Transcript Beton Kullan*c*lar* *çin TS 13515*deki de*i*iklikler

Beton Kullanıcıları İçin
TS 13515 ile beton standardındaki
değişiklikler
Dr. Tümer Akakın
TS 13515 neden gerekli idi
• EN 206 harmonize bir standard değildir. Bu
nedenle üzerinde uzlaşılmış genel konuları
içerir. Daha detay uygulamalar hatta bu
standardda yazılanlar dışındaki uygulamalar
ülkelerin ulusal eklerinde yer verilmiştir. Bu
standard genel olarak Alman Standardı DIN
1045-2 göz önüne alınarak hazırlanmıştır.
Genel olarak yapılan değişiklikler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kapsa (Su geçiren, RPB, SIFCON, ısıl işlem vb)
Beton Sınıfları (çevresel etki sınıfları)
Lifler eklenmiştir
Mineral katkılar
Beton sıcaklığı sınır değeri
Kütle betonu
Su altı beton dökümü
Yüksek dayanımlı beton için ek şartlar
Su geçirimliliğe karşı direnç
Basınç dayanımı 28 günden farklı tanımlanabilmekte
2/28 dayanım oranı
120 dakika karıştırma süresi ve katkı ekleme
Uygunluk değerlendirme
Kapsam
• Su geçiren beton,
• Agrega en büyük tane büyüklüğü 4 mm den
küçük olan betonlar
• Isıl işlem uygulanmış yüksek dayanımlı beton,
• Reaktif pudra beton (RPC) ve bulamaç halde
filtre edilmiş lifle güçlendirilmiş beton
(SIFCON) gibi özel imalat teknikli yüksek
performanslı lifli kompozit betonlar.
Sınıflandırma
• Çevresel Etki Sınıfları
– XO sadece donatılı olmayan betonlarda
kullanılabilecek
– Aşınma sınıfları eklenmiştir
– Alkali agrega reaktivitesi sınıfları
Liflerin Kullanımı
• TS EN 14889-1’de yer alan Sistem 1’e göre
belgelendirilmiş olan çelik lifler kullanılabilir.
Beton içerisinde homojen olarak dağılacağı
belirlenen demet halinde (yapışık halde) veya
harman lifler kullanılabilir.
• TS EN 14889-2 ‘ye uygun polimer lifler karşılıklı
mutabakat sağlanması şartıyla kullanılabilir.
• Ancak performans şartları bulunmamaktadır
Mineral katkılar
•
•
•
•
Uçucu Kül
Silis Dumanı
Yüksek Fırın Cürufu
Tras
Uçucu Kül Ve Silis Dumanı Kullanımı
• CEM I dışı çimentolarla birlikte kullanım
• Silis dumanı ile birlikte kullanım
Yüksek Fırın Cürufu Kullanımı
• K eşdeğerlik tanımı
• Farklı çimentolar ile birlikte kullanımı
Tras Kullanımı
• K eşdeğerlik katsayısı
• Farklı çimentolarla kullanımı
Ek klorür içeriği sınırlaması
• CEM III dışında bir çimento ile yapılmış beton için:
• - Korozyona dayanıklı kaldırma (tutma) parçaları hariç,
çelik donatı ve diğer gömülü metal ihtiva etmeyen
• beton için kütlece % 0,15
• - Çelik donatı ve diğer gömülü metal ihtiva eden beton
için kütlece % 0,04
• - Çelik öngerilme donatısı ihtiva eden beton için ise %
0,02’nin altında olmalıdır.
• CEM III ile yapılan betonlar için:
• - Beton yapıların tümü için agregaların klorür içeriği
kütlece % 0,10’in altında olmalıdır.
Beton Sıcaklığı
• TS 11222 – 32 C
• TS EN 206 Limit yok
• TS 13515 35C (herhangi bir tedbir yok ise)
Tedbir alınmış ise aşılabilir.
Kütle betonu
• Yerleştirilmiş betonun sıcaklığı hiçbir durumda 70
°C’un üzerinde olmamalı,
• Bağlayıcı malzemenin hidratasyon ısısı 7 günde en
fazla 60 Cal/g ve 28 günde en fazla 70 Cal/g olacak
şekilde, düşük hidratasyon ısılı çimento veya
çimento ile birlikte uygun mineral katkı kullanılmalı,
• Beton tasarımında, kullanılacak çimento dozajı
gerekli en az miktar olacak şekilde belirlenmeli,
• Betonun ulaştığı en yüksek sıcaklık değeri ile en
düşük sıcaklık değeri arasındaki farkın hiçbir
durumda 20 °C’u aşmaması için gerekli tedbirler
alınmalı,
Su Altında Beton Dökümü
• Yük taşıyıcı elemanların imalatı için su altında dökülecek beton
kohezif ve yumuşak kıvamda olmalıdır.
