Transcript การตรวจเลือดเอชไอวี แบบทราบผลในวันเดียว

การประชุมวิชาการด ้านการตรวจทางห ้องปฏิบต
ั ก
ิ ารเอชไอวี/เอดส ์
ระดับชาติ ครัง้ ที่ 3
12 กรกฎาคม 2554
พ.ญ.จิตรลดา อุทัยพิบล
ู ย์, GAP/TUC

ความสาคัญของห ้องปฏิบต
ั ก
ิ ารในการตรวจเลือดเอชไอวีแบบฟั งผล
ในวันเดียว
◦
◦
◦
◦
Getting to Zero
รูปแบบการบูรณาการงานป้ องกันและการดูแลรักษาเอชไอวีเอดส ์
ความหมายของการตรวจเลือดเอชไอวีแบบฟั งผลในวันเดียว
ความจาเป็ นสาหรับบางกลุม
่ ประชากร

การให ้การปรึกษาในการตรวจเลือดเอชไอวีแบบฟั งผลในวันเดียว

การตรวจเลือดแบบทราบผลในวันเดียว

ตัวอย่างพืน
้ ทีด
่ าเนินการนาร่อง
◦ ข ้อดีของการตรวจเลือดแบบทราบผลในวันเดียวกับงานบริการให ้การปรึกษา
◦ การสร ้างความมั่นใจของผู ้ให ้บริการให ้การปรึกษา
◦ ความหมายของการตรวจเลือดเอชไอวีแบบฟั งผลในวันเดียวในความหมาย
ของห ้องปฏิบัตก
ิ าร
◦ การจัดบริการเพือ
่ ตรวจเลือดเอชไอวี ในบริบทต่างๆ
 ในสถานบริการ
 นอกสถานบริการ



