Transcript Fabaceae
بسمه تعالي
دانشكده كشاورزي
عنوان :تیره Fabaceae
گرداورنده محمد عارف خطيبي
گرايش زراعت و اصالح نباتات
خرداد 1388
رده بندی
تیره Fabaceae
ویژگی های
تیره Fabaceae
کاربرد گیاهان
Fabaceaeتیره
فهرست
رده بندی و
ویژگی های cersis sp
رده بندی و
ویژگی هایWisteria sp.
رده بندی و
ویژگی هایTrifolium sp.
رده بندی و
ویژگی های Vicia
رده بندی و
ویژگی های Robina sp
رده بندی و
ویژگی های Lathyrus sp
برای مشاهده عناوین روی آن ها کلیک کنید
منابع
Fabaceae رده بندی تیره
طبقهبندیعلمی
گیاهان: فرمانرو
گیاهان گلدار: ) دسته ( شاخه
دولپهایها:
رده
Fabales :
راسته
Fabaceae :
خانواده
Scientific classification
Kingdom: Plantae
Division: Magnoliophyta
Class: Magnoliopsida
Order: Fabales
Family: Fabaceae
ویژگی های تیره Fabaceae
نام التین این تیره Fabaceaeیا Leguminosaeاست.
Leguminosaeیا Fabaceaeیک خانواده بزرگ وازلحاظ اقتصادی مهم در گیاهان گلدار است ;که معموال به عنوان
خانواده ،legumeخانواده نخود ،خانواده لوبیا یا بقوالت شناخته می شود .
عده ای از گیاهشناسان Leguminosaeرا یک راسته و عده ای دیگر ان را یک زیر راسته دانسته اند .
این تاکزون را به سه تیره گل ابریشم ،گل ارغوان و پروانه اسا تقسیم نموده اند .
برخی نیز این تاکزون را یک تیره به حساب اورده و نام دیگر ان را Fabaceaeمی دانند و ان را به سه
زیر تیره گل ابریشم ،گل ارغوان و پروانه اسا تقسیم می کنند .میوه در تمام این گیاهان به صورت نیام
) ) Legumeاست.
تیره باقال ( بقوالت )دارای حدود 650جنس و 12000گونه است که در سراسر زمین به صورت جهان وطن
پراکنده اند .این تیره دارای سه زیر تیره است که عبارتند از :
زیر تیره گل ارغوان Caesalpinioideaeبا حدود 166جنس و 400گونه،
زیر تیره گل ابریشم Mimosoideaeبا حدود 60جنس و 3200گونه و
زیر تیره پروانه اسا Papilionoideaeبا حدود 430جنس و 9000گونه.
بسیاری از گونه های این تیره ارزش غذای ی باالی ی دارند و برخی دیگر منبع تامین رنگ ،فیبر ،گم ،Gum
رزین ،Resinروغن بوده و بسیاری به عنوان کود سبز مصرف می شوند .
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل( ویزگی های (fabaceae
در تیره گل ارغوان Caesalpiniaceaeیا زیر تیره Caesalpinioideaeگل نامنظم ،کاسبرگ ها ازاد ،پرچم ها
ده عدد و یا کمتر و ازاد و میوه نیام است.
در تیره پروانه اسا Papilionaceaeیا زیر تیره Papilionoideaeگل نامنظم و شبیه به پروانه ،پرچم ها ده عدد
مونادلف یا دیادلف و میوه نیام است .این تیره به سه طایفه پیچک داران ،سه برگچه ایها و شانه برگیان تقسیم می شود.
در طایفه پیچک داران برگ مرکب بوده برگچه های انها تبدیل به پیچک شده اند .از این طایفه می توان نخود فرنگی یا Pisum
،sativumباقال Faba vulgarisو عدس Ervum lensرا نام برد که زراعی هستند .جنس ماشک
،Viciaجنس خلر یا Lathyrusبا گونه های خلر بی برگ L. aphacaو خلر مرتعی L. pratenseاز
همین طایفه اند و علف هرز مزارع هستند.
در طایفه سه برگچه ای ها برگ مرکب سه برگچه ای است .از این طایفه می توان مثال های زیر را نام برد.
جنس یونجه Medicagoکه میوه ان لگوم پیچ خورده و حلزونی است و گونه های ان زراعی ،وحشی و یا علف هرزند .جنس
شبدر Trifoliumدارای چندین گونه است که از نباتات ارزشمند مرتعی بوده و گاهی کاشته می شود .گونه لوبیای
معمولی Phaseolus vulgarisاست و گونه ماش Vigna radiataاست .که هر دو دارای دانه های
خوراکی اند و کاشته می شوند.
در طایفه شانه برگیان برگ های مرکب شانه ای می باشد .از این طایفه می توان مثال های زیر را نام برد.
گونه اقاقیا Robinia pseudoacaciaدرختی زینتی است .گونه نخود Cicer arietinumگیاهی زراعی
است .جنس گون Astragalusدارای گونه های متعددی است که در مراتع ایران انتشار وسیعی دارند .گونه بادام
زمینی Arachis hypogaeaدانه های روغنی و اجیلی است .گونه پیچ انگوری یا پیچ گلیسین Wisteria
sinensisگیاه باال رونده و زینتی است.
