Transcript Document
اتاق فکر ریلی
آبان 93
مطالعه تطبیقی صنعت ریلی
ایران با سایر کشورها
گزارش اولیه
1
-1بررس ی صنعت ریلی کشورهای مختلف
-3تعیین سياستها و مصوبات مورد
نياز صنعت ریلی ایران
-2بررس ی صنعت ریلی ایران
2
کشورهای پيشرو
-1بررس ی سياستهای
ریلی کشورهای
مختلف
کشورهای همسايه و
منطقه
3
انگليس
آملان
سویس
فرانسه
اسپانیا
ژاپن
آمریکا
آفريقای جنوبی
چين
کره جنوبی
ترکيه
قزاقستان
عربستان
هند
پاکستان
مصر
•
•
•
•
•
•
•
•
ساختار و روند تغییرات
بودجه
روند عملکردی
مشوقهای بخش خصوصی
ارتباط با حمل و نقل درون شهری و
برون شهری
قطارهای پرسرعت
قطارهای حومه ای
توسعه خطوط ریلی
• سیاستهای موجود
• استراتژیها و برنامه های پیش رو
ساختار ريلی
4
ساختار ریلی
Production of railway services =
Provision of infrastructure
+
provision of transportation services
5
ساختار ریلی
Vertical integrated structure, total integration :
e.g. Japan, Hong Kong, Ireland, China, …
• a single entity produces and provides operation, design,
construction, and maintenance of both infrastructure and
transportation services
• entity may be privately (Japan) or publicly owned (China,
Ireland, HK for 70%)
Vertical integrated structure, partial integration
e.g. Austria, Germany, Italy, Poland, France in 2015...
• Infrastructure manager and rail operator are subsidiaries of an
holding company
6
ساختار ریلی
Vertical separated structure
one entity owns the infrastructure and other (s)
provides transportation services
multiple transport service operators in competition
with each other. Service providers either publicly or
privately owned
Infrastructure usually publicly owned (but does not
have to be, eg. UK)
...
7
ساختار ریلی
• Complete separation With a legal, organizational,
institutional (complete) separation
e.g. Netherlands, UK, Spain, Finland, Denmark, Sweden,
Portugal, Slovakia, Czech Republic, Greece
• Partial separation
With a legal and organizational separation
BUT the main rail operator is responsible of some
essential infrastructure management
e.g. France, South Korea, Estonia, Hungary, Slovenia,
Luxembourg, Latvia
8
ساختار ریلی
Horizontal separated structure: e.g. in Japan
• There are multiple operators with vertical integrated
structure
JR companies, other private companies, public companies
• Each operator owns and manages its own infrastructure, owns its
own rolling stock and provides transportation services in its own
area/line
• In Japan,
Each company has it’s owns network and infrastructure
In one region or railway route, more than one company can operate
and then compete, but each company in its own infrastructure
9
ساختار ریلی
انگلستان
10
ساختار -انگلستان
مقدمه :
س ااا مان م ج ا م و اادم ی رصو ااان س ااا ی داه آ ه اان انگل س ااتان مد م ه ااه 1990ات ف ااا
اف تااام .ا یاان ییی يااکی ی کاای ا ت یااامی تاارین ییی يااکا مد داه آ هاان هااا ااه ا اد ماای دفا
که تا آن مان ه یقوع پیوس .
ن ت ااای ا ی اان ت ااو
اس :
س ااا
ج اادا س ااا
ا م ااود يرر ن اااه ا ا م ااود ااره اارماد
ااده
- 1زيرساخت
- 2ناوگان
Vertical separated structure
11
ساختار -انگلستان
يرسار :
رك Railtrack
مد ا تدا اين رك ی رکتن میلتن وم ا م دمس گرفتن امود يررناه ف عالي
روم دا آغا ن وم .اين رك مسئولي حفظ ی نگهدادی ی توسعه يرسارت ای
ك ه مد سال 1996ه خش رصو ان یاگذاد
داه آهن انگلستان ر عهده ما
ميگرمم .
مد سال 2002بعد ا حامثه Hatfieldمد سال 2000ی ه چنين ه یاسطه
هزينه های سرسام آید ناشان ا ا دتقا رطوط اصل کرانه غربیی Railtrack
مچاد سقوط ی اض الل د .
رك Network Rail
يک رک جديد ی سرمايه گذاد كه مد سال 2002بعدا ا اض الل ی سقوط
رك Railtrackسار ی داه اندا توهيزا یرسا ی دا مد مس گرف .
