Transcript การประเมินหลักสูตร - คุณครูดารุณี เฉลิมประพันธ์...ส่งเสริมกระบวนการจัดการ

การประเมินหล ักสูตร
CURRICULUM EVALUATION
ดร. เดชกุล มัทวานุกูล
สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน คณะครุ ศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
LOGO
www.themegallery.com
ความหมาย
สุ มิตร คุณากร. 2520
“การหาคาตอบว่ า หลักสู ตรสั มฤทธิผลตามที่กาหนดไว้ ในความมุ่งหมาย
หรือไม่ ตัดสิ นสั มฤทธิผลของหลักสู ตร มีขอบเขตรวมถึง
1) การวิเคราะห์ ตวั หลักสู ตร 2) การวิเคราะห์ กระบวนการนาหลักสู ตรไปใช้
3) การวิเคราะห์ สัมฤทธิผลในการเรียนของนักเรียน
4) การวิเคราะห์ โครงการประเมินหลักสู ตร
ความหมาย (ต่อ)
วิชัย วงษ์ ใหญ่ .2523
การพิจารณาคุณค่ าของหลักสู ตร โดยใช้ ผลจากการวัดในแง่ มุมต่ างๆ ของสิ่ง
ทีป่ ระเมินเพือ่ นามาพิจารณาร่ วมกัน และสรุ ปว่ าจะให้ คุณค่ าของหลักสู ตรที่พฒ
ั นาขึน้
มานั้นว่ าอย่างไร”
ใจทิพย์ เชื้อรัตนพงษ์ .2539 : 139
“การรวบรวมและวิเคราะห์ ข้อมูล แล้ วนาข้ อมูลมาตัดสิ นหาข้ อบกพร่ อง
หรือปัญหาเพือ่ หาทางปรับปรุ ง แก้ ไขส่ วนประกอบของทุกส่ วนของหลักสู ตรให้ มี
คุณภาพดียงิ่ ขึน้
จุดมุ่งหมายของการประเมินหลักสู ตร
เพือ่ ตัดสินความถูกต้ องเหมาะสมของ
การบริหารงานวิชาการ
และการบริหารหลักสู ตร
เพือ่ หาคุณค่าของหลักสู ตรสามารถ
สนองวัตถุประสงค์และความต้ องการ
ของผู้เรียน
เพือ่ ติดตามผลผลิตจากหลักสู ตร
เพือ่ อธิบายและพิจารณา
ความสอดคล้ องขององค์ประกอบ
เพือ่ ตัดสินคุณภาพและ
ความเหมาะสมหลักสู ตร
จุดมุ่งหมายของ
การประเมินหลักสู ตร
เพือ่ ปรับปรุงสิ่งบกพร่ อง
ที่พบในองค์ประกอบหลักสู ตร
เพือ่ ช่ วยในการตัดสินใจในการใช้
หลักสู ตร หรือควรปรับปรุง
ทราบจุดเด่ น/จุดด้ อย เพือ่ ประโยชน์ ในการปรับปรุ งหลักสู ตร
สร้ างความมัน่ ใจความน่ าเชื่อถือให้ เกิดขึน้ ต่ อชุ มชน
ประโยชน์ ของ
การประเมิน
หลักสู ตร
ช่ วยกาหนดทิศทางในการบริหารงานวิชาการ
ส่ งเสริมให้ ชุมชนเห็นความสาคัญและเข้ าใจในการจัดการศึกษา
ส่ งเสริมสั มพันธภาพอันดีให้ กบั โรงเรียนต่ อชุ มชน
เป็ นเครื่องมือช่ วยประเมินผล
ช่ วยให้ สามารถวางแผนการเรียนในอนาคต
สิ่ งทีค่ วรประเมินในหลักสู ตร
เอกสารหลักสู ตร
ผลการใช้ หลักสู ตร
 การวิเคราะห์ เนือ้ หา
 การสั มภาษณ์ ,
