Transcript OCENIANIE W SZKOLE

OCENIANIE W SZKOLE
Oceny szkolne mogą długo ważyć na poczucie
własnej wartości i własnych możliwości człowieka
(R. I. Arends)
Magdalena Dyszkiewicz
OCENIANIE JAKO INTEGRALNA CZĘŚĆ
PROCESU KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
 Termin ocenianie w najszerszym znaczeniu tego słowa oznacza czynność,
w wyniku której wydaje się sąd o przedmiocie, osobie lub zjawisku
odwołując się do jednego lub wielu kryteriów, niezależnie od tego jaki
jest przedmiot oceny oraz te kryteria.* Według Charlesa Galloweya
ocenianie to proces zbierania informacji, formułowania sądów o
informacjach, podejmowanie decyzji (...) **
 Jedną z wielu bardzo ważnych relacji zachodzących w szkole miedzy
uczniem a nauczycielem jest relacja oceniania. Relacja ta zachodzi w
każdej szkole, niezależnie od typu i rodzaju.
 Ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów jest procesem,
sekwencją zaplanowanych i logicznie ukierunkowanych na osiągnięcie
celu czynności.
. Ocenianie ma pomóc uczniowi w:
 Poznaniu własnych możliwości
 Rozwoju psychofizycznym
 Budowaniu właściwej motywacji
 Kształtowaniu zainteresowań
 Nabywaniu wiedzy
Istota i cechy oceny szkolnej.
 Ocena szkolna jest informacją o wyniku kształcenia, wraz z
komentarzem dotyczącym tego wyniku (B. Niemierko)
 Ocena szkolna to rezultat pracy ucznia określony stopniem
szkolnym, bądź opinią nauczyciela w formie słownej,
opisowej lub inny, wcześniej uzgodniony z uczniami sposób
Ocena spełnia zasadnicze funkcje wtedy, gdy
dokonywana jest zgodnie z jej podstawowymi cechami:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Obiektywność - to podstawowa cecha oceny.
Sprawiedliwość- jest najbardziej trudna do spełnienia.
Trafność
Rzetelność
Jawność – jest w ocenie szkolnej warunkiem koniecznym.
Mobilizacja ucznia do pracy
Rodzaje ocen
Cele nowoczesnego oceniania

















Diagnozowanie osiągnięć dydaktycznych ucznia.
Obserwowanie rozwoju ucznia.
Dostarczanie informacji zwrotnej głównym podmiotom.
Wspieranie rozwoju.
Rozbudzanie motywacji uczenia się.
Uczenie systematyczności, organizowanie uczenia się.
Kształtowanie obrazu samego siebie.
Uświadamianie oceny jako elementu rzeczywistości.
Uczenie umiejętności oceny, korzystania z niej.
Wdrażanie do samooceny.
Sprawdzanie wiadomości i umiejętności.
Przygotowanie do „zdrowej rywalizacji".
Wdrażanie do przestrzegania norm, zasad funkcjonujących w różnych organizacjach.
Rozpoznawanie uzdolnień, zainteresowań, predyspozycji.
Gromadzenie informacji .
Psychiczne wzmacnianie ucznia (wskazywanie „mocnych" stron).
Niwelowanie stresu, lęku, agresywnych zachowań.
BŁĘDY W OCENIANIU
1.Wynikające z cech osoby oceniającej:
 wysoki poziom neurotyczności i nieakceptowanie samego
siebie
 zaniżona lub zawyżona samoocena
 stany napięć i konfliktów wewnętrznych
 wysoki poziom autorytarności
 brak motywacji do doskonalenia siebie
 uległa bądź agresywna postawa życiowa
 konkretność umysłu, spostrzeganie innych na zasadzie
"czarno -białej", mała tolerancja na wieloznaczność –
schematyzm w myśleniu i działaniu
 zależność od autorytetów i stereotypów
 poziom inteligencji poznawczej i emocjonalnej -im niższy
tym więcej błędów podczas spostrzegania
 rutyna zawodowa-im większa tym bardziej zaburzona
trafność spostrzegania i oceny
2. Wynikające z tego, że nauczyciel to też człowiek:








Kierowanie się efektem „ hallo ”
Atrybucja
Zasada skojarzeń
Tzw. efekt aureoli
Przejmowanie poglądów
Błędy perspektywy i generalizacji
Subiektywizm
Reglamentowanie liczby pytań naprowadzających
Ocenianie uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi
Ważna umiejętność niezbędna w pracy z grupą zróżnicowaną,
a więc taką gdzie są uczniowie ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi, to stworzenie i stosowanie systemu oceniania
wspierającego w rozwoju wszystkich uczniów
Jak rozumieć funkcję wspierania
rozwoju?
 indywidualne podejście do każdego ucznia zamiast porównywania
go z innymi,
 przyglądanie się postępom, a nie wyłącznie efektom,
 branie pod uwagę niepowtarzalnych możliwości ucznia, ale i
ograniczeń, zainteresowań, właściwego dla niego tempa pracy,
 patrzenie na konkretnego ucznia bez presji wymogów
programowych pamiętając, że obowiązująca jest podstawa
programowa, a nie często nader ambitne, wybrane przez
nauczycieli programy. W przypadku ucznia posiadającego
orzeczenie lub opinię nauczyciel jest zobowiązany dostosować
treści programowe do jego możliwości i udzielić mu właściwego
wsparcia także poprzez ocenę.
Ocena powinna być:
 pozytywna, doceniająca najmniejsze nawet wysiłki czy
umiejętności dziecka,
 rozstrzygana zawsze na korzyść ucznia w przypadku
wahania nauczyciela jaką ocenę wystawić - wyższą czy
niższą,
 jasna i jawna - regularne rozmowy z uczniami na temat
zasad oceniania i wystawionych już ocen, wnikliwa i
analityczna dyskusja o uzyskiwanych stopniach,
komentarz ustny lub pisemny do oceny,
 licząca się z oczekiwaniami i potrzebami uczniów poznanie ich aspiracji sprzyja motywowaniu, stanowi
też przyczynek do realizacji zasady podmiotowości
ucznia.
Aspekty psychologiczne
Podstawy prawne oceniania
 Ustawa o systemie oświaty - art. 22 ust. 1 pkt 4.
mówi o tym, że właściwy minister określi w drodze
rozporządzenia zasady oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów.
 Rozporządzenie MEN w sprawie nauki religii w szkołach publicznych.
 mówi o stopniu z religii - gdzie i w jaki sposób się go
odnotowuje na świadectwie szkolnym;
 na świadectwie jakiego typu szkoły;
 na co nie ma wpływu ocena z religii.
 Rozporządzenia w sprawie ramowych statutów szkół (osobne dotyczą szkół
podstawowych i gimnazjów, osobne ponadgimnazjalnych i policealnych)
mówią o tym, że w statucie danej szkoły musi się znajdować
zapis szczegółowy dotyczący zasad oceniania w danej szkole i
trybu odwoławczego od oceny.
 Rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego
w różnych typach szkół
wskazuje, jakie umiejętności i jaki zasób treści powinien
podlegać ocenianiu u ucznia w poszczególnych dziedzinach
edukacji na danym etapie i poziomie nauczania.
 Rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola,
szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności
wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji
wskazuje miejsce i sposób odnotowywania ocen i stopni szkolnych
wystawianych uczniom;
określa zasady nanoszenia poprawek w tych dokumentach, także w
kwestii wpisanych ocen.
 . Rozporządzenie w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów
w szkołach publicznych
podaje skalę stopni szkolnych w zakresie nauczania i zachowania;
wskazuje sposoby oceniania uczniów w kształceniu zintegrowanym
i blokowym, w każdego typu szkole oraz uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną;
określa możliwości kształtowania przez szkoły wewnętrznych
systemów oceniania - WSO;
podaje czym jest i na czym polega ocenianie zewnętrzne i
wewnętrzne;
 reguluje sposób przeprowadzania i oceniania sprawdzianów i egzaminów
 . Rozporządzenie w sprawie wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów
państwowych i innych druków szkolnych, sposobów dokonywania sprostowań i
wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych
do obrotu z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności
określa średnią ocen uprawniającą do otrzymania świadectwa
z wyróżnieniem;
daje delegacje szkołom do określenia własnych dodatkowych
warunków uzyskiwania świadectwa z wyróżnieniem, poza
obligatoryjną średnią ocen.
 . Rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą do
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów
 wskazuje, jakie umiejętności uczniów podlegają ocenianiu.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