Transcript นิราศนรินทร์ - โรงเรียนอุดมดรุณี

กลุ่มสาระการเรียนรู ้
ภาษาไทย
โรงเรียนอุดม
ดรุณี
สุโขทัย
อาเภอเมือง จังหวัด
่
ความรู ้เพิมเติ
มประกอบการเรียน
่
เรือง
โคลงนิ ราศ
นรินทร ์
ความเป็ นมาของ
นิ ราศนรินทร ์
่ ราศนรินทร ์นี ้ นายนรินทรธิเบศร ์ (อิน)
• นิ ราศนรินทร ์เรืองนิ
้ อคราวตามเสด็
่
แต่งขึนเมื
จสมเด็จพระบวร ราชเจ ้ามหาเสนา
่
นุ ร ักษ ์เสด็จยกกองทัพหลวงไปปราบพม่าซึงยกลงมาตี
เมือง
่ ้นร ัชกาลที่ 2 ในพ.ศ. 2352 เป็ น
ถลางและเมืองชุมพร เมือต
่ ภาพ 144 บท บทแรกเป็ นร่ายสุภาพ
บทประพันธ ์โคลงสีสุ
ถึงแมน้ ายนรินทรธิเบศร ์จะเป็ นกวีทมี
ี่ ชอเสี
ื่ ยงแต่
้ อยทีสุ
่ ดและยังไม่ปรากฏ
เราทราบประวัตข
ิ องท่านผูน้ ี น้
่
หลักฐานชัดเจนว่า ได ้ประพันธ ์งานกวีนิพนธ ์อืนๆอี
ก แต่
่ งได ้ดีอย่างยอด
โคลงนิ ราศนรินทร ์นี ้ ถือว่าเป็ นนิ ราศทีแต่
่
่ ดมาให ้เรียนนี ้ ก็คงจะพอเป็ นประจักษ ์
เยียมของไทย
ทีคั
่ ให
้ ้เห็นถึงอัจฉริยภาพของกวีท่านนี ้ เฉพาะโคลงบท
พยานทีชี
่ ภาพทีถู
่ กต ้อง
ที่ 4 อาจใช ้เป็ นแบบอย่างในการแต่งโคลงสีสุ
ตรงตามข ้อบังคับใน ฉันทลักษณ์ทุกประการ
คาประพันธ ์
่ ภาพ 143 บท โดยมี
นิ ราศนรินทร ์แต่งด ้วยโคลงสีสุ
้ ้น 1 บท ผูแ้ ต่งประณี ตในการคัดสรรคาและ
ร่ายสุภาพขึนต
่
้ งมีสม
ความหมาย ร ้อยกรองเป็ นบทโคลงทีไพเราะ
ทังยั
ั ผัสอักษรแพรว
พราวตามขนบของคาโคลง อาจกล่าวได ้ว่า แทบไม่มโี คลงบทไหนเลย
่ านแล ้วไม่รู ้สึกถึงความไพเราะงดงาม อย่างไรก็ตาม ด ้วยสานวน
ทีอ่
่ าถึงยุคร ัตนโกสินทร ์ตอนต ้น จึงมีคาศัพท ์จานวนไม่นอ้ ยที่
ภาษาทีเก่
่
เข ้าใจยาก หรือเป็ นทีถกเถี
ยงกันโดยยังไม่มข
ี ้อยุต ิ
่ เป็
้ นทียกย่
่
นิ ราศเรืองนี
องกันมาก ถึงกับยกเปรียบกับวรรณคดีรน
ุ่
่ ้ สมเด็จฯ กรมพระยาดารงราชานุ
เก่าอย่างโคลงกาสรวล ในเรืองนี
ภาพยังได ้ทรงพระนิ พนธ ์คานาหนังสือนิ ราศนรินทร ์เอาไว ้ ตอนหนึ่ งมี
ข ้อความว่า “...มีผูส้ น
ั นิ ษฐานว่านายนรินทรธิเบศร ์ (อิน) แต่งเอาอย่าง
่ งในร ัชกาลสมเด็จ
หรือเลียนแบบโคลงนิ ราศกาสรวลศรีปราชญ ์ ซึงแต่
พระนารายณ์มหาราชครง้ั
่ ยบเคียงกันแล ้ว กลับเห็นว่าแต่งดีกว่าเรือง
่
กรุงศรีอยุธยา แต่เมือเที
กาสรวลศรีปราชญ ์
ตัวอย่างนิ ราศนรินทร ์
์ ศาลภพเลอหล้าลบล่มสวรรค ์
ศรีสท
ิ ธิพิ
จรรโลงโลกกว่ากว้างแผนแผ่นผ้างเมือง
เมรุ ศรีอยุธเยนทร ์แย้มฟ้า แจกแสงจ้า
เจิดจันทร ์เพียงรพิพรรณผ่องด้าว ขุน
หาญห้าวแหนบาทสระทุกข ์ราษฎร ์รอน
้ ส่ายเศิกเหลียนล่
้
เสียน
งหล้าราญราบ
หน้าเภรินเข็ญข่าวยินยอบตัว ควบค้อม
หัวไหว้ละล้าวทุกไทน้าวมาลย ์น้อมขอ