• Su/çimento oranı 0,60’dan daha fazla olmamalı
• Çimento dozajı 350 kg/m3 den daha az olmamalıdır.
Kül Kullanıldığında
• Çimento ve uçucu kül toplam dozajı (c+f) 350 kg/m3’ten daha az
olmamalıdır.
• (su/çimento)eş = s / (c + 0,7f) bağıntısı ile hesaplandığında 0,60dan
az olmalıdır.
• Beton, yerleştirilme esnasında, sıkıştırılmadan bile birbirinden
ayrışmayan yoğun bir kütle şeklinde akarak yerleşebilmelidir.
Betonun çok ince malzeme içeriği sınır değeri aşabilir.
Su geçirgenliğine direnç
• 40 cm’den daha fazla kalınlıktaki elemanlar için
su/çimento oranı ≤ 0,70 olmalıdır.
• 40 cm ve daha az kalınlıktaki elemanlar için
su/çimento oranı ≤ 0,60 ve en az çimento dozajı
280 kg/m3
• Beton sınıfı en az C25/30 olmalıdır.
• Basınçlı su işleme derinliği en fazla 50 mm
olmalıdır. Zararlı kimyasal etkileri olan suya maruz
kalacak beton yapılarda ise bu değer en fazla 30
mm olarak uygulanmalıdır.
Donma çözülmeye karşı direnç
• Hava boşluk faktörü deneyi
Tasarlanmış betonun tasarımı
• Basınç dayanım sınıfı (28 günlükten farklı bir
yaşta deneye tabi tutuldu ise, numunenin
deney esnasındaki yaşı);
İmalatçı tarafından verilecek bilgiler
• Belirli uygulamalarda basınç dayanımının 28
günden daha ileri bir tarihte belirlenmesi
durumunda, kür süresini belirlemek için
aşağıdaki yollardan biri takip edilir.
• İki günlük ortalama basınç dayanımının oranı
İrsaliye fişi
• Akıcı beton için, şantiyede kimyasal katkı ilave
edildiğinde,
• sevk ve teslim belgesinde el yazısı ile aşağıdaki
bilgi ilave edilmelidir;
• - İlave etme zamanı,
• - İlave edilen kimyasal katkı miktarı,
• - Kimyasal katkının ilave edilmesinden önce
mikserde kalan tahmini beton miktarı.
• - Basınç dayanım sınıfı (28 günlükten farklı bir yaşta
deneye tabi tutuldu ise, numunenin deney
• esnasındaki yaşı),
• Çizelge 10’da belirtilen klorür içeriği sınıfı yerine, beton
tipi (örneğin donatısız beton, donatılı beton,
öngerilmeli beton) verilebilir.
• - Çimentonun tipi ve dayanım sınıfı,
• - Mineral ve kimyasal katkının tipi,
• - Betonun sertleşme özellikleri
• - Çizelge 1’de verilen rutubet sınıfı,
• - Kullanılan herhangi bir lifin tipi ve miktarı
Taşıma süresi
• Karıştırma donanımı olan araçlarla veya
transmikserlerle betonun boşaltma işlemi,
çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120
dakika sonunda tamamlanmalıdır.
Uygunluk değerlendirme
• Üretime durmuş betonda tekrar başlangıç
üretimine dönüş
• Yüksek dayanımlı betonlarda numune alma
sıklığında artış
• Yüksek dayanımlı betonda sürekli üretim ve
başlangıç üretiminde uygunluk
değerlendirmesinde farklılık
• Normal dayanımlı betonda standard sapmada
sınırlama getirme
İmalatın Uygun Olmaması Durumunda
Yapılacaklar
• TS EN 13791’de tarif edilen geri sıçramalı çekiç
yöntemi yapıda uygulanabilir.
• Geri sıçramalı çekiç deneyinden elde edilen
beton dayanım değerlerinin tarif edilen beton
sınıfı için yeterli olmaması durumunda, beton
dayanımı bir kez de TS EN 13791’de belirtilen
karot numune alınması yoluyla
değerlendirilmelidir. Alınacak karot numune sayısı
beton yapının büyüklüğüne bağlı olarak
belirlenmelidir.
EK F Tablosundaki değişiklikler