Transcript ญาณวิทยา ครั้งที่ 6-7

บ่อเกิดของ
ความรู ้
ความ
รู ้
บ่อเกิด /
่
่ เริมต้
จุด
ที
มา
น
่ ้
การหยังรู
ภายใน
เหตุผล
ประสบการ
ณ์
เหตุผล+
ญาณวิทยาในสานัก
ประสบการณ์นิยม
• ความหมายและความเป็ นมาของ
ประสบการณ์นิยม
• ลักษณะของความรู ้แบบ
ประสบการณ์นิยม
• ทรรศนะของนักปร ัชญา
ประสบการณ์นิยม
ความหมายและความเป็ นมา
ของประสบการณ์นิยม
่ ้จากประสบการณ์ตรง หรือที่
• ความรู ้ทีได
สืบเนื่ องมาจากประสบการณ์เท่านั้นจึงจะ
ถือได ้ว่าจริง และใช ้ประสบการณ์เป็ น
มาตรการตัดสินความจริง
• คนเราจะมีความรู ้ได ้ ต ้องอาศัย
้
ประสบการณ์ทเกิ
ี่ ดขึนในชี
วต
ิ โดยตรง
ลักษณะของความรู ้แบบ
ประสบการณ์นิยม
่ เกิ
่ ดขึนภายหลั
้
• ความรู ้เป็ นสิงที
ง
ประสบการณ์ (Priori)
• ความรู ้เกิดจากประสาทสัมผัส
(Sensation)
• ความรู ้เป็ นเพียงบางส่วน (Particular)
่ เปลี
่ ยนแปลงได
่
• ความรู ้เป็ นสิงที
้
(Contingent)
มนุ ษย ์เกิดมาพร ้อมด ้วยสมองที่
ว่างเปล่า
ไม่ม ี
ความคิด
่
เริมมี
ความรู ้
เพราะได้ร ับ
จาก
ประสบการ
ไม่ม ี
ความรู ้
โดยอาศัยอินทรีย
้ 5
สั
ม
ผั
ส
ทั
ง
ทารกรู ้จักความร ้อนของไฟ เพราะมี
ประสบการณ์ตรงกับไฟ
ทรรศนะของนักปร ัชญา
ประสบการณ์นิยม
• จอห ์น ล็อค (John Lock 1632ประสบการณ์ม ี 2 ประเภท คือ
1704)
1.ประสบการณ์ทางประสาทสัมผัส
2.ประสบการณ์ทางจิตใจ ได ้แก่ การคิด
ทบทวน
่
เรารู ้สิงภายนอกโดยอาศั
ยประสบการณ์
่ อยู
่ ่ภายในจิต
ทางประสาทสัมผัส และรู ้สิงที
ของเราโดยอาศัยการคิดทบทวน
่ ได ้มาจาก
ไม่มค
ี วามคิดชนิ ดใดทีไม่
ประสบการณ์ทางประสาทสัมผัส
่ เ่ ฉย ๆ (Passive)
• จิตเป็ นสภาพทีอยู
ในขณะทีร่ ับประสบการณ์ทางประสาท
สัมผัส
จิต
PASSIVE
ประสบการ
ณ์
จิต
ACTIVE
่ าหน้าที่ (Active) ในการ
• จิตเริมท
่ ได
่ ้ร ับจากการสัมผัส
เปรียบเทียบสิงที
แล ้วรวมกันให ้เป็ นความคิดซ ับซ ้อน
่ (มโน
จนเกิดเป็ นความคิดเชิงเดียว
่
• ความรู ้ คือ การร ับรู ้ (perception) โลก
ภายนอก โดยผ่านทางมโนคติ (idea) มโนคติ
คือ ตัวแทนของวัตถุซงไม่
ึ่ ได ้มีอยูจ
่ ริงในจิต
มนุ ษย ์ แต่เป็ นภาพถ่ายของโลกภายนอก
• ล็อคยอมร ับการมีอยูข
่ องโลกภายนอก แต่เรา
่
่ เรารู
ร ับรู ้โลกภายนอกโดยตรงไม่ได ้ สิงที
้ได ้ คือ
มโนคติ
่
• ทีมาของมโนคติ
มี 2 ทาง คือ 1) ประสาทสัมผัส
(sensation) การร ับรู ้ข ้อมูลจากภายนอก และ
2) การไตร่ตรอง (reflection) เป็ นการทางาน
ของจิต การทางานของจิตทาให ้มโนคติประทับ
่ มนุ
่ ษย ์รู ้ คือ มโนคติของคุณภาพ
• สิงที
(idea of quality) เราไม่ได ้รู ้คุณ
ภาพ แต่รู ้มโนคติของมัน
• คุณภาพ หมายถึง อานาจในการสร ้าง
มโนคติขนในจิ
ึ้
ต
- คุณภาพปฐมภูมิ : คุณสมบัตท
ิ มี
ี่ อยู่
จริงในวัตถุ
- คุณภาพทุตยิ ภูมิ : คุณสมบัตท
ิ เรามี
ี่
• สสารรู ้ได ้ด ้วยประสบการณ์
• จิตรู ้ได ้ด ้วยการคิด
• พระผูเ้ ป็ นเจ ้ารู ้ได ้ด ้วยการสาธิตจากสิง่
่ อยู่ (อนุ มานจากสิงที
่ มี
่ อยูใ่ นใจ)
ทีมี
ส ส า ร มี แ ต่ ตั ว มั น เ อ ง รู ไ้ ม่ ไ ด ้ แ ล ะ ไ ม่
่ ้ได ้ เพราะเป็ นรากฐานของ
สามารถทีจะรู
การกินที่ ปริมาตร รูปร่าง การหยุดนิ่งและ
การเคลื่อนไหว (คุ ณ ภาพปฐมภู มิ ) ของ
จิตเป็ นรากฐานของประสาทสั
มผัส แล ้วก่อใหเ้ กิด
สสาร
ประสบการณ์ทางจิต
ฟรานซิส เบคอน (Francis Bacon :
1561–1626)
การทาลายเทวรูปแห่ง
ความคิด (the idol of
้
เทวรู
ป
แห่
ง
ถ
า
mind)
- เทวรูปแห่งตลาดนัด
- เทวรูปแห่งโรงละคร
- เทวรูปแห่งเผ่าพันธุ ์
วิธก
ี ารแสวงหาความรู ้แบบคัดออก
(elimination)
- รายการมี
- รายการไม่มี
- รายการ
ยกระดับ
จอร ์จ เบิร ์กลีย ์ (Geoge Berkley
1685-1753)