Transcript اینجا
بنام خدا بیماریهای غدد بزاقی غدد بزاقی از نظر بالینی سه جفت غده بزاقی وجود دارد : غدد بناگوش ی ،غدد تحت فکی و غدد زیر زبانی غدد بناگوش ی تولید کننده اصلی بزاق سروزی و غدد تحت فکی ترشح کننده مایع سروموسینوس می باشند .غدد زیرزبانی ترشحات مخاطی دارند . عالوه بر این دو ،تعداد زیادی غدد بزاقی کوچک در حلق و حفره دهان وجود دارند . مجرای غدد بناگوش ی به محاذات دومین دندان آسیای بزرگ فوقانی وارد دهان غدد تحت فکی در کف دهان در مجاورت لگام زبان قرار می گیرد . کارکرد غدد بزاقی به ویژگی ها و حجم بزاق تولید شده مربوط می باشد . می شود و مجرای غدد بزاقی فرعی صدها ( 500تا )1000غده بزاقی فرعی در داخل حفره دهان و حلق وجود دارد .آنها عمدتا در کام سخت و کام نرم قرار دارند و ممکن است در نواحی بوکال ،لب ،زبان و لوزه نیز یافت شوند .هر غده یک مجرای ساده دارد که مستقیما به درون دهان یا حلق باز می شود .غدد بزاقی فرعی عمدتا حاوی موکوس می باشند اما ممکن است دارای سلول های آسینی ترشح کننده سروز نیز باشند . بزاق که ماده ترشحی این غدد اگزوکرین است ،از طریق تحریک عصبی ناش ی از اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک به درون اوروفارنکس آزاد می شود . غدد بزاقی وقتی غده پاروتید بوسیله تومور بزرگ می شود .بخش عمقی ان ممکن است به فضای پارافارنژیال تهاجم نموده و بصورت یک توده پری تونسیالر در اروفارنکس نمود پیدا کند . غدد بزاقی هنگامی که تومورها از بخش عمقی غده پاروتید منشاء می گیرند ،عصب فاسیال به سطح جابجا شده و مستعد آسیب یاتروژنیک می شود . غدد بزاقی برخالف سایر غدد بزاقی ،در درون پارانشیم غده پاروئید غدد لنفاوی قرار دارند .به علت اینکه این گره ها پتانسیل عفونی شدن ،درگیری نئوپالستیک و یا متاستاز را دارند ،در صورتی که آنها بخش ی از مسیرهای درناژ تومورهای سر و گردن باشند ،بایستی جزء لنفادنکتومی جراحی قرار گیرند. غدد بزاقی مجرای استنسن در مجاورت نزدیک با شاخه بوکال عصب کرانیال VIIحرکت می کند .به هنگام ترمیم پارگی صورتی که مجرا را گرفتار نموده ،باید تالش ی جدی به عمل آورد تا این شاخه عصب بخوبی مشخص شود . غدد بزاقی به دلیل اینکه عصب مارژینال ماندیبوالر روی ورید فاسیال قرار دارد ،در طی رزکسیون غده ساب ماندیبوالر چنانچه ورید در سطح هیوئید لیگاتور شده و دایسکشن در عمق ورید انجام گیرد میتوان از عصب محافظت کرد . غدد بزاقی عصب لینگوآل و مجرای تحت فکی اگر در هنگام عمل جراحی رانوال مشخص نشده و حفظ نشوند به آسانی آسیب می بینند . عمل بزاق لغزنده کردن غذا تسهیل عمل جویدن و بلع کمک به تکلم ضروری برای فهم مزه کمک به بهداشت دهان نقش محافظتی (با داشتن ایمونوگلوبولین آ) غدد بزاقی ویروسهای زیادی در بزاق ترشح می شوند و بدون ایجاد سیال آدنیت عفونی باقی می مانند مانند پولیومیلیت ،هپاتیت ، HIV ،هاری ،سرخجه و آنفلونزا . داروهای مؤثر بر عملکرد غدد بزاقی مقلدهای سمپاتیک :بتاآگونیست ها ،ضداحتقان ها ،کوکائین آنتاگونیست های سمپاتیک :ضد فشار خون ها ،مهار کننده های بتا مقلدهای پاراسمپاتیک :مهار کننده های استیل