کاربرد گیاهان تیره Fabaceae
از مهم ترین گیاهان دارویی این تیره می توان شنبلیله ،Trigonella
شیرین بیان ،Glycyrrhizaخارشتر Alhagiو سنا Cassia
و ...را نام برد.
از برخی گونه های گون Astragalusکتیرا بدست می آید که در
صنایع دارویی ،آرایشی ،غذایی و چسب کاربرد دارد .در اثر فعالیت
نوعی حشره روی برخی از گونه های گون نوعی مان به دست می
آید که در طب سنتی و قنادی کاربرد دارد و از آن گز تولید می شود.
از برخی گونه های آکاسیا Acaciaصمغ عربی بدست می آید که در
صنایع چسب و صنایع غذایی ،بهداشتی ،آرایشی و دارویی کاربرد
دارد.
.
آکاسیاAcacia
شنبلیلهTrigonella
شیرینبیان
خارشتر
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل
گیاهانی از این تیره ارزش زینتی دارند که از ان جمله می توان
شب خسب ، Albizziaگل قهرو ، Mimosaطاووسی ،Spartium
ارغوان Cersisو غیره را نام برد .
شب خسب Albizzia
طاووسیSpartium
گل قهرو Mimosa
ارغوان Cersis
در ادامه از این تیره گونه ها و جنس های ی معرفی می شود .
رده بندی و
ویژگی های cersis sp
Scientific
classification
نام فارسي :ارغوان
نام علميCersis sp :
Kingdom: Plantae
نام گياه :ارغوان ،نام علمی، cersis :
Division: Magnoliophyta
Class: Magnoliopsida
نياز نوری :افتابی يا نيم سايه ،نياز ابی :متوسط ،
Order: Fabales
شرايط اب و هواي ي :معتدل .
Family: Fabaceae
Subfamily:
در تیره گل ارغوان Caesalpiniaceaeیا
Caesalpinioideae
زیر تیره Caesalpinioideaeگل نامنظم ،کاسبرگ ها ازاد،
Genus: Cersis
پرچم ها ده عدد و یا کمتر و ازاد و میوه نیام است.
Species: Cersis sp.
جنس ارغوان Cersisدرختچه ای خودرو بوده و به عنوان زینتی کاشته می شود .اين
درخت كوچك بومي اسيا و اروپاست و بسيار مقاوم به خشكي و سرماست .داراي رشد
چند تنه اي با برگهاي قلبي شكل و به رنگ سبز كبود است .در درختان بزرگ تر گلهاي
ارغواني شكل قبل از باز شدن برگها در اوائل ارديبهشت ماه به رنگي يكدست در مي ايد
و باعث زينت دادن به عرصه مي شود .
نحوه هرس :هرس این درخت بسته به نوع فرم ان می تواند بدون هرس و تنها با قطع اجباری
شاخه های خشک به صورت گلدانی و باز باشد و یا با هرس شاخه زنی می توان تاج ان را
انبوه و کروی ساخت.
رده بندی و
ویژگی های Wisteria sp.
نام علمي Wisteria sp :
نام فارسي :گلیسین (گلیسین چیني ،پیچ گلیسین)
نام انگلیسي Wisteria tree :
خانواده Fabaceae:
زیر خانواده Papilionaceae :
این جنس در حدود 10گونه دارد که برخي از آنها عبارتند از:
گلیسین چیني W.sinensis
گلیسین ژاپني W.floribunda
گلیسین ابریشم نما W.ventusa
گلیسین کنتوکي W.macrostachya
گلیسین آمریکایي W.frutescens
البته گونه ي چیني معروف تر مي باشد
گیاه رونده خزان كننده به بلندی ۳۰متر است .برگها دارای ۱۱برگچه بوده ،گلهای معطر
آن برنگ بنفش كمرنگ در خوشه های طویل و آویخته ظاهر می شوند بر روی دیوار و
پرگوال هدایت می شود.
نیازها :به مكان آفتابی یا كمی سایه و خاك غنی با زهكش خوب نیاز دارد .حداقل دمای قابل
تحمل آن -۱۵درجه سانتی گراد است.
ازدیاد :از طریق كاشت بذر در پاییز یا بهار ،پیوند در زمستان و خوابانیدن در پاییز امكان
پذیر است.
Scientific
classification
Kingdom: Plantae
Division: Magnoliophyta
Class: Magnoliopsida
Order: Fabales
Family: Fabaceae
Subfamily: Papilionaceae
Genus: Wisteria
Species: Wisteria sp.
Wisteria sp
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل) گلیسین )
گیاهشناسی گلیسین :
گليسين گياهي است از خانواده ي بقوالت (لگومينوز) و از زير تيره ي پروانه واران که منشاء ان شرق اسيا مي باشد .درختچه اي است
خزان دار با طول عمر زياد ،باال رونده چوبي ،سريع الرشد (در شرايط محيطي مناسب سالي 3متر رشد مي کند ).و مقاوم ،داراي
برگ هاي متناوب و به فرم مرکب شانه اي فرد ،گل هاي ي به رنگ ابي ،ارغواني يا بنفش که به صورت گل اذين خوشه قرارگرفته
اند.گل اذين خوشه ي زيبايش سبب معروفيت اين گياه شده است.
