Transcript تأثیر ویژگی تسهیم اطلاعات بر میزان تعهّد ذینفعان زنجیره تأمین

‫تأثیر ویژگی تسهیم اطالعات بر میزان ّ‬
‫تعهد ذینفعان‬
‫ُ‬
‫زنجیره تأمین سازمانهای هلدینگ‬
‫(مطالعه مورد‪ :‬شرکت ایران خودرو)‬
‫‪IMPACT FEATURES INFORMATION SHARING ON HOLDING COMPANIES SUPPLY‬‬
‫‪CHAIN BENEFICIARIES COMMITMENT‬‬
‫)‪(CASE STUDY: IRAN KHODRO INDUSTRIAL GROUP‬‬
‫نویسنده و ارایه کننده‪ :‬فرانک تبریزی‬
‫دانشجوی کارشناس ی ارشد مدیریت بازرگانی‪-‬گرایش بازاریابی‬
‫دانشگاه آزاد اسالمی (واحد علوم و تحقیقات)‬
‫رئیس فروش و بازاریابی هولدینگ صنایع تجهیزات نفت‬
‫‪1‬‬
‫‪[email protected]‬‬
‫‪[email protected]‬‬
‫چکیده‪:‬‬
‫در این مقاله به بررس ی سنجش و اندازه گیری رابطه بین تسهیم‬
‫اطالعات با اعتماد در زنجیره تأمین سازمانهای هلدینگ پرداخته‬
‫شده است‪ .‬نتایج تحقیق انجام شده بیانگر این مطلب است که‬
‫تسهیم اطالعات بر ایجاد اعتماد اعضا و ذینفعان زنجیره تأمین‬
‫سازمانهای هلدینگ اثر دارد و این اعتماد موجب ّ‬
‫تعهد بین ذینفعان‬
‫زنجیره تأمین می شود‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫مقدمه‪:‬‬
‫طی یک دهه گذشته تعداد زیادی از سازمانها بویژه سازمانهای هلدینگ با‬
‫لزوم کاهش سریع هزینه ها‪ ،‬همراه با بهبود کیفیت و حفظ انعطاف‬
‫پذیری در پاسخگویی به نیاز بازار مواجه شده اند‪ .‬گردش مناسب و‬
‫ّ‬
‫انتقال صحیح اطالعات باعث می شود تا فرآیندها مؤثرتر و کاراتر‬
‫گشته و مدیریت آنها آسان تر گردد‪.‬‬
‫‪‬هدف این مقاله فراهم کردن درکی روشن از چگونگی سودمندی تسهیم‬
‫اطالعات درون سازمانی و نقش آن در توسعه اعتماد و ّ‬
‫تعهد است‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫مفهوم سازمان هلدینگ‪:‬‬
‫‪‬به طور کلی سازمان هلدینگ شامل گروهی از شرکت ها می باشد که‬
‫در آنها یک شرکت مالکیت و اداره یا فقط اداره کلیه شرکت ها را به‬
‫عهده دارد‪.‬‬
‫مفهوم زنجیره تأمین‪:‬‬
‫‪‬زنجیره تأمین یک فرآیند یکپارچه است که در آن تعدادی از شرکت‬
‫های تجاری (شامل تأمین کنندگان‪ ،‬تولید کنندگان‪ ،‬توزیع کنندگان و‬
‫خرده فروشان) برای تبدیل مواد خام به محصوالت تمام شده و‬
‫تحویل این محصوالت به خرده فروشان یا مشتریان کار می کنند‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫سابقه تحقیقات و مطالعات انجام شده‪:‬‬
‫بحث مدیریت زنجیره تأمین به صورت جدی از اوایل سال ‪ 1980‬میالدی‬
‫مورد مطالعه قرار گرفت‪ .‬در سالهای اخیر در سراسر دنیا و نیز در کشور‬
‫ایران تحقیقات بسیاری در مورد زنجیره تأمین انجام گرفته که در این‬
‫مقاله از مدل چن و همکارانش استفاده شده است‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫مفهوم مدیریت زنجیره تأمین )‪(SCM‬‬
‫‪‬مدیریت زنجیره تأمین شامل یکپارچه سازی ّ‬
‫فعالیتهای زنجیره تأمین و‬
‫نیز جریانهای اطالعاتی مرتبط با آنها از طریق بهبود در روابط زنجیره‬
‫تأمین برای دستیابی به مزیت رقابتی قابل اتکا می باشد‪ .‬هدف‬
‫مدیریت زنجیره تأمین تبادل اطالعات‪ ،‬کاهش تعداد تأمین کننده‬
‫برای سازندگان و نیز ّ‬
‫فعال سازی منابع مدیریتی در جهت توسعه روابط‬
