Transcript Rola głośnego czytania w rozwoju emocjonalnym

ROLA GŁOŚNEGO CZYTANIA W ROZWOJU
EMOCJONALNYM , PSYCHICZNYM,
NTELEKTUALNYM I MORALNYM DZIECKA
_______________________
Katarzyna Bednarz-Soja
Przemyska Biblioteka Publiczna
Dobrodziejstwa techniki i zmiany kulturowe, które
ułatwiają i uprzyjemniają życie dorosłym, często
szkodzą dzieciom! Postęp techniczny i społeczny
dokonuje się bowiem niemal z prędkością światła,
rozwój dziecka zaś – w tempie wyznaczonym przez
biologię
Sue Palmer, Toksyczne dzieciństwo
CZYNNIKI ROZWOJU CZŁOWIEKA
NATURA
wyposażenie, z
którym człowiek
przychodzi na
świat
Wpływ i zadania
osób znaczących w
rozwoju
Dopasowanie
wymagań otocznia
do możliwości
jednostki
WŁASNA
AKTYWNOŚĆ
CZŁOWIEKA
- TEMPO ROZWOJU
- RYTM ROZWOJU
- JAKOŚĆ OSIĄGNIĘĆ
ROZWOJOWYCH
KULTURA
jakość środowiska
fizycznego i
społecznego
Źródło: Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia
rozwojowa, A. I. Brzezińska (red.), Gdańsk 2005.
Faza życia
Niemowlęctwo
(0-2 lata)
Zadania rozwojowe
Wpływ głośnego czytania
- Społeczne przywiązanie
- Prymitywna przyczynowość
- Stałość przedmiotu
- Dojrzewanie funkcji sensorycznych
i motorycznych
- Rozwój emocjonalny
- Budowanie nastroju, bliskości
- Skojarzenie miłego stanu równowagi
z powtarzalnym rytmem
- Nauka koncentracji uwagi
- Koordynacja słuchu ze wzrokiem
- Przyśpieszanie nauki wyrazów
Dzieciństwo
(2-4 lata)
- Rozwój lokomocji
- Fantazja i zabawa
- Rozwój języka
- Samokontrola
-Uczenie rozpoznawania, wyrażania emocji
-Nabieranie motywacji do czytania
-Poznawanie zasad życia społecznego
-Nauka nowych słów i ich znaczeń
-Gramatyka, składnia, wymowa
Wiek
przedszkolny
(5-7 lat)
- Identyfikacja z płcią
- Operacje konkretne
- Wczesny rozwój moralny
- Zabawa grupowa
-Odreagowanie i przepracowanie przeżyć
emocjonalnych
-Tworzenie wypowiedzi o charakterze fabularnym
-Wzory do identyfikacji
-Inspiracja do zabaw, wyobraźnia
Faza życia
Zadania rozwojowe
Wiek szkolny
(8-12 lat)
- Kooperacja społeczna
- Samoocena
- Nabywanie sprawności szkolnych
- Zabawa zespołowa
Okres
dorastania
13-19 lat)
- Dojrzewanie fizyczne
- Tożsamość dotycząca roli seksualnej
- Rozwój emocjonalny
- Autonomia w stosunku do rodziców
- Uczestnictwo w grupie rozwojowej
- Przyjmowanie za własne obserwowane
zachowania moralne
Wpływ głośnego czytania
- Aktywne regulowanie emocji
-Wpływanie na motywacje swoją i innych
- Książka jako źródło wiedzy
- Rozwój przekonania o kompetencjach
- Poszerzenie słownictwa
- Poznanie różnych stylów wypowiedzi
- Hierarchizacja wartości
-Myślenie abstrakcyjne, wielostronny ogląd
rzeczywistości
-Wszechstronny rozwój językowy
- Dyskusje światopoglądowe, dylematy moralne
- Szukanie sensu w życiu
- Wzbogacenie więzi z rodzicami i nauczycielami
- Wymiana intelektualna i światopoglądowa
-Wzbogacanie więzi z rówieśnikami o „wspólnotę
przeżyć i problemów
OSOBY ZNACZĄCE DLA DZIECKA
RODZICE
DZIADKOWIE
INNI
DOROŚLI
RODZEŃSTWO
DZIECKO
GRUPA
RÓWIEŚNICZA
NAUCZYCIELE
Źródło: Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia
rozwojowa, A. I. Brzezińska (red.), Gdańsk 2005.
