Transcript دانلود
عوامل بیماریزا
-1تقسیم بندی عوامل بیماریزا را شرح دهد.
-2عوامل محیط را به تفکیک نام ببرد.
-3عوامل میزبان را نام ببرد.
-4عوامل شخص و اهمیت هر کدام را به تفکیک
بیان کند.
4/13/2015
1
دکتر معتمد
•
•
•
•
2
بطور کلی در پزشکی,انسان میزبان است وبه سایر موجودات
از نظر ارتباط با انسان اهمیت می دهیم.
اما در اپیدمیولوژی نگرش اکولوژیک مهم است.
اکولوژی:مطالعه ارتباطات موجودات با یکدیگر و با سایر
جنبه های محیط
نگرش اکولوژیک:وقوع بیماری را تنها نمی توان به یک عامل
مرتبط دانست,بلکه وجود بیش از یک عامل برای ایجاد
بیماری الزم است=.سبب شناس ی چند عاملی یا چند علتی
Multifactorial Etiology, Multiple
Causation
دکتر معتمد
4/13/2015
• اگر حضور یک عامل برای بروز بیماری ضروری باشد=عامل
بیماریزا= Agent
• عوامل بیماریزا :بیولوژیک(زیستی),فیزیکی-شیمیایی,اجتماعی
• نگرش اکولوژیک Agent:در ایجاد بیماری الزم ولی ناکافی
است.چون برای بروز بیماری شرایط مناسبی باید در محیط و
میزبان باشد.
3
دکتر معتمد
4/13/2015
عوامل بیماریزا
• -1عوامل میزبان(داخلی-ذاتی )intrinsic-بر آمادگی شخص
در مقابل بیماری اثر می گذارند.
• -2عوامل محیط(خارجی):روی چگونگی تماس شخص با عامل
بیماریزا اثر می گذارند.
• بروز یا عدم بروز بیماری به اثرات متقابل عوامل داخلی و
خارجی مربوط است.
4
دکتر معتمد
4/13/2015
عوامل میزبان
• حالت میزبان =ارث +محیط
• مثال-1:گروههای خونی ABO
=Aسرطان معده =O,زخم اثني عشر
-2تماسهای محیطی که فرد در گذشته داشته است=مصونیت
اختصاص ی(واکسن یا ابتالء طبیعی)مثال سرخک و آبله مرغان
-3شخصیت:تمایز جنبه های داخلی و خارجی آن مشکل است.
رابطه شخصیت با ظهور بیماری A:تهاجمی,رقابت جو,جاه طلب,ناآراماثر شخصیت در تمایل به مراجعه به پزشک و یا رعایت توصیه های پزشک (اثر برسیر بیماری)
-4طبقه بندی اجتماعی:شدیدا تحت تاثیر محیط است.طبقات مختلف ,طرز
زندگی و تجارب متفاوت.توزیع بیماریها متفاوت است.
5
دکتر معتمد
4/13/2015
مهمترین عوامل میزبان(شخص)
•
•
•
•
•
•
6
سن
جنس
طبقه اجتماعی
شغل
نژاد و قومیت
وضعیت تاهل
دکتر معتمد
4/13/2015
عوامل زیستی
• عوامل عفونی بیماریزا
• مخازن عفونت(انسان,حیوان,خاک)
• ناقلین(مگس,پشه)
• گیاهان و حیوانات
7
دکتر معتمد
4/13/2015
•
•
•
•
•
•
8
عوامل اجتماعی
بر سطح فنی مراقبتهای پزشکی ,نظام عرضه خدمات و کنترل عوامل
خطرناک محیط که بر سالمتی موثرند تاثیر می گذارد.
عادات اجتماعی
میزان پذیرش افکار نو در عموم مردم(مقاومت مردم در پذیرفتن مسائل
بهداشتی جدید=کمر بندایمنی)
درجه تلفیق فرد در جامعه,هر چقدر بیشتر باشد حفاظت در برابر
بیماری بیشتر است.
پس از داغدیدگی خودکش ی و مراجعه به روانپزشک بیشتر است.
HTN,CADدر کسانی که در معرض فرهنگهای گوناگون قرار
گرفته اند بیشتر است.
دکتر معتمد
4/13/2015
عوامل فیزیکی-شیمیایی
• گرما,نور,هوا,آب,تشعشع,جاذبه,فشار هوا و انواع مواد
شیمیایی
9
دکتر معتمد
4/13/2015
سن
• مهمترین شاخص مربوط به شخص
• تقریبا در تمام بیماریها میزانهای مرگ و ابتال با آن مرتبط
است.منحنی میزانهای مرگ بر حسب سن در کلیه گروههای
جنس ی و نژادی J Shapeاست.
• افزایش بیماریهای مزمن با افزایش سن
10
دکتر معتمد
4/13/2015
جنس
• تفاوت میزانهای مرگ (مردان)و ابتال(زنان) بین دو جنس
• ارث,محیط,هورمونها,الگوهای رفتاری
• افسردگی,خود کش ی
11
دکتر معتمد
4/13/2015
نژاد و قومیت
•
•
•
•
12
فراوانی و شدت بیماریها در نژادهای مختلف متفاوت است.
کمک به شناخت مشکالت بهداشتی(مسائل ارثی,تماس با
محیط,شیوه زندگی,وسعت و کیفیت مراقبتهای پزشکی)
تفاوت میزانهای بیماری بین مهاجرین و آنها که مهاجرت نکرده
اند.
مثال:سرطان معده در ژاپنPima Indian ,
دکتر معتمد
4/13/2015
طبقه اجتماعی
• شغل,درآمد,تحصیالت
• استفاده ازخدمات درمانی و پیشگیری
• دسترس ی به خدمات درمانی برای بیماریهای
روانی()%1,%4,%19
13
دکتر معتمد
4/13/2015
شغل
• شرایط نامطلوب فیزیکی,موادشیمیایی,سروصدا,سوانح و
حوادث,فعالیت بدنی,فشار روانی کار()HTN,GU,DM
• سیلیس آزاد=pulmonary fibrosis
• پنبه نسوز=مزوتلیوما
• آنیلین=سرطان مثانه
14
دکتر معتمد
4/13/2015
وضعیت تاهل
•
•
•
•
15
مرگ و میر در کل بیماریها و میزان مرگ اختصاص ی در بسیاری
از بیماریها :
مطلقه >بیوه>مجرد>متاهل
حمایت روانی وفیزیکی همسر
قویتر بودن وضع فیزیکی و عاطفی آنها که تن به ازدواج می
دهند.
دکتر معتمد
4/13/2015
• رتبه تولد:بچه های اول
• سن ازدواج
• بعد خانوار
16
دکتر معتمد
4/13/2015