Transcript ประชากรและแรงงานไทย

ประชากรและ
แรงงานไทย
่
ส่วนที 1
1
เอกสารอ้างอิง:
่
• “การเปลียนแปลงโครงสร
้าง
ประชากร
และสวัสดิการสังคม”
โดย รศ. ดร. มัทนา พิร
นามัย
• “ห้าทศวรรษแห่งการ
่
เปลียนแปลงใน
2
เค้าโครงการบรรยาย 2
ส่วน :
• ประชากรและสว ัสดิการ
สังคมของไทย
• แรงงานไทยในห้า
ทศวรรษ
3
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• Pn = P0 + B – D + (NM)
โดยที่ Pn คือจานวน
ประชากร ณ เวลา n
P0 คือจานวน
่
ประชากร ณ จุดเริม
B คือ จานวนคนเกิด
D คือ จานวนคนตาย
4
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• G(P) = G(B) – G(D) +
G(NM)
โดยที่ G(P) คือ อ ัตราการ
่
เพิมประชากร
G(B) คือ อ ัตราการ
เกิด
5
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
1
2
3
6
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
้ ่ 1 : อ ัตราเกิดและอ ัตราตายสู งใ
ขันที
่ อนข้างตา
่
ทาให้อ ัตราเพิมค่
1
2
3
7
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
้ ่ 2 : สาธารณสุขดีขน
ขันที
ึ ้ ทาให้อ ัต
่ งขึนมาก
้
ทาให้อ ัตราเพิมสู
่
แต่ตอ
่ มาอ ัตราเกิดเริมลด
ทาให
1
2
3
8
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
้ ่ 3 : อ ัตราตายและอ ัตราเกิดลด
ขันที
่
่ ก
ทาให้อ ัตราเพิมกลั
บมาตาอี
1
2
3
9
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
ตวแ
ั ปรแสดงการเปลีย่นแปลงทางประชากรของไทย
2507-2508 2517-2519 2528-2529 2538-2539 2548-2549
อายุขยเั ฉลีย่เมือ่ แรกเกดิ
ชาย
หญ
งิ
อตั ราการเกดิ/1,000คน
อตั ราการตาย/1,000คน
อตั ราเพิม่ (%ต่อปี)
อตั ราเจรญ
ิ พนั ธุม์ วลรวม
Total FertilityRate(TFR)
55.23
61.82
41.8
10.8
3.1
58
63.8
35.6
8.6
2.7
63.8
68.9
23.87
6.44
1.7
69.9
74.99
17.9
6.02
1.2
69.97
77.64
10.85
6.76
0.4
6.25
4.9
2.73
2.02
1.47
้ ่ 1 (อ ัตราเกิดและอ ัตราตายสู ง ทาให้
ขันที
่ อนข้างตา)
่
อ ัตราเพิมค่
้ ่ 1 นี คงเกิ
้
้ อนหน้าปี
ในไทย ขันที
ดขึนก่
10
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
ตวแ
ั ปรแสดงการเปลีย่นแปลงทางประชากรของไทย
2507-2508 2517-2519 2528-2529 2538-2539 2548-2549
อายุขยเั ฉลีย่เมือ่ แรกเกดิ
ชาย
หญ
งิ
อตั ราการเกดิ/1,000คน
อตั ราการตาย/1,000คน
อตั ราเพิม่ (%ต่อปี)
อตั ราเจรญ
ิ พนั ธุม์ วลรวม
Total FertilityRate(TFR)
55.23
61.82
41.8
10.8
3.1
58
63.8
35.6
8.6
2.7
63.8
68.9
23.87
6.44
1.7
69.9
74.99
17.9
6.02
1.2
69.97
77.64
10.85
6.76
0.4
6.25
4.9
2.73
2.02
1.47
้ ่ 2 (อ ัตราตายลดเร็ว ต่อมาอ ัตราเกิดเริมลด
่
ขันที
่ งขึนมาก)
้
ทาให้อ ัตราเพิมสู
้ ่ 2 เป็ นจริงในช่วง 2507 – 2519
ในไทย ขันที
่
่
11
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
ตวแ
ั ปรแสดงการเปลีย่นแปลงทางประชากรของไทย