12
ساختار -انگلستان
Network Rail - 1ی مالک ی نگهدا دنده یرسار های داه آهن که امل
مسيکهای پلهای تونلهای سيگنالينگی اکثک ايستگاهها ی . ...
ا Railtrackه Network
یرسار
- 2مد اين انتقال مالکی
Railی سه هدف اصل منبال می د :
) 1بوم امني صنع ديل ی ا گرماندن اعت ام ه نفس ع ومی
ناسان
) 2ا گش مان ند مناس مد حرك ی یق
كنتکل م دآمدن هزينه ه ا
)3ت
13
NETWORK RAIL
رك
• Its main customers are the train and freight operating companies who run train
services over the network.
• Network Rail’s role includes:
operating the network;
managing performance;
directing service recovery;
setting timetables;
allocating capacity;
leading industry planning; and
maintaining, renewing and developing the network.
14
رك
NETWORK RAIL
) It is a company limited by guarantee (CLG
اعضای شرکت :NR
• ی اد ح ل ی نقل که یظیفه یعیين استکاتژی های دیل دا ما ته ی مدیری مد
یعیين نرخ کرایه های مسافر ی اد
• اعضای ع ومی که ر اساس سیاست ای را ان که مد قوانين ا اده ده اس ی
ا پیشن ام هیئ مدیره انتخاب می گرمند.
15
رك
NETWORK RAIL
وزیر حمل و نقل
مرال ی یر مد تقریبا ت امی امود رک NR
پاسخگو را ر پادملان مد مودم ع لکرم رک NR
تص یم گيکی مد یعیين استکاتژی سرمایه گذادی های میل مد امود دیل
ی یر مادای ارتیاد مد انتخاب اعضا هیا مدیره ی ه چنين عزل ی نص دئیس رک
ا د
ی یر مد یعیين مست زم دئیس هیا مدیره ی میگر اعضا
•
•
•
•
•
16
NRمی
رك
NETWORK RAIL
سهام و وضعیت سهام داران :
شرکت NRفاقد سهام مشخصی است و سهام داری در آن وجود
ندارد لیکن دارای اعضای عمومی می باشد که در آن عضویت
دارند
این شرکت حالت خاصی از شرکت در انگلستان است که صرف ا
دولتی نبوده ولی با بودجه دولتی حمایت می شود
17
رك
NETWORK RAIL
ت ا ا ااامين م ا ا ااا ی م دآ م ا ا ااد ایی ا ا اارک NRترکی ب ا ا اان ا م ديا ف ا ا ا ح ا ا ا
مستکسا ا ااان ا ا ا اارکت ای عا ما ا اال ق طا ا اااد ی م ديا ف ا ا ا ک ا ا ااک ها ا ااای ما ا ااا
مستقیم ا سوی میل می ا د .
18
ساختار -انگلستان
ايستگاهها :
ما لااک تقری بااا ت ااامی ا سااتگاههای داه آ ه اان ( 2500
Network Rail - 1
ا سا ااتگاه ) ا س ا ا ا ما ااا ا یا اان ا سا ااتگاهها مع ا ااو ا ااه TOCها ااا ا ااه من ا ااود ا دا ئا ااه
ردما اجا ده مامه می وند .
- 3م ساائولی ا دا ئااه راادما مد 17عاادم ا زد گ تااکين ی م هاام تاارین اي سااتگاهها اار
ع هاده Network Railا سا .الب تااه مد توساعه ه اين ا ساتگاهها ن ياز خااش
رصو ان مریل ده اس .
19
ساختار -انگلستان
نایگان :
مد ایا ی ا ا ا ا ا اال 1996ا ا ا ا ا اارکت ای ف ع ا ا ا ا ا ااا ت ا ا ا ا ا ا ا ع ن ا ا ا ا ا ااوان ا ا ا ا ا اارکت ای ا ج ا ا ا ا ا ااا ده مه ن ا ا ا ا ا ااده
نایگاان ( ROSCOs ) Rolling Stock Companiesاي واام اد كاه مد خاش
ح ل ی نقل مسافری لکوموتيو ی یاگن ه فعالي اجا ده مامن مشیول ومند .
( ROSCOs) از سه شرکت خصوص ی به شرح ذيل تشكيل شده :
HSBC Rail (UK) Limited (HSBC) - 1
Porterbrook Leasing Company Limited (Porterbrook) - 2
Angel Trains Limited (Angel) - 3
عالیه ر سه رک ROSCOsی يک رک اجا ده مهنده نایگانی ميگری ت
عنوان ) Voyager Leasing Limited (Voyager Leasingنيز یجوم
ما دم .یظیفه آن تن ا اجا ده مامن نایگان جدید مرروط ه قطا دهای Voyager
اس ی مد سایر فعالیت ای اجا ده مج فعالی ندا دم . .