‫بلند مدت و با اهمیتی است که از ابتدا بر اساس اعتماد اعضاء شکل‬
‫می گیرد‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫اعتماد‪:‬‬
‫‪‬اعتماد به عنوان رضایت مربوط به ذینفعان تعریف شده است و بر‬
‫این عقیده است که طرفین نمی توانند با رفتار فرصت طلبانه مخالف‬
‫باشند‪.‬‬
‫تعهد‪:‬‬
‫‪‬برای توسعه رابطه پایدار خصوصا در سازمانهای هلدینگ‪ّ ،‬‬
‫تعهد و‬
‫ّ‬
‫اعمال مشترک طرفین معامله‪ ،‬نیازمند حمایت از تعامل مجدد است‪.‬‬
‫که در نمودار زیر قابل مشاهده است‪:‬‬
‫تعهد‬
‫‪7‬‬
‫اعتماد‬
‫تسهیم‬
‫اطالعات‬
‫تسهیم اطالعات‪:‬‬
‫تسهیم اطالعات به توانایی شرکت جهت تسهیم دانش با شرکای زنجیره‬
‫تأمین به شیوه ای اثربخش و کارا اشاره دارد‪ .‬این اطالعات باید از‬
‫ّ‬
‫منبع موثق به طور مناسبی انتقال داده شود‪ .‬تسهیم اطالعات‬
‫اثربخش به عنوان یکی از اساس ی ترین توانایهای فرآیند زنجیره تأمین‬
‫به شمار می رود‪ .‬تسهیم اطالعات در ایجاد فرآیند اعتماد حیاتی است‬
‫و مکانیزم حل تعارض را بهبود می بخشد‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫اتحاد استراتژیک‪:‬‬
‫مدیریت زنجیره تأمین وظیفه یکپارچه سازی واحدهای سازمانی را در طول‬
‫زنجیره و هماهنگ سازی جریان های مواد‪ ،‬اطالعات و مالی را به منظور‬
‫برآوردن تقاضای مشتری نهایی و با هدف بهبود رقابت پذیری تأمین دارا‬
‫می باشد ‪ .‬مدیریت زنجیره تأمین شامل سه فرآیند عمده و اصلی می‬
‫باشد که عبارتند از‪ :‬مدیریت اطالعالت‪ ،‬مدیریت لجستیک و مدیریت‬
‫ّ‬
‫روابط که در آن مدیریت روابط نقش مهم و مؤثری در شکست ها و‬
‫ّ‬
‫موفقیت های تجاری شرکا تا به امروز بوده است‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫زنجیره تأمین یک سیستم یکپارچه از فرآیندهای‬
‫مرتبط و به منظور‪:‬‬
‫‪‬دستیابی به مواد و قطعات مورد نیاز‬
‫‪‬تبدیل مواد ّاولیه به محصول‬
‫‪‬ارزش گذاری محصوالت‬
‫‪‬توزیع محصوالت به مشتریان‬
‫‪‬ساده سازی انتقال اطالعات بین اجزای زنجیره (اعم از تأمین‬
‫کنندگان‪ ،‬تولیدکنندگان‪ ،‬توزیع کنندگان ‪ ،‬واسطه ها ‪ ،‬خرده‬
‫فروشان و مشتریان)‬
‫می باشد‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫‪ ‬این شرکت چند گروهی از منابع شرکت (نیروی انسانی‪ ،‬فرآیندها‪،‬‬
‫تکنولوژی و معیارهای عملکردی) استفاده بهینه می کند تا به یک‬
‫انسجام عملیاتی دست یافته و در نتیجه محصول را با کیفیت باال و‬
‫هزینه کم به دست مصرف کننده نهایی برساند‪.‬‬
‫‪ ‬زنجیره تأمین با سفارش مشتری شروع می شود و زمانی که مشتری پول‬
‫خرید کاال و خدمات دریافتی خود را پرداخت می کند‪ ،‬خاتمه می یابد‪.‬‬
‫‪ ‬شرکتهای زنجیره به صورت حلقه های یک زنجیره به یکدیگر متصل‬
‫هستند و اطالعات بین آنها باید به صورت دقیق و همزمان رد و بدل‬
‫شود تا بهترین تصمیمات اخذ گردد‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫فن آوری اطالعات و مدیریت زنجیره تأمین‪:‬‬
‫مدیریت زنجیره تأمین بر رویکردی مشتری محور استوار است‪ .‬بر این‬
‫اساس‪ ،‬ارتباط به موقع و کامل بین همه عناصر زنجیره برای اطالع از‬
‫نیازهای مشتری و میزان تأمین نیازها از ضروریات زنجیره است‪ .‬با به‬
