Transcript GÖZLEM ve GÖRÜŞME - Bilimsel Araştırma Yöntemleri

GÖZLEM ve GÖRÜŞME
BTO_415 Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Yrd. Doç. Dr. Hakan Tüzün
Hazırlayanlar:
Adem ÖZGÜR
Harun Reşit EĞERCİ
Ozan ÇAKIR
Murathan OK
Arman ALIR
Hacettepe Üniv., Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Gözlem nedir?

Herhangi bir ortamda veya kurumda oluşan
değişiklikleri veya olayları ayrıntılı olarak
tanımlamak amacıyla kullanılan bir yöntemdir.

Gözlemlenenler doğal ve açık bir yöntemle
izlenir, kaydedilir, tanımlanır, analiz edilir ve
yorumlanır.
Gözlem nerede kullanılır?

Araştırmalarda başlangıç aşamasında, ilk hipotezi
oluşturmada keşif amaçlı kullanılır.

Diğer elde edilmiş bilgilerin desteklenmesinde ve/veya
tamamlanmasında yararlanılır.
Gözlemin güçlü yönleri
Sözel olamayan davranışları gözlemleme
 Doğal çevre
 Zamana yayılmış analiz

Gözlemin zayıf yönleri




Kontrolün olmaması
Sayısallaştırma güçlüğü
Örneklemin küçüklüğü
Zaman kaybı
Yapılandırılmamış gözlem
Bu yöntem, davranışın gerçekleştiği ortamlarda
yapılır.
 Gözlemci bilgi toplamada ve kayıt etmede
özgürdür.
 Genellikle not alma, günlük tutma, bilgiyi
sunandan bilgi toplama şeklindedir.
 Gözlemciden bilgileri sentezleme, soyutlama ve
organize etme görevlerini yapması beklenir.

Yapılandırılmış Gözlem
Gözlenecek durum ile ilgili daha iyi bir
yapılanma, yönelim ve sistematik bir yaklaşım
kullanılmaktadır.
 Gözlem öncesi, gözlemcinin bilgi toplaması ve
kaydetmesi için oluşturulmuş bir kodlama sistemi
mevcuttur.

Yapılandırılmış Gözlem
Katılımcı Gözlem
Gözlemci, gözlemlediği gurubun bir üyesidir.
 Grubun belirli özelliklerini kabullenir.
 Grup içinde bir rol üstlenmelidir.

Gözlemciye ağır bir yük yüklemektedir.
 Gözlemci araştırma aracıdır ve anlamlı verilerin
elde edilmesi için derin bir duyarlılığa ve kişisel
becerilere sahip olmalıdır.

Katılımcı Gözlem
Küçük gruplarda
 Kısa süreli etkinlikler/süreçlerde
 Sık sık tekrarlanan etkinliklerde
 Gözlemcilerin aktif olarak katılabileceği
etkinliklerde
 Birçok bilgi arasından ilk varsayımı destekleyici
kanıt bulmak olduğunda
 Zaman sınırlamasının olmadığı durumlarda
kullanılır.

Tam katılımcı gözlemci
Gözlemci;
 Gözlemlediği gruptan gözlemci olduğunu
gizlemeli, grubun bir üyesiymiş gibi hareket
etmeli
Gözlemci olarak katılımcı
Gözlenen gruba gözlemcinin grubu gözleyecek
olduğu en başta açıklanır.
 Gözlemci grup üyeleri ile yakın ilişkiler kurmaya
çalışır.