پس از گلدهي ،بذور در غالفهاي ي تشکيل مي شوند .اين غالفها (نيام)
به رنگ سبز مي باشند.
تفاوت انواع گونه هاي گليسين در تعداد برگچه ها ،رنگ گلها
و طول گل اذين است .گونه چيني طول اش تا 18متر مي رسد.
تعداد برگچه ها در يک برگ مرکب 9تا 13عدد است.گل هايش قبل از برگ ها ظاهر ميشوند و رنگ گل ها اغلب بنفش مي باشد
.تمامي گل ها در طول خوشه همزمان باز مي شوند .و گلها عطر کمي دارند .در گونه ژاپني معموال طول درخت حداک ثر به 9متر
ميرسد .تعداد برگچه ها 13تا 19عدد است و طول گل اذين بيشتر از گونه ي چيني مي باشد.گل ها در گل اذين به طور همزمان باز
نمي شوند و از انتهاي گل اذين شروع به باز شدن ميکنند .گل ها در گونه ي ژاپني عطر بيشتري دارند .گونه اي به نام ابريشم نما
است.
سفيد
ان
در
ها
گل
رنگ
که
دارد
وجود
هم
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل) گلیسین )
نک ته ي جالب در مورد گليسين اين است که سالي دوبار گل ميدهد .گل دهي اول اش در اواسط بهار و گل دهي دوم اش در اواسط تابستان
است .البته گل ها در گل دهي دوم کوچک تر هستند .کاربرد اين درخت در فضاي سبز براي ساختن االچيق ها و سايبان ها است و اين به شرط
هرس و تربيت خوب است .اين درخت کاربرد وسيعي در بونساي دارد .برگها و بخصوص بذور اين گياه سمي هستند و نبايستي خورده شوند.
نياز ها
نور = گياهي است که تقريبا به نور زيادي نياز دارد و بايستي در مکان هاي افتابگير کاشته شود.
خاک= به خاک هاي لومي با زهکش مناسب نياز دارد و خاک هاي سنگين را نمي پسندد .به خاک هاي
گچي و اهکي حساس است و PH5/5تا ( 5/6کمي اسيدي) بهترين حالت براي اين گياه است.
رطوبت = به رطوبت متوسط و منظم نياز دارد .خشکي را به خوبي تحمل مي کند و به رطوبت فراوان
حساس است.
حرارت = گليسين گياه مناطق معتدله محسوب مي شود و در محدوده دماي ي 4تا 35درجه رشد ميکند .نوسانات دماي ي در بهار سبب ريختن
گل ها مي شود.
تک ثير
به چندين روش گليسين را مي توان تک ثير نمود -1 :قلمه= قلمه چوبي يا قلمه نيمه چوبي را از
شاخه هاي جانبي در ابتدا يا اواسط تابستان تهيه مي کنند و در خزانه قرار مي دهند.
-2خوابانيدن= خوابانيدن سر شاخه ها در پاييز صورت مي گيرد -3 .پيوند زدن= راه تجاري تک ثير گليسين است که در اوايل بهار صورت مي
گيرد -4 .بذر= بذرها داراي خواب نيستند و جوانه زني شان به خوبي صورت مي گيرد .در فروردين يا ارديبهشت مي توان بذر ها را کاشت .البته
خيس کردن بذور به مدت 24ساعت در اب قبل از کاشت،جوانه زني را سرعت مي بخشد .بذر هاي ي که مربوط به سال جاري هستند بهترين
جوانه زني را دارند و با گذشت زمان ،به سرعت قوه ناميه شان کاهش مي يابد.
افات و بيماري ها
گاهي اوقات بيماري لکه برگي به اين گياه حمله مي کند .قارچ هاي عسلي و حشرات مکنده اي چون شته ها و شپشک ها نيز به اين گياه اسيب
مي رسانند.
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل) گلیسین )
مشکالت محيطي و فيزيولوژيکي گياه
گليسين به خاک هاي گچي و اهکي حساسيت دارد .خاک هاي ي با PHقلياي ي براي اين گياه مناسب نيستند .کمبود اهن
و فسفر و پتاسيم خاک به اين گياه صدمه مي رساند و سبب کاهش تعداد گل ها مي شود و همان طور که ذکر شد يخبندان
هاي بهاره سبب ريختن گل هاي ان مي شود.
تغذيه
اين گياه به خاک کامال غني از مواد الي و معدني نياز دارد .کود دهي قبل از زمان گلدهي براي پديدار شدن گل هاي زيبا
ضروري است .در بهار و تابستان ( در هر دو موعد گلدهي ) کود دهي انجام مي شود .در مورد نسبت کود دهي NPKان
اطالعاتي در دست نيست اما کود سوپر فسفات به ميزان 68گرم و سولفات پتاسيم به ميزان 48گرم در هر متر مربع خاک
به اين گياه داده مي شود تا گلدهي تحريک شود و گلهاي زيباي ي پديدار شوند.
