasında bulunmasına müsaade
edilen ve orada 8 saat çalışacak olanların sağlıklarını
bozmayacak azami miktar. (ppm:milyonda birveya
mm/m3
•
TWA: 8 saatlik işgünü boyunca maruz
kalınabilecek ortalama miktar(ppm:milyonda bir
veya mg/m3)
PARPAT:Parlayıcı ve patlayıcı, tehlikeli ve zararlı
maddelerle çalışılan yerlerde ve işlerde alınacak
tedbirler hakkında tüzük (Resmi Gazete: 24.12.197314752)
DEMİR OKSİTLER
• Çeliğin kaynağında ağırlıklı olarak demir oksit
dumanları açığa çıkar.
• Tüm demir metallerin kaynağı sırasında kaynak
dumanlarında demir oksit oluşur.
• Uzun süreli etkilenme sonucu SİDEROSİS adı verilen
akciğer meslek hastalığı görülebilir
• (MAK değer : 10 mg/m3)
• (TWA 3.5 mg /m3)
• AZOT OKSİT
GAZLARI
Azot Oksit
Gazları
• Renksiz, kokusuz, tatsız durağan bir
gazdır
• Sıvı halde de renksizdir
• 1000°C ‘nin üzerindeki hava
sıcaklıklarında azotun oksitlenmesidir.
MAK:5mg/m3
TWA:3mg/m3
• AZOT OKSİT
GAZLARI
Azot Oksit
Gazları
• NO2 keskin kokulu,tahriş edici bir gazdır.
• Göz ve solunum yollarında tahriş etkileri
görülür.
• Kusma görülür.
• SOLUNAN HAVADAKİ YÜKSEK
KONSANTRASYONLAR,AKCİĞER ÖDEMİ
NEDENİYLE ÖLÜME sebep olabilir.
• AZOT OKSİT
GAZLARI
Azot Oksit
Gazları
• Çok uzun süre etkilendiğinde diş ve ciltte
sarı renk oluşur.
• Dişlerde çürüme görülür.
• Kanda oksijen azlığına neden olarak
boğulmaya sebep olabilir. Zehirlenme
belirtileri maruziyetten 3-30 saat sonra
açığa çıkar.
• Ozon (O3)
Azot
Oksit Gazları
• Renksiz, sarımsak kokulu ve zehirli bir gazdır.
• Ozon gazı, kaynak arkı ultraviyole ışınlarının
sonucunda da oluşmaktadır.
MAK:0,2 mg/m3
TWA:1 mg/m3
• Ozon (O3)
Azot
Oksit Gazları
• HAVADAKİ ULTRAVİYOLE IŞINLARINDAN
(ARK) OLUŞUR.
• YANSITMA ÖZELLİĞİ OLAN MALZEME
YÜZEYLERİ OZON OLUŞUMUNU
ARTIRIRLAR.
• BU GAZ ÇOK HIZLI BİR ŞEKİLDE –
ÖZELLİKLE KOKULU,TOZLU VE REAKTİF
GAZLARIN VARLIĞINDAN;OKSİJENE
AYRIŞIR.
• Ozon (O3)
Azot
Oksit Gazları
• OZONUN KESKİN KOKUSU VARDIR.
• MUKOZA ÜZERİNDE TAHRİŞ EDİCİ
ETKİSİ VARDIR.
• AKCİĞER ÖDEMİNE NEDEN OLUR.
• CO
Azot Oksit Gazları
• Karbondioksit’in inorganik karbonat
bileşenlerinin parçalanması sonucu oluşur.
• Metal aktif gaz kaynağında CO2 içeren gazlar
kullanıldığında,CO2 ‘nin ark bölgesindeki
termik ayrışımıyla ortaya çıkar.
• Renksiz, kokusuz, boğucu bir gazdır.
• MAK : 55mg/m3
• CO
• Hemoglobin ile birleşerek Karboksihemoglobin
oluşturur veAzot
kanın oksijen
Oksittaşımasını
Gazlarıengeller
• Boğulma, yorgunluk, baş ağrısı, çarpıntıya,
bayılmaya,bilinç kaybına,tembelliğe ve kas
zayıflamasına neden olur
• . Karbonmonoksit zehirlenmesi durumunda suni
solunum uygulanır. Hasta sıcak tutulur.
• Karbon monoksit gazı, kimyasal boğucu bir gazdır.
Ortam havasındaki %0.01 konsantrasyon
belirtisizdir,%0.2 konsantrasyon bir saatte öldürür,
% 1 konsantrasyona maruziyet hemen öldürür.
• CO2
Azot Oksit Gazları
Metal aktif gaz kaynağında koruyucu gaz olarak
karbondioksit ve ya argon –karbondioksit
karışımı kullanıldığında ortaya çıkar.
Renksiz, kokusuz, boğucudur.
Ortamdaki miktarı %10’u aştığında kanın oksijen
taşımasını önler.
• Havadan daha ağır olduğu için üstü açık
tanklarda bile birikmelere neden olur.
• MAK:5000mg/m3
• CO2
Azot Oksit Gazları
• Karbon dioksit gazı, basit boğucu bir gazdır.