کولین استراز (نئوستیگمین) ،آگونیست های کولینرژیک (پیلوکارپین) آنتاگونیست های پاراسمپاتیک :آنتی هیستامین ها ،ضد تهوع ها ،آنتی کولینرژیک ها پسیکوتروپیک ها :محرک ها ،آرامبخش ها ،ضد پارکینسون ها ،ضد تشنج ها ،آنتی سایکوتیک ها ،ضد افسردگی ها . نکات قابل توجه در شرح حال و معاینه غدد بزاقی -1محل :آیا مشکل محدود به یک غده بزاقی اصلی است یا مشکل غده طرف مقابل با سایر غدد بزاقی را نیز درگیر کرده است ؟ -2مدت :مدت زمانی که اختالل وجود دارد چقدر است ؟ چند روز ،چند هفته یا چند سال ؟ -3درد و حساسیت در ملس :آیا ناحیه درگیر ،به ملس حساس است ؟ درد موضعی است یا منتشر ؟ -4دوره بیماری :آیا بیماری راجعه است ؟ اگر این چنین است ،فواصل بین عود بیماری چقدر است ؟ -5عالیم و نشانه های همراه :آیا تب ،اختالل در بلع ،بوی بد دهان ،فلج ناقص یا فلج کامل عصب صورتی وجود دارد ؟ یا التهاب سبب تریسموس شده است؟ Nonneoplastic benign diseases of the salivary glands Noninfectious , inflammatory disease Sialolithiasis Chronic sialadenitis Sjogren syndrome Benign lymphoepithelial lesion Kimura disease Necrotizing sialometaplasia Adenomatoid hyperplasia Sarcoidosis Nonneoplastic benign diseases of the salivary glands Infectious disease Mumps virus Coxsackie virus Influenza virus Echovirus Human immunodefdeficiency virus Bacteria Granulomatous infections Nonneoplastic benign diseases of the salivary glands Noninflammatory disease Sialadenosis Branchial cleft cysts Dermoid cysts Congenital cysts Mucoceles علل تورم و درد غده بناگوش نشانه علت تورم نئوپالزی •شوگرن •سارکوئیدوز •بیماری های سیستمیک •داروها پاروتیدیت ناش ی از اوریون پاروتیدیت باکتریایی سیالکتازی نئوپالزی تورم و درد سنگ علل سیستمیک و دارویی بزرگی غده بناگوش ی چاقی علت بیماری سیستمیک چاقی هیپوتیروئیدیسم سندرم کوشینگ نقرس داروها دیابت شیرین قرصهای استروژنی ضد بارداری دکستروپروپوکس ی فن الکل سیال آدنوزیس سیال آدنوزیس به بزرگ شدن غیر التهابی ،غیر نئوپالسمی نسج غده بزاقی ثانوی به اختالالت متابولیک یا ترشحی پارانشیم غده اطالق می شود .اساسا غده پاروتید درگیر می شود که بصورت بزرگ شدن دو طرفه بدون عالمت می باشد .با این حال ،به دلیل ماهیت سیستمیک این اختالالت ،هر کدام از غدد بزاقی یا تمام آنها ممکن است درگیر شود . سیال آدنوزیس را ممکن است بر اساس اتیولوژی به گروههای آندوکرین ،متابولیک و دارویی یا نوروژنیک تقسیم کرد .شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه سیال آدنوزیس ناش ی از تغییرات حاصل در ترشح پروتئین از سلولهای آسینی غدد بزاقی می باشد .در نتیجه ،تمام این اختالالت ممکن است در اثر اشتباهات سیستم عصبی اتونوم باشد که مسئول تنظیم جریان و ترکیب بزاق است . اختالالت آندوکرین تقریبا همیشه منجر به برخی درجات سیال آدنوزیس بویژه در غده پاروتید میشوند .دیابت شیرین از همه شایع تر است ،اگر چه مکانیسم آن شناخته نشده است .