สอบถามผู้เชี่ยวชาญ
การสั งเกต การสั มภาษณ์
การสอบถามครูผู้สอน
ผู้บริหารสถานศึกษา
ผู้ปกครองนักเรียน
สั มฤทธิ์ผลของหลักสู ตร
 สั มฤทธิ์ผลทางวิชาการ
(ความรู้, ความสามารถ)
 สั มฤทธิ์ผลทีไ่ ม่ ใช่
วิชาการ (บุคลิกภาพ, ความ
ซื่อสั ตย์ , ความรับผิดชอบ,
ความสามัคคี)
 ความก้ าวหน้ าของ
ผู้สาเร็จการศึกษา
ด้ านวิธีการ
ประเมิน
ด้ านเกณฑ์ การ
ประเมิน
ด้ านความกลัว
ผลการประเมิน
ด้ านขาดความมุ่งมัน่
ในการนาไปใช้
ความเชี่ยวชาญ
ของคณะกรรมการ
ประเมิน
ด้ านเวลา
ด้ านการวางแผน
การประเมิน
ด้ านการประเมิน
ทั้งระบบ
ปัญหาในการประเมิน
หลักสู ตร
ด้ านการประเมิน
ต่ อเนื่อง
การประเมินก่ อนนาหลักสู ตรไปใช้
การเก็บรวบรวมข้ อมูลเกีย่ วกับความเหมาะสม
ความเป็ นไปได้ ในการนาหลักสู ตรไปใช้ กบั กลุ่มเป้าหมาย
เป็ นการประเมินก่ อนทีจ่ ะมีการใช้ หลักสู ตรจริงๆ
วัตถุประสงค์ ของการประเมินก่ อนนาหลักสู ตรไปใช้
ส่ วนประกอบ
ครบถ้ วน คุณภาพ
ของส่ วนประกอบ
ความสอดคล้ อง
และความสั มพันธ์
ขององค์ ประกอบ
ข้ อ 1
ข้ อ 5
ข้ อ 2
ข้ อ 4
สนองความ
ต้ องการของ
กลุ่มเป้ าหมาย
ข้ อ 3
จุดอ่ อนของ
หลักสู ตร
ความเป็ นไปได้
ความคุ้มทุนและ
ระยะเวลาในการ
ดาเนินการ
แบบตรวจสอบรายการ (Checklist)
เทคนิคการวิเคราะห์ แบบปุยซองค์
(Puissance Analysis Technique)
เทคนิคและวิธีการ
ประเมินผลก่ อนนา
หลักสู ตรไปใช้
การพิจารณาโดยผู้เชี่ยวชาญ
(Expert Judgement)
การประเมินความต้ องการจาเป็ น (Needs Assessment)
การศึกษาความเป็ นไปได้ (Feasibility Study)
การทดลองนาร่ อง (Pilot Study)
การประเมินระหว่ างดาเนินการใช้ หลักสู ตร
การประเมินหลักสู ตรทีอ่ ยู่ในช่ วงดาเนินการ หรืออยู่
ในช่ วงการใช้ หลักสู ตรเพือ่ เป็ นการตรวจสอบว่ า หลักสู ตรนา
ไปใช้ ในสถานการณ์ จริงได้ ดเี พียงใด มีส่วนไหนทีเ่ ป็ นอุปสรรค
ต่ อการใช้ หลักสู ตร
วัตถุประสงค์ ของการประเมิน
ระหว่ างดาเนินการใช้ หลักสู ตร
ความเหมาะสมกับ
กลุ่มเป้ าหมาย
การดาเนินการเป็ นไป
ตามกาหนดเวลา
เทคนิคและวิธีการประเมินผลระหว่ างดาเนินการใช้ หลักสู ตร
1. การทดลอง (Experiment)
- การหาความสั มพันธ์ ระหว่ างสาเหตุและผล
2. การวิเคราะห์ หลักสู ตร
- การให้ ความสนใจต่ อรายละเอียดของหลักสู ตรอย่ างเป็ นระบบ
และมีเกณฑ์
- การวิเคราะห์ จุดมุ่งหมายของหลักสู ตร