Ortam havasındaki hafif konsantrasyonları
solunum sistemini uyarır. % 1-3 konsantrasyonu
etkisizdir. % 3-6 konsantrasyonu baş ağrısı,
terleme yapabilir. % 6 – 10 konsantrasyonu
görme bulanıklığı, bilinç kaybı oluşturabilir. %
10 ve üzerindeki konsantrasyonlarda yaşam sona
erer.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
ENFRARUJ IŞINLAR (SICAKLIK VERİRLER)
PARLAK IŞINLAR (IŞIK VERİRLER)
ULTRAVİYOLE IŞINLAR(YAKARLAR)
İKİNCİ ÖNEMLİ RİSK KAYNAK VE KESME İŞLERİ
SIRASINDA OLUŞAN IŞINLARDIR
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Kaynak ve kesme işlemlerinde ortaya çıkan ışınlardan
çalışanların en çok etkilenen organı GÖZLERİDİR
İKİNCİSİ İSE CİLDİDİR.
Örneğin, iş parçası ve kaynak ekipmanı çok sıcak
olduğundan vücuda temas ettiğinde yanıklar oluşabilir.
Buna ek olarak kaynak
işleminde oluşan radyasyon ışınları (ulraviyole ışını)
ciltte radyasyon yanıklarına neden olur
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
KAYNAK İŞLERİNDE OLUŞAN IŞIN RADYASYON’DUR.
Kaynak işlerindeki radyasyonun tip ve miktarı
yapılan işlem ve metalin ergime sıcaklığına bağlıdır.
Tüm radyasyonlar, günümüzde tehlikeli
olarak kabul edilir.
Kızılötesi (infrared) ve morötesi (ultraviole) ışınlardır ve
bunlar görünen ışındır.
Kızılötesi radyasyon, sıcak bir metalden alev veya
arktan çıkar ve tıpkı
yanan bir yakıtın ısısı gibi etki yapar. Morötesi
radyasyon, cilt tarafından hissedilmez ve tıpkı
güneş yanığı etkisi gösterir.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Bu ışınlardan morötesi ışınlar gözlerde en fazla hasara
neden olur.
Bu ışınlara maruz kalan çalışanlar, gözünde koruyucu
gözlük ya da kaynakçı siperi yoksa gözlerini kapamak ve
kısmak gibi reflekslerle bu ışınların etkilerinden
korunmaya çalışırlar.
Çalışanların gözleri üzerindeki hasar etkileri bırakan
ışınlardır.
Ayrıca, bu ışınlar görülemediğinden göz
refleksleri ile korunabilme olasılığı da
bulunmamaktadır.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Kaynak ve kesme işlemlerinde ortaya çıkan ışınlardan
çalışanların sağlıklarının olumsuz yönde
etkilenmemesi için mutlaka gözlerinin ve açıkta bulunan
yüz, el gibi deri kısımlarının korunması
gereklidir.
Aksi halde, çalışan göz yanması, kanlanması ve
kızarması ile karşılaşırlar.
Bu tür sağlık sorunları, kaynak ve kesme işlerinde akut
(kısa dönemde) ortaya çıkar.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Bunların yanı sıra
uzun dönemde ortaya çıkan
(kronik) göz rahatsızlıkları
sonucu kaynak ve kesme
işlemlerinde
çalışanlar, değişik oranlarda
görme kayıplarına, giderek
körlüğe varan kalıcı
hastalıklara uğrarlar.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Kaynak ışınlarından kızılötesi ışınlar; deride ısınma ve
uzun süre maruz kalınması halinde
kızarma ve yanıklara yol açmaktadır.
Arkla oluşan ışının dalga boyuna bağlı olarak da gözde
saydam tabakanın (korneanın) ve görmeyi sağlayan ağ
tabakasının (retinanın) etkilenmesine ve
giderek körlük ve katarak hastalığı gibi kalıcı hasarlara
neden olabilmektedir
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Radyasyonun etkileri şöyle sıralanabilir:
 Ark kaynağında oluşan şiddetli ışık gözdeki retinaya
zarar verirken, kızılötesi radyasyon
gözdeki korneaya zarar verir ve bunun sonucunda gözde
katarakt oluşur.
 Arktan yayılan görünmeyen ultraviyole ışınları (UV)
bir dakikadan az bir süre bile etkidiği
takdirde göz kamaşmasına neden olur.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Hastalığın belirtileri birkaç saat sonra meydana gelir.
Bunlar; göz içinde kum veya çakıl tanesi varmış gibi
kaşıntı, net görememe, şiddetli sızı, gözde yaşarma ve
yanma ve baş ağrısıdır.
Ayrıca ark ışını çevredeki malzemelerden, parlak,
beyaz yüzeylerden yansıyabilir ve yakın alanda çalışan
diğer çalışanları da etkileyebilir.
Sürekli kaynak ve kesme işlerinde korumasız olarak
çalışanlarda ultraviyole ışınlar KALICI KÖRLÜK
yapabilir ve deride güneş yanığına benzer yanıklar
oluşturarak DERİ KANSERİ riskini arttırır.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Kaynakta radyasyondan korunmak için;
Gözler tüm kaynak işlemlerinde her türlü radyasyona
ve ısıya karşı muhakkak korunmalıdır.
En iyi korunma için yüz koruyucu maskeler veya
kasklar ve koruyucu gözlükler kullanılmalıdır.
Kaynak kaskları, gözlükleri ve diğer göz koruyucu
maskeleri kesme ve kaynak işlemlerinde gözlerin
korunması için özel filtreli gözlük camlarına sahip
olmalıdır.
KAYNAK IŞINLARI
Azot Oksit Gazları
Kaynakta radyasyondan korunmak için;
Uygun eldiven ve elbiseler giyilerek radyasyondan
korunulmalıdır.
Kaynak arkından yansıyarak yayınan ışınlara karşı da
diğer kişiler uyarılmalı ve buna uygun önlem alınmalıdır.