Katılımcı olunmayan gözlem

Gözlemci dışarıdan hiçbir etki etmeden sadece
gözlem yapar.
Katılımcı olarak gözlemci

Faaliyetlerde hiçbir rol almayan ancak
araştırmacı olduğu grup üyeleri tarafından
bilinen bir kişidir.
Etkisiz gözlem

Gözlemci, gözlemlenenler tarafından görülmez
ve bilinmez.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları
1-Başlangıç
Gözlemci (Katılımcı Gözlemci)
 Gözlemleyeceği gruba dahil olurken ve gözlem
yaparken çeşitli sorunlarla karşılaşabilir.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları
Grup içerisinde Gözlemciye karşı duyarsızlık.
Gözlemcide Grubu öfkelendirme kaygısının
oluşması.
 Gözlemcinin grupla daha önceden bir
bağlantısının olması gözlemcinin güvenirliğini
düşürür.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları

Bilgi Toplama
Gözlemcinin temel görevi gruba dahil
olduktan sonra gözlem yapmaktır.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları

Bilgi Toplama
Bilgi toplama aşamasında;
Bilgi veren kişilerden gelen veriler toplanır.
 Bilgilerin anlamlı olabilmesi için Gözlemcinin
durum ve yapılan anlatım ile ilgili sorular
sorması gereklidir. (Kendisine ve diğer grup
üyelerine)

Katılımcı Gözlemin Aşamaları
Tanımlayıcı Gözlem
Tanımlayıcı gözlemin temel amacı; mekanı,
kişileri ve olayı anlatmaktır.
Tanımlayıcı gözlem sayesinde ortamın ve
durumun bşr portresi çizilir.
Gözlem sonuçlarının anlaşılabilir olması için
ortam bileşenlerinin durumları da önemlidir.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları
Katılımcı Gözlemi daha teorik bir dilde ifade
edecek olursak şu şekilde basamaklara
ayırabiliriz;
• İlgili durumun kabaca tanımını yapın.
• Durum ile ilgili hipotez açıklaması getirin.
• Hipotezin uygun olup olmadığını belirlemek için
bu hipotezin ışığında bir durumu tanımlayın.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları
• Hipotez kullanılamıyorsa bu hipotezi yeniden
tanımlayın ya da bu durumu dışarıda bırakacak
şekilde yeni bir durum tanımlayın.
• Hipotezi ikinci bir durum ile tekrar edin. Her
olumsuz durum yeni bir açıklama ve tanımlama
gerektirir.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları
Katılımcı Gözlemin Kaydedilmesi
Not alma yöntemi en çok kullanılan kaydetme
metodudur.
Not alma metodunda gözlemci not almakla
ilgilenirken gelişen olayları gözlemleyemez.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları
Not alma metodunda gözlemci not almakla
ilgilenirken gelişen olayları gözlemleyemez.
! Ayrıntılandırma gözlemden en geç 24 sonra
yapılmalıdır.
Katılımcı Gözlemin Aşamaları
Not almanın dışında görüntülü, sesli
kayıt cihazları ve fotoğraf makineleri
gözlemleri kaydetmek için
kullanılabilir.
Bilgisayarla gözlem kaydı tutmak
avantaj sağlar. Bilgisayardaki veriler
hızlı ir biçimde değerlendirmeye tabi
tutulabilir.
Katılımcı Gözlemde Oluşabilecek
Önyargılar

Seçici dikkat:
Gözlemlenen tüm sezgisel süreçler önyargıya uğrar. İnsanlar
beklentilerine, geçmiş yaşantılarına göre dikkatlerini odaklarlar.
Gözlemcinin yapması gereken dikkatini eşit oranda dağıtmaya
çalışmaktır.

Seçici Kodlama:
Beklentilerin görülenleri etkilemesidir.

Seçici Bellek:
Gözlem sonuçları en kısa sürede kaydedilmezse gözlemcinin
beklentilerine göre hafızadan kısmen silinir.
Katılımcı Gözlemde Oluşabilecek
Önyargılar

Kişiler Arası Etkenler :
Gözlemcinin grup içerisinde daha kolay iletişim
kurduğu ve yakın olduğu üyeleri gözlemlemeye
ağırlık vererek tüm resmi görmesini güçleştiren
bir durumdur.
Kodlama Sistemi
Gözlemlerin yapılandırılması ve bilgi toplama
amacıyla kullanılan bir araçtır.
 Flanders (1970)’ın oluşturduğu etkileşimli analiz
sistemiyle yapılan bir araştırmada öğretmen ve
öğrencinin sınıf içerisindeki davranışları
kategorize edilmiştir.