POWINNOŚCI DOROSŁYCH WOBEC DZIECKA
OPIEKA
OCHRONA
PRZED
SZKODLIWYMI
WPŁYWAMI
POWINNOŚCI
WYCHOWANIE
ZASILANIE
EMOCJONALNE
DZIECKO ZANIEDBANE TO TAKIE,
KTÓREMU RODZICE NIE OŚWIĘCAJĄ CZASU
C Z A S
CIERPLIWOŚĆ
W trudnym procesie wychowania
niezbędna jest mądra obecność
rodziców, którzy nauczają zarówno
własnym przykładem postępowania,
jak i spędzają z dzieckiem wartościowo
czas udzielając mu konkretnych
wskazówek
ZACHWYT
AKCEPTACJA
SZACUNEK
Pozbawione zasilania emocjonalnego
i przewodnictwa ze strony najbliższych,
czyli zdrowego pokarmu dla psychiki i umysłu, poddane
toksycznym wpływom kultury masowej
i presjom środowiska współczesne dzieci cierpią na
ANEMIĘ EMOCJONALNĄ
I. Koźmińska, E. Olszewska, Wychowanie przez czytanie
W procesie wychowania należy nauczyć dzieci
 norm i umiejętności społecznych, dobrych manier
i wzorów odpowiedniej komunikacji z ludźmi
 dobrej organizacji i pracowitości
 myślenia poprzez rozmowy, czytanie dziecku
wskazywanie zależności przyczynowo-skutkowych,
rozbudzanie ciekawości świata, rozważanie skutków
decyzji i zachowań oraz motywów postępowania
swoich i innych
Wychowanie to uczenie dzieci
czerpania przyjemności z tego co dobre
Platon
Bez mocnego systemu wartości dziecko jest
jak rozbitek na falach,
bez steru, mapy.
Wśród raf i wirów. Może się zagubić
i potłuc. Jest łatwym łupem
dla złych ludzi
Pomagają dziecku stworzyć swój własny
„kręgosłup moralny”, który będzie
naturalną zaporą przeciwko złym
wpływom z zewnątrz
SZACUNEK
UCZCIWOŚĆ
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
ODWAGA
SAMODYSCYPLINA
POKOJOWOŚĆ
SPRAWIEDLIWOŚĆ
SZCZĘŚCIE
PRZYJAŹŃ
MIŁOŚĆ
SOLIDARNOŚĆ
PIĘKNO
MĄDROŚĆ
Skutki traktowania mediów jako podstawowej
formy spędzania wolnego czasu
 obniżenia istotnych umiejętności społecznych
i wskaźników inteligencji emocjonalnej
 ogranicza kontakty z rówieśnikami i członkami rodziny
 wytwarza nawyk biernej konsumpcji produktów kultury masowej,
lenistwo umysłowe
 nadpobudliwość i trudności z koncentracją
 brak umiejętności językowych
 zanik wyobraźni
 niecierpliwość, potrzeba ciągłej stymulacji
 nieumiejętność przewidywania konsekwencji
 niezadowolenie z posiadanych rzeczy
 uzależnienia i potrzebę mocniejszych wrażeń
 brak akceptacji swojego wyglądu
 zaburzenia fizyczne (wady postawy, krótkowzroczność)
Dzieci oglądające samotnie telewizję, klikające
myszką, uważające taniec w parach za archaizm –
mają małą szansę na nawiązanie i utrzymanie w
przyszłości dojrzałych, bliskich kontaktów
interpersonalnych.
Barbara Łuczak, psycholog
ULEGAMY ZŁUDZENIU, ŻE DZIECKO SIEDZĄCE
PRZED EKRANEM KOMPUTERA JEST
BEZPIECZNE I NIC MU NIE GROZI
Cześć Aniu,
tu Wojtek, ja też
mam 12 lat…
źródło: www.przyjaznynet.pl
Nie poświęcając dziecku czasu narażamy
go na analfabetyzm emocjonalny,
który w dorosłym życiu może obawiać się
niepokojem, depresją, zamykaniem się
w sobie, problemami z uwaga i myśleniem,
zachowaniami agresywnymi i chuligańskimi.
Daniel Goleman, Inteligencja emocjonalna
FUNDACJA ABCXXI
– CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM
Głośne czytanie
20 minut dziennie,
codziennie!