2507-2508 2517-2519 2528-2529 2538-2539 2548-2549
อายุขยเั ฉลีย่เมือ่ แรกเกดิ
ชาย
หญ
งิ
อตั ราการเกดิ/1,000คน
อตั ราการตาย/1,000คน
อตั ราเพิม่ (%ต่อปี)
อตั ราเจรญ
ิ พนั ธุม์ วลรวม
Total FertilityRate(TFR)
55.23
61.82
41.8
10.8
3.1
58
63.8
35.6
8.6
2.7
63.8
68.9
23.87
6.44
1.7
69.9
74.99
17.9
6.02
1.2
69.97
77.64
10.85
6.76
0.4
6.25
4.9
2.73
2.02
1.47
้ ่ 3 (อ ัตราตายและอ ัตราเกิดลด ทาให้อต
ขันที
ั รา
่
่
เพิมลดต
ามาก)
้ ่ 3 เป็ นจริงในช่วงตังแต่
้
ในไทย ขันที
2530 เป็ นต้น 12
่
่ ่
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
2503 2513 2523 2533 2543 2553 2563
จา
นวนประชากรทงห
ั้ มด
(ล้านคน)
สดั สว่ นประชากรอายุตา
ก
่ ว่า15ปี
(ร้อยละ) เด็ก
สดั สว่ นประชากรอายุระหว่าง
15-59ปี (ร้อยละ) คนทง
าาน
สดั สว่ นประชากรอายุ60ปีขนึ้ ไป
(ร้อยละ) คนแก่
อตัราการเป็นภาระ
(เด็ก+แก่)/ คนทง
าาน
26.26 34.40 44.82 55.53 62.41 67.23 70.51
43% 45% 38% 28% 26% 22% 20%
52% 50% 56% 65% 65% 66% 65%
5%
5%
5%
7%
9% 11% 15%
0.92
1.00
0.78
0.55
0.53
0.51
0.54
อ ัตราเกิดลด ทาให้สด
ั ส่วนเด็กในประชากรลดลง
(20% ในปี 2563)
13
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
2503 2513 2523 2533 2543 2553 2563
จา
นวนประชากรทงห
ั้ มด
(ล้านคน)
สดั สว่ นประชากรอายุตา
ก
่ ว่า15ปี
(ร้อยละ) เด็ก
สดั สว่ นประชากรอายุระหว่าง
15-59ปี (ร้อยละ) คนทง
าาน
สดั สว่ นประชากรอายุ60ปีขนึ้ ไป
(ร้อยละ) คนแก่
อตัราการเป็นภาระ
(เด็ก+แก่)/ คนทง
าาน
26.26 34.40 44.82 55.53 62.41 67.23 70.51
43% 45% 38% 28% 26% 22% 20%
52% 50% 56% 65% 65% 66% 65%
5%
5%
5%
7%
9% 11% 15%
0.92
1.00
0.78
0.55
0.53
0.51
0.54
้ ทาให้สด
้ (15%
อ ัตราตายลด อายุยน
ื ขึน
ั ส่วนคนแก่สูงขึน
ในปี 2563 และ 23% ในปี 2573)
14
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
2503 2513 2523 2533 2543 2553 2563
จา
นวนประชากรทงห
ั้ มด
(ล้านคน)
สดั สว่ นประชากรอายุตา
ก
่ ว่า15ปี
(ร้อยละ) เด็ก
สดั สว่ นประชากรอายุระหว่าง
15-59ปี (ร้อยละ) คนทง
าาน
สดั สว่ นประชากรอายุ60ปีขนึ้ ไป
(ร้อยละ) คนแก่
อตัราการเป็นภาระ
(เด็ก+แก่)/ คนทง
าาน
26.26 34.40 44.82 55.53 62.41 67.23 70.51
43% 45% 38% 28% 26% 22% 20%
52% 50% 56% 65% 65% 66% 65%
5%
5%
5%
7%
9% 11% 15%
0.92
1.00
0.78
0.55
0.53
0.51
0.54
่ ดในปี 2553 (คนทางาน 2
“อ ัตราการเป็ นภาระ” ลดลงตาสุ
้
คนเกือหนุ
นคนไม่ทางาน 1 คน)
15
้
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สาเหตุทท
ี่ าให้อ ัตราการเกิด
ลดลง
่
– การผลิตเปลียนจากเกษตรมา
เป็ นอุตสาหกรรมและบริการ
้ และจากสังคมชนบท
มากขึน
เป็ นสังคมเมือง ความต้องการมี
สมาชิกครอบคร ัวมากๆ จึง
16
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สาเหตุทท