Kategori Tablosu ve Çetele Örneği
Kategoriler İçin Örnek Olay















Öğretmen: “...Fakat bu sınıf heyecanlı görünüyor!
Söyleyin bana teneffüs boyunca oyun alanında
ne oldu?” (Kategori-1 / Hisleri öğrenmek
isteme var.)
Öğretmen: “...Bu sınıf heyecanlı görünüyor! Sizden
başınızı 1 dk. sıralarınızın üzerine koymanızı
isteyeceğim.” (Kategori-1 ve 6 / Her
iki kategoriye de çeltik atılır.)
Öğretmen: “Kemal, 8. Probleme cevabın var mı?
Öğrenci : “Evet, 5286 cm...”
Öğretmen: “Senin adına sevindim! Metreyi santimetreye
çevirmeyi hatırladın değil mi? Senin
için de Arzu...” (Kategori-4, 8, 2 ve 2
/ Soru sorma, öğrenci-karşılığı, cesaretlendirme,
cesaretlendirme)
Kategori Açıklamaları






1. Hisleri Kabul: Öğretmen, öğrencinin hislerini ya da davranışını korkutucu
olmayacak şekilde kabul eder veya açıklık getirir.
2. Övgü ya da Cesaretlendirme: Öğretmen,öğrencinin hareketini över ya da
cesaretlendirir. Gerilimi azaltıcı şakalar yapar. Örneğin “Hımm, devam et!” gibi
ifadelerle över ve cesaretlendirir.
3. Öğrenci Fikrini Kabul ve Kullanma: Öğretmen,öğrenci tarafından önerilen
fikirlere açıklık getirir ve geliştirir. Öğrencinin fikrini genişletmesi de buna dahildir.
Öğretmen kendi fikrini katmaya başlarsa bu davranış 5. Kategoriye girer.
4. Soru Sorma: Öğretmen, içerik ve işleyişle ilgili, kendi fikirlerine dayalı olarak,
öğrenciye cevap verebileceği soru sorar. Bu kategori öğretmenin konuşmasını
oluşturan Karşılık Verme ve Katkı kısımlarının her ikisine de girmemektedir.
5. Sunuş (Düz Anlatım): Öğretmen, içerik ve işleyişle ilgili gerçekleri ve
düşüncelerini verir; kendi fikirlerini, açıklamalarını sunar;öğrenciden ziyade otoriteyi
kaynak gösterir.
6. Direktif (Emir) Verme: öğretmen tarafından öğrenciye komutlar ya da emirler
verilir,yönlendirme yapılır.
Kategori Açıklamaları







7. Otoriteyi Eleştirme / Doğrulama: Öğretmen,öğrencinin davranışını kabul
edilemezden,edilebilire doğru değiştirme niyetli konuşmalar yapar. Öğretmenin neyi
niye yaptığını söylemesi, aşırı bir şekilde kendisini kaynak göstermesi söz konusudur.
8. Öğrenci Konuşması (Karşılık verme):Öğrencilerin öğretmene cevaben
konuşmaları bu kategoride değerlendirilir. Öğretmen,öğrencinin konuşması için ortam
oluşturur. Öğretmenin kendi fikirlerini söyleme özgürlüğü bu kategori için sınırlıdır.
9. Öğrenci Konuşması (Girişim / Katkıda bulunma): Öğrencinin, öğretmene cevap
niteliği taşımayan, kendilerinin ortaya attığı konuşmalar; kendi fikirlerini açıklama,
yeni bir konu ortaya atma, fikirler geliştirme ve düşünce özgürlüğü oluşturma
durumlarıdır.
Örneğin; mantıklı soru sorma,var olan yapının da ötesine gitme gibi.
10. Sessizlik ve Şaşkınlık: Sınıf içerisindeki duraksamalar, kısa aralıklı sessizlik ve
gözlemci tarafından fark edilmeyecek iletişimler bu kategorinin kapsamına girer. Bu
ana kategori öğretmen ve öğrenci konuşması ana kategorilerinden bağımsızdır. Sınıf
içinde sessizliğin oluşması öğrenci‐öğretmen etkileşiminin olmadığı anlamına
gelmektedir.
Etkileşim Analizi Gözlem Verileri
Kodlama Planı Oluşturmak İçin;