‫کارگیری تجارت الکترونیک در زنجیره تأمین نیز می توان بر مبنای مدل‬
‫‪ B2E‬و ‪ B2B‬برای توصیف عملیات خرید‪ ،‬فروش و مبادله‬
‫محصوالت‪ ،‬خدمات و اطالعات از طریق شبکه های رایانه ای و به‬
‫خصوص اینترنت با تأمین کنندگان بهره جست‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫استراتژی ارتباط بین خودروسازان و تأمین کنندگان‪:‬‬
‫‪‬پاسخگویی به این سوال که چه قطعاتی از محصول در داخل شرکت‬
‫تولید شود و چه قطعاتی به صورت قرارداد فرعی از خارج تأمین شود‬
‫بایستی با ّ‬
‫توجه به کیفیت باال‪ ،‬قیمت مناسب‪ّ ،‬‬
‫تنوع محصول و‬
‫تکنولوژی موجود انجام شود‪ .‬طبق تحقیقات انجام شده در کشور‬
‫ژاپن ‪ ،‬خودروسازان پیشرو همانند تویوتا و نیسان اکثر قطعات را به‬
‫صورت عقد قرارداد از خارج از شرکت‬
‫تأمین می نمایند و کیفیت قطعات را با‬
‫کاهش هزینه ها باال برده اند‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫عملکرد ارتباط بین خودروسازان و تأمین کنندگان‪:‬‬
‫پژوهشگران تا کنون معیارهای ارزیابی زیادی را برای داوری درباره عملکرد‬
‫ارتباط بین تأمین کنندگان و خریداران ارایه کرده اند‪ .‬این معیارها‪،‬‬
‫شاخصهایی در زمینه طراحی محصول‪ ،‬روش ساخت‪ ،‬قیمت گذاری‪،‬‬
‫سرمایه گذاری‪ ،‬هزینه های عملیاتی و تدارکات بوده است‪.‬‬
‫‪‬در زمینه طراحی محصول فوجیموتو و کالرک به این نتیجه رسیده اند‬
‫که ارتباط قوی با تأمین کنندگان در زمان طراحی محصول باعث شده‬
‫است چهار الی پنج ماه‪ ،‬مدت انجام ّ‬
‫فعالیتهای طراحی محصول کاهش‬
‫یابد‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫مدیریت روابط تأمین کنندگان در صنعت‬
‫خودروسازی‪:‬‬
‫در مدل شراکتی‪ ،‬شرکتهای شریک‪:‬‬
‫‪‬اطالعات بیشتری را به اشتراک گذاشته و در خصوص عملیات‬
‫مشترک به هماهنگی مطلوب تری دست می یابند‪.‬‬
‫‪‬سرمایه گذاری قابل ّ‬
‫توجهی در زمینه مشارکت به عمل می آورند که‬
‫این به نوبه خود کاهش هزینه ها‪ ،‬بهبود کیفیت و تسریع در توسعه‬
‫محصول را در پی خواهدداشت‪.‬‬
‫‪‬به منظور مدیریت هر چه بهتر رابطه‪ ،‬بر اعتماد بر یکدیگر تکیه می‬
‫کنند‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫تجزیه و تحلیل داده ها‪:‬‬
‫در این مقاله داده های مورد نیاز به وسیله پرسشنامه و به صورت‬
‫میدانی از کارشناسان ومدیران ّ‬
‫فعال در بخش های زنجیره تأمین‬
‫شرکت ایران خودرو به عنوان شرکت مادر و شرکتهای زیر‬
‫مجموعه آن‪ ،‬ساپکو و ایساکو جمع آوری شده است‪ .‬روش تحلیل‬
‫داده ها از نوع معادالت ساختاری می باشد‪ .‬با توجه به مدل‬
‫برگرفته از چن و سایرین ‪ ،‬فرضیه های تحقیق انجام شده به‬
‫شرح زیر می باشد‪:‬‬
‫‪ ‬بین تسهیم اطالعات و اعتماد در زنجیره تأمین رابطه ای مثبت و‬
‫معنی دار وجود دارد‪.‬‬
‫‪ ‬بین اعتماد و ّ‬
‫تعهد در زنجیره تأمین رابطه ای مثبت و معنی دار‬
‫وجود دارد‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫‪ ‬قبل از ورود به مرحله آزمون فرضیه های فوق‪ ،‬تمام متغیر های‬
‫تحقیق به صورت گزارش توصیفی در قالب جدول زیرارایه شده‬
‫است‪:‬‬
‫‪Descriptive Statistics‬‬
‫‪Variance‬‬
‫‪Std. Deviation‬‬
‫‪Mean‬‬