Wspieranie zdrowia emocjonalno –
psychicznego, umysłowego
i moralnego dzieci i młodzieży
NIKT NIE RODZI SIĘ CZYTELNIKIEM,
NAWYKU CZYTANIA UCZYMY SIĘ
W DZIECIŃSTWIE
CELE CZYTANIA DZIECIOM
 Wzbogacenie dzieciństwa o wspaniałe
przeżycia płynące z lektur, rozmów i bycia razem
 Budowanie trwałej miłości do książek przez magię wspólnego
czytania dla przyjemności
Kiedy czytasz pokazujesz dziecku, jak wygląda twój system
wartości. Pokazujesz, że to coś ważniejszego od telewizji
i centrum handlowego. Czytasz i wlewasz dziecku słowa.
One tworzą gigantyczny rezerwuar- zasób terminów, które
dziecko magazynuje i będzie potrafiło przywołać
w odpowiednim momencie
Jim Trelease
PODSTAWY BUDOWANIA UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA
słownictwo usłyszane
słownictwo rozumiane
słownictwo mówione
słownictwo samodzielnie czytane
słownictwo pisane
KORZYŚCI PŁYNĄCE Z CZYTANIA










wzmacnia więzi między rodzicami i dziećmi
pozytywnie stymuluje i rozwija umysł
zaspokaja potrzeby emocjonalne dzieci
rozwija język, poszerza zasób słownictwa
wpływa na poprawę pamięci i koncentracji
poszerza wiedzę ogólną, ułatwia przyswajanie wiedzy
uczy wartości
zapobiega wpływom kultury masowej
kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy
wyrabia gust czytelniczy
KRYTERIA WYBORU KSIĄŻEK
DO CZYTANIA DZIECIOM









ciekawe i emocjonujące
książki mające sens
napisane lub tłumaczone poprawną i ładną polszczyzną
dostosowane do wrażliwości dziecka
kształtujące optymizm, pozytywny stosunek do świata,
wiarę w siebie
promujące pozytywne wzorce postępowania i jednoznaczny
przekaz moralny
przynoszące rozrywkę na wysokim poziomie, rozwijające dobry
smak i poczucie humoru
pisane dla dziecka
książki odpowiednie ze względu na formę, gatunek, poziom
skomplikowania języka
Programy
Fundacji ABCXXI- cała Polska czyta dzieciom
wspierające edukacyjną i wychowawczą
misję szkoły
„Czytające przedszkola”
„Czytające szkoły”
EFEKTY GŁOŚNEGO CZYTANIA
 poprawa poziomu wypowiedzi ustnych i pisemnych uczniów
 poprawa umiejętności refleksji i krytycznego myślenia
 zwiększenie zasobu słownictwa czynnego i biernego
 wzrost wiedzy ogólnej uczniów
 wzrost zrozumienia tekstów i poleceń
 rozwój wyobraźni i poczucia humoru
 poprawa wzajemnych relacji pomiędzy uczniami
 powstawanie więzi pomiędzy nauczycielem i uczniami
spadek ilości aspołecznych, prowokacyjnych i agresywnych
zachowań
 wzrost zaangażowania rodziców w czytanie dzieciom w domu
 wzrost czytelnictwa, wypożyczanie większej liczby książek
Pasja czytania zaszczepiona w dzieciństwie i przez wiele lat
wspierana przez dorosłych czytających dzieciom na głos,
jest witaminą dla ich wszechstronnego rozwoju
i szczepionką przeciwko wielu zagrożeniom
ze strony społeczeństwa
Naród, który mało czyta, mało wie.
Naród, który mało wie, podejmuje złe decyzje
– w domu, na rynku, w sądzie, przy urnach wyborczych.
Niewykształcona większość może przegłosować
wykształconą mniejszość – to bardzo niebezpieczny
aspekt demokracji.
Jim Trelease
Bibliografia
R. Campbell, Sztuka zrozumienia, Warszawa 2004.
D. Goleman, Inteligencja emocjonalna, Poznań 1997.
I. Koźmińska, E. Olszewska, Wychowanie przez czytanie, Warszawa 2010.
I. Koźmińska, E. Olszewska, Z dzieckiem w świat wartości, Warszawa 2007.
Mądre wychowanie. 20 lat konwencji o prawach dziecka, Warszawa 2009.
A. Palmer, Detoksykacja dzieciństwa, Wrocław 2009.
Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa,
A. I. Brzezińska (red.), Gdańsk 2005.
Dziękuję za uwagę