هرس
به خاطر کنترل رشد زياد و به منظور توليد گل بيشتر ،هرس ساليانه انجام ميگيرد .در هر سال ،دو نوبت هرس بايستي
انجام شود -1 :هرس پائيزه -2هرس زمستانه
هرس پائيزه در مهر ماه صورت مي گيرد .در اين هرس شاخه هاي سال جاري تا 30سانتي متري شاخه اصلي قطع مي شوند و
بايستي 4تا 6برگ روي هر شاخه باقي گذاشته شود .هرس زمستانه در اواخر زمستان (بهمن ماه يا اسفند ماه) صورت مي
گيرد .در اين هرس شاخه هاي جانبي را قطع مي کنند به طوري که باقيمانده ي شاخه داراي 2تا 3جوانه باشد .اين جوانه ها
تبديل به گل خواهند شد.
گل ها در اين درختچه در شاخه هاي سال قبل پديدار مي شوند و در طي هرس کردن نبايد شاخه ها را کامال قطع نماييم.
بلکه بايستي 2تا 3جوانه باقي بگذاريم.
Wisteria Bonsai
رده بندی و
ویژگی های Trifolium sp.
شبدرها متعلق به جنس تریفولیوم ( ) Trifolimuجزء مهمترین گیاهان علوفهای
خانواده لگومینوز ))Leguminousدر مناطق معتدل و مرطوب است که از نظر
علوفهای و مرتعی دارای ارزش بسیار زیادی است و در تغذیه دامها نقش بسزای ی
دارند .شبدرها گیاهی سه برگچهای اند و به همین خاطر اسم علمی انها از دو
کلمه التین » »Triaبه معنی سه و »»Foliaبه معنی سه بر گچهای گرفته
شده است .تعداد گونههای شبدر در دنیا حدود ۳۰۰گونه ذکر شده که از این تعداد
۲۵گونه از نظر کشاورزی مهم است که از این تعداد فقط ۹گونه انها از جمله
شبدر زیر زمینی به صورت تجارتی کشت میشوند .بیشترین پراکنش شبدرها
در منطقه مدیترانه است ،به طوری که در منطقه اوراسیا ۱۶۰-۱۵۰گونه ،امریکا
۶۵-۶۰گونه و در افریقا ۳۰-۲۵گونه گزارش شده است .بر اساس تحقیقات
بانک ژن گیاهی و ذخایر توراثی موسسه تحقیقات اصالح و تهیه نهال و بذر تعداد
گونههای تاکنون شناخته شده شبدر در ایران حدود ۵۴گونه است که از این تعداد
دو گونه شبدر ایرانی Trifolium resupinatumو شبدر برسیم ( Trifolium
)alexandriumبه صورت وسیع کشت میشوند .نام انگلیسی شبدر زیر زمینی
Subterranean cloverو نام علمی ان ))Trifolium subterraneum
است .به شبدر زیر زمینی شبدر زیر زمین هم میگویند.
Scientific
classification
Kingdom: Plantae
Division: Magnoliophyta
Class: Magnoliopsida
Order: Fabales
Family: Fabaceae
Subfamily: Papilionaceae
Genus: Trifolimu
Species: Trifolium sp.
Trifolium resupinatum
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل ( ویژگی های (Trifolium
شبدر گیاهی است از تیره پروانه واران که یکساله یا دو ساله است .برگهایش مرکب از سه برگچه است .گلهایش سفید یا قرمز و یا صورتی رنگند و برخی گونه
ها نیز دارای گلهای ارغوانیندو به ندرت دارای گل زرد می باشند .
گل اذینش خوشه ای کروی است .در حدود 150گونه از این گیاه شناخته شده که همه مصرف علوفه دارند و جزو گیاهان مرغوب مرتع می باشند :مهمترین
انواع شبدر که بوسیله محققان و دانشمندان علوم ژنیتکی و گیاه شناسان قبل از سال 2007کشف و نامگذاری کرده اند ،شامل اند .1:شبدر رطبه .2
شبدر برسیم .3شبدر برسیم احمر .4شبدر فصفصه .5شبدر چمنی .6شبدر گل قرمز .7شبدر قوقی .8شبدر ذوثالث الوان .9شبدر ذوخسمه
الوان . 10شبدر طریفلن
شبدر در کل دوره رشد به شوری حساس است همچنین نسبت به تبادالت گازی نیز حساس می باشد.
شبدر داراى تركيبات شيمياي ى زياد و قابل توجه مى باشد ،برگهاى ان داراى مواد سفيده اى زياد است .داراى روغن ،قند و امالح معدنى مانند كلسيم ،
منيزى ،پتاس ،سرب ،فسفر ،گوگرد ،سيليس ،سديم ،اهن ،المينيوم ،منگنز ،روى ،مس ،سرب ،نيكل ،كوبالت مى باشد .برگهاى ان
كلسيم زيادترى دارند ،ولى پس از رسيدن فسفر ان كم
مى شود .داراى ويتامينها ((ب ))1و ((اى )) و ويتامين ((كا)) می باشد .وجود اسيد سالسيلك و يك ماده داروي ى ضد قارچ در برگهاى ان قابل توجه است .