ออกอ้อมมาอ่อน ผ่อนแผ่นดินให้ผาย
้
ขยายแผ่นฟ้าให้แผ้วเลียงทแกล้
วให้กล้า
ความหมาย
่ างใหญ่
อยุธยา เป็ นเมืองทีกว้
สวยงามกว่าเมืองใดในโลก
จนชนะสวรรค ์ได้ พระมหากษัตริย ์ทรงผดุงแผ่นดินให้
กว้างขวางราวกับแผ่นดินสวรรค ์ อยุธยางามรุง่ เรืองใน
ท้องฟ้า ส่องแสงสว่างจ้ากว่าแสงจันทร ์ และสว่างราว
่ องโลก พระมหากษัตริย ์ทรงมีแม่ทพ
แสงอาทิตย ์ทีส่
ั ผู ้
กล้าหาญทรงขจัดความทุกข ์ของชาวเมือง และทรง
่ อทาให้แผ่นดินอืน
่
ปราบศ ัตรูได้ราบคาบ พระเดชทีร่ าลื
้ พระองค ์ทรง
เกรงกลัว พาก ันนอบน้อมเป็ นเมืองขึน
ขยายอาณาจักรไปกว้างขวาง ทรงบารุงทหารให้กล้า
้
แข็ง และทรงชีทางประเสริ
ฐให้แก่ประชาชนของ
่
พระองค ์ ด้วยพระเดชานุ ภาพแพระบารมีทเลื
ี่ องลื
อ และ
่
่ ร ับการยก
พระมหากษัตริย ์ทีทรงมี
พระเกียรติยศทีได้
่ องลื
่
ย่องไปถึงสวรรค ์ และมีทศพิธราชธรรมทีเลื
อ
อยุธยายศล่มแล้ว
ลอย
วรรค ์ ลงฤา
สิงหาสน์ปรางค ์ร ัตน์บรร เจิดหล้า
บุญเพรงพระหากสรรค ์
ศาสน์
ง เรืองแฮ
บังอบายเบิกฟ้า
ฝึ กฟื ้ นใจ
มือง
ความหมาย
่ นว่ารุง่ เรืองนัน
้
กรุงศรีอยุธยาล่มแล้ว ทีเห็
ได้ลอยลงจากสวรรค ์แล้วหรือ..ปราสาทราช
่
วังทีงดงาม
ตระการอยู ่บนแผ่นดิน บุญที่
พระองค ์ได้สร ้างไว้พระองค ์ได้ทานุ บารุง
ศาสนาให้รุง่ เรือง ได้ปิดบังทางแห่งความล่ม
่
จม ทรงให้ราษฎรตืนจากความหลงในการ
บาปต่างๆ
.เรืองเรืองไตรร ัตน์พน
้
พันแสง
่
รินรสพระธรรมแสดง
คาเช้
า
เจดีย ์ระดะแซง
เสียดยอด
่
ยลยิงแสงแก้
วเก้า
แก่นหล้า
หลากสวรรค ์
ความหมาย
ความรุง่ เรืองของพระ
่ ง่ เรืองยิงกว่
่ าแสงอาทิตย ์ มี
ร ัตนตร ัย ซึงรุ
่ ้า เจดีย ์ทีเรี
่ ยงราย
การแสดงธรรมทุกคาเช
่ าแสงจากแก ้ว
สูงเสียดกัน มองดูงดงามยิงกว่
เก ้าประการ เป็ นหลักของแผ่นดินและ
สวรรค ์
้
โบสถ ์ระเบียงมรฑปพืน
ธรรมาสน์ศาลาลาน
หอไตรระฆังขาน
ไขประทีปโคมแก้ว
เฟื อนจันทร ์
ไพหาร
พระแผ้ว
่
ภายคา
่ ้า
กาฟ
้
ทังโบสถ
์ระเบียง
มณฑปและวิหาร ธรรมาสน์ ศาลา
ลาน หอไตร เสียงระฆังตอนคา่ แสงจาก
่ ้องฟ้ า ทาให ้แสงจันทร ์
โคมสว่างไปทัวท
สว่างน้อยลง
ความหมาย
โฉมควรจักฝากฟ้า
ฤาดิน ดี
ฤา
เกรงเทพไท้ธรณิ นทร ์
ลอบกลา้
่
ฝากลมเลือนโฉมบิ
น
บน
เล่า นะแม่
ลมจะชายช ักชา้
ชอก
้ ยมสงวน
เนื อเรี
ความหมาย
จะฝากน้องกับฟ้า
หรือดินดี ถ้าฝากฟ้าก็ไม่ไว้ใจ
เทวดา ฝากกับลม ลมก็จะทาให้น้องบอบ
ชา้
่ โคลงนิ ราศนรินทร ์
แบบฝึ กหัดเรือง
. นายนรินทร ์ธิเบศร ์ (อิน) เป็ นกวีในร ัชกาลใด
ก. ๑ ข. ๒ค. ๓ ง. ๔
่ นเรืองด้
่
๒. โคลงนิ ราศนรินทร ์ เริมต้
วยบท
ใด
ก. พรรณนาการเดินทาง
ข.
พรรณนาการจากนาง
ค. สดุดพ
ี ระมหากษัตริย ์
ง. ชม
บ้านเมือง
สวัสดี