‫‪Maximum‬‬
‫‪Minimum‬‬
‫‪N‬‬
‫‪49/996‬‬
‫‪7/07076‬‬
‫‪40/8675‬‬
‫‪55/00‬‬
‫‪23/00‬‬
‫‪151‬‬
‫تسهیم اطالعات‬
‫‪46/402‬‬
‫‪6/81194‬‬
‫‪35/6887‬‬
‫‪50/00‬‬
‫‪18/00‬‬
‫‪151‬‬
‫اعتماد‬
‫‪58/065‬‬
‫‪7/62004‬‬
‫‪31/5033‬‬
‫‪45/00‬‬
‫‪10/00‬‬
‫‪151‬‬
‫تعهد‬
‫جدول گزارش توصیفی متغیرهای تحقیق‬
‫‪17‬‬
‫آزمون فرضیه های تحقیق‪:‬‬
‫پس از ارایه گزارش توصیفی متغیرها‪ ،‬نتایج حاصل از کاربرد‬
‫ّ‬
‫روش های استنباطی بر اساس مدل علی تحقیق ارایه شده‬
‫است‪ ،‬به طوری که در ابتدا مدل ّاولیه بر اساس شاخص‬
‫های برازش آن ارایه و سپس به آزمون فرضیه های تحقیق‬
‫پرداخته شده است‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫نتیجه گیری‪:‬‬
‫بر اساس نتایج حاصل از مدل ساختاری ّاولیه و از آنجایی که فرضیه ها‬
‫مورد تایید قرار گرفته است و مطابق نتایج آمار توصیفی به دست آمده‬
‫در جدول زیر‪،‬‬
‫نتیجه‬
‫توجه به اینکه میانگین امتیاز از حد متوسط این‬
‫با ّ‬
‫بخش باالتر است‪ ،‬بنابراین میزان تسهیم اطالعات بین‬
‫ذینفعان زنجیره تأمین شرکت ایران خودرو در حد‬
‫خوبی است‪.‬‬
‫حد متوسط‬
‫میانگین‬
‫‪33‬‬
‫توجه به اینکه میانگین امتیاز از حد متوسط این‬
‫با ّ‬
‫بخش باالتر است‪ ،‬بنابراین میزان اعتماد بین ذینفعان‬
‫زنجیره تأمین شرکت ایران خودرو در حد خوبی است‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫توجه به اینکه میانگین امتیاز از حد متوسط این‬
‫با ّ‬
‫بخش باالتر است‪ ،‬بنابراین میزان تعهد بین ذینفعان‬
‫زنجیره تأمین شرکت ایران خودرو در حد خوبی است‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪27‬‬
‫انحراف معیار‬
‫‪7/07‬‬
‫‪6/81‬‬
‫‪7/62‬‬
‫میانگین‬
‫امتیاز‬
‫‪40/86‬‬
‫‪35/68‬‬
‫‪31/50‬‬
‫متغیرها‬
‫تسهیم‬
‫اطالعات‬
‫اعتماد بین‬
‫ذینفعان‬
‫تعهد بین‬
‫ذینفعان‬
‫می توان نتیجه گیری کرد که‪:‬‬
‫‪ ‬متغیر تسهیم اطالعات به طور مستقیم بر روی اعتماد در زنجیره تأمین‬
‫تأثیر مثبت و معنی دار دارد‪.‬‬
‫‪ ‬متغیر اعتماد به طور مستقیم بر روی تعهد در زنجیره تأمین تأثیر مثبت‬
‫و معنی دار دارد‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫پیشنهادات‪:‬‬
‫در مجموع با ّ‬
‫توجه به نتیجه گیری های انجام شده جهت افزایش میزان‬
‫اعتماد و ّ‬
‫تعهد در بین ذینفعان زنجیره تأمین سازمان های هلدینگ‬
‫پیشنهاد می گردد‪:‬‬
‫‪ ‬جهت افزایش میزان اعتماد و ّ‬
‫تعهد‪ ،‬تسهیم اطالعات به عنوان عنصر‬
‫حیاتی در حفظ شراکت با شرکا و ذینفعان‪ ،‬محسوب شود‪.‬‬
‫‪ ‬اطالعات در مورد تغییرات قیمت محصوالت تولید شده ا ّ‬
‫شفاف نمود‬
‫ر‬
‫و به آسانی در اختیار شرکا قرار داد‪.‬‬
‫‪ ‬همچنین با ارایه آسان اطالعات درمورد تغییرات هزینه های شرکت‪ ،‬می‬
‫توان جهت افزایش میزان اعتماد و ّ‬
‫تعهد ذینفعان سازمان های هلدینگ‬
‫گامهای مفیدی برداشت‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫سخت آغاز کردن و سپس نرم شدن‪ ،‬آسانتر از نرم آغاز کردن و پس از‬
‫آن به سختی گراییدن می باشد‪.‬‬
‫رها کردن آسانتر از سخت گرفتن است‪.‬‬
‫کن بالنچارد (مدیریت بر قلب ها)‬
‫‪22‬‬
‫از بذل توجه شما سپاسگزارم‬
‫‪23‬‬