Transcript INDUSTRIJSKI DIZAJN 4 CAS

FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
4. Životni ciklus proizvoda
4. ČAS
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
4. ČAS
Za svaki proizvod se može reći da "živi" kod
proizvođača, zatim na tržištu i na kraju kod
kupca, mada svaki proizvod ima i svoj lični
"život".
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Život kod proizvođača Život na tržištu
4. ČAS
Život kod kupca
Slika 4.1
Šematski prikaz pojedinih faza
"života" proizvoda
Istraživanje, razvoj i
Vele i malo
proizvodnja (uz obezbe|enje
prodaja
isporuke rezervnih delova)
Eksploatacija
proizvoda
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
4. ČAS
Faze životnog ciklusa proizvoda
Osnovni cilj svih proizvođača je da imaju dug životni
ciklus proizvoda, kako bi mogli da povrate sva
ulaganja u razvoj proizvoda i uz to ostvare određeni
profit. Međutim, svaki proizvod vremenom tehnički
zastareva tj. pre ili kasnije biva potisnut drugim ili se,
usled pojave konkurencije, prestaje sa njegovom
proizvodnjom, jer prestaje da donosi profit. Proizvod
živi na tržištu samo dok je sposoban da ostvari
postavljene ciljeve i motive kupaca i prodavaca.
Proizvod "umire" kada te ciljeve više ne može da
ostvari na zadovoljavajući način.
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.2
Idealna kriva životnog
ciklusa proizvoda
Prodaja
4. ČAS
Razvoj
Zrelost
Uvo|enje
Opadanje
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Obim plasmana
Obim
plasmana
i profit
Slika 4.3
Grafički prikaz
tipičnog "životnog
ciklusa" proizvoda
4. ČAS
Profit
Troškovi
Vreme
Razvoj Uvođeproizvoda nje
Rast
Zrelost
Opadanje
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.4
Karakteristične
krive životnog ciklusa
proizvoda (1) cikličnoreciklični i (2) valovit
Prodaja
Reciklus
4 ČAS
Prodaja
Primarni ciklus
1
Vreme
2
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.5
Karakteristične krive
životnog ciklusa
proizvoda
Prodaja
Prodaja
Stil
1
4. ČAS
Prodaja
Moda
Vreme
2
Vreme
Hit
3
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Osnovni razlozi koji izazivaju zamenu jedne
vrste proizvoda sa drugim su, nesumnjivo,
usavršavanje tehnologije i moda, odnosno,
zastarevanje proizvoda i zasićenje tržišta.
Savremene tehnologije
Moda
Zastarevanje
Zasićenje tržišta
3. ČAS
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Radni vek i vek trajanja proizvoda
Pod radnim vekom proizvoda, obično
mašine (tr ), podrazumeva se ukupno vreme
tokom kojeg mašina može neprekidno da
radi, pod normalnim uslovima i
predvi|enom režimu eksploatacije, bez
značajnijeg smanjenja njenih osnovnih
radnih karakteristika i pri ekonomski
prihvatljivoj ceni održavanja.
3. ČAS
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
tt = t r
Slika 4.6
Grafički prikaz uticaja radnog veka (tr) na
vek trajanja (tt ) mašine pri neprekidnoj
eksploataciji (1) i pri radu sa prekidima (2)
1
tr =  tri
2
Prekid rada
tt
tri
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.7
Grafički prikaz rasipanja
radnog veka: mašine (1) i
njenih komponenata (2)
3. ČAS
1
P = f(t)
P = f(t)
2
3
1
t
2
tr
t
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
Pod vekom trajanja (eksplotacionim vekom) mašine (tt )
podrazumeva se ukupno vreme rada mašine sa prekidima,
obično u godinama, dok se ne iscrpe svi njeni resursi. Vek
trajanja isključivo zavisi od projektovanog radnog veka mašine
(raspoloživog resursa mašine) i intenziteta njenog korišćenja.
Neosporno je da intenzivnija primena i kraći radni vek utiču na
kraći vek trajanja mašine i obratno. Kada se iscrpe svi resursi
mašine ona se uklanja ili, ako je prilagođena za remont,
remontuje. Time se obnavljaju njeni resursi (delimično ili čak u
potupunpsti) čime se može nastaviti njeno korišćenje. Naravno
sa remontima se može ići samo do određenog broja, nakon
čega se mora ići na kupovinu nove mašine, ne samo zbog
njenog iskorišćenja već i zbog njene tehničke zastarelosti.