ี่ าให้อ ัตราการเกิด
ลดลง
– ผู ห
้ ญิงมีการศึกษาและโอกาส
้ จึงไม่
ในการทางานมากขึน
ต้องการมีลูกมาก
– ร ัฐบาลส่งเสริมการวางแผน
ครอบคร ัว
้
17
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สาเหตุทท
ี่ าให้อ ัตราการเกิด
ลดลง
– สถิตช
ิ ให้
ี ้ เห็นว่าขนาดของ
คร ัวเรือนเล็กลงจาก
5.6 คน ในปี 2503 เป็ น 3.8
คน ในปี 2543
้
– ร ้อยละของผู เ้ ป็ นโสดมากขึน
18
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
่ านมา โครงสร ้างทางอายุ
• ทีผ่
้ อการ
ของประชากรไทยเอือต่
พัฒนาเศรษฐกิจเพราะสัดส่วน
ประชากรในวัยทางานยังสู งอยู ่
้
• แต่ในอนาคต จะไม่เอือเพราะ
่
เริมเข้
าสู ส
่ งั คมสู งอายุ ทาให้
การออม/ลงทุนลดลง
19
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สังคมสู งอายุ ไม่เป็ นผลลบ
หากมีแผนรองร ับ:
่
– ด้านแรงงาน เพิมลงทุ
นใน
ทร ัพยากรมนุ ษย ์และคุณภาพ
แรงงาน
– งบประมาณร ัฐปร ับตามการ
่
เปลียนโครงสร
้างอายุ เช่น
20
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สังคมสู งอายุ ไม่เป็ นผลลบ
หากมีแผนรองร ับ:
้
่ อต่
้ อ
– ปร ับโครงสร ้างพืนฐานที
เอื
คนแก่ เช่น ทางเท้า การ
คุม
้ ครองความปลอดภัย
– สร ้างหลักประกันทางเศรษฐกิจ
และสังคม (สวัสดิการสังคม)
21
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สวัสดิการสังคมของไทย แบ่ง
ได้ตามสถานภาพการทางาน
(กาลังแรงงาน 35.6 ล้านคนใน
ปี 2549)
– ข้าราชการและลู กจ้างของร ัฐ (1.5
ล้านคน)
– ลู กจ้างในภาคเอกชน (12 ล้าน
22
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สวัสดิการสาหร ับข้าราชการ
และลู กจ้างของร ัฐ
– ค่าร ักษาพยาบาลของตน บิดา
่
มารดา คู ส
่ มรส และบุตรอายุตา
กว่า 20 ปี
– ประก ันชราภาพด้วยเงินบาเหน็ จ
บานาญ
23
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สวัสดิการสาหร ับลู กจ้าง
เอกชน
– กฎหมายประกันสังคม 2533
ครอบคลุมลู กจ้างในสถาน
้
ประกอบการลู กจ้าง 1 คนขึนไป
– คุม
้ ครอง 4 กรณี คือ เจ็บป่ วย
ทุพพลภาพ ตาย และคลอดบุตร
24
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• สวัสดิการสาหร ับลู กจ้าง
เอกชน
– ร่วมจ่ายเงินสมทบ 3 ฝ่ายคือ
ลู กจ้าง นายจ้าง และภาคร ัฐ
– กองทุนเงินทดแทน ครอบคลุมการ
่ ดจากการทางาน
เจ็บป่ วยทีเกิ
– ในปี 2552 จานวนผู ป
้ ระกันตนทุก
25
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
่
• ส่วนทีเหลื
อ (70% ของกาลัง
แรงงาน)
– เกษตรกร ผู ป
้ ระกอบอาชีพอิสระ
แรงงานนอกระบบ
– ไม่ได้ร ับการคุม
้ ครอง หรือมี
หลักประก ันน้อยกว่า
– มีหลักประก ันร ักษาพยาบาลตาม
้
โครงการร ักษาฟรี/ 30 บาท + เบีย
26
ประชากรและสวัสดิการสังคม
ของไทย
• ยังไม่มค
ี วามตระหนักหรือแผน
รองร ับการเข้าสู ่สงั คมสู งอายุ
่ าน
โดยเฉพาะอย่างยิงด้
สวัสดิการสังคม
27