ื้ รายใหม่
เป้ าหมายไม่มผ
ี ู ้ติดเชอ
เป้ าหมายไม่มก
ี ารตายเนือ
่ งจากเอดส ์
เป้ าหมายไม่มก
ี ารตีตราและเลือกปฏิบต
ั ิ
สาหรับ ปี 2555-2559 ประเทศไทยกาหนดพันธกิจสาคัญด ้าน
์ ละการทุม
ั ทัศน์และ
เอดสแ
่ เททรัพยากร เพือ
่ ให ้บรรลุ วิสย
เป้ าประสงค์ ในการสู่ Getting to Zero
การป้องก ันโรค
เป้าหมาย
ื้ เอชไอวี
ลดจานวนผูต
้ ด
ิ เชอ
รายใหม่
แนวทางการดาเนินงาน
ี่ ง
ปร ับเปลีย
่ น/ลดพฤติกรรมเสย
• การเข ้าถึงกลุม
่ เป้ าหมายโดย
อาสาสมัคร
• การใชถุ้ งยางอนามัยและสารหล่อ
ลืน
่
• การให ้ความรู ้เรือ
่ งเอดส/์ STI เพือ
่
สร ้างความตระหนัก
• การให ้การปรึกษาเบือ
้ งต ้นเพือ
่ ลด
่
ี
พฤติกรรมเสยง
ื่ สารเพือ
• การสอ
่ ปรับเปลียน
พฤติกรรม
่ เสริมการเข้าถึงบริการการ
สง
ปรึกษา/ค ัดกรองโรค
• การบริการให ้การปรึกษาเพือ
่ ตรวจ
เลือดเอชไอวี
• การตรวจคัดกรอง STI
การปรึกษาเพือ
่
ตรวจเลือด
เป้าหมาย
1. ในผูท
้ ผ
ี่ ลเป็นลบ: ย ังคงผลลบ
่ าร
2. ในผูท
้ ผ
ี่ ลเป็นบวก: ได้เข้าสูก
ดูแลร ักษาอย่างรวดเร็ว
แนวทางการดาเนินงาน
การเข้าถึงบริการในผูท
้ ย
ี่ ัง
ื้
ไม่ทราบสถานะการติดเชอ
• การจัดบริการให ้การปรึกษาที่
เป็ นมิตร
• การจัดบริการให ้การปรึกษา
และตรวจเลือดทีท
่ ราบผลใน
วันเดียว
• การตรวจคัดกรองและการ
ดูแลรักษา STI
การดูแลร ักษาโรค
เป้าหมาย
1. ลดการกระจายโรค
2. ลดการป่วย การตายจากการ
ื้ เอชไอวี
ติดเชอ
แนวทางการดาเนินงาน
่ เสม
ิ สุขภาพ
การสง
ี่ ง (สารเสพติด
• การลดพฤติกรรมเสย
ี่ งทางเพศ การใชถุ้ งยาง
ความเสย
อนามัยและสารหล่อลืน
่ )
• การเปิ ดเผยผลเลือดและการตรวจ
เลือดคูน
่ อน
• ด ้านจิตใจและสงั คม
ื้ เอช
การติดตามสถานะการติดเชอ
ไอวี
• การตรวจติดตามระดับ CD4
การค ัดกรองโรคร่วม
ื้ ฉวยโอกาส
การป้องก ันโรคติดเชอ
การติดตามการกินยาต้านไวร ัส
ื่ มโยงระบบสง
่ ต่อและการติดตามประเมินผลอย่างมีประสท
ิ ธิภาพ
การเชอ
การป้องก ันโรค
เป้าหมาย
ื้ เอชไอวี
ลดจานวนผูต
้ ด
ิ เชอ
รายใหม่
แนวทางการดาเนินงาน
ี่ ง
ปร ับเปลีย
่ น/ลดพฤติกรรมเสย
• การเข ้าถึงกลุม
่ เป้ าหมายโดย
อาสาสมัคร
• การใชถุ้ งยางอนามัยและสารหล่อ
ลืน
่
• การให ้ความรู ้เรือ
่ งเอดส/์ STI เพือ
่
สร ้างความตระหนัก
• การให
กษาเบือ
้ งต ้นเพือ
่ ลด
HIV้การปรึ
testing
่
ี
พฤติกรรมเสยง
STI
diagnostic
ื่ สารเพื
• การส
อ
อ
่ ปรับเปลียน lab
พฤติกรรม
่ เสริมการเข้าถึงบริการการ
สง
ปรึกษา/ค ัดกรองโรค
• การบริการให ้การปรึกษาเพือ
่ ตรวจ
เลือดเอชไอวี
• การตรวจคัดกรอง STI
การปรึกษาเพือ
่
ตรวจเลือด
เป้าหมาย
1. ในผูท
้ ผ
ี่ ลเป็นลบ: ย ังคงผลลบ
่ าร
2. ในผูท
้ ผ
ี่ ลเป็นบวก: ได้เข้าสูก
ดูแลร ักษาอย่างรวดเร็ว
แนวทางการดาเนินงาน
การเข้าถึงบริการในผูท
้ ย
ี่ ัง
ื้
ไม่ทราบสถานะการติดเชอ
• การจัดบริการให ้การปรึกษาที่
เป็ นมิตร
• การจัดบริการให ้การปรึกษา
และตรวจเลือดทีท
่ ราบผลใน
วันเดียว
• การตรวจคัดกรองและการ
ดูแลรักษา STI
การดูแลร ักษาโรค
เป้าหมาย
1. ลดการกระจายโรค
2. ลดการป่วย การตายจากการ
ื้ เอชไอวี
ติดเชอ
แนวทางการดาเนินงาน
่ เสม
ิ สุขภาพ
การสง
ี่ ง (สารเสพติด
• การลดพฤติกรรมเสย
ี่ งทางเพศ การใชถุ้ งยาง
ความเสย
อนามัยและสารหล่อลืน
่ )
• การเปิ ดเผยผลเลือดและการตรวจ
เลือดคูน
่ อน
• ด ้านจิตใจและสงั คม
ื้ เอช
การติดตามสถานะการติดเชอ
ไอวี
• การตรวจติดตามระดับ CD4
การค ัดกรองโรคร่วม
ื้ ฉวยโอกาส
การป้องก ันโรคติดเชอ
การติดตามการกินยาต้านไวร ัส
HIV monitoring lab
ARV monitoring lab
ื่ มโยงระบบสง
่ ต่OIs
ิ ธิภาพ
การเชอ
อและการติ
ดตามประเมิlab
นผลอย่างมีประสท
diagnostic



