Transcript IV predavanje iz OSNOVA MENADZMENTA

Fakultet za poslovni menadžment
Bar
Osnovi menadžmenta
IV predavanje
Dizajn organizacije i
organizaciona struktura

Dizajn organizacije I organizaciona
struktura

Cetiri kamena temeljca

Dizajn organizacije

Tipovi organizacionih struktura
Dizajn organizacije i
organizaciona struktura
“KOMPANIJI JE POTREBNO DA SE
NEPRESTANO IZNOVA RAĐA.
NAJTEŽE JE KRENUTI U PROMJENE
KADA KOMPANIJI IDE DOBRO.
MEĐUTIM, UKOLIKO SE NE
STARTUJE NA VRIJEME, PREKASNO
JE DA SE BILO ŠTA URADI KADA
SVE KRENE NIZBRDO”
Dizajn organizacije I
organizaciona struktura
Ciljevi poglavlja da:
 Objasni relaciju organizovanje –
organizacija/struktura,
 Definiše četiri osnovna “stuba” (kamena
temeljca) organizacije,
 Ukaže na evoluciju dizajna organizacije,
 Potencira najvažnije tipove organizacionih
struktura
Dizajn organizacije I
organizaciona struktura
Organizovanje
Dizajn organizacije
Organizaciona struktura
Dizajn organizacije I
organizaciona struktura

ZNAČAJ ORGANIZACIJE
-
ADEKVATNA ORGANIZACIJA OMOGUĆUJE EFIKASNO I
EFEKTIVNO OSTVARIVANJE CILJEVA
-
POGREŠAN RAZVOJ I PRIMJENA MODELA ORGANIZACIONE
STRUKTURE VODI KA NEUSPJEHU
-
ORGANIZACIONA STRUKTURA JE RELATIVNO STABILAN
SISTEM
-
IDEALAN MODEL ORGANIZACIONE STUKTURE NE POSTOJI
-
POSTOJE RAZLIKE U NAČINU ORGANIZOVANJA U STABILNIM
USLOVIMA I U KRIZI
Dizajn organizacije I
organizaciona struktura

ŠTA SE MJENJA?
–
–
–
–
–
–
PROMJENA OBLIKA ORGANIZACIJE
PROMJENA MISIJE
PROMJENA NAČINA OBAVLJANJA BIZNISA
PROMJENA VLASNIŠTVA
PROMJENA VELIČINE – SMANJIVANJE
PROMJENE U KULTURI ORGANIZACIJE
Dizajn organizacije I
organizaciona struktura

POKAZATELJI LOŠE ORGANIZACIJE

EKONOMSKI I DRUGI INDIKATORI POSLOVANJA

UMNOŽAVANJE UPRAVLJAČKIH NIVOA

PONAVLJANJE ISTIH ORGANIZACIONIH PROBLEMA NA RAZLIČITIM
MJESTIMA

OSLANJANJE NA “KOORDINATORE” I “POMOĆNIKE”

LOŠI MEĐULJUDSKI ODNOSI

NEFORMALNA ORGANIZACIONA STRUKTURA

PREVIŠE SASTANAKA KOJE POSJEĆUJE PREVIŠE LJUDI I SL.
ČETIRI OSNOVNA “STUBA” (KAMENA
TEMELJCA) ORGANIZACIJE
Podjela rada
Podjela na sektore
Hijerarhija
Koordinacija
ČETIRI OSNOVNA “STUBA” (KAMENA
TEMELJCA) ORGANIZACIJE
(a)
PODJELA RADA i (b) PODJELA NA SEKTORE
Podjela sveukupnog procesa rada na zadatke pojedinaca ili grupa, a
zatim kombinovanje zadataka na logičan i efikasan način



(b)
A.Smith, Wealth of Nations, proizvodnja čioda
Podjela rada – povećanje produktivnosti/specijalizacija,
Specijalizacija poslova – nedostaci / otuđenje
Grupisanje sličnih i logički povezanih radnih aktivnosti u
sektore (podjela na sektore)
ČETIRI OSNOVNA “STUBA” (KAMENA
TEMELJCA) ORGANIZACIJE
HIJERARHIJA
Preciziranje ko će kome unutar organizacije podnositi izvještaje,
povezivanje sektora i stvaranje organizacione hijerarhije

Pojam hijerarhije,

Raspon kontrole menadžmenta,

Lanac komandovanja ,

Fenomen visoke i ravne hijerarhije
Potraga za kvalitetom uslovljava promjene u hijararhiji
ČETIRI OSNOVNA “STUBA” (KAMENA
TEMELJCA) ORGANIZACIJE
KOORDINACIJA
Proces organizovanja kojim se integrišu aktivnosti
pojedinačnih sektora kako bi se efikasno realizovali ciljevi
organizacije
Diferencijacija i integracija
PRISTUPI ZA POSTIZANJE
EFIKASNE KOORDINACIJE
Komunikacija je ključ efikasne koordinacije, a koordinacija zavisi od
prikupljanja, prenosa i prerade podataka