Bunun için ekranlar, perdeler kullanılmalı veya çalışma
yeri diğer çalışanlardan uygun bir mesafede olmalıdır
Kaynak Işınlarından Gözlerin Korunma
Azot Oksit Gazları
KAYNAK İŞLEMİ
GÖZLÜK
NUMARASI
Örtülü Elektrod kaynağı(elektrod çapı 4 mm (5/32”)e
kadar)
10
MIG/MAG kaynağı (GMAW) (Demir esaslı metallerin
kaynağında)
12
TIG kaynağı
12
Karbon elektrodlarla kaynak (nadiren yapılıyor)
10-14
Kesme (Parça kalınlığı 25 mm’ye (1”)den büyük)
3 veya 4
Kesme (Parça kalınlığı 25 ile 150 mm (1” ile 6”)arası)
4 veya 5
Tüplerin Depolanması
Azot
Gazları
• Depolar
etrafıOksit
muhkem
duvarla
çevrilmeli, üstü hafif çatılı olmalı
• Uygun havalandırması olmalı
• Yangına karşı önlem alınmalı
• Basınçlı gaz tüplerinin depolandığı
yerlerde kesinlikle sigara içilmeyecek,
açık alevli araçlar kullanılmamalıdır.
Tüplerin Depolanması
Azot Oksit
•Kullanılmadıkları
zaman valfı koruyan
başlık takılmalı
• Göstergeleri sağlam ve
çalışır vaziyette olmalı.
• Kaynak yapılan yerlerde
kullanılmakta olan gaz
tüplerinden başka tüp
bulundurulmamalıdır.
Gazları
Tüplerin Taşınması
Azot
Gaz tüplerinin
Oksit taşınması
Gazlarıiçin
tekerlekli özel
araçlar kullanılmalı
Tüpler
kullanılmadıkları
zaman, valfları
kapatılmalı ve bu
valfları koruyan
başlıkları takılmalıdır.
Tüplerin Taşınması
Tüpler kesinlikle valf koruma
başlığından kaldırılarak bir yere
taşınmamalıdır.
Azot Oksit Gazları
Tüpler yuvarlanarak
taşınmamalıdır.
Tüpler kesinlikle yerde
sürüklenerek, çekilerek,
omuzlar üzerinde veya koltuk
altına alınarak taşınmamalıdır.
Basınçlı gaz tüpleri destek, rulo
ve takoz olarak
kullanılmamalıdır.
Tüplerin Taşınması
Azot Oksit Gazları
Tüplerin Donanımı
•
•
Azot
Oksit
Gazları
Hortumların kullanım yerine monte
edilmesinde bağlantıya uygun kelepçeler
kullanılmalıdır. Sıradan teller hiçbir zaman
bağlantıda kullanılmamalıdır. Ayaklara
dolaşmasını ve bir tehlike arz etmesini önlemek
için hortum bir yerde asılı olarak tutulmalıdır.
Gaz tüplerinin basınç emniyet valfları,
hortumlar ve hortum bağlantı elemanları
düzenli olarak kaynak veya kesme işleminden
önce ve işlem esnasında kontrol edilmelidir.
Tüplerin Kullanımı
•
Azot
Oksit
Gazları
Alevin geri tepmesi ve tüp patlamasının
önlenmesi için Çekvalf (geri tepme klapesi)
kullanılmalı ve tüp, hortum değişimlerinde geri
tepme klapeleri tekrar takılmalıdır.
• Şalumoda alevin geri tepmesinin nedenleri,
• a) Şalumo ucunun kaynak yapılan yere
değdirilmesi,
• b) Üflecin fazla ısınması,
Tüplerin Kullanımı
Azot
Oksit
Gazları
c) Şalumonun
tavsiye
edilen
gaz basıncından daha
fazla çalıştırılması veya
• d) Gevşek uç kullanılmasıdır.
• Geri tepme olursa, önce yanıcı gaz ve sonra da
oksijen vanası kapatılmalı ve şalumonun
soğuması beklenmelidir. Soğutma, suya
batırılarak da yapılabilir. Tıkanan şalumolar da
uygun telle açılmalıdır.
Tüplerin Kullanımı
•
Azot
Oksit
Gazları
Şalomalar, çalışır durumda gaz tüpü
üzerine veya başka bir teçhizata
asılmamalı ve gazlar tamamen
kesilmedikçe şaloma bırakılmamalıdır.
• Tüpler kalorifer peteklerinden ve diğer ısı
kaynaklarından uzak olacak şekilde
kullanılmalı ve muhafaza edilmelidir.
Tüplerin Kullanımı
•
Azot
Oksit
Gazları
Tüpler veya tanklar darbeye,
maruz bırakılmamalıdır.
• Tüpler,regülatörler
ve
oynanmayacak,onarım,bakım
değişiklik yapılmayacaktır.
çarpmaya
valflerle
ve
• Tüplerin
üzerindeki
her
türlü,
karakteristiklerini gösteren yazı ve
plakalar
bozulmayacak
ve
silinmeyecektir.
Tüplerin Kullanımı
•
Azot
Oksit
Gazları
Tüpler çalışma öncesi yavaş
açılmalıdır.
yavaş
• Önce yanıcı gaz asetilen açılmalıdır.
• Tüp valfları bir veya bir buçuk turdan
fazla açılmamalıdır.Bu uygun akışı
sağlayacak ve olağanüstü durumlarda
hızlı bir şekilde valfın kapatılmasına izin
verecektir.
•
Tüplerin Kullanımı
Azot
Oksit
Gazları
bitiminde
tüm
tüp
• İş
kapatılmalıdır.
valfları
• Şalumoya gaz karışımları yakılırken, önce
oksijen vanası ve sonra yanıcı gaz vanası
açılmalıdır,
• Kapatılırken ise tam tersi yapılacak, yani
önce yanıcı gaz vanası ve sonra da oksijen
vanası kapatılacaktır.
