Transcript Podstawy socjologii

Co to znaczy działać?
Każdy element otaczającej nas rzeczywistości to
efekt ludzkiego działania ( przeobrażanie i
porządkowanie)
 Każdy z nas jest efektem ludzkiego działania
 Ludzki świat jest reprodukowany przez ludzkie
działania
 Ludzkie działanie to główne źródło zmian
społecznych (zaniechanie/kreatywność/
niezamierzone konsekwencje)
 Życie społeczne to proces wzajemnego działania
ludzi na siebie








Forma aktywności fizycznej człowieka (ciało
jako medium działań)
To nie to samo, co zachowanie/ reagowanie
To taka aktywność fizyczna, która:
ma dla jednostki pewien subiektywny sens (Max Weber)
jest dziełem jednostki, efektem aktywnego ustosunkowywania się jej
wobec rzeczywistości (Herbert Blumer)
niekoniecznie jest czynem (Anthony Giddens), może mieć charakter
bezrefleksyjny, ale pod warunkiem, że kiedyś była urefleksyjniona.
skutkuje
przekształceniem
zewnętrznej,
bądź
wewnętrznej
rzeczywistości jednostki



Hannah Arendt: władza nad i władza do
„Władza do” to agency- zdolność aktora do
działania
Jakie są źródła ludzkiej zdolności do działania?
biologiczne i fizjologiczne podstawy działań
Anthony Giddens- struktura społeczna (reguły i zasoby;
podwójność struktury, zależność od innych)
 poznawcza
kontrola nad rzeczywistością, refleksyjność,
racjonalność (Max Weber: działania afektywne, tradycjonalne,
autoteliczne, instrumentalne)
 motywacja- potrzeby i poziom ich zaspokojenia oraz orientacje
(Talcott Parsons- poznawcze, katetyczne, moralne)


I.
Ze względu na
komunikacyjnego) :
cel
(Jurgen
-
Teleologiczne (télos – cel)
Normatywne
Dramaturgiczne
Komunikacyjne
Habermas-Teoria
działania
Zazwyczaj działanie zawiera w sobie elementy każdego z
powyższych typów
II. Ze względu na rodzaj kontaktu pomiędzy podmiotem i
przedmiotem działania: bezpośrednie i pośrednie (teledziałania);
aktualne i potencjalne
III. Ze względu na to co jest przedmiotem działania: rzeczy czy inni
ludzie (działanie vs działanie społeczne)


Definicja: „Proces wzajemnego oddziaływania
jednostek na siebie, którego celem jest
dostosowanie linii postępowania przyjętych przez
jego uczestników”

Komentarz do definicji:
a.
b.
c.
Interakcje zachodzą, bo jednostki potrzebują nagród,
którymi dysponują inni i dlatego, że są od innych zależne.
Interakcja to próba wpływania na innych
Interakcja to proces rozgrywający się w czasie





Mead: symboliczna i niesymboliczna
Goffman:
niezogniskowana
zogniskowana
Bezpośrednia- zapośredniczona
Aktualna oraz potencjalna
Jednorazowa- cykliczna
oraz


Definicja sytuacji to podzielane przez
uczestników interakcji przekonania na temat
tego, w czym biorą oni aktualnie udział
Istotność definicji sytuacji:
Definicja sytuacji określa role, jakie mamy do odegrania
Definicja sytuacji jest podstawowym środkiem rozumienia
drugiej osoby i podstawą oceny jej zachowań
3. Definicja sytuacji nakłada na jednostki moralne
zobowiązania
Wniosek: definicja sytuacji to rama określająca przebieg
interakcji
1.
2.
Podzielanie wiedzy na temat życia społecznego
Przestrzenno- czasowe uporządkowanie ludzkich
aktywności
 Symboliczne naprowadzanie
 Ramowanie
przez instytucje (instrukcje i
regulaminy)
 Występy jednostek (każde zachowania jednostki,
którego celem jest wpływanie na innych, narzucanie
im korzystnej dla niej definicji sytuacji)






a.
b.
c.
d.
Scena/ kulisy
Fasada osobista/ rekwizyty/ dystanse w
przestrzeni (Hall)
Zespoły
Zachowania interagujących:
Próba kontroli informacji oraz demaskowania
występujących
Asymetria aktor/obserwator i strategie jej przywracania
Takt i dyskrecja oraz ich wzajemność
Działania naprawcze i treningi





Potrzeba zwracania na siebie uwagi
Profesjonalizacja występów
Przeobrażania komunikacji interpersonalnej
w intrapersonalną
Obniżenie kosztów interakcji- wielość
wyborów
Zapośredniczenie interakcji przez instytucjeadiaforyzacja (uwolnienie czynów od oceny
moralnych)
Pytania do treści wykładu:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Dlaczego zajmowanie się działaniami jest ważne dla socjologów?
Jakie warunki musi spełnić aktywność fizyczna jednostki, by można ją było
nazwać działaniem?
Na czym polega różnica pomiędzy władzą „nad” i władza „do”
Z czego może wynikać ludzka zdolność do działania?
Co to jest interakcja społeczna?
Na czym polega różnica pomiędzy interakcją zogniskowaną a niezogniskowaną?
Jakie znaczenie dla przebiegu interakcji ma definicja sytuacji?
Scharakteryzuj dwie wybrane cechy charakterystyczne współcześnie
zachodzących interakcji
Lektura: Sztompka P., Socjologia, Warszawa, 2002, str. 45-66
Pytania do lektury:
1. Co to jest zachowania?
2. Na czym polega różnica pomiędzy racjonalnością instrumentalną, a autoteliczną?