دیابت بی مزه ممکن است از طریق کاستن میزان مایعات ،بافت بزاقی را متاثر کند . بیماری تیروئید بویژه هیپوتیروئیدی و میکزدم با سیال آدنوزیس همراهی داشته اند . علل سیال آدنوزیس آندوکرین :دیابت ،هیپوتیروئیدی ،حاملگی ،شیر دهی ،کوشینگ ،آدیسون متابولیک :سوء تغذیه ،کمبود ویتامین ،چاقی ،هیپرلیپیدمی ،سیستیک فیبروزیس دارویی :آگونیست ها یا مسدود کننده های پاراسمپاتیک یا سمپاتیک ،فلزات سنگین ،سایکوتروپیک ها عصبی :نوروپاتی اتونوم دیابتی ،فوبی ،افسردگی سوء تغذیه :الکلیسم ،بی اشتهایی ،بولمی ،بیماری سلیاک ،دیسانتری ،کانسر مری کمبودهای ویتامینی :پالگر (نیاسین) ،بربری ( B1تیامین) ،اسکوروی ( ، )Cکمبود ویتامین A سیالکتازی سیالکتازی به دیالتاسیون مجاری درون غده بزاقی اطالق می شود و به مادرزادی (اولیه) یا اکتسابی (ثانویه) تقسیم می شود .سیالکتازی معموال ناش ی ازیک روند انسدادی است مانند سنگ غدد بزاقی ،تنگی مجراء جسم خارجی یا عفونت مزمن یا راجعه ،بعالوه ،این وضعیت ممکن است ناش ی از بیماری کاسمال باشد ،که در بیماران دهیدراته به دنبال بروز توده های موکوس ی یا فیبرینی در داخل سیستم های مجرایی غدد بزاقی روی می دهد ،هدف درمان برطرف کردن انسداد زمینه ای است .دادن مایعات در سنگ غدد بزاقی و بیماری کاسمال کمک کننده است .سیالکتازی مزمن اغلب ناش ی از استاز بزاق و عفونت مزمن یا راجعه است و ممکن است خارج کردن غده ضرورت پیدا کند. سیالکتازی در زمینه پتوموپاروتیت به دنبال افزایش فشار داخل دهانی نیز می تواند روی دهد .این وضعیت در کسانی که در شیشه می دمند ،نوازندگان آالت بادی موسیقی و بیمارانی که راه هوایی آنها بوسیله ماسک متصل به کیسه حمایت می شود توصیف شده است. غدد بزاقی تقریبا 90درصد از سنگهای غده تحت فکی رادیواپاک هستند ،اما فقط حدود %10سنگ های غده پاروتید رادیواپاک می باشند. سیالو گرافی در سیالوگرافی با تزریق آهسته یک ماده رادیو اپاک به داخل سیستم مجرایی اصلی تصویر رادیوگرافیک مجاری بزاقی بدست می آید .این کار را می توان با استفاده از رادیوگرافی های ساده یا با CTاسکن انجام داد .علیرغم اینکه در گذشته سیالوگرافی برای تشخیص تعداد زیادی از پاتولوژی ها استفاده میشد ،اما نقش آن در حال حاضر به دلیل فقدان اختصاص ی بودن و زحمت زیاد محدود شده است. برخی از صاحب نظران هنوز از سیالوگرافی برای ارزیابی سنگ ها ،انسداد مجرا ،بیماریهای التهابی ،ترومای نافذ و توده های غدد بزاقی حمایت می کنند. سیالو گرافی تومورهای غدد بزاقی خوش خیم بد خیم آدئوم پلئومرفیک کارسینوم موکواپیدرموئید آدنوم مونومرفیک کارسینوم آدنوئید سیستیک تومروارتین آدنوکارسینوم انکوسیتوم تومور Mixedبدخیم ضایعه لنفواپیتلیال خوش خیم کارسینوم سلول آسینی همانژیوم اسکواموس سل کارسینوما آنکوسیتوم بدخیم لنفوم متاستاز HISTOLOGIC CLASSIFICATION OF SALIVARY TUMORS Tumor Benign Pleomophic Adenoma Warthin’s tumor Monomorphic Adenoma oncocytoma Incidence(%) 52.0 5.0 3.4 1.4 Malignant Mucoepidermoid Acinic cell Adenocarcinoma Adenoid cystic Malignant mixed Squamous cell Others Total 12.4 6.4 6.2 4.3 2.3 1.6 5.0 100 آدنوم خوش خیم غده بناگوش ی تومور غده پاروتید بزرگی شدید غده تحت فکی راست .