20
ساختار -انگلستان
ت لک ی یع يک ی نگهدادی اکثک قطا دهای مسافری مد ارتياد ركت ا
می ا د .
ا طري ROSCOsقطا دها ه
وند .
ركت ا
ROSCOs
ره رماد ( (TOCsها اجا ده مامه می
رکت ای اجا ده مهنده نایگان ) (ROSCOنيز مد اجا ده مامن نایگان ه
ره رماد ) (TOCا یکدیگر ه دقا می پرما ند .
ا
قرا دمامهای منعقده رای تامين نایگان این رکت ا مع و مد حدیم مه سال اس .
مد سالهای اريکی میل مد مینه ت یه ی رریدادی نایگان ای زد گ ی اصل پا ه
میدان گذا ته اس ی ه طود مستقیم آن ا دا ه کا درانه های تولید کننده قطاد
سفا دش می مهد .
رکت ای
21
ساختار -انگلستان
مد ایاسط 2013ی میل این موضوع دا مود م ردسان قراد مام که آيا ه TOCها
اجا ه مامه وم که ه طود مستقیم نایگان مود م نيا روم دا ت یه کنند عالیه ر
اینکه می توانند ا ROSCOsنيز اجا ده کنند .
22
ساختار -انگلستان
شرکتهای عامل ریلی ( : ) TOC
رک
که ه گی رصو ان هستند ی ه می نوع اصل یع ده تقس يم
یعدامی
م وند :
- 1نوع ایل مد اکثکی اس ی آن اه که ا سوی میل فرانشيز م دياف می ک نند
- 2نوع میم امل یعدام کمن ركت ای عامل ا قرا دمهای مستکسان -آ ام هست ند
که ه آن ا موو مامه می وم ی ردما تک یل مد مسيکهای انتخاب ده
ا دائه م مهند .
مد قرا دمام اين رکت ا ا میل قرا دمامهای 7ساله وم که ه 20سال
افزايش مامه د تا آن ا ت ايل ه اجا ده ی يا رريد نایگان ای جديد پيدا
کنند .
23
ساختار -انگلستان
اتحادیه شرکتهای بهره بردار ): (ATOC
ATOC يک انو ن مایطلبانه می ا د ی ت امی TOCsعضو آن هستند .
ه اهنگی مت رکز رای TOCsها فراهم می کند ی فعالیت ای آن امل ا دائه یک
جدیل ماناندی سفری طرح های مختلف تخفیف Railcardی سا ماندج مشتکک
سارتاد فری ش لیطی موو مامن ه آ ژانسهای مسافریی دیل ی غيکه اس .
ATOC ما دای عالم توادی National Railاس ی ا لوگوی قبل داه اهن
ريتانيا استفامه می کند .
24
ساختار -انگلستان
: ORR
مرجع ناظر اقتصادی و ایمنی برای شبکه راه آهن بریتانیا می باشد و به عن وان
یک بخش دولتی غیر وزارتی از نظر عملیاتی از دولت مرکزی مستقل است .
بنابراین ،مرکز مقررات ریلی ( ) ORRیک نهاد قانونی مستقل با قدرتهایي که
توسط مجلس به هیئت مدیره واگذار شده است ،مي باشد .بسیاری از کارکنان این
مرکز ،خارج از دفتر مثال جهت انجام بازرسی در شبکه ریلی مشغول به کار
هستند .
25
انگلستان- ساختار
: ORR
license ( بودجه این مرکز توسط صنعت ریلی از طریق شهریه گواهینامه ها
. ) تامین می شودsafety levies ( ) و عوارض ایمنیfees
Our economic regulation activities are funded through a
licence fee – although currently only Network Rail pays this
fee.
Our health and safety activities are funded through a safety
levy, which is based on the turnover of each railway service
provider.
26
ساختار -انگلستان
وظایف اصلی : DfT
(1تعیین بودجه ریلی
(2تعیین استراتژیها
(3اجازه فرانشیز راه آهن مسافری
27
ساختار -انگلستان
رای اعطا کرمن فرانشيزهای خش مسافری داه آهن دا اجرا می کند ی
دق ا
پس ا اعطای فرانشيزی کنتکل ی اجرا کرمن قرا دمامها توسط فرانشيزهای
خش رصو ان دا انوام می مهد .