Tüplerde Kullanılan Genel Renkler
Oksit
• AsetilenAzot
tüpleri
: Sarı Gazları
• Oksijen tüpleri : Mavi
• Argon tüpleri : Açık Mavi
• Azot tüpleri : Yeşil
• Helyum tüpleri : Kahverengi
• Yanıcı gaz tüpleri : Kırmızı
• Diğer gazlara ait tüpler : Gri
Kullandığımız Gazlar
Oksijen Azot Oksit
Gazları
• Formülü O2 olan oksijen gazı, yanıcı ve
patlayıcı değildir.
• Fakat sıvı haldeyken yakıcı bir gazdır.
• Yanma olayını destekler.
• Yanıcı maddeler, oksijen içerisinde
havadakinden daha fazla bir hızla yanar.
• Oksijen gazı asetilen, hidrojen, LPG gibi
yanıcı gazlarla birleştiğinde parlayıcı ve
patlayıcı bir karışım meydana getirir.
Kullandığımız Gazlar
Oksijen Azot Oksit
Gazları
• Aynı sıcaklık derecesindeki havadan çok
ağırdır.
• Oksijen tüpleri, çelik dikişsiz tüpler olup,
21ºC sıcaklığında 2200 psi (419,6 atm)
(154,5 kg/cm2) basınç altında yaklaşık 6,9
m3 oksijen gazı ihtiva eder.
• Oksijen gazı, kaynak ve kesme
işlemlerinde, tıpta insan hayatını
destekleyen sistemlerde kullanılır.
Kullandığımız Gazlar
Oksijen Azot Oksit
Solunuma etkileri
Gazları
• Oksijen zehirleyici değildir. %75’den daha
yüksek yoğunluklarda
• uzun süre solunması koordinasyonu, dikkati
etkileyebilir, yorgunluk
• veya solunum yollarında tahrişe neden olabilir.
• Oksijen yüksek basınçlarda solunduğunda
zararlı olur.
Kullandığımız Gazlar
Oksijen Azot Oksit
Gazları
• Yangın ve patlama tehlikesi
• Yüksek oksijen konsantrasyonu tutuşmayı
şiddetle hızlandırır. Organik maddelerin veya
oksijenle tepkimeye girebilir başka
malzemelerin tutuşmasını/patlamasını başlatır
veya yardımcı olur. Yangın ortamında kaldığı
zaman tüp, hararete bağlı artan basınçtan
dolayı şiddetle patlayabilir.
Kullandığımız Gazlar
Oksijen Azot Oksit
Gazları
Söndürme aracı
• Tüplerin soğutulmasını sağlamak için uzaktan su
tutulmalıdır. Tutuşan malzemeye uygun yangın
söndürme aracı kullanılır.
Yangın ile mücadele
• Mümkünse, yangının devamını sağlayan oksijenin
yayılması durdurulmalıdır. Yangın ile mücadele ekibi
solunum koruma cihazı takmalı ve aleve dayanıklı elbise
giymelidir. Yangına maruz kalan tüpleri alevler
söndükten sonra da bir süre daha soğutmaya devam
• edilmelidir.
Kullandığımız Gazlar
Oksijen YAĞ SON DERECE TEHLİKELİDİR
Azot Oksit Gazları

Oksijen tüpleri yağlı elle dokunulmayacaktır.

Oksijen tüpleri, vanaları, regülatörleri ve diğer
teçhizatı yağlı ellerle tutulmayacak,

Kullanılan iş eldivenleri yağsız olacak,

Bütün bu aksamlar kesinlikle yağlanmayacaktır.

Oksijen tüpleri bağlantılarında, içinde yağ olduğu için
kösele conta kullanılmayacaktır.

İşçilerin iş elbiseleri de yağlı olmayacaktır.

Aksi takdirde saf oksijen ile yağ ve yağlı madde
reaksiyona girerek, şiddetli yanma ve patlama olayları
meydana gelecektir.
Kullandığımız Gazlar
Argon Azot Oksit
Gazları
• Renksiz, kokusuz ,tatsız ve havadan ağır bir
gazdır.
• Modern endüstride Argon; kesme ve kaynak
operasyonlarında, Silikon ve Germanyum
kristallerinin oluşumu sırasında, Titanyum ve
Zirkonyum gibi reaktif metallerin üretiminde
koruyucu gaz olarak kullanılmaktadır. Argon
ayrıca ampul ve floresan lambalar ile elektronik
tüplerin dolumunda kullanılır.
Kullandığımız Gazlar
Azot Oksit
Argon
Gazları
Solunuma etkileri
• Ürün zehirleyici etkisi olmayan boğucu bir gazdır. Boğucu
gazların neden olduğu oksijen yetersizliğinin etkileri
şunlardır: Hızlı solunum,idrakte azalma, adale
koordinasyonunda bozukluk, yanlış karar verme, tüm
algılamalarda azalma, duygusal dengesizlik ve yorgunluk.
• Boğulma etkisi ilerledikçe, mide bulantısı ve kusma, yere
yıkılma ve bilinç kaybı olabilir ve daha sonra kasılma, koma
ve ölümle sonuçlanabilir.
• Argon havadan ağırdır. Saf Azot ve Argonu 3 kez solumak
öldürebilir.
Kullandığımız Gazlar
Argon
Azottehlikesi
Oksit Gazları
Yangın ve patlama
• Alev almaz. Yangın ortamında kaldığı zaman tüp,
hararete bağlı artan basınçtan dolayı şiddetle
patlayabilir.