Kategoriler araştırma sorularına bilgi sağlayacak biçimde
oluşturulmalı,
Kullanımı basit ve güvenilir olacak şekilde bir kodlama
planı yapılmalı,
Yalnız araştırma sorularına ait bilgiler toplanmaya
çalışılmalı,
Tarafsızlık için gözlemcinin az sonuç çıkarması
sağlanmalı,
Analiz aşamasında kolaylık olması için kategoriler
arttırılabilir fakat bu gözlemcinin işini zorlaştırır,
Planda kategorilerle ilgili örnekler olmalı,
Kategorize edemediğimiz durumlar içinde bir kategori
bulunmalı.
GÖRÜŞME
Görüşme

En az iki kişi arasında olan ve sözlü olarak
sürdürülen iletişim sürecine görüşme denir.

Görüşme sayesinde tanımlı ve belirli bir
araştırma üzerinden ya da bir problem hakkında
nitelikli ve derinlemesine bilgi sağlar.
Görüşme

Görüşmenin esnek yapısı ile araştırma araçları
arasında öne çıkmaktadır. Bu esneklik;




Temel veri toplama aracı olarak,
Diger veri toplama araçları ile doğrulanmasında
Hipotez üretme ve detaylı bir araştırmanın başlangıcında,
Toplanan verilerin çıkarımlarının doğrulanmasında ve temsil
edilebilirliliğinin kontrolünde yer alabilir.
Görüşmede
Araştırma yöntemlerinin olduğu gibi hatalara ve
kişisel eğilimlere açıktır.
 Görüşme sırasındaki tüm durumların birbirleri
arasındaki ilişkilerine, çelişkilerine ve
tutarlılıklarına bakılır.
 Görüşmedeki kapsam ve ne söylenmek istendiği
büyük resimi doğururken, büyük resimden yola
çıkarakta bireysel durumun büyük resimle
bağlantısına bakılır.

İyi Bir Görüşmede

Bireysel düşünceler ve inanışlar hakkında
tarafsız bilgi edinilir.

Bilgi, düşünce ve davranış sistemini oluşturan
öğeler araştırılmaktadır.
Görüşmenin Avantajları
Araştırma sürecinin herhangi bir aşamasında
kullanılabilir.
 Katılımcı ile kurulan iletişim sayesinde ortaya
çıkacak anlamsal sorunlar kolayca çözülür.
 Görüşmede kurulan güven ve dostluk duyguları
ile hassas konuların ifadesi kolaylaşır.
 İşbirliği kurulma açısından en etkili tekniktir.

Görüşmenin Dezavantajları
Kurulacak sıcak ortamın ve analizlerin zaman
alması,
 Görüşmecinin eğitilmesi sürecinin zaman
alması,
 Görüşmeci özelliklerinin çözülmesi,
 Görüşülenin özelliklerinin çözülmesi,
 Görüşmecinin yanlı davranma veya yargılama
durumu.