- การวิเคราะห์ เนือ้ หา
- การวิเคราะห์ กจิ กรรม
- การวิเคราะห์ หลักสู ตรเพือ่ ประเมินผลการเรียน
การประเมินหลังการใช้ หลักสู ตร
การประเมินหลังจากได้นาหลักสูตรไปใช้กบั กลุ่มเป้ าหมายครบ
วงจร เพื่อให้รู้คาตอบต่างๆ เกี่ยวกับหลักสูตรทั้งหมดในภาพรวม ว่าผล
การใช้หลักสูตรเป็ นอย่างไร ก่อให้เกิดผลอื่นใดตามมา
การประเมินหลังการใช้ หลักสู ตร
ระยะที่ 1
ระยะที่ 2
ประเมินหลักสู ตรภายหลังการดาเนินการเสร็จสิ้น
ประเมินหลักสู ตรภายหลังโดยกาหนดช่ วงเวลา
ออกไปตามความเหมาะสม
วัตถุประสงค์
1
1. ตรวจสอบผลการใช้ หลักสู ตรว่ าเป็ นเป็ นไป
ตามทีก่ าหนดไว้ ในวัตถุประสงค์
2
3
4
2. ตรวจสอบการใช้ ทรัพยากรในการดาเนินการใช้
หลักสู ตร
3. ผลทีเ่ กิดขึน้ จากการดาเนินการใช้ หลักสู ตรที่
แท้ จริง
4. ประเมินองค์ ประกอบทุกด้ าน ทั้งด้ านสภาวะแวดล้ อม
(context) ด้ านปัจจัยนาเข้ า (input) ด้ านกระบวนการ(process)
ด้ านผลผลิต (output)
เทคนิคและวิธีการประเมินหลังการใช้ หลักสู ตร
การประเมินสั มฤทธิ์ผลของหลักสู ตร
การวิเคราะห์ ค่าใช้ จ่าย
การประเมินผลกระทบ
การประเมินหลักสู ตรทั้งระบบ
การประเมินสั มฤทธิ์ผลของหลักสู ตร
การประเมินผลที่เกิดกับผูเ้ รี ยนหรื อความสาเร็ จของผูเ้ รี ยนว่าสอดคล้อง
กับวัตถุประสงค์ของหลักสู ตรมากน้อยเพียงใด
1. สัมฤทธิ์ ผลทางวิชาการ (Academic achievement) และสัมฤทธิ์ ผลที่ไม่ใช่วิชาการ
(Non-academic achievement)
2. สัมฤทธิ์ ผลตามจุดมุ่งหมายทางการศึกษา (Bloom et.al. 1967)
2.1 ด้านสติปัญญา (Cognitive Domain)
แบบทดสอบ
2.2 ด้านความรู้สึก (Affective Domain)
แบบวัดทัศนคติ ความพึงพอใจ
2.3 ด้านทักษะ (Psychomotor Domain)
แบบวัดภาคปฏิบตั ิ
การประเมินหลักสู ตรทั้งระบบ
เพื่อเป็ นข้อมูลสาหรับการเปลี่ยนแปลงและการบริ หารจัดการ
ทรัพยากรในการใช้หลักสูตรให้เกิดประโยชน์สูงสุ ด
การประเมินหลักสูตรทั้งระบบส่ วนใหญ่จะทาการประเมิน
ด้านสภาวะแวดล้อม (Context) ด้านปัจจัยนาเข้า (Input)
ด้านกระบวนการ (Process) ผลผลิต (Product)
รู ปแบบของสตัฟเฟิ ลบีม Daniel L. Stufflebeam
(CIPP Model)
รู ปแบบที่เน้นเกี่ยวกับการตัดสิ นใจทางด้านการศึกษา 4 แนวทาง
1. การตัดสิ นใจเพื่อนาไปสู่แนวทางการเปลี่ยนแปลงอย่างสิ้ นเชิง
หรื อเปลี่ยนแปลงทั้งหมด
2. การตัดสิ นใจเพื่อเปลี่ยนแปลงบางสิ่ งบางอย่างแต่ยงั คงสภาพเดิมไว้