การตรวจเลือดเอชไอวีแบบทราบผลในวันเดียว เป็ นการตรวจหา
ื้ เอชไอวี และรายงานผลให ้ผู ้รับบริการทราบผลการ
แอนติบอดีตอ
่ เชอ
ตรวจได ้ภายในเวลาทีร่ ับบริการครัง้ นัน
้
้
ใชการตรวจทางห
้องปฏิบต
ั ก
ิ ารทีต
่ ามแนวทางการตรวจเลือดหาการ
ื้ เอชไอวีของประเทศไทย ซงึ่ ปั จจุบน
ติดเชอ
ั ใช ้ 3 ชุดตรวจในการ
รายงานผลบวก โดยการใชชุ้ ดตรวจเพือ
่ ทราบผลในวันเดียวต ้องต ้อง
คานึงถึงระยะเวลาในการรายงานผลการตรวจเลือด ความสะดวกของ
ขัน
้ ตอนการทา ซงึ ระยะเวลาไม่ควรนานมากกว่า 1 ชวั่ โมง
่ เดียวกับการให ้การปรึกษาตรวจแบบ
มีขน
ั ้ ตอนการให ้การปรึกษาเชน
ดัง้ เดิม ประกอบด ้วยการให ้การปรึกษาก่อนและหลังการตรวจเลือด
(pre-และ post- test counseling)



การให ้บริการตรวจเอชไอวี แบบทราบผลในวันเดียว เป็ น
ทางเลือกรูปแบบหนึง่ ของการให ้บริการ การให ้การปรึกษาและ
ตรวจเอชไอวี
ไม่ได ้เป็ นวิธท
ี ม
ี่ าทดแทนระบบการให ้บริการการให ้การปรึกษา
และตรวจเอชไอวีทด
ี่ าเนินงานอยูใ่ นปั จจุบน
ั แต่สามารถจัดเป็ น
บริการเพิม
่ เติม เพือ
่ การขยายการให ้บริการของการให ้การ
ปรึกษาและตรวจเอชไอวีให ้ครอบคลุมกลุม
่ เป้ าหมายมากขึน
้
้ อ
ใชเพื
่ แก ้ไขปั ญหาในกลุม
่ ประชากรทีม
่ แ
ี นวโน ้มไม่กลับมาฟั ง
ผลการตรวจเลือด (Post test counseling) หรือกลุม
่ ทีม
่ ค
ี วาม
จาเป็ นต ้องทราบผลเอชไอวีในทันที
1.
2.
3.
4.
5.
กลุม
่ ทีม
่ แ
ี นวโน ้มไม่กลับมาฟั งผลการตรวจสูง
กลุม
่ ประชากรทีต
่ ้องการทราบผลเอชไอวีในทันที
กลุม
่ ทีใ่ ห ้การปรึกษาแบบเป็ นคู่
คลินก
ิ ทีใ่ ห ้บริการเฉพาะจุดเดียวเบ็ดเสร็จ (One stop
service) หรือแยกสว่ นออกมาต่างหากจากบริการ
ทั่วไป และลูกค ้าต ้องการความเป็ นสว่ นตัวสูง
กรณีอยูใ่ นสถานทีไ่ ม่สามารถตรวจเอชไอวีในระบบ
ปกติได ้

ั พันธ์กบ
กลุม
่ ชายทีม
่ เี พศสม
ั ชาย

กลุม
่ หญิงบริการ

้
กลุม
่ ใชยาฉี
ดเข ้าเสน้ (Intravenous drug use)

กลุม
่ ทีผ
่ ู ้ให ้การปรึกษาประเมินได ้ว่าผู ้รับบริการมีความ
ี่ งทีจ
่ เป็ นแรงงาน
เสย
่ ะไม่กลับมาฟั งผลเลือด เชน
เคลือ
่ นย ้าย



หญิงตัง้ ครรภ์ทม
ี่ าคลอดโดยไม่ได ้ฝากครรภ์ หรือไม่มผ
ี ล
เลือดขณะมาคลอด
ผู ้ป่ วยทีต
่ ้องรับการผ่าตัดด่วนฉุกเฉิน ซงึ่ การทราบผลเอช
ั ้ สามารถชว่ ยเหลือในการวางแผนการ
ไอวีในเวลาสน
รักษาได ้ดีขน
ึ้
กลุม
่ เจ ้าหน ้าทีผ
่ ู ้ให ้การรักษาพยาบาลเกิดอุบต
ั เิ หตุเข็มตา
ื้ เอชไอวี
หรือ กรณีต ้องการให ้ยาเพือ
่ ป้ องกันการติดเชอ
ั พันธ์ (Post exposure prophylaxis)
หลังมีเพศสม
ั