Transcript Specifika e kalimit të Totalitarizmit Shqiptar nëpër disa

Dena Grillo - Histori bashkekohore
Totalitarizmi komunist
• Tiparet e Totalitarizmit:
– Parti – shtet: Ekzistenca e nje partie te
vetme politike;
– Ideologjia e vetme – komuniste/fashiste
– Kulti I udheheqesit;
– Madheshtia e komb – shtetit: “shteti mbi
gjithshka”;
– Terrori masiv dhe frika.
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Dallimi Komunist/Fashist
prona private
• Komunist
–zhdukja e prones private
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Totalitarizmi komunist ne Rusi rrethanat
• Degjenerimi i Regjimit Carist:
– regjim qe humbi efektivitetin ne qeverisje;
• Lufta e Pare Boterore
• Mungesa e traditave demokratike,
konstitucionaliste, liberale:
– dobesia e partive politike;
• Dobesimi i klases se mesme
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Zhvillimet e tipareve
te regjimit totalitar
• Lenini
– Babai i Totalitarizmit komunist
• Vendosja e sundimit nje – partiak
• Terrori masiv
– Genocidi
– Sajimi i armikut
• Realizimi i kultit te udheheqesit me Stalinin
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Specifika e kalimit të Totalitarizmit
Shqiptar nëpër disa faza historike
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Faza e parë: Periudha 1945-1948
• Kjo periudhë u karakterizua nga goditja që ju dha elitës intelektuale
dhe politike të paraluftës.
• Kjo elitë intelektuale e formuar pothuajse tërësisht në vëndet
perëndimore do të zëvëndësohej gradualisht me një elitë të re
intelektuale që do të përgatitej në vëndet e kampit socialist.
• Lidhja e ngushtë me Jugosllavinë e Titos gjatë kësaj periudhe bëri që
të goditej gjithashtu rëndë çdo aspiratë patriotike e popullit kosovar.
Paralelisht fillon dhe goditja e individëve më të moderuar që kishin
marrë pjesë në luftën nacional çlirimtare e që kishin qënë të
inkuadruar në formacionet komuniste.
• Kjo periudhë mbyllet me prishjen me Jugosllavinë dhe me
pushkatimin e ish-ministrit të brëndëshëm Koçi Xoxe, të cilit ju
ngarkua dhe faji i goditjes brenda kuadrit komunist. Kjo fazë mund të
konsiderohet si faza per të siguruar vazhdimësinë e pushtetit.
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Faza e dytë: Periudha 1949-1961
• Karakterizohet nga dy momente: para dhe mbas vdekjes
së Stalinit.
• Në tërësi gjatë kësaj faze vazhdon të goditet borgjezia
shqiptare
• Gradualisht goditet koncepti i pronës
• Kështu shtresa e lartë dhe ajo e mesme e shoqërisë
shqiptare që ishin formuar para luftës u rrënua
përfundimisht.
• Vazhdoi përforcimi i kultit të individit
• Kjo fazë mund të konsiderohet si faza e ngritjes së kultit
të individit të E. Hoxhës
në një shkallë superlative.
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Faza e tretë: Periudha 1962-1973
• Prishja me BS-në dhe lidhja me Kinën e Maos gjatë viteve ’60 solli në
totalitarizmin shqiptar elementë të rinj në linjë me frymën e
Revolucionit kulturor kinez.
• Fletë Rrufetë e afishuara nëpër rrugë bënë që aktor i denoncimeve të
qe njeriu i thjeshtë.
• Ndërkohë një brez intelektualësh konformistë jepte tashmë në
mënyrë të strukturuar kontributin ideor nëpërmjet artit të realizmit
socialist dhe ç’do formë tjetër shprehje filloi të konsiderohej si
“shfaqje e huaj”.
• Gjatë kësaj periudhe u goditën dhe u shkatërruan përfundimisht
istitucionet fetare dhe Shqipëria u shpall zyrtarisht vënd ateist.
• Në këtë fazë “armiqtë” nuk identifikohen më tek e ashtuquajtura
“shtresë e deklasuar” por tek “shfaqjet mikroborgjeze” që vijnë
kryesisht si pasojë e “abuzimit me pushtetin e popullit”.
• Kjo fazë mund të konsiderohet
si faza e indoktrinimit masiv.
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Faza e katërt: Periudha 1974-1984
• Prishja me Kinën shoqërohet me tentativën për t’u
lidhur me Kamboxhian e Pol Potit.
• Gjatë kësaj periudhe ndryshon raporti i egërsisë së
persekutimit që përqëndrohet tashmë tek familjarët
dhe farefisi i çdo ish funksionari të goditur.
• Kjo fazë mund të konsiderohet si faza e përgatitjes
së terrenit për atë cfare duhej të ndodhte mbas
vdekjes së drejtuesit.
• Gjithashtu, gjatë kësaj faze ndodh dhe izolimi i plotë
ndaj çdo kontakti me botën e jashtëme
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Faza e pestë: Periudha 1985-1991
• Me vdekjen e E. Hoxhës është totalitarizmi shqiptar
që pëson për herë të parë një goditje të rëndë.
• Me gjithë përpjekjet e R. Alisë për të ruajtur
vazhdimësinë, për arsye multifaktoriale vjen
pashmangshmërisht edhe fundi i totalitarizmit
shqiptar.
• Ndërkohë shoqëria shqiptare është dëmtuar aq rëndë
sa do të prodhojë një problematikë tejet të veçantë
post-totalitare.
• Kjo fazë mund të konsiderohet si faza e agonisë së
totalitarizmit shqiptar.
Dena Grillo - Histori bashkekohore
Dena Grillo - Histori bashkekohore