Görüşmenin Sınıflandırılması

Yapılandırılmış Görüşme





Hazırlanmış sorular üzerinden seçeneklendirilmiş
cevaplardan biri istenir,
Veriyi hızlı kodlama, ölçme ve karşılaştırma kolaylığı
sağlar,
Kaynak kişi ihtiyaç anında soruları yanıtlayabilir,
Ancak bu yöntem kaynak kişiyi kısıtlar.
Yapılandırılmamış Görüşme
Büyük bir cevap serbestliği sağlar,
 Zengin ve yeterli bilgi toplanması amaçlanır,


Yarı Yapılandırılmış Görüşme

Sabit ve serbest cevaplamalara izin verir,
 Önceki yöntemlerin avantajlarını ve dezavantajlarını içerir.
Görüşmenin Sınıflandırılması

Etnografik Görüşme




Yapılandırılmamış bir görüşmedir,
Grup ya da bireyin kültürel yapılarını ve bu yapıların ortaya
çıkardığı davranış, deneyim gibi faktörlerin açıklanmasını
amaçlar,
Görüşmeci kontrol etmeden özgür ve resmi olmayan bir
havayı görüşmeye kazandırır ve geniş bilgilere ulaşmayı
amaçlar,
Odak Gruplu Görüşme
Küçük bir insan grubu ele alınır,
 Bir dizi soru ortaya atılır ve ortak dinleme ortamı sağlanır,
 Ortamın amacı her cevabı süzebilen ve kendinden bir
şeyler katabilen bireylerin ne düşündüklerini kavramaktır,
 Tartışma değildir,

Görüşme Öncesi Hazırlık
(Özellikle Yapılandırılmış Görüşmede)

Görüşmedeki soru biçimlerini uygulama;




Yüz yüze,
Telefonla görüşme,
İnternet uygulamaları
Görüşmedeki soru biçimleri;
Açık uçlu sorular,
 Boşluk doldurmalı sorular,
 Kapalı uçlu sorular


Görüşmede kaçınılması gereken soru biçimleri;





Birden fazla soruyu içeren sorular,
Bir soru içinde iki karşıt soru,
Sınırlayıcı(kısıtlayıcı) sorular,
Yönlendirici sorular,
Baştan hüküm veren sorular
Görüşme Öncesi Hazırlık
(Özellikle Yapılandırılmış Görüşmede)

Genel ve Özel Amaçlı Araştırma Sorularına
Karar Vermek
Araştırmanın amacının karar verildiği ve buna göre
soruların hazırlandığı bölümdür.
 Öncelikle genel sorular ile başlar ve daha sonra özele
indirgenir. Özele indirgemek tanımlamaları yapma
açısından önemlidir.
 Hedef kitle analizi önemlidir.


Görüşme Sorularını Tasarlamak
İlgili olma: Doğrudan ve istenilen veriyi elde etme amaçlı,
 Uygun katılımcıların seçimi: Soruların sorulacak kişiler
tarafından cevaplanabilir olması
 Cevaplama kolaylığı: Kolay sorular ve utanma durumu
uyandırmayacak türde sorular hazırlanmalıdır.

Görüşme Öncesi Hazırlık
(Özellikle Yapılandırılmış Görüşmede)

Soruları sıralamak;




Farklı başlıklar altında iyi organize edilmesi gereklidir,
Açık ve kapalı uçlu sorular harmanlanmalıdır,
Hunileme sırası iki şekilde de kullanılır,
Süreç ihtiyaçlarını düşünmek;
Görüşme süreci görüşmeci tarafından yönetilmelidir,
Görüşmede içerik sağlam bir şekilde kayıt altına alınmalıdır,
Süreç kısmı iyi analiz edilmeli ve yorumlanmalıdır,
Soruların yanıtlanması sırasındaki gözlemde büyük resmi
tanımlarken birçok bakımdan özem arz eder,
 Süreçte görüşülenin;
 Ses tonu
 Çelişme
 Heyecan (Duygular)
 Beden dili
 Konuşma şekli
 Dış etkenler




Görüşme Öncesi Hazırlık
(Özellikle Yapılandırılmış Görüşmede)

Süreçte görüşeni sınamak;






Giriş ve kapanışları hazırlamak;