Upotreba osnovnih tehnika,

Premošćivanje,

Redukcija (smanjivanje) potrebe za koordiniranjem
DIZAJN ORGANIZACIJE

Klasičan pristup (Taylor, Fayol, Weber...),

Pristup zadatak – tehnologija

Downsizing – smanjenje

Značaj
(J.Woodward)
DIZAJN ORGANIZACIJE

ORGANIZACIJA PROŠLOSTI
TRAJNOST ORGANIZACIONIH RJEŠENJA
ČVRSTA ORGANIZACIONA STRUKTURA
SVEOBUHVATNA ORGANIZACIONA REGULACIJA
USMJERNOST PREMA UNUTRA
PRIMARNA USMJERENOST NA NACIONALNO
TRŽIŠTE
HIJERARHIJSKI ODNOSI
NOSLILAC FUNKCIJE SPECIJALISTA
PLANSKO RUKOVOĐENJE
DIZAJN ORGANIZACIJE

ORGANIZACIJA SADAŠNJOSTI
– PROBLEMSKI USMJERENA
– PRIVREMENA ORGANIZACIONA RJEŠENJA
– FLEKSIBILNA ORGANIZACIONA
REGULACIJA
– NA OKRUŽENJE USMJERENA
– GLOBALNA USMJERENOST NA ŠIRA
TRŽIŠTA
– INTERAKCIJSKO DJELOVANJE IZMEĐU
– UČESNIKA
DIZAJN ORGANIZACIJE
NOVA ORGANIZACIONA PARADIGMA



DINAMIČNOST I TURBULENTNOST USMJERAVAJU
ORGANIZACIONO TRANSFORMISANJE PREDUZEĆA U
PRAVCU JEDNOSTAVNE I FLEKSIBILNE ORG.STR.
NOVA PARADIGMA JE EKSTREMNO SUPROTNA STAROJ –
USMJERENA JE PRVENSTVENO NA DESTRUKCIJU STARE
BIROKRATSKO-HIJERARHIJSKE ORGANIZACIJE
PREDUZEĆE SE POSMATRA KAO MALA ORGANIZACIJA SA
JEDNOSTAVNOM STRUKTUROM ILI KAO DINAMIČKA MREŽA
KOJU ČINE JEZGRO I NIZ SPECIJALIZOVANIH
ORGANIZACIJA OKUPLJENIH OKO ZAJEDNIČKOG POSLA
TIPOVI ORGANIZACIONIH
STRUKTURA

Funkcionalne organizacije
/struktura prema funkciji


Organizacija prema
proizvodu/tržištu (divizije),
Matrična organizacija
MODEL FUNKCIONALNE ORG.
STRUKTURE
Funkcionalna organizacija – vid
osnivanja sektora u kojem su pojedinci
angažovani na aktivnostima u okviru
pojedinačnih funkcija
MODEL FUNKCIONALNE ORG.
STRUKTURE
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
PREDNOSTI:
SPECIJALIZACIJA AKTIVNOSTI
SPECIJALIZACIJA RUKOVOĐENJA
MOGUĆNOST RAZVOJA STRUČNJAKA
MINIMUM ZAHTJEVA U POGLEDU INTERDISCIPLINARNOG
ZNANJA
VISOKA SPOSOBNOST PRILAGOĐAVANJA TEHNOLOŠKIM
PROMJENAMA
NEDOSTACI:
OTEŽANA KOORDINACIJA
SPORO REAGUJE NA TRŽIŠNE PROMJENE
NEOPHODNI DODADTNI KOORDINACIONI MEHENIZMI
NEINVENTIVNOST I NEDOVOLJNA TRŽIŠNA ORIJENTISANOST
KONFLIKTI IZMEĐU FUNKCIJA
HIJERARHIJA VODI KA BIROKRATIZACJI STRUKTURE
DIVERSIFIKACIJA DODATNO OTEŽAVA KOORDINACIJU I SL.
MODEL DIVIZIONE ORGANIZACIONE
STRUKTURE
Organizacija prema proizvodu ili tržištu
(diviziona organizacija)– okuplja u jednu
radnu jedinicu sve koji su uključeni u
proizvodnju i marketing jednog proizvoda ili
grupe srodnih proizvoda, sve one koji se
nalaze na određenom području , ili sve koji
rade sa određenom vrstom klijenata
MODEL MATRIČNE
ORGANIZACIONE STRUKTURE
Matrična struktura nastaje kombinovanjem
prednosti funkcionalne i divizione strukture.
Ona spada u model upravljanja projektima i
proizvodima. Služi za upravljanje velikim
brojem aktivnosti koje su povezane.
PROJEKTNA ORGANIZACIJA
-




KARAKTERIŠE JE:
ORIJENTACIJA NA ZADATKE
SISTEMSKA ORIJENTACIJA
VREMENSKA ORIJENTACIJA
ODGOVORNOST ZA TROŠKOVE
OGRANIČENO VRIJEME PROJEKTA
DINAMIČKI KARAKTER POSLOVA
INTERDISCIPLINARNI TIMSKI RAD
PREDNOSTI:
PROJEKAT SE TRETIRA KAO PLANIRANA, USKLAĐENA I
KONTROLISANA ORGANIZACIJA
ORGAN PROJEKTA VODI BRIGU SAMO O REALIZACIJI
AKTIVNOSTI PROJEKTA
GARANTUJE SE IZVRŠENJE PROJEKTNIH CILJEVA
MINIMIZIRA SE PROJEKTNI RIZIK
Tipovi organizacije
Formalna i neformalna organizaciona struktura
Organizacija i dezorganizacija
Tri tipa:
– Obavezna dezorganizacija
– Virtuelna korporacija
– Razbijena organizacija