Transcript เพศศึกษา - คณะศิลปศาสตร์

เพศศึกษา (Sex Education)
บรรยายโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ .ดร.อภิชาติ ไตรแสง
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ โจ้
เพศศึกษา (Sex Education)
• เป็ นกระบวนการศึกษาเพือ่ ให้ เกิดความรู้ ความเข้ าใจ มี
ทัศนคติและมีพฤติกรรมทีถ่ ูกต้ องในเรื่องเพศ
ความสาคัญของเพศศึกษา
1. เข้ าใจการเปลีย่ นแปลงทางด้ านร่ างกาย และจิตใจ
ในแต่ ละช่ วงอายุ
2. สามารถจาแนกบทบาท หน้ าที่ ความรับผิดชอบ
ระหว่ างเพศได้ อย่ างถูกต้ อง
3. เตรียมตัวอย่ างไรในการดาเนินชีวติ ทีม่ คี ู่ครอง
ความสาคัญของเพศศึกษา
4.
5.
6.
7.
ลดพัฒนาการทางเพศทีผ่ ดิ ปกติ
มีทศั นคติทถี่ ูกต้ องในเรื่องเพศ
สร้ างความสุ ขในครอบครัว
ลดปัญหาทางสั งคม
ปัจจัยทางสั งคมที่มีอทิ ธิพลต่ อเรื่องเพศ
สื่อ
ต่างๆ
ครอบครัว
เพศ
สถาบันการศึก
ษา
ชุมชน
ปัจจัยทีม่ อี ทิ ธิพลต่ อการเลือกคู่ครอง
•
•
•
•
•
อายุ (Age)
ระดับการศึกษา (Education)
เชื้อชาติ (Nationality)
ศาสนา (Region)
ขนบ ธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรม (Traditional
and Culture)
• สถานะทางเศรษฐกิจของครอบครัว (Economic)
• สภาวะทางสุ ขภาพ (Health)
ปัจจัยทีม่ อี ทิ ธิพลต่ อการเลือกคู่ครอง
• บุคลิกภาพและรู ปร่ างทรวดทรง (Personality and
Posture)
• ลักษณะนิสัย (Characteristic)
• สภาพของครอบครัว (Family)
• กฎหมาย (Law)
• อารมณ์ และความต้ องการ (Emotion and Needs)
• ช่ วงเวลาทีร่ ้ ู จักกัน (Phase)
• สภาพพืน้ ทีอ่ ยู่อาศัย ( Area)
ทฤษฎีการเลือกคู่ครอง
• The Theory of Monogamy คล้ ายคลึงกัน
• The Theory of Heterogamy แตกต่ างกัน
ประเภทของการสมรส (Type of Marriage)
• สามี – ภรรยาเดียว (Monogamy)
• สามี หรือ ภรรยามากกว่ า 1 คน ขึน้ ไป (Polygamy)
–สามีคนเดียว – ภรรยามากกว่ า 1 คนขึน้ ไป (Polygyny)
–ภรรยาคนเดียว – สามีมากกว่ า 1 คนขึน้ ไป (Polyandry)
ลาดับขั้นการสมรส
การคลอด
(Gestation)
สมรส
(married)
การตั้งครรภ์
(Pregnant
การร่ วมเพศ
or
(Sexual
Conception)
intercourse)
สถานภาพการสมรส (Marital status)
•
•
•
•
•
โสด (Single) --> Never married --> Celibacy
สมรส (Married)
หม้ าย (Widowed)
หย่ า (Divorced)
แยก (Separated)
การวางแผนครอบครัว
• หมายถึง การทีค่ ู่สมรสได้ กาหนดแผนการดาเนินชีวติ
เกีย่ วกับการมีบุตร ว่ าเมื่อใดควรจะมีบุตร จานวนบุตรที่
เหมาสม การเลือกเพศบุตรทีต่ ้ องการ เพือ่ ทีจ่ ะได้ เลีย้ งดู
บุตรให้ เจริญเติบโตเป็ นพลเมืองดีต่อไปตามอัตภาพของ
ครอบครัว อีกทั้งยังเป็ นการส่ งเสริมสุ ขภาพของมารดา
อีกด้ วย
การวางแผนครอบครัว
การคุมกาเนิด
(Birth control or contraception)
การวางแผนครอบครัว
(Family Planning)
การค้ นหาสาเหตุที่ไม่ มบี ุตร
(Infertility investigation)
การให้ ความช่ วยเหลือคู่สมรสที่มี
บุตรยาก (Subfertility)
หลักของการคุมกาเนิด
• ป้องกันไม่ ใช้ ตวั อสุ จิของเพศชาย ผสมกับไข่ ของเพศหญิง
หรือ ถ้ ามีการผสมเกิดขึน้ ก็ป้องกันไม่ ใช้ ไข่ ทถี่ ูกผสมแล้ ว
