Transcript Slide 1

Türkiye'deki Okullarda Mükemmelliği
Artırmak
Dünya Bankası
Haziran 2012
1
2
İçerik
1.
Genel Bakış
2.
Eğitim Sektörü Performansı (PISA 2003–2009)
3.
Türkiye'deki Okullarda Mükemmelliği Artırmaya Yönelik
Politikalar
4.

Polika 1: Daha Erken Yaşta Okula Başlamayı Teşvik Etmek

Politika 2: Öğretim Yöntemlerini Geliştirmek
Tartışma Konusu: Ek Ortak Analitik Çalışma
1. Genel Bakış
3
4
Genel Bakış (1)



Türkiye'nin gelişmişlik düzeyi göz önüne alındığında
PISA'daki performansı yüksektir.
Türkiye, ortaöğretime katılımın sürekli artmasıyla beraber,
2003'ten beri hem öğrenci performanslarının artması hem de
sonuçlardaki eşitsizliğin azalması bakımından, kayda değer
gelişmeler göstermiştir.
Macaristan, Bulgaristan ve Polonya ile kıyaslandığında,
Türkiye'nin eğitim sistemi daha etkili görünmektedir; yani
Eğitim'e harcanan her TL için, Türkiye PISA sonuçlarındaki
gelişme bakımından, bu ülkelerden daha yüksek kazanımlar
elde edebilmektedir.
5
Genel Bakış (2)

Bu başarılar kısmen ülkenin son 10 yılda uyguladığı politikalar
sayesindedir; bunların tam etkisi ancak,



Reformlar okullarda tam anlamıyla uygulandığında;
Becerileri yüksek öğrenciler emek piyasasına dahil olduğunda ve
Ekonomi, emek gücüne yeni katılan yetenekleri kullanan,
gelişmiş/uygulamalı yeni teknolojilerle harekete geçtiğinde
anlaşılacaktır.

Ayrıca sonuçlar şunu göstermektedir ki vatandaşların
sosyoekonomik durumlarının iyileşmesi, PISA puanlarının
artmasına katkıda bulunan önemli bir faktördür. Dolayısıyla
Türkiye'deki refah düzeyi arttıkça, PISA sonuçları zamanla
daha da iyileşecektir.
6
Genel Bakış (3)

Ama birtakım zorluklar hâlâ mevcuttur:



Bir PISA analizine göre tüm insanların öğrenimini
geliştirmeye katkıda bulunacak temel fırsat alanları
şunlardır:



Türkiye'nin performansı OECD ortalamasının hâlâ 1 yıl gerisindedir.
Her ne kadar azalmış olsa da, fırsat eşitsizliği büyük oranda hâlâ
mevcuttur.
Öğrencileri daha erken yaşta okula kaydettirmek (PISA'da 25 puanlık bir
artış beklenir)
Daha iyi öğretim (PISA'da 25 puanlık bir artış beklenir)
Tahminlere göre, PISA'da 50 puanlık bir artış, GSYİH
kalkınma hızında 1 puanlık bir artışa tekabül etmektedir,
ve bu durumun etkisi 40/50 yıl sürmektedir.
2. Eğitim Sektörü Performansı (PISA
2003–2009)
7
Ekonomik gelişmişlik düzeyi göz önüne alındığında, eğitim
kalitesi beklenenden çok daha yüksektir.
Bu koşullar hesaba katıldığındaysa,
Türkiye'nin başarısı daha da
etkileyicidir, zira puanı ortalamanın 75
puan üzerindedir.
300
KGZ
8
8
JOR
PER
150
100
LUX
JOR
TTO
PAN
9
10
per capita GDP (2005 PPP), log scale
11
KOR
SGP
JPN
POL
HUN PRT
FRA
ESPFIN
NLD
IRL
CZE ITA BEL
CHE
COL
LVA
HRV
CHL EST
AUS USA
GRC DEU
SVK
TUN BRA
ISR GBR
CAN
SWE
DNK
URY
RUS
LTU
NOR
AUT
SVN
PER
ALB
BGR
ROU
TTO
ISL
ARE
SRB
PAN
KAZ
MNE
MEX
THA
IDN
0
SRB CHL
BGR
URY
ROU
MEX
MNE
COLBRA
KAZ
TUN
ALB AZE
TUR
50
SGP
KOR FIN
JPNCAN
AUS
NLD
CHE
EST
DEU
BEL
POL
ISL
GBR
NOR
SVN FRA
DNK
IRLUSA
HUN
SWE
PRT
CZE ITA
SVK
LVA
ESP AUT
LTU
HRV
GRC
RUS
ISR
ARE
TUR
THA
Average PISA scores, 2009
AZE
-50
IDN
Average PISA scores, 2009
-100
PISA 2009 mean scores, averaged across 3 disciplines
400
500
600
Sosyoekonomik koşullar hesaba
katılmadığında, Türkiye'nin puanları
ortalamanın 20 puan üzerindedir.
KGZ
8
9
10
per capita GDP (2005 PPP), log scale
11
LUX
2003-2009 arasında PISA puanları bütün alanlarda çok büyük
bir artış göstermiştir: Kaydedilen ilerleme yaklaşık bir yarı
öğretim yılını temsil etmektedir.
470
464
460
23 puan
 1 yarı
yıl
450
454
20 puan
 1 yarı
yıl
445
441
22 puan
 1 yarı
yıl
440
434
2003
2009
430
423
420
410
400
Reading
9
Math
Science
1
0
Aynı zamanda da eşitsizlikler büyük ölçüde azalmıştır!
105
Sta nda rd de via tion in s c ore
100
95
90
2003
2009
85
80
75
70
Rea d
Math
S cience
PISA puanlarındaki artışlar çok büyük ölçüde, düşük ve orta
başarı düzeyi yakalayanlardan kaynaklanmıştır…
En düşük başarı düzeyi
yakalayanlardaki büyük
gelişim
40%
36%
2003
Share of 15 year old by proficiency level
35%
2009
33% 34%
29%
30%
En iyi başarı düzeyi
yakalayanlardaki büyük
gelişim
24%
25%
21%
20%
15%
Üstün başarı elde
edenlerin sayısında
azalma, OECD
ortalamasının 125 puan
(3 yıl) üzerindekiler
12%
10%
7%
5%
3%
1%
1%
0%
0%
1
2
3
4
5
Proficiency level
İşlevsel açıdan okuryazar olmayanlar
11
OECD ortalamasının 50
puan (1 yıl) üzerindeki
öğrenciler
6
1
2
Öğrencilerin yüzde 90'ından fazlası PISA puanlarında
(büyük) artışlar elde etmiştir.
En yoksul ve en zengin öğrenciler arasındaki PISA
sonuçlarında görülen farklar azalmıştır, AMA hâlâ aralarında
önemli bir fark vardır.
Average score (all disciplines) by quintile
550
500
450
2003
2009
400
350
300
1
13
2
3
Quintiles of socio-economic index
4
5
1
4
Türkiye, PISA puanı bakımından Macaristan ile Polonya'nın
40-50 puan gerisindedir...
520
500
480
464
454
460
B ulgaria
Turkey
Hungary
P oland
445
440
420
400
380
Rea ding
Math
S cience
Sosyoekonomik faktörler hesaba katıldığında, Türkiye'nin eğitim
sistemi Polonya ve Macaristan'a kıyasla daha etkili
görünmektedir.
150
Country system
efficiency gap
Returns: Teacher
related
100
Score gap in reading
Returns: Gender
Returns:
Socioeconomic and
wealth
Returns: Grade
50
Factors: Students'
strategies
0
vs. Hungary vs. Poland vs. Bulgaria
-50
Factors: Teacher
practices
Factors:
Socioeconomic and
wealth
Factors: Grade
Raw performance gap
-100
15
Farkın yüzde 15-30'luk kısmı,
puanlandırma yapısından
kaynaklanmaktadır.
Türkiye okullarda, daha az etkili öğrenim
yöntemleri kullanmaktadır ki bu da niçin
yüzde 10-20'lik bir fark olduğunu açıklar.
Türkiye ile Macaristan ya da Polonya
arasında, sosyoekonomik faktörler
bakımından büyük bir fark bulunmaktadır
ve bunun da etkileri büyüktür.
Ama öğretmenlerce bildirilen
uygulamalar (disiplin, öğrencilerle
ilişkiler, okumanın teşviki, ders yapısı)
Türkiye'de daha iyidir.
Gözlemlenebilir bütün faktörler hesaba
katıldığında, Türkiye'deki sistem çok
daha etkili görünmektedir.
3. Türkiye'de Okullarda Mükemmelliği
Artırmaya Yönelik Politikalar
16
Politika 1: Okullara Daha Erken Yaşta Başlamayı
Teşvik Etmek
17
1
8
Okula daha erken yaşta kaydolunması daha iyi
sonuçlara yol açabilir.