تركيبات شيمياي ي:
گل شبدر داراي مواد شيمياي ي مانند تريفولين ،ايزوتريفولين و اسانس روغني مي باشد .اين گياه درياي امالح معدني مانند سليس ،اهن ،فسفر ،گوگرد ،
پتاسيم ،منيزيوم ،منگنز ،روي ،مس ،سرب ،نيكل و كبالت مي باشد .
Trifolium resupinatum
Trifolium subterraneum
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل ( ویژگی های (Trifolium
شبدر چمني ; نوعي است از انواع شبدر.شبدر صحراي ي ; گونه اي شبدر که داراي برگهاي ريز کوچک است ودر کنار نهرها و مزارع ميرويد .رجل االرنب .ارنبي .شبدر عطري ; نام گياه ناخنک است .شبدر گل قرمز ; نوعي از گياه شبدر است .شبدر معطر ; قرنبوش (با ناخنک يا شبدر عطري اشتباه نشود).شبدر وحشي ; گونه اي شبدر که شباهتي کامل به شنبليله داردو جزو شبدرهاي خودروي يکساله است و برگهاي تازه ان را جزو سبزيهاي خوراکيميخورند .حندقوقي بري .ذرق .ديواسپست .انده قوقو.
شبدر ترشک ; گياهي است از تيره شبدر ترشکها که برگهاي ي مانند شبدر داراي سه برگچه دارد و رنگ برگچه هايش در ابتداي جوانه زدن ارغوانياست .اين گياه داراي ويتامين « »Cفراوان است از اين جهت داراي اثر ضد اسکوربوت قوي ميباشد .و چون طعم ترش مطبوعي دارد جزو
سبزيهاي خوراکي مصرف ميشود .در اب و هواي معتدل خشک ميرويد و در ايران نيز در اک ثر نقاط به فراواني در کنار نهرهاروييده ميشود .حماض .
حميضه .سلق بري .خمضيض .از اين گياه اسيد اگزاليک نيز استخراج ميشود .در برخي از ک تب اين گياه را به نام ترشک ذکر کرده اند ولي با
ترشک معمولي xemuRنبايد اشتباه شود.
شبدرقرمز Trifolium pratenseمعروفترینشبدردردنیا
بودهوباالترینمحصولرادرمیانشبدرهادارد.
رده بندی و
ویژگی های Vicia
Viciaیک جنس از خانواده Fabaceaeاست که در حدود 166نوع گونه شناخته شده دارد .
Vicia sativa L.ماشک گل خوشه ای زراعی.ماش.ماشک معمولی :
ماشک گل خوشه ای گونه ای یک ساله با ساقه ی بلند به ارتفاع 40-80سانتی متر و برگ های شانه ای متشکل از دو تا
پنج جفت برگچه است.برگچه ها به شکل تخم مرغی وارونه و به حالت متقابل با حاشیه صاف و نوک تیز دیده می
شوند.برگچه انتهای ی به پیچک تبدیل شده و معموال به حالت منشعب دیده می شود.این گیاه از پیچک جهت پیچیدن به
ساقه گیاه مجاور استفاده می کنند.اولین جفت برگ های ماشک معمولی بلند و باریک و دارای انتهای تیز هستند.گل ها به
صورت منفرد یا چند تای ی از جوانه های محور برگی منشعب شده و گلبرگ ها به رنگ متمایل به بنفش دیده می شوند.گل
ها توسط زنبور عسل بیشتر مورد بازدید قرار می گیرند و گیاه عسل دهنده خوبی است.نیام کرک دار و حاوی 4-12بذر
کروی و کوچک با ناف باریک است تک ثیر ماشک گل خوشه ای به روش جنسی و توسط بذر انجام می گیرد.
این گیاه دارای خصوصیات علوفه ای بسیار خوش خوراک است و به عنوان یک گیاه علوفه ای زراعت می شود .ولی در
عین حال به عنوان یک علف هرز در اراضی بایر مراتع و باغات و مزارعی نظیر غالت و گیاهان علوفه ای به چشم می خورد.
گیاهی است یکساله که به دلیل شباهت زیاد با گیاهان خانواده حبوبات در مزارع این خانواده مشکالت فراوان ایجاد می
کند .این گیاه از طریق دانه تک ثر می گردد و روش کنترل ان شبیه به یکساله ها است
ماشک معمولی در استان های شمالی کشور اذربایجان لرستان همدان و به صورت پراکنده در سایر مناطق کشور رشد می
کند.دانه های این گیاه حاوی ترکیباتی تحت نام ویسین و ویسیانین است که در سنتز داروهای گیاهی موثر در رفع
التهابات پوستی به کار می رود.
Scientific
classification
Kingdom: Plantae
Division: Magnoliophyta
Class: Magnoliopsida
Order: Fabales
Family: Fabaceae
Subfamily: Faboideae
Tribe: Vicieae
Genus: Vicia
Species: V. sativa
Vicia sativa
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل ( ویژگی های (Vicia
ماشک گل خوشه ای.ماشک خارجی: Vicia peregrina L.
