Transcript Glavne dimenzije i tipovi ličnosti

OSNOVE PSIHOLOGIJE ODGOJA I
OBRAZOVANJA - PSIHOLOGIJA LIČNOSTI
Glavne crte, dimenzije i tipovi
ličnosti
Prof.dr.sc. Tajana Ljubin Golub
Dr.sc. Zlatka Kozjak Mikić
13.4.2015
osobine// Dimenzije // tipovi
LIČNOSTI
 Osobine
ličnosti= crte ličnosti=
dispozicije
 *interna svojstva pojedinca koja
uzrokuju njegovo ponašanje i
osjećaje
 *relativno trajne karakteristike
iskazanog ponašanja i
doživljavanja
13.4.2015
osobine// Dimenzije // tipovi
LIČNOSTI
 Dimenzije
ličnosti
 šire od osobina, sadrže nekoliko
osobina nižeg reda
 Tipovi ličnosti
 nastaju kao rezultat na dvije ili
više dimenzija
13.4.2015
Dimenzije// osobine // tipovi
LIČNOSTI
 Koliko
ima glavnih tipova
ličnosti (glavnih dimenzija)?
13.4.2015
Taksonomije
ličnosti
13.4.2015
Trofaktorski Eysenckov
model ličnosti
Ličnost
3 glavne
dimenzije
13.4.2015
Hijerarhijsk
i
organiziran
a
U velikoj
mjeri
biološki
određena


Ekstraverzija- Introverzija
Neuroticizam- Emocionalna stabilnost

Psihoticizam- Prosocijalnost
INTROVERTI
Vole više vremena provoditi sami
 Vole mirnije aktivnosti
 Manji broj bliskih prijatelja
 Umjereni
 Dobro organizirani
 Vole rutinu i predvidljivost u životu
 Preferiraju „intelektualni” humor

EKSTRAVERTI
druželjubivi
skloni preuzimati vodstvo
živahni
brzo govore, energični
biraju poticajnu okolinu
često traže uzbuđenja i zabavu
asertivni
aktivni, skloniji riziku
EMOCIONALNO NESTABILNI (VISOKI
NEUROTICIZAM)
Anksiozni, depresivni
Iritabilni
Napeti
Nižeg samopoštovanja
Sramežljivi, teže stupaju u kontakte
Zabrinuti, zlovoljni, promjenjivog raspoloženja
Skloni somatizaciji
Teže postižu i održavaju profesionalni uspjeh
EMOCIONALNO STABILNI
Pretežno dobro raspoloženi
 Uravnoteženi, smireni
 Sporije reagiraju na uznemirujuće događaje
 (teže podliježu pritisku)

Nakon stresnih situacija brzo se vraćaju
 „u normalu”

PSIHOTICIZAM
Agresivni
 Antisocijalni
 samotnjaci
 Egocentrični
 Neempatični,
 neosjetljivi na patnju drugih
 Impulzivni
 Skloni okrutnom ponašanju i agresivnosti

13.4.2015
Neuroticizam nije neuroza
 Psihoticizam nije psihoza
 Ali:



13.4.2015
Neuroticizam predispozicija za “neuroze” (stari
naziv)
Psihoticizam je pokazatelj psihopatije
Biološka osnova Eysenckovih
dimenzija
 Ekstraverzija- pobudljiviji SŽS
 Neuroticizam Psihoticizam
testosterona
13.4.2015
osjetljivost AŽS
– visoka razina
Kombinacija dimenzija=
TIPOVI LIČNOSTI
13.4.2015
PETFAKTORSKI MODEL LIČNOSTI ILI
VELIKIH PET (BIG FIVE)PAUL COSTA/ ROBERT MCCRAE
Ekstraverzija E
Neuroticizam N
Ugodnost U
13.4.2015
Otvorenost
iskustvu O
Savjesnost S
Osobine ličnosti nižeg reda
Ekstraver
zija
Neuroti
cizam
Otvorenost Ugodnost
iskustvu
Savjesnost
Toplina
Anksioznost
Maštanje
Povjerenje
Kompeten
tnost
Druželjubi
vost
Ljutnja
Hostilnost
Estetičnost
Iskrenost
Organizira
nost
Asertivnost
Depresivnost
Osjećaji
Altruizam
Obavljanje
Dužnosti
Aktivnost
Sputanost
Postupci
Pomirljivost
Težnja
Postignuću
Traženje
Uzbuđenja
Ranjivost
Ideje
Skromnost
Samodiscipli
na
Pozitivne
emocije
Impulzivnost
Vrijednosti
Blagost
Promišljenost
Otvorenost iskustvu
stalno žele stjecati nova
intelektualna i umjetnička iskustva
imaju živu maštu
nekonvencionalni
radoznali
fleksibilni u ponašanju
Osjećaj za lijepo
13.4.2015
Ugodnost
skromni
obzirni, blagi
iskreni
vole pomoći
vole se slagati s drugima
skloni pregovaranju i postizanju
sklada u odnosima
ljubazni, topli
13.4.2015
Neugodnost
egocentrični
nesuradljivi
nepovjerljivi
Konfliktni
Nesuosjećajni
grubi
13.4.2015
Savjesnost
marljivi
organizirani
motivirani
imaju samodisciplinu
pouzdani
dovršavaju poslove
bolje školske ocjene
kompetentni
zadovoljniji poslom
kvalitetnije veze
13.4.2015
Nesavjesnost
neorganizirani
bez cilja
nepouzdani
lijeni
nemarni
hedonistični
neuredni
površni
Primjena u poučavanju
Individualan pristup obzirom na različite
osobine:
Emocionalno nestabilni će sumnjati u
sebe, imati veću tremu od ispita te
trebaju više ohrabrenja, pogotovo u
stresnoj situaciji i negativnom ishodu
Otvoreni će rado prihvaćati nov način
rada, nove aktivnosti i kreativne zadatke
13.4.2015
Primjena u poučavanju
Na introverte više djeluje kazna, na
ekstraverte nagrada


Manje savjesne treba više motivirati i
bolje pratiti, pomoći da razviju
samoregulaciju
Ekstravertirani više vole rad u grupi
(suradničko učenje), introvertirani
samostalni rad u tišoj okolini
13.4.2015