Söndürme aracı
• Özel bir söndürme aracı gerektirmez. Tutuşan malzemeye
uygun söndürme aracı kullanılır.
Yangın ile mücadele
• Yangın söndürme personeli koruyucu solunum cihazı
kullanmalı ve koruyucu elbise giymelidir. Yangına maruz
kalan tüplere alevler söndürülene kadar su sıkmaya devam
edilmelidir.
Kullandığımız Gazlar
• Corgon Azot Oksit Gazları
• Hacimce 75’den-95’e kadar argon, 5’den25’e kadar karbondioksit
• Kullanım alanı: Paslanmaz çeliklerde
mig/mag kaynağında kullanılmaktadır.
Kullandığımız Gazlar
• Corgon Azot Oksit Gazları
Solunuma etkileri
• Ortamdaki karbondioksit miktarına bağlı
olarak,karbondioksitin etkileri meydana
gelmeden boğulma meydana gelebilir. Düşük
konsantrasyonlarda karbondioksitin mükerrer
defalar solunmasının zararlı etkileri
bilinmemektedir. Düşük konsantrasyonlardaki
karbondioksit hızlı solunum ve başağrısına
neden olabilir.
Kullandığımız Gazlar
• Corgon Azot Oksit
Solunuma etkileri
Gazları
• Boğucu gazların neden olduğu oksijen yetersizliğinin
etkileri şunlardır:
• Hızlı solunum, idrakte azalma, adale
koordinasyonunda bozukluk,yanlış karar verme,
tüm algılamalarda azalma, duygusal dengesizlik ve
yorgunluk. Boğulma etkisi ilerledikçe, mide bulantısı
ve kusma,yere yıkılma ve bilinç kaybı olabilir ve
daha sonra kasılma, koma ve ölümle sonuçlanabilir.
Kullandığımız Gazlar
• Corgon Azot Oksit Gazları
• Yangın ve patlama tehlikesi
Alev almaz. Yangın ortamında kaldığı zaman
tüp,hararete bağlı artan basınçtan dolayı
şiddetle patlayabilir.
• Söndürme aracı
• Özel bir söndürme aracı gerektirmez. Tutuşan
malzemeye uygun söndürme aracı kullanılır
Kullandığımız Gazlar
• Corgon yada
Arco
Azot
Oksit Gazları
• Yangın ve patlama tehlikesi
Alev almaz. Yangın ortamında kaldığı zaman
tüp,hararete bağlı artan basınçtan dolayı
şiddetle patlayabilir.
• Söndürme aracı
• Özel bir söndürme aracı gerektirmez. Tutuşan
malzemeye uygun söndürme aracı kullanılır
Kullandığımız Gazlar
• Corgon Azot Oksit
Gazları
• Yangın ve patlama tehlikesi
Alev almaz. Yangın ortamında kaldığı zaman tüp,hararete
bağlı artan basınçtan dolayı şiddetle patlayabilir.
• Söndürme aracı
• Özel bir söndürme aracı gerektirmez. Tutuşan malzemeye
uygun söndürme aracı kullanılır
• Yangın ile mücadele talimatı
• Yangın söndürme personeli koruyucu solunum cihazı
kullanmalı ve koruyucu elbise giymelidir. Yangına maruz
kalan tüplere alevler söndürülene kadar su sıkmaya devam
edilmelidir.
Kullandığımız Gazlar
PROPAN Azot Oksit Gazları
• Bütan ile karıştırılarak gaz kaynağında yanıcı
gaz olarak kullanılır.
• Doğal gaz kokusunda, havadan daha ağır,
renksiz ve parlayıcıdır.
• Anestetik ve narkotik etki gösteren bir gazdır.
Beyine kan sağlayan sistemin kısmi basıncına
etki ederek merkezi sinir sisteminin faaliyetini
azaltır (MAK değer : PARPAT’ ta
bulunmamaktadır, TWA : 1400 mg/m3).
Kullandığımız Gazlar
PROPAN Azot Oksit
• Solunuma Etkileri :
Gazları
• Yüksek konsantrasyonlarda boğucudur. Semptomları bilinç
kaybı ve uyuşukluktur. Hasta boğulduğunun farkında
olmayabilir. Düşük konsantrasyonlarda narkotik etkisi
vardır. Semptomları baş dönmesi, baş ağrısı, mide bulantısı
ve koordinasyon kaybıdır. Hasta derhal gazla kirlenmemiş
alana götürülmelidir. Kurtarma personelinde solunumcihazı
bulunmalıdır. Hasta sıcak ve rahat tutulmalıdır. Derhal
doktora başvurulmalıdır. Solunum durmuşsa suni solunum
uygulanmalıdır.
Kullandığımız Gazlar
PROPAN Azot Oksit
Gazları
• Yangın ve Patlama Tehlikesi:
• Yangın ortamında kaldığı zaman tüp , hararete bağlı
artan basınçtan dolayı şiddetle patlayabilir.
•
•
•
•
Yangın Söndürücüler:
Tüm yangın söndürücüler kullanılabilir.
Yangınla Mücadele
Mümkünse akışı durdur. Mümkünse tüpler güvenli ortama
alınmalıveya güvenli bir bölgeden su püskürtülerek
soğutulmalıdır. Su direkt alevin üzerine püskürtülmemelidir.
Kendiliğinden ve tekrarlayan patlamalar meydana gelebilir.
Kullandığımız Gazlar
PROPAN Azot Oksit
Gazları
• Yangın ve Patlama Tehlikesi:
• Yangın ortamında kaldığı zaman tüp , hararete bağlı
artan basınçtan dolayı şiddetle patlayabilir.