ماشک گل خوشه ای دارای تیپ رشدی یک ساله و پا کوتاه تر از گونه ی V.sativaاست .برگ ها دارای 5-7جفت برگچه متقابل و
کشیده می باشند و برگچه انتهای ی به پیچک چند شاخه تبدیل شده است.حاشیه برگچه ها تا حدی دندانه دار به نظر می رسند.اندام
های هوای ی دارای خصوصیات علوفه ای بسیار مناسب برای تغذیه ی دام است .گل ها به صورت منفرد از جوانه های محور برگی
انشعاب یافته و دارای گلبرگ های بنفش رنگ است.در قاعده برگ ها چند گوشوارک تیز به چشم می خورد.نیام کوچک تر از گونه
اول است و انتهای نوک تیز و خمیده دارد.هرمیوه حاوی چند بذر است و تک ثیر ان عمدتا توسط بذر صورت می گیرد.ماشک گل
خوشه ای علف هرز بهاره مزارع گیاهان علوفه ای و اراضی غیر زراعی است و الودگی مزارع یونجه به این علف هرز موجب کاهش
خوش خوراکی علوفه می شود.همچنین طول عمر مزرعه یونجه را کاهش و بازدهی ان را محدود می کند.
این گیاه در اطراف تهران کرج قزوین اراک همدان تبریز مرند ارومیه و خوی به وفور یافت می شود.
تصاویری از Vicia peregrina
رده بندی و
ویژگی های Robina sp
نام گياه :اقاقيا نام علمیRobina sp :نياز نوری :افتابی نياز ابی :کم شرايط اب و هواي ي :معتدل
اقاقيا درخت يا درختچه اي است گلدار و زينتي كه بومي سرزمينهاي امريكاي شمالي است و در بيشتر مناطق ايران
نيز مي رويد .ارتفاع درخت اقاقياي معمولي گاهي به 24متر هم مي رسد .بيشتر نوع هاي ان ساقه هاي بدون
برگ مركب 6تا 20برگچه
خار دارند .برگ هاي اقاقياي معمولي مركب و به رنگ سبز نزديك به ابي است .هر ِ
گرد و كوچك دارد .گلهاي سفيد و درشت و خوشبوي ان به شكل خوشه از ساقه ها اويزانند .ميوه اين گياه
به شكل نيام لوبيا و داراي پوستي صاف و قهوه اي رنگ است كه چندين دانه در ان قرار دارد .اقاقيا در
هواي خشك و افتابي به خوبي رشد مي كند و در اوايل خرداد ماه گل مي دهد .اين گياه در خاكهاي اهكي و
شيرين و حاصلخيز ،كه اب فراوان در خود نگاه نمي دارد ،خوب رشد مي كند.
تاكنون 20گونه اقاقيا شناخته شده است .معروفترين گونه ان اقاقياي معمولي است .گونه معروف ديگر ان
اقاقياي سرخ است كه اقاقياي گل نيز ناميده مي شود و گلهاي سرخ رنگ و درشت دارد.اقاقياي بنفش و
اقاقياي چتري ،نوع هاي ديگر اقاقياي معمولي هستند .اقاقياي معمولي را با كاشتن دانه ان در فصل بهار و
در هواي ازاد يا جدا كردن و كاشتن پا جوشهاي ريشه دار در پاييز ،و نوع هاي ديگر اقاقيا را از راه پيوند زدن
روي اقاقياي معمولي زياد مي كنند.
چوب اقاقيا سخت و با دوام است و اهميت صنعتي و بازرگاني دارد .از ان براي ساختن ستونها و داربستهاي معدنها
و مبل و صندلي استفاده مي كنند.
Scientific
classification
Kingdom: Plantae
Division: Magnoliophyta
Class: Magnoliopsida
Order: Fabales
Family: Fabaceae
Subfamily: Faboideae
Tribe: Robinieae
Genus: Robinia
Species: Robina sp
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل ( اقاقیا (
ً
معموال خاردار اين درخت به
اقاقيا Robinia Pseudoacacia :درختي است خزان كننده و پر رشد .شاخه هاي جوان و
فرم گسترده است .در شرايط جنگل تا ارتفاع 25متري رشد مي كند .برگهاي شانه اي مركب – گل هاي خوشه اي اويزان ان متراكم
از گل هاي ي به رنگ سفيد و معطر است .طول خوشه گل به cm 30مي رسد .از اين گونه يك واريته بسيار زيبا بنام اقاقياي
چتري وجود دارد.
Robinia Pseudoacacia
رده بندی و
ویژگی های Lathyrus sp
نام فارسی :خلر – خلر زراعی – سنگینک – ململی
ّ
خلر lathyrus sativaاز تيره لگومینوز گیاهی است یکساله ،پاییزه بومی اسیای جنوب غربی که در شرایط نامساعد به
خوبی رشد و نمو می کند .دارای ساقه های خوابیده یا پیچنده و ضعیف با طول زیاد می باشد .همچنین دارای ساقه نسبتا
بزرگی هستند و ارقامی از ان وجود دارد که دارای ساقه های ضخیم تر و باالرونده می باشد .ارتفاع ساقه ان 50-200سانتی
متر و بیشتر در نقاط مرطوب و در فصل پاییز کشت می شودّ .