یظيفه ن ا دیی ما دم که مط ئن وم که قطا دهای مود م نیا مد حال رریدادی ی
يا توليد اس ی سپس گا دانتن می کند که نایگان توسط TOCها رای
پريومهای مانی مشخصان اجا ده رواهند د .
28
ساختار -انگلستان
29
ساختار -انگلستان
30
بودجه
31
بودجه -انگلستان
بودجه صنعت ریلی به صورت تركیبي از كرایه هاي مسافران ،یارانه هاي دولت ي
و فعالیت هاي تجاري حاصل می شود .
32
بودجه -انگلستان
33
بودجه -انگلستان
Network rail
سایر
درآمدها
%9
بودجه دولتی
%61
34
حق دسترسی
%30
بودجه -انگلستان
35
بودجه -انگلستان
میل ا
2013
June
متع هااد ااد مب ل ا 2میل یااون پونااد ک ااک مااا ج ه ا
مطال عااه مق یا مد مااود م پتان ساایل هااای تااامين م نااابه مااا ی ساارمایه گااذادی مد
خش های دیل ا دائه ن اید .مطالعه ای که مد آن ه منبال پیداکرمن سط وح
اا ی سارمایه گااذادی خاش رصو ااان اا ا یان موضااوع کاه نی ماان ا هزی ناه ها ای
کل ا طری
36
خش رصو ان تامين گرمم .
بودجه -انگلستان
37
انگلستان- بودجه
• Total public spending on transport in the United Kingdom,
including capital spending by public corporations, in
2010/11 was £22.9 billion.
• Of this about one third was on railways, including tubes, and
about a quarter on local roads. This rises to 41 per cent
when expenditure on both national and local roads is
included.
38
بودجه زیرساخت
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
سوئيس
ريلی
%25
فرودگاه
%22
بنادر
%8
جاده ای
%28
مترو
%17
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
هند
فرودگاه
%20
ريلی
%38
بنادر
%12
مترو
%10
جاده ای
%20
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
سوئد
ريلی
%30
فرودگاه
%20
بنادر
%8
جاده ای
%18
مترو
%24
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
اسپانيا
ريلی
%25
فرودگاه
%23
بنادر
%6
جاده ای
%20
مترو
%26
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
فرانسه
فرودگاه
%24
ريلی
%25
بنادر
%7
جاده ای
%16
مترو
%28
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
آلمان
فرودگاه
%22
ريلی
%26
بنادر
%10
جاده ای
%12
مترو
%30
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
ترکيه
ريلی
%26
فرودگاه
%22
بنادر
%9
جاده ای
%15
مترو
%28
سهم بودجه مدهای مختلف حمل و نقل
40%
35%
30%
25%
15%
10%
5%
ترکیه
26%
15%
28%
9%
22%
آلمان
26%
12%
30%
10%
22%
فرانسه
25%
16%
28%
7%
24%
اسپانیا
25%
20%
26%
6%
23%
سوئد
30%
18%
24%
8%
20%
هند
38%
20%
10%
12%
20%
سوئیس
25%
28%
17%
8%
22%
چین
18%
30%
15%
12%
25%
0%
ریلی
جاده ای
مترو
بنادر
فرودگاه
درصد
20%
- 2بررسی صنعت ريلی ايران
2-1ساختار
2-2بودجه
2-3مشوق های حمایتی بخش خصوصی
2-4اقدامات صورت گرفته در راستای خصوصی سازی
2-5اسناد باالدستی و برنامه های پیش رو
2-6قطارهای توریستی
2-7قابلیت سازی پرسنل
2-8طرح تحول ساختاری
48
49
ساختار ريلی ايران
50
ساختار ریلی ایران
51
بودجه ريلی ايران
52
بودجه ریلی ایران
سال
مبلغ مصوب
(تومان)
مبلغ تخصیص
(تومان)
91
823,811,400,000
443,986,700,000
92
800,784,000,000
571,794,200,000
522,042,800,000
168,767,400,000
%تحقق
54
71
93
1,455,000,000,000
53
291,000,000,000
32
20
مشوقهای حمايتی بخش
خصوصی
54
مشوق های راه آهن در سرمایه گذاری ناوگان
55
وجوه اداره شده به منظور وامهای کم بهره و بالعوض