Etkileyen duygular,
Düşüncelerini etkileyen durumlar,
Kendi davranışlarını yorumlamak,
Değişen davranış ve düşünceler,
Farklı görüşlere farklı tepkiler
Başlangıç ve bitiş sözleri önceden hazırlanmalı ve önem
verilmelidir
Görüşülen kişilerin kayıtlarına hazırlanmak;
İzin alınarak görüşme kayıt edilmeli,
 Kayıt edilirken uygun araçlar kullanılmalıdır,
 Çıkabilecek sorunlara karşı görüşme iki görüşmeci ile
görüşme yapılmalıdır,

Görüşme Öncesi Hazırlık
(Özellikle Yapılandırılmış Görüşmede)

Görüşme formu için pilot test yapmak;
Araştırma sonuçlarının değerlendirilmesinde önemli bir
faktördür,
 Tasarımdan emin olmak için uygulanır,

Görüşme Süreci
Görüşme sürecinin etkiliğini sağlamak için
görüşmecilerin göz önünde bulundurması
gereken bazı durumlar vardır !
Görüşme öncesi hazırlıklar !
Görüşme Süreci

Kişilerden ilk önce randevu alınız.

Tutarlı olun.


Görüşme yapmadan önce, görüşme yapılacak kişi ve
konu hakkında mümkün olduğunca bilgi sahibi olun.


Görüşmelerde görüşmecinin giyim, tavır v.b yönden görüşmeye
etkisi bilinmektedir.
Kişilerin korkuları, önyargıları, motivasyonları, güçleri hakkında
bilgi sahibi olun.
Görüşmeyi önceden hazırlayıp deneyin.

Süre, kapsadığı konu ve zorlu katılımcıları hesaba katın.
Görüşme Süreci

Gizliliği temin edin ve görüşmenin kesilmesini önleyin.


Görüşme yapılan kişiyi rahatlatın.




Kapı girişine bir uyarı asabilirsiniz.
Kişinin bilgi seviyesine göre bilgileri sorun,
Teknik dil kullanmaktan kaçının,
Yavaş başlayarak katılımcının seviyesini anlayın ve kullandığınız
dili ona göre ayarlayın.
Kontrolü elinizde bulundurun.

Önemli konulara yönelin, gerektiğinde önemsiz konulardan
uzaklaşıp ilgili konuya yönlendirme yapın.
Görüşme Süreci

Kişisel yönlendirmelerden kaçının

Yansız olun


Görüşülenlerin kendileri ile ilgili değerlendirme
yapmayın, her görüşmeciye aynı standartları
uygulayın.
Her soru için maksimum cevabı alın

İyi bir dinleyici olun, karşınızdaki daha fazla şey
söyleyecek gibi olursa buna imkan verecek sorular
sorun.
Görüşme Süreci

Duyarlı olun
Yansız ve duygusal olmayan bir dil kullanın, hassas
konulara sorgulayıcı yaklaşın.
Örnek ; ……dersek doğru olur mu?.........


Kendinize bir şans verin

Her görüşmenin ardından görüşme notlarını gözden
geçirmek ve notları genişletmek için kendinize 10-15
dakika zaman ayırın.
Görüşme Anında Yapılması Gerekenler

Görüşmeye hazırlama


Konuyu tanımlama


Görüşmeye kendinizi tanıtarak başlayabilirsiniz. Daha sonra
havadan sudan günlük sohbetlerle görüşmeye başlamak
uygundur.
Konu hakkında bilgi verip görüşmenin amacını açıklayarak
görüşmeye devam edilmelidir.
Bilgisinin olmasını sağlama

Araştırmalarda etik olarak görüşülen kişinin rızası alınmalıdır.
Araştırmada kullanılacak bilgilerin nasıl olduğunun
açıklandığından emin olunmalıdır.
Görüşme Anında Yapılması Gerekenler

Görüşmeyi yapma (gerçekleştirme)

Görüşmedeki amaç bireyin belirli konu hakkındaki
düşüncesini kesintisiz ifade etmesidir. Görüşmede
görüşülen kişiye ;




Düşüncelerini açması,
Açıkça ifade etmesi,
Değerlendirmesi,
İlgisiz konular yerine eldeki konuya odaklanması için
yardımcı olmaya çalışılır.
Görüşme Anında Yapılması Gerekenler

Görüşülen kişinin düşüncelerini ifade etmelerini
ve genişletmelerini sağlayan bazı temel
yöntemler vardır.