เจริญเติบโตต่ อไป
อวัยวะสร้ างเซลสื บพันธ์ ุ (Gonad)
อัณทะ (Testes)
ตัวอสุ จิ (Spermatozoa)
เพศชาย
ฮอร์ โมนแอนโตรเจน
(Androgens)
อวัยวะสร้ างเซลสื บพันธ์ ุ (Gonad)
รังไข่ (Ovum)
ไข่ (Ovum)
ฮอร์ โมนเอสโตรเจน
(Estrogens)
เพศหญิง
วัยสาว
วัยหมดประจาเดือน
(Menopause)
การคุมกาเนิด (Birth Control or Contraception)
1. การคุมกาเนิดวิธีธรรมชาติ (Folk Method)
 การงดเว้ นการร่ วมเพศ (abstinence)
 การหลัง่ นา้ อสุ จอิ อกภายนอกช่ องคลอด (Coitus
interruptus or withdrawal)
 การนับระยะปลอดภัย (Safe Period)
 การทอดระยะการให้ นมบุตร (Proronged Lactation)
การคุมกาเนิด (Birth Control or Contraception)
2. การคุมกาเนิดแบบชั่วคราว (Temporary Method)





ถุงยางอนามัย (Condom)
ยาเม็ดคุมกาเนิด (Oral Pill)
ยาฉีดคุมกาเนิด (Injectable Contraception)
การใส่ ห่วงอนามัย (Intrauterin Devices)
การฝังยาคุมกาเนิด (Implantation)
การคุมกาเนิด (Birth Control or Contraception)
3. การคุมกาเนิดแบบถาวร (Permanent Method)
 การทาหมันชาย (Vasectomy)
 การทาหมันหญิง (Tubal Sterilization)
• หมันหลังคลอด หรือหมันเปี ยก (Immediate Postpartum)
• หมันระยะปกติหรือหมันแห้ ง (Non-Puerperial Period)
ต่ อมใต้ สมอง (Pituitary gland)
ฮอร์ โมนสาคัญที่ผลิตจากต่ อมใต้ สมอง
Follicle Stimulating Hormone : FSH
เพศชาย
เพศ
หญิง
กระตุ้นอัณทะผลิตตัวอสุ จิ
กระตุ้นรังไข่ ผลิตฮอร์ โมนเอสโตรเจน
(Estrogen) ทาให้ เยือ่ บุมดลูก ผนังช่ องคลอด
หนาขึน้ ควบคุมการเจริญเติบโตของกระดูก
ต่ อมใต้ สมอง (Pituitary gland)
ฮอร์ โมนสาคัญที่ผลิตจากต่ อมใต้ สมอง
Luteinizing Hormone : LH
เพศ
ชาย
เพศ
หญิง
ผลิตฮอร์ โมนเทสโทรสเตอโรน
(Testosterone) แสดงลักษณะ
ความเป็ นชาย
•กระตุน้ ไข่ที่สุกแล้วให้หลุดจากรังไข่
•ทาให้เกิดการผลิตฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ทาให้เยือ่ บุ
มดลูกหนาขึ้น พร้อมรับการฝังตัวของไข่ที่รับการผสมแล้ว
•ถ้ามีการตั้งครรภ์ รกจะทาหน้าที่ผลิตฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
(Progesterone) ทาให้ครรภ์เจริ ญเติบโตและจะมีการผลิตฮอร์โมนโพ
แลตติน (Prolactin) ซึ่ งเกี่ยวข้องกับการผลิตน้ านมเพื่อทารกต่อไป
รังไข่ (Ovary)
ในเพศหญิง รังไข่ จะผลิตไข่ (ovum) ตั้งแต่ แรกเกิด
ประมาณ 1 ล้ านฟอง เมือ่ เข้ าสู่ วยั เจริญพันธุ์ หรือวัยหนุ่ม
สาวจะลดลงเหลือประมาณ 5 แสนฟอง ไข่ จานวน 400 –
500 ใบเท่ านั้นทีจ่ ะมีความสมบูรณ์ และตกออกจากรังไข่
เดือนละ 1 ใบ ไข่ จะสลายตัวภายใน 24 – 36 ชั่วโมง ภายหลัง
จากไม่ มกี ารผสมจากตัวอสุ จิ หรือ ไม่ มกี ารปฏิสนธิ
อสุ จิ (Semen)
ในเพศชาย อสุ จิจะเริ่มมีเมือ่ อายุประมาณ 12 – 17 ปี
หรือเริ่มเข้ าสู่ วยั เจริญพันธุ์ หรือวัยหนุ่ม การหลัง่ อสุ จิแต่ ละ
ครั้งจะมีปริมาณ 2 – 5 ซีซี ต่ อครั้ง โดยจะมีตัวอสุ จิ
ประมาณ 120 – 250 ล้ านตัว ตัวอสุ จิจะมีอายุประมาณ
24 ชั่วโมง และจะสลายตัวไป
ในการสร้ างฮอร์ โมนเพศชาย เทสเตอสเตอโรน จะถูก
ควบคุมโดย Interstitial Cell Stimulating Hormone :
ICSH