سفتی و نامنظمی در ملس ،نبود درد و نداشتن شواهد رادیوگرافیک سنگ غده بزاقی همگی دالیلی به نفع وجود نئوپالسم غده تحت فکی هستند Diagnosis and management diseases of the salivary gland Disease Viral Acute suppurative sialadenatis Features Chronic sialadenatis Acute onset : associated symptoms Acute onset : postoperative or debilated patient purulent saliva from duct diffusely swollen and painful gland painful recurrent swelling , decreased saliva production Tuberclusis Acute inflammatory lesion or chronic swelling Actinomycosis Sarcoidosis Saorgen syndrome Painless swelling often with drainage Usually asymptomatic swelling Painless swelling of multiple salivary glands may be associated with another autoimmune disease Painful swelling , usually associated with eating Repeated acute suppurative swelling Obvious defect with appropriate history Asymptomatic swelling Sialolithiasis First branchial cleft cyst Penetrating injury Sialadenosis Management Symptomatic Hydration ; massage ; antistaphylococcal antibiotic Sialagogues ; massage ; antibiotics for acute exacerbations Antituberculous drugs if organism is susceptibel excision otherwise Long – term antibiotics Symptomatic Symptomatic Removal of calculus Excision ,usually with parotidectomy Careful evaluation and repair Workup to find underlying cause غدد بزاقی شایعترین علت تورم دو طرفه غده بناگوش ی ،اوریون است. تورم یکطرفه منتشر حاد غده بناگوش ی تقریبا همیشه به علت پاروتیدیت باکتریایی است. تورم موضعی بناگوش ی می تواند منشاء نئوپالستیک داشته باشد. بیشترین نئوپالسم های بناگوش ی خوش خیم هستند. بزرگی و تورم پیشرونده ،گرفتاری پوست ناحیه و درگیری عصب صورتی نشانه های بدخیمی بناگوش ی هستند. شایعترین علت تورم و درد در غده تحت فکی بیماریهای حفره دهان هستند. شایعترین علت تورم و درد راجعه در غده تحت فکی ،سنگ است. تورم موضعی در غده تحت فکی با یا بدون درد ،بدخیمی تلقی می شود ،مگر آنکه خالفش ثابت شود. غدد بزاقی به عنوان یک قاعده کلی ،کشتهای تهیه شده با سواب یا کمترین احتمال رشد مثبت بر روی کشت (بویژه بی هوازی ها) همراه اند .آسپیراسیون یک مایع تجمع یافته از حساسیت بیشتری برخوردار است. کشت های باکتریایی ،بایستی در تمام بیماران بستری در بیمارستان که دچار سیال آدنیت شده اند در نظر گرفته شود ،چرا که این کشت ها اغلب حاوی ارگانیسم های مقاوم می باشند. غدد بزاقی تعریق چشایی یا سندرم Freyمشکلی است که اغلبب ببه دنببال پاروتیبدکتومی سبطحی پبیش مبی آیبد و ناشب ی از اسببتیل کببولینی اسببت کببه از فیبرهبای پاراسببمپاتیک آزاد مببی شببود و گیرنببده هببای اسببتیل ک ببولین موج ببود در غ ببدد ع ببرق را تحری ببک م ببی نمای ببد .ای ببن گیرن ببده ه ببا بط ببور طبیع ببی توس ببط فیبرهب بای سمپاتیک تحریک می شوند.