Okulöncesi/Erken Çocukluk Eğitimini (EÇE) hızla
yaygınlaştırmak
Eğer çocukların yüzde 100'ü bir yıllık okulöncesi/anaokulu eğitimi
alırsa, PISA'da 15 puanlık bir artış olur.

Birinci sınıfa başlama yaşını düşürmek


Türkiye'de, ilkokula bir yıl geç başlayanların okuma alanındaki
PISA sonuçları 14 puan düşüktür.
Türkiye'de ortalama okula başlama yaşı 6.8'dir. Bu yaşı 6'ya çeken
politikalar, okuma, matematik ve fen dersleri alanlarındaki PISA
sonuçlarında 10 puanlık bir artış sağlayabilir.
1
9
Kaliteli EÇE'ye erişimi iyileştirmeye yönelik politika
alternatifleri (“Türkiye'de Erken Çocukluk Eğitimi”ne dair DB
Raporu, 2012)

Hedefli para yardımları aracılığıyla, en fakir yüzde 40 dilimindeki
hanelere hedefli mali destek sağlamak (örn. ŞNT).

Geri kalmış ve okula kaydolanların sayısının düşük olduğu illere
hedefli destek sağlamak.

Okulöncesi eğitim standartlarını sıkı sıkıya takip
değerlendirerek ve tatbik ederek kaliteyi artırmak:
 Okul içi ve dışı değerlendirmeleri kullanarak.
 Öğrencilerin
okula hazır olup olmadıklarını
örneklemlerde test ederek.
ederek,
rastgele
Politika 2: Öğretim Yöntemlerini İyileştirmek
20
2
1
Öğretmen pratikleri Türkiye'de önemli bir rol
oynamaktadır.
Öğretmenler, etkili öğrenim stratejileri konusunda öğrencilerin bilgi edinmesini
teşvik etmekte çok önemli bir role sahiptir. Bu stratejiler öğrencilerin
bilgiyi anlamasına, hatırlamasına ve özetlemesine katkıda bulunur ki
böylece öğrenciler;
- Farklı bilgi kaynakları arasında bağ kurabilir ve kararları gerekçelendirmek amacıyla
olgulardan faydalanabilir,
- Alışılmadık durumlarda gelişkin fikirler yürütebilir,
- Karmaşık fikirleri etkin bir şekilde iletebilir


Türkiye'de, bu “öğrenim teknikleri”nde OECD ölçütlerindeki standart
sapmada yaklaşık bir birimlik artış, okumada 25, matematik ve fen
derslerindeyse 27 puanlık bir ortalama PISA puanı artışı sağlayacaktır.
Eğer Türkiye'deki bütün öğrenciler, bu öğrenim teknikleri konusunda en
azından ortalama OECD bilgisine sahip olsaydı, işlevsel bakımdan okur
yazar olmayanların oranı yüzde 24.5'ten yüzde 19'a, yani neredeyse
ortalama OECD oranına düşerdi.
2
2
Öğretmen pratikleri Türkiye'de önemli bir rol
oynamaktadır.
PISA'da, öğretmen pratikleri şu kriterlere göre değerlendirilir:





Disiplin ortamı
Öğretmen-öğrenci ilişkilerinin kalitesi
Okuma uğraşının uyarılması
Bu öğretim pratiklerindeki standart sapmada bir birimlik artış,
okuma, matematik ve fen derslerindeki PISA puanlarında
yaklaşık 11 puanlık artış sağlayabilir.
Teşekkür ederiz
Naveed Hassan Naqvi ([email protected])
23