خلر دارای برگهای باریک ،جفت برگچه بلند و باریک بوده
که در انتها به پیچک منتهی می شود و تمام گیاه پوشیده از کرک است .دامنه انتشار ان در شمال ایران و اطراف تهران و
اذربایجان می باشد ولی در همه جای ایران قابلیت کشت دارد.
گیاهشناسی
خلر گیاهی است یکساله با ریشه ای راست ومستقیم ارتفاع ان بسته به شرایط مختلف رشد بین
150تا 170سانتی متر است .بوته ان دارای وضعیتی پر شاخ و برگ و به رنگ سبزروشن است.ساقه
ان چهارگوش بوده و موقع خشک شدن پوک می شود .در قسمت پائین از محل یقه و کمی باالتر
انشعاب پیدا می کند .خود ساقه ها نیز در قسمت باالتر به دو یا سه شاخه کوچک منشعب
می شوند .ساقه ها به علت طویل و ظریف بودن حالت خوابیدگی دارد .دارای 2تا 4برگچه کامل نیز
هست .رنگ گلها بیشتر بنفش ،ابی ،قرمز ،صورتی بوده و رنگ گلبرگها به طرف دمگل سفید و شیری
رنگ می شوند گلها توسط یک دمگل به طول 30الی 70میلی متر که درست از محل انشعاب
دمبرگ و قسمت میانی گوشواره ها خارج شده است به ساقه متصل شده و گاهی نیز دوگل به یک
دمگل که در انتها دو شاخه گشته وصل است تعداد دانه در داخل غالف 2تا 5می باشد.
Scientific
classification
Kingdom: Plantae
Division:
Magnoliophyta
Class: Magnoliopsida
Order: Fabales
Family: Fabaceae
Subfamily: Faboideae
Tribe: Vicieae
Genus: Lathyrus
Species: Lathyrus sp.
Lathyrus sativus
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل ( خلر (
نیاز های اکولوژیکی
خلر گیاه زمستانه می باشد ،به خشکی بسیار مقاوم بوده و در خاکهای نامطلوب برای دیگر
گیاهان بخوبی رشد می کند .این گیاه به ماندابی مقاوم است.
کاشت
lathyrus latifolius
تهیه زمین برای کشت ان و همچنین نوع کاشت ( ابی و دیمی) تا حدودی متفاوت است .در کشت پائیزه در ان به فاصله پس از گاوروشدن زمین
انرا یک شخم نیمه عمیق می زنند و سپس در زمان مناسب بذر می پاشند .عمل اختالط بذر با خاک بوسیله دیسک انجام می شود.
برای کشت ان بویژه پس از غالت مقدار 100تا 150کیلوگرم فسفات امونیم در پائیز به هنگام شخم به زمین می دهند بهتر است عالوه بر ان حدود
50تا 100کیلوگرم کود سولفات پتاسیم نیز استفاده شود.
برای کشت ان حدود 35الی 40کیلوگرم بذر در هر هک تار استفاده می شود .عمق کاشت ان نیز 4تا 8سانتی متر است.
خلر به ابیاری عکس العمل خوبی نشان می دهد و حدود 3تا 4نوبت اب در طول زندگی گیاه الزم است.
کشت درهم
خلر را با سایر نباتات علوفه ای بصورت درهم می کارند با توجه به اینکه گیاه دارای ساقه های
ضعیف و طویل است بعلت ورس عمل برداشت ان دچار اشکال می شود ولی در کشت درهم همراه
با گیاهانی چون جو و حتی شنبلیله این گیاهان حالت قیم برای ان داشته و از خوابیدن ان جلوگیری
می کند و به این ترتیب برداشت ان هم ساده تر می شود.
دامنه انتشار
شمال ایران ،اطراف تهران
Lathyrus sativus
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل ( خلر (
ارزش غذاي ی:
خلر گياهی است تلخ مزه دارای گلوکوزيدهاي ی که برای نشخوار کنندگان و خوک بی ضرر اما گل کرده ان برای اسب ايجاد اختالل می کندّ .
ّ
خلر از شبدر قرمز
غنی تر ولی به اندازه ان خوشخوراک نیست .درصد پروتئين ان باال است اما ترکيب سمی به نام نئوروتوکسين در تمام قسمتهای گياه وجود دارد که
بيشترين مقدار ان در جنين لپه ها و پوشش بذر ديده می شود و موجب ايجاد بيماری به نام التيريسم می گردد .بهترين روش مصرف ان همراه با جو و يو
خلر دارای پروتئين زيادی است .ارزش غذاي ی هر تن ّ
الف و ساير گياهان انرژی دار است چون ّ
خلر که بهتر است قبل از دانه بستن مصرف شود،
معادل 750کيلو گرم علوفه يونجه است.
استانداردهای بذری:
ميزان بذر مورد نياز برای کشت ان 20تا 40کيلو گرم در هک تار است که برای توليد بذر مقدار کمتر و برای توليد علوفه بايد مقدار بيشتری بذر مصرف شود در
چراگاه که خطر مسموميت احشام بيشتر است نبايد موقع رسيدن دانه مورد چرا قرار گيرد .کلريد سديم روی جوانه زنی ارقام مختلف ّ
خلر مؤثر است به
اين ترتيب که بيشترين جوانه زنی را رقم شهر کرد در 18دسی زيمنس بر متر کلريد سديم دارد .افزايش غلظت کلريد سديم طول ريشه چه و ساقه چه
گياهچه را کاهش ميدهد .وزن هزار دانه در ّ
خلر 3/83گرم می باشد.