•
•
•
•
Yangın Söndürücüler:
Tüm yangın söndürücüler kullanılabilir.
Yangınla Mücadele
Mümkünse akışı durdur. Mümkünse tüpler güvenli ortama
alınmalı veya güvenli bir bölgeden su püskürtülerek
soğutulmalıdır. Su direkt alevin üzerine püskürtülmemelidir.
Kendiliğinden ve tekrarlayan patlamalar meydana gelebilir.
Kullandığımız Gazlar
PROPAN Azot Oksit
Gazları
• Yangın ve Patlama Tehlikesi:
• Yangın ortamında kaldığı zaman tüp , hararete bağlı
artan basınçtan dolayı şiddetle patlayabilir.
•
•
•
•
Yangın Söndürücüler:
Tüm yangın söndürücüler kullanılabilir.
Yangınla Mücadele
Mümkünse akışı durdur. Mümkünse tüpler güvenli ortama
alınmalı veya güvenli bir bölgeden su püskürtülerek
soğutulmalıdır. Su direkt alevin üzerine püskürtülmemelidir.
Kendiliğinden ve tekrarlayan patlamalar meydana gelebilir.
Gaz Kaçakları
•
Azot Oksit
Gazları
Gaz kaçakları
uygun şekilde
kontrol
edilmelidir.
• Tüp ile regülatör arasında veya hortum
bağlantılarında meydana gelen kaçakların
giderilmesinden önce tüp ana valfı kapatılacak,
sonra gerekli işlem yapılacaktır.
• Eğer ana valf tam kapatma yapamıyorsa veya
tüp gövdesinden veya emniyet tapalarından
kaçak oluyorsa, hortum bağlantıları ayrılarak,
tüp ateşleme kaynağı olmayan açık ve emniyetli
bir yere alınacaktır
Gaz Kaçakları
Gaz sızıntısı olduğu
tespit
edilen
kullanılabilir tüpler
Azot
Oksit
Gazları
kullanımdan alınacak, açık havaya götürülecek ve
yakınına ikaz işaretleri konulacaktır.
• Kaçak yapan tüpün ana valfı gözetim altında belli bir
miktar açılarak gazın yavaş bir şekilde boşaltılması
temin edilecektir.
• Gaz tamamen boşaldıktan sonra üzerindeki kaçağın yeri
kolayca silinmeyecek şekilde işaretlenecek ve tüpün
arızalı olduğunu belirten ikaz levhası asılacak ve durum
yetkililere bildirilecektir.
• Tüp bu bilgilerle imalatçısına iade edilecektir.
YANMA
• Tüp ile regülatör
arasında
veya
hortum bağlantılarında
Azot
Oksit
Gazları
meydana gelen kaçaklarında ve yanmalarda önce tüp
ana valfı kapatılacak, sonra gerekli işlem yapılacaktır.
• Yanmakta olan bir tüp veya tankın valfı hiçbir zaman
kapatılmamalıdır.
• Yanma sırasında, tüpün gövde ısısını düşürmek
amacıyla gövdesine kütlesel su tatbik edilmelidir.
• Bu tatbikat belli bir uzaklıktan ve bir siper arkasından
yapılmalıdır.
YANMA
• Soğutma sağlanabilmiş ise patlama riski olmayan tüpte
kaçak olan kısma
bir bezle
kapatma yapılarak,
Azotıslak
Oksit
Gazları
alev oksijensiz bırakılmalıdır.
• Tüp veya gaz tankı yangınında söndürme işlemi eğer
yeterli miktarda var ise (Köpük topu, yeterli miktarda
gaz ve tozlu söndürücüler gibi) uygun bir söndürücü
ile yapılmalıdır.
• tüp veya tüplerin valfları yalnızca el yardımı ile
açılmalıdır, çekiç, ingiliz anahtarı vb. aletler
kullanılmamalıdır.
• İlk yardım için hazırlıklı olunmalıdır.
• Kaynak Yapılırken Dikkat Edilmesi
Gerekenler
Azot Oksit Gazları
• Kaynakçının yanında ve etrafında
çalışanlar kaynak ışınlarından
korunmalıdır.
• Bu amaçla, kaynak yapılan yerler, başka
işçilerin çalıştığı yerlerden paravanalar ile
ayrılmalıdır.
• Kazan içi gibi kapalı alanda çalışan
kaynakAzot
işlemlerinde
Oksit kaynakçıyı
Gazları
gözetleyen bir gözcü bulunmalıdır.
• Parlayıcı patlayıcı. maddelerle kirlenmiş
olan kaplarda kaynak yapılmaya
başlanmadan önce iyice temizlenmeli,
içine su doldurulmalı, ehil kişiler
tarafından kaynak yapılmalıdır
• Tüpler, regülatörler ve valflerle oynanmayacak,
onarım, bakım ve değişiklik yapılmayacaktır.
Oksit
Gazları
TüplerinAzot
üzerindeki
her türlü,
karakteristiklerini gösteren yazı ve plakalar
bozulmayacak ve silinmeyecektir.
• Tüplerin ana valf milleri, kendilerine ait özel
anahtarlarla açılacaktır. Bu maksatla normal
pense, kerpeten... gibi aletler kullanılmayacak
ve bu millerin bozulmamasına dikkat
edilecektir. Tüplere ait özel anahtarlar, acil
hallerde derhal kapatma işleminin yapılabilmesi
için el altında belli yerlerde bulundurulacaktır.