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.8
Prikaz uticaja radnog
veka (resursa) i intenziteta
njenog korišćenja na vek
trajanja mašine
Obnovljen resurs mašine
nakon remonta
Radni vek
ili resurs mašine
Vek trajanja
pri radu bez
prekida
(Radni vek)
3. ČAS
Vek trajanja pri radu sa prekidima
Vreme
Vreme
remonta
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
Tehničko i moralno zastarevanje proizvoda
Pri usvajanju stvarnog veka trajanja nekog
proizvoda treba imati u vidu i relativno brz razvoj
tehnike, koji će, po pravilu, uzrokovati i brzo
tehničko i moralno zastarevanje proizvoda. To se
najbolje može videti na osnovu krive tehničkog
razvoja. Na primer, u trenutku t + t može se
napraviti znatno ekonomičniji i racionalniji proizvod
od onog koji se mogao napraviti ranije, u trenutku t,
ako se iskoriste sve tehničke i tehnološke
mogućnosti koje su, u tom trenutku, na
raspolaganju.
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.9
Grafički prikaz
krive tehničkog razvoja
Stepen
tehničkog
savršenstva
3. ČAS
1
t
2
t+t
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
Potražnja za proizvodima određenog
nivoa kvaliteta tokom vremena
Slika 4.10
Detaljna kriva razvoja
i savršenosti proizvoda
Stepen
tehničkog
savršenstva
3
Potražnja u zavisnosti
od nivoa kvaliteta
2
1
t
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Moralni vek proizvoda predstavlja vremenski period
posle kojeg primena dotičnog proizvoda ekonomski
nije opravdana i zavisi od tehničkog napredka u
oblasti iz koje je dotični proizvod. Tehničko
zastarevanje, tzv. prve vrste, nastupa u trenutku kada
je, zahvaljujući napretku tehnike, moguće napraviti
savremeniji proizvod, tehničko zastarevanje druge
vrste nastupa u trenutku kada se takav proizvod
pojavi na tržištu, a stvarno moralno zastarevanje
nastupa u trenutku kada su troškovi proizvodnje, sa
posmatranom mašinom, jednaki prosečnim
troškovima proizvodnje u zemlji (ili svetu).
3. ČAS
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.11
Grafički prikaz promene troškova proizvodnje
tokom vremena: (1) prosečni troškovi
proizvodnje, (2) troškovi proizvodnje sa
postojećom (starom) mašinom i (3) troškovi
proizvodnje sa novom savremenom mašinom
Troškovi
proizvodnje
3. ČAS
1
A
2
3
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
Uticaj životnog ciklusa na politiku proizvoda i politiku
razvoja
U zavisnosti od faze životnog ciklusa proizvoda vrši se i
planiranje proizvoda, pri čemu se pod planiranjem, u
najširem smislu reči, podrazumeva definisanje ciljeva i
predviđanje mogućih problema tokom ostvarivanja tih
ciljeva. U okviru planiranja proizvoda vrši se pronalaženje
proizvoda i definisanje načina njihovog razvoja, odnosno,
definisanje načina usavršavanja postojećih proizvoda, ili
načina njihovog povlačenja sa tržišta.
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
Politika proizvoda je integralni deo poslovne i razvojne politike.
Njen zadatak je da istražuje, organizuje, koordinira, sprovodi i
kontroliše sve aktivnosti koje su potrebne za definisanje:
- optimalne ponude proizvoda (po vrstama, asortimanu i obimu),
- naziva proizvoda,
- načina njegove prezentacije (demonstracija rada proizvoda,
tehnika nuđenja, tehnika izlaganja, prospektni i kataloški
materijal),
- načina pakovanja i distribucije,
- potrebnih uputstva (za transport, skladištenje, ugradnju,
puštanje u pogon, uhodavanje, upotrebu, nadzor, servis,
održavanje i remont proizvoda),
- uslova garancije,
- rad servisne službe,
- načina kreditiranja kupaca, itd.
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
Kvaliteta
Slika 4.12
Šematski prikaz
načina
vođenja
politike
proizvoda
Koji se
već nalaze
na tržištu
Modifikacija
Svojstva
Diferencijacija
Izgleda
Diverzifikacija
Sopstveni razvoj
Koji tek
treba da
se pojave
na tržištu
Uslužni razvoj
Kooperacija
Kupovina licence
Kupovina konkurencije
Redizajn
Dizajn
Totalni dizajn
Eliminacija
Politika
proizvoda
Restajling
Invencijom
Imitatorstvom
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.13
Grafički prikaz toka prodaje
(1) normalan tok, (2) rast prodaje i (3)
pad prodaje
Prodaja
3. ČAS
A
3
1
2
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.14
Grafički prikaz uticaja
neblagovremenog uvođenja novog
proizvoda (2) na pad prodaje
Prodaja
3. ČAS
Pad prodaje
1
2
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Slika 4.15
Grafički prikaz uticaja
prevremenog uvođenja novog
proizvoda (2) na smanjenje obima
prodaje postojećeg proizvoda (1)
3. ČAS
Nerealizovana
prodaja
Prodaja
1
2
Vreme
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
3. ČAS
Metodološko prognoziranje smene generacija proizvoda
Za službu marketinga je veoma važno da zna kada se
može očekivati smena generacije proizvoda, kako bi
blagovremeno inicirala razvoj nove generacije
proizvoda.
FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA –NOVI SAD – INDUSTRIJSKI DIZAJN
Hvala na pažnji!
3. ČAS