استفاده از صندوق توسعه ملی ( وام ارزی کم بهره )
ارائه یارانه به وامهای دریافتی از منابع بانکی و مالی
حمایت در استفاده از بازار سرمایه به جهت تامین مالی ( تضامین الزم )
معافیت در حق دسترسی به مدت و تن کیلومتر مشخص برای واگن های باری
استفاده از مزیت صرفه جویی سوخت ( بند ق )
تضمین پرداخت کف حمل و نقل به سرمایه گذاری در لکوموتیو
بازسازی 50دستگاه لکوموتیو آلستوم متوقف
مشوق های راه آهن در سرمایه گذاری زیربنا
56
مشارکت راه آهن تا % 40در سرمایه گذاری به صورت بالعوض
پرداخت صرفه جویي سوخت از محل بند ( ق ) به میزان % 60از عملکرد
تضمین کف بهره برداری از خط به سرمایه گذار
دادن اولویت برای تهیه ناوگان مورد نیاز ناشی از افزایش حمل و نقل به
سرمایه گذار خط
خصوصی سازی صنعت ريلی
ايران
57
58
خصوصی سازی صنعت ریلی ایران -واگنهای باری
ردیف
نام شركت
تعداد واگن
14
تركیب حمل و نقل
536
1
بهتاش سپاهان
2991
15
سایپا
415
2
توكاریل
1569
16
جوپار
515
3
راه آهن حمل و نقل
2211
17
آهن ریل كاران
153
4
فوالد ریل جنوب
1818
18
پارسیان ریل شرق
655
5
ریل كاران ورسك
293
19
كاردان ریل كاال
661
6
حمل و نقل ریلي نیرو
1102
20
خدمات مهندسي
428
7
راه آهن شرق بنیاد
272
21
توسعه ترابر سیرجان
140
8
ریل ابریشم پارس
16
22
كاروان ریل گلستان
8
9
ریل ترابر فجر
510
23
صفا ریل
75
10
سمند ریل
724
24
ایرالكو
139
11
آسیا سیر ارس
1348
25
ریل سیر كوثر
132
12
تركیبي كشتیراني
1143
26
بوتان گاز
119
13
برادران مجدپور
587
27
ایران گاز
61
59
28
29
30
31
32
33
34
35
ریل پرداز سیر
راهور ریل كوثر
سپهر زاوه طوس
بیكران قشم
رعد تبریز
توكا كشش
سینا ریل پارس
نور الرضا
جمع كل
1019
40
268
50
25
1050
282
5
21360
خصوصی سازی صنعت ریلی ایران -واگنهای مسافر ی
60
ردیف
نام شركت
تعداد واگن
1
جوپار
108
2
راه آهن شرقي بنیاد
91
3
نور الرضا
54
4
ریل ترابر سبا
50
5
وانیا ریل
134
6
رعد تبریز
134
7
ریل سیر كوثر
27
8
مهتاب سیر جم
180
9
هستیا
35
10
رجاء
1308
11
راه آهن حمل و نقل
12
جمع كل
2133
خصوصی سازی صنعت ریلی ایران -لکوموتیوها
ردیف
نام شركت
تعداد
البرز نیرو
36
1
راهبر
14
2
الوند
19
3
حمل و نقل
21
4
نماد ریل
10
5
61
جمع كل
100
اسناد باالدستی و برنامه های
پیش رو
62
اسناد باالدستی و برنامه های پیش رو
63
سند چشم انداز ج .ا .ایران در افق ١٤٠٤هجرى شمسى
سیاستهای کلی نظام ج .ا .ایران در مورد حمل و نقل
سند چشم انداز حمل و نقل ریلي در افق 1404
برنامه پنجم توسعه
مواد قانوني مندرج در برنامه چهارم توسعه ( بند 3قسمت الف ماده ، 3بند ب و
ه ماده ، 28ماده ، 29بند الف ماده ) 33
مواد قانوني مندرج در برنامه سوم توسعه ( مواد 30و 128و آیین نامه
اجرایي مواد )
اصل 44قانون اساسی
قانون اجراي سیاستهاي كلي اصل 44قانون اساسي
اقتصاد مقاومتی
مصوبات مجلس شورای اسالمی ( قانون دسترسی آزاد به شبکه ریلی )
اسناد باالدستی و برنامه های پیش رو
طرح جامع حمل و نقل کشور
آرمان راه آهن
اهداف و وظایف وزارت راه و شهرسازی
تعيين الزامات كمّ ي حمل و نقل ريلي برون شهري اول در سطح منطقه بر طبق
اهداف سند چشم انداز 1404
قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مديريت مصرف سوخت
سیاستهای اقتصادی دولت برای خروج غیرتورمی از رکود طی سال های 1393
و 1394
فصل سیزدهم کتاب امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران ( حمل و نقل ،ترانزیت و
امنیت ملی ) ،تالیف دکتر روحانی
64