3. การตัดสิ นใจเพื่อปรับปรุ งและพัฒนา
4. การตัดสิ นใจเพื่อนาสิ่ งใหม่เข้ามาในระบบ โดยวิธีการทดลองหรื อ
สื บค้นอย่างมีระบบ
CIPP Model
1. การประเมินบริบท (Context Evaluation)
จุดมุ่งหมาย
เพื่อพิจารณาสภาพปั จจุบนั กาหนดประชากรเป้ าหมาย ประเมินความต้องการ วินิจฉัย
ปัญหา พิจารณาจุดมุ่งหมายของหลักสู ตรว่าสามารถแก้ปัญหาและความต้องการหรื อไม่
วิธีการ
ศึกษา วิเคราะห์ระบบ วิเคราะห์งาน วิเคราะห์เอกสาร สารวจ
วินิจฉัยจากการสอบและเทคนิคเดลฟาย
การตัดสินใจ
ตัดสิ นใจเกี่ยวกับสิ่ งที่กาหนดไว้วา่ จะดาเนินการและตัดสิ นใจเกี่ยวกับ
จุดมุ่งหมายของหลักสูตร การวางแผน
2. การประเมินปัจจัยเบือ้ งต้ น (Input Evaluation)
จดุ ม่ งุ หมาย
เพื่อให้ได้ขอ้ มูลในการพิจารณาสิ่ งที่จะกาหนดให้หรื อมีอยูว่ า่ จะนาไปใช้
ประโยชน์อย่างไร
วิธีการ
ศึกษาแหล่งทรัพยากร วิธีดาเนินการเพื่อความเป็ นไปได้ ความเหมาะสม
ความประหยัดในการดาเนินหลักสู ตร โดยวิธีการไปดูการทดลองหลักสู ตร
การตัดสินใจ
ตัดสิ นใจเกี่ยวกับการดาเนินหลักสู ตร การวางรู ปแบบในการดาเนิ นการ
3. การประเมินกระบวนการ (Process Evaluation)
จดุ ม่ งุ หมาย
1. ตรวจสอบข้อบกพร่ องในการดาเนิ นงาน
2. ใช้ขอ้ มูลเพื่อการตัดสิ นใจเกี่ยวกับหลักสู ตร
3. เพื่อบันทึกเกี่ยวกับวิธีการดาเนินงานเป็ นระยะ
วิธีการ
เก็บข้อมูลอย่างสม่าเสมอในขณะดาเนิ นการ เพื่ออธิ บายขั้นตอนของ
การปฏิบตั ิ
การตัดสินใจ
ตัดสิ นใจเกี่ยวกับการดาเนินหลักสู ตรและปรับหลักสู ตรตลอดจนขั้นตอน
การปฏิบตั ิที่จะบังเกิดผลดี
4. การประเมินผลผลิต (Product Evaluation)
จดุ ม่ งุ หมาย
เพื่อตรวจสอบผลจากหลักสู ตรว่าสอดคล้องตามจุดมุ่งหมายเพียงใด
วิธีการ
พิจารณาข้อมูลของผลจากหลักสู ตร โดยรวบรวมข้อมูลจากการทดสอบและ
การสังเกตในด้านปริ มาณและคุณภาพ
การตัดสินใจ
ตัดสิ นใจว่าจะดาเนินการต่อไป ระงับหรื อปรับปรุ งอย่างไร
บรรณานุกรม
ศักดิ์ศรี ปาณะกุล.(2543). การประเมินหลักสู ตร. กรุ งเทพฯ : สานักพิมพ์มหาวิทยาลัย
รามคาแหง.
สุ นีย ์ ภู่พนั ธ์. (2546). แนวคิดพืน้ ฐานการสร้ างและพัฒนาหลักสู ตร. เชียงใหม่ :
The knowledge center.
ชวลิต ชูกาแพง. (2551). การพัฒนาหลักสู ตร. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัย
มหาสารคาม.
Dr. Detkul Matavanukul
LOGO