• Tüplerdeki basınçlı gazlar, mutlaka uygun
regülatörler üzerinden kullanılacaktır. Yanıcı ve
AzotaitOksit
Gazları
yakıcı gazlara
regülatörler
birbirlerine
karıştırılmayacaktır. Her ne kadar ters diş
olsalar da, diş atlatılarak uydurulmaya
çalışılması, patlama ile neticelenen kazalara yol
açabilecektir.
•
Aletler sıkı bir şekilde, kaymayacak şekilde
tutulmalıdır. Aletlere aşırı yük veya kuvvet
uygulanmamalıdır. Aletler yeniden
kullanmadan önce çeşitli tıkanmalar veya
arızalar için kontrol edilmelidir.
• Cüruf temizleme, kesme ve kaynaktan sonra
yapılan taşlanma işleminde meydana gelebilecek
Azot
Oksit
Gazlarıkarşı ellerin
çeşitli metal
ve cüruf
sıçramalarına
ve gözlerin korunması için eldiven ve maske
kullanılmalıdır.
• Yüzük, kolye, bileklik gibi takıların herhangi bir
şeye takılmaması için çıkarılmalı, saçlar uzun
olmamalı veya saçlar uzun ise sıkı bir şekilde
bağlanıp toplanmalı, çok bol ve sarkan elbiseler
giyilmemelidir.
• Kaynak ve kesme işlemi yapılan yerde bulunan
keskin nesnelere, pres ve sıkıştırma işlemi yapan
Azot
Oksit
Gazları
aletlere ve
hareketli
nesnelere
dikkat
edilmelidir.
• Ayrıca kaynak ve kesme işlemleri çok farklı koşullar
altında kat seviyesinden yüksek çok çeşitli yerlerde
(fabrikalarda, uzay kafesi konstrüksiyonlarında,
çukurlarda, teknelerde, madenlerde, tanklarda v.b.)
yapılması halinde, çalışan meşgul edilmemeli, kişi işine
konsantre olarak değişen şartlara göre pozisyonunu iyi
ayarlamalı, özel işler için uygun ve doğru yerleştirilmiş
ekipmanlar kullanmalı, dengeyi bozacak veya görüşü
engelleyecek şeyler taşınmamalı, el kol şakaları
yapılmamalı, çalışma yeri temiz ve düzenli tutulmalıdır.
• Kaynak ve kesme işlemleri yapılan alan
içerisinde düşebilecek nesnelere dikkat
Azot
Oksit
Gazları
edilmelidir.
Bu gibi
hallerde
baş ve ayaklar
korunmalı, çalışmaya başlamadan önce baş
seviyesi üzerindeki her türlü nesneler
düşmeyecek şekilde sağlamlaştırılmalı veya baş
seviyesinin altına indirilmeli, değişen şartlara
göre kaynak maskesi ve gözlük kullanılmalı,
kesilen veya kaynak edilen malzeme parça
düşmeyecek şekilde doğru yerleştirilmelidir.
• İş parçası ezmelerine karşı emniyet ayakkabıları
kullanılmalıdır.
• KAYNAK İŞLERİNDE OLUŞAN
GÜRÜLTÜNÜN TEHLİKESİ
Azot
Oksit
Gazları
• Kaynaklı işlerinde çalışanların karşı karşıya
kaldığı diğer bir risk grubu da gürültüdür.
Kaynakişlemi sırasında kullandığı ekipmanlar,
presler, motorlar, matkaplar, çekiçler, testereler
vb.oldukça çok ses üretirler. Kaynak işlemi
sırasında ortalama olarak 85 ile 105 dB
(desibel)arasında gürültü oluşmaktadır.
• KAYNAK İŞLERİNDE OLUŞAN
GÜRÜLTÜNÜN TEHLİKESİ
Azot
Oksit
Gazları
• Ancak, bu şiddetteki gürültüyü kısa zaman
aralığında kaynakçı tarafından algılanamaz.
Yapılan araştırmalar bu tür gürültü
kaynaklarının geçici sağırlık dediğimiz işitme
kayıplarına neden olduğunu göstermektedir.
• Uzun süreli şiddetli gürültüye, örneğin 90
dB'nin üzerindeki seslere maruz kalan
çalışanlarda geçici veya sürekli işitme kayıpları
oluşmaktadır.
• KAYNAK İŞLERİNDE OLUŞAN
GÜRÜLTÜNÜN TEHLİKESİ
•
Azot
Oksit
Gazları
Geçici işitme, belli bir süre dinlendikten
sonraiyileşebilen işitme kayıplarıdır. Ancak, ortaya
çıkan işitme kaybının iyileşebilmesi için, maruz kalma
süresinin 10 katı kadar iyileşme süresine ihtiyacı vardır.
Örneğin; 90 dB'lik bir gürültüde bir saat süre ile
çalışıldığında ortaya çıkan yaklaşık 18-20 dB'lik bir
işitme kaybının ortadan kalkabilmesi için gerekli olan
iyileşme süresi yaklaşık 10 saat süre ile gürültüsüz yerde
dinlenmektir. Gürültü düzeyi arttıkça, oluşan işitme
kaybı artar ve iyileşme süresi de buna bağlı olarak çok
daha fazla artar.
• KAYNAK İŞLERİNDE OLUŞAN
GÜRÜLTÜNÜN TEHLİKESİ
Azot Oksit Gazları
• Gürültülü ortamda kaynak işi yapan işçilerin işitme
kayıplarının iyileşebilmesi için gerekli dinlenme sürelerine
sahip olamadıkları için oluşan işitme kayıpları, yığılarak
gelişir ve sürekli işitme kayıplarına yol açar. Sürekli işitme
kayıpları genellikle 90 dB üzerindeki gürültü düzeylerinde
oluşurlar.