کاشت ،داشت و برداشت ّ
خلر:
)1خصوصيات زراعی:
ّ
خلر در زمين های اهکی حاصلخيز و لومی که مواد معدنی زياد دارند بهترين رشد را دارد و در
زمين های زراعی عادی به خوبی رشد می کند نياز ان به فسفر بيش از ساير مواد معدنی بوده
و 150تا 350کيلوگرم سوپر فسفات ساده را می توان در هر هک تار مصرف نمود .رشد کند يا
خفته می باشد عمق کشت 4تا 8سانتی متر می باشد.
ادامه در صفحه بعد
lathyrus sylvestris
ادامه صفحه قبل ( خلر (
)2کشت و برداشت:
کشت ان اغلب در اوايل پاييز و در موقع شروع بارندگی های پاييزی است .سازگاری زيادی به شرايط و عوامل نا مساعد محيطی دارد و بيشتر در مناطق گرمسير
کشت می شودّ .
خلر را با ساير نباتات علوفه ای به صورت در هم می کارند .با توجه به اينکه گياه دارای ساقه های ضعيف و طويل است به علت ورس عمل
برداشت دچار اشکال می شود .ولی در کشت درهم همراه با گياهانی چون جو و حتی شنبليله ،اين گياهان حالت قيم برای ان داشته و از خوابيدن ان
جلوگيری می کند .به اين ترتيب برداشت ان هم ساده تر می شود .به طور کلی ّ
خلر گياهی است زمستانه که به خشکی بسيار مقاوم بوده و در خاکهای نا
مطلوب برای ديگر گياهان به خوبی رشد می کند .اين گياه به ماندابی هم مقاوم است.
موارد استفاده:
خلر بيشتر برای چراه و علوفه خشک و پوشش سطح زمين مورد کشت و کار قرار می گيردّ .
ّ
خلر مانند اغلب نباتات لگومينوزه در اصالح ساختمان خاک کمک
کرده و به عنوان کود سبز کاشته می شود .از اين گياه در ايران يک نوع برای تهيه ی دانه و علوفه کشت می شودّ .اما در امريکا انواع ّ
خلر را در مخلوط با
خلر ،بايد در مورد مسموميت احشام دقت کافی نمودّ /
ريوالف برای تهيه علوفه کشت می نمايند .در صورت احداث چراگاه ّ
خلر ا نبايد در موقع به گل
نشستن و یا ابتدای رسيدن مورد چرا قرار داد چون توليد اختالالت زيادی در سالمتی دام می نمايد .علوفه خشک ان نيز نبايد حاوی بذر باشد زيرا توليد
مسموميت می کند .ميزان علوفه خشک ان در هر سال بيش از 2تن در هک تار و علوفه سبز ان حدود 10تن می باشد.
lathyrus vernus
تصاویری از گونه lathyrus odoratus
ادامه در صفحه بعد
ادامه صفحه قبل ( خلر (
خلر دارای گونه های متعددی است و مهمترین انها که به عنوان علف هرز مطرح هستند عبارتند از :
L . blephariacarpusو L . latifoliusو L . aphacaو L . roseus .
گونه های خلر یکساله هستند و مانند سایر گیاهان خانواده بقوالت ،گلهای انها از درفش ،بالها و ناوها تشکیل شده اند.برگها عموما تحلیل رفته و
از دو برگچه متقابل و یک پیچک انتهای ی تشکیل شده اند.گونه L . blephariacarpusدارای برگچه های کامال کشیده و نیزه ای
شکل است.در حالی که برگچه های
گونه L . aphacaقلبی شکل،با قاعده تبر زینی و برگهای گونه L . roseusاز دو برگچه تخم مرغی با انتهای مدور و رگبرگهای مشبک و
گوشواره های نیمه پیکانی تشکیل شده اند.
خلر از علفهای هرز مزارع توتون،گندم ،جو،یونجه،بادام زمینی و باغهای سبزی و صیفی است.
این علف هرز به عنوان خلر وحشی معروف است.
L . roseus
L . aphaca
Lathyrus latifolius
ادامه در صفحه بعد
منابع
والگ ژان ،استودوال ژیری .گیاهان دارویی .ترجمه زمان ساعد .انتشارات ققنوس 1.1370
مظفریان ،ولي هللا .رده بندی گیاهی دو لپه ای ها .انتشارات امیركبیر .چاپ چهارم 2. 1384
حکمتي،جمشید .صد گیاه زینتي .انتشارات سیاه تیري .چاپ اول 3. 1368
4.www.efloras.org
5.http://en.wikipedia.org/wiki/Fabaceae#Taxonomy
6. samani2008.blogfa.com
7.www.sanru.ac.ir
.8www.daneshju.ir/forum/archive/t-37848.htmlalonefarmer.blogfa.com/8502.aspx?p=15
9.img.hgtv.com
10.www.iran-far.com
بازگشت
به ابتدا
فهرست
خروج