Açıklama
Yansıtma
Cesaretlendirme
Yorum
Teşvik etme
Özet
Görüşme Anında Yapılması Gerekenler

Görüşmeyi sonlandırma





Görüşülen kişinin zamanına ve sınırlarına karşı hassas
davranılmalıdır.
Görüşülen kişinin rütbesi ne kadar yüksekse görüşme o kadar
kısa tutulmalıdır.
Ana hatları özetleyerek konuya son kez bakılır.
Son olarak görüşmeciyle yenide temas düşüncesiyle iletişim
olanakları hakkında bilgi verilip görüşmeciye teşekkür edilerek
görüşme sonlandırılır.
Not tutma

Görüşmenin hemen ardından görüşme hakkında izlenimleri not
etmek araştırmanın daha sağlıklı olarak yapılmasına yardımcı
olacaktır.
Görüşme Verilerinin Analiz Edilmesi

Analizdeki amaç, elde edilen görüşme verileri ile
araştırma konusunu kaynaştırmaktır.
Bu işlem yapılırken şu soruların göz önünde
bulundurulması yararlı olacaktır.





Görüşme verileri araştırma hipotezlerini destekliyor mu/çelişiyor
mu?
Araştırma sorusuna ilişkin literatürü destekliyor mu?
Makalelerle çelişiyor mu?
Diğer yapılan benzeri görüşmeleri destekliyor mu?
Farklı görüşmelerle karşılaştırıldığında süreç nasıldı?
Gözlem ve Görüşmede
Geçerlik ve Güvenirlik

Geçerlik ve güvenirlik, araştırmacıların yaptıkları
gözlemlerle ve görüşme sorularına karşılık aldıkları
yanıtlarla ilgili olarak kullanılırlar.

Görüşmeci yapmış olduğu nitel araştırma sonucunda bu
verilere ne derecede güvenebileceğini sorgular

Nitel bir çalışmada, birçok şey araştırmacının olaya
bakış açısına bağlıdır.

Araştırmacı, önyargıları ve olumsuzlukları en aza
indirmek için bir dizi güvenirlik kontrol etme yollarına
başvurur ve bu yolla güvenirlikleri ölçebilmeye çalışır.
Kaynaklar

Karasar, Niyazi. Bilimsel Arastirma Yöntemi. Ankara:
Nobel Yayin Dagitim, 2005.

Ekiz, Durmus. Egitimde Arastirma Yöntem ve
Metodlarina Giris. Ankara: Ani Yayincilik, 2003.

Türkkaya Ataöv, Bilimsel Araştırma El Kitabı, savaş
yayınları, 2.bs.1989.

Prof.Dr. Mustafa Ergün, Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Ders Notları. AKÜ – Eğitim Fakültesi.

http://www.med.ege.edu.tr/norolbil/2000/NBD07800.html
Kaynaklar

MATEMATİKTE DÜZ ANLATIM VE PROBLEM ÇÖZME SINIFLARINDAKİ
ÖĞRETMEN- ÖĞRENCİ ETKİLEŞİM FARKLILIKLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
İbrahim BUDAK,Ayfer BUDAK,Tayfun TUTAK,Arif DANE
Azerbaycan: QAFQAZ UNİVERSİTETİ JURNALI ISSN 1302 - 6763 (2009)

7-19 YAŞ AİLE EĞİTİMİ. OTURUM DEĞERLENDİRME GÖZLEM FORMU
http://www.shcek.gov.tr/duyuru/aile_kadin/7.../7_19_8modul_deg.doc

Teşekkürler

‫شكرا‬
Danke
 Thank You
 Grazie


cảm ơn
 ありがとう

‫תודה‬