• İşitme kayıpları iki tarafta da aynı düzeydedir ve ilk işitme
kaybı, kulakta 4000 Hz'lik frekansı işiten bölgesinde
oluşur daha sonra ise konuşma frekanslarını etkiler.
• Oluşan bu işitme kayıpları sinirsel tipte bir kayıp
olduğundan kesinlikle iyileşmez. Diğer bir değişle, kalıcı
sağırlık oluşur. Bu nedenle çalışanların sağlığı açısından
gürültüden korunmak son derece önemlidir.
• KAYNAK İŞLERİNDE ELEKTRİK TEHLİKESİ
• Bir kaynak makinesinde kaza tehlikesi kaynak
makinesinin bir elektrik akımı üreteci olmasından
kaynaklanabilir. Bu durum, kaynakçıyı elektrik çarpması
nedeni olarak görülür. Kaynak işleminde elektrik
çarpması, bir kaynak makinesinin verebileceği en büyük
gerilim değeri olan boşta çalışma gerilimi nedeniyle olur.
• Elektrik enerjisinde, volt da amper de frekans da ölüme
neden olur. En tehlikelisi de yüksek voltajdır. Aslında
insan derisi iyi bir izolatördür. Voltaj çok yüksek
olmadıkça akımın geçip girmesine izin vermez. Akım, bir
kere girmeyi başarırsa içerde rahatça ilerler. Çünkü
vücudumuzun çoğunluğu iyi bir iletken olan sudan
ibarettir.
Azot Oksit Gazları
• KAYNAK İŞLERİNDE ELEKTRİK TEHLİKESİ
• Elektriğe çarpılmada bir başka etken de insanın üzerinden
geçen akımın süresidir. Süre uzarsa deride yaralar oluşur
ve elektrik bu yaralardan daha çabuk geçer. Derimizden
geçen elektrik akımı derhal sinir sistemimizi etkiler.
Beyindeki nefes alma merkezini felç eder, kalbin ritmini
bozar hatta durmasına neden olur.
Azot Oksit Gazları
• Kaynak işlerinde kullanılacak kişisel
koruyucular
Azot Oksit Gazları
• Kaynak ve kesim işleri yapılan
yerlerde, risklerin önlenmesinin veya
yeterli derecedeazaltılmasının, teknik
önlemlere dayalı toplu koruma ya da iş
organizasyonu veya çalışma yöntemleri
ile sağlanamadığı durumlarda,
çalışanlara kişisel koruyucular verilir.
• Kaynak işlerinde kullanılacak kişisel
koruyucular
Azot Oksit Gazları
• Kaynakçı, kaynak yapılan noktaya (ark) çok
yakın durur ve üzerine eğilerek çalışırsa büyük
miktarda gaz ve metal oksit dumanları
soluyabilir. Bu nedenle baş olabildiğince dik
arktan uzak tutulmalıdır. Kapalı yerlerde yapılan
kaynaklarda en büyük risk boğulmadır. Bu
nedenle dışardan hava beslemeli başı tamamen
örten kaynakçı başlıkları kullanılmalıdır. Hangi
tip maske kullanılırsa kullanılsın maske kullanan
kişilerin bu konuda bir eğitimden ve periyodik
sağlık kontrolünden geçirilmeleri gereklidir.
• Kaynak işlerinde kullanılacak kişisel
koruyucular
Azot Oksit Gazları
• Uygun tasarımlanmış kaynakçı başlığı ve
siperleri de kaynakçının solunum
düzeyindeki gaz ve metal oksit
dumanlarının konsantrasyonunun
azalmasını sağlar.Bu nedenle kaynakçı
başlık ve siperleri yüzü, gözü ve boğazı
tamamen örtecek şekilde olmalıdır.
• Kaynak işlerinde kullanılacak kişisel
koruyucular
Azot Oksit Gazları
• Kaynak dikişini örten cüruf tabakası kırılıp
temizlenirken küçük ve keskin köşeli parçacıklar
etrafa sıçrayarak özellikle gözler için tehlikeli
olurlar.
• Kaynakçı sentetik elyaftan yapılmış elbise ve
gömlek giymemelidir. Çünkü sentetik
elyaf(naylon, perlon, trevira vb) kıvılcımlarla erir
ve ağır yanıklar meydana getirir. Yüksek yerlerde
güvenlik kemersiz çalışılmamalıdır.
• Kaynak işlerinde kullanılacak kişisel
koruyucular
Azot Oksit Gazları
• Kaynak işlemi yapanların giyecekleri koruyucu iş
elbiselerinin özellikleri şöyle olmalıdır.
• Eldiven ateşe dayanıklı olarak üretilmiş
olmalıdır.
• Önlük ve tozluk deriden ve ateşe, radyant ısıya ve
sıcak metal çapaklarına dayanıklı olmalıdır.
• Ayakkabılar sıcak çapakların ayağa girmesini
önlemek amacıyla uzun konçlu, malzeme
düşmelerine karşı burnu çelikli olarak
yapılmalıdır.
• Kaynak işlerinde kullanılacak kişisel
koruyucular
Azot Oksit Gazları
• Ağır ve keskin malzemelerin başa çarpmasını ve
düşmesini önlemek için baret giyilmelidir.
• • İş elbiseleri koyu renkte, kalın ve yünden
dikilmeli, pamuk kullanılmamalı ve çok dar
olmamalıdır.
• • İş elbiselerin kolları ile pantolonların paçaları
düğmeli veya lastikli olmalı, tozların birikmelerine
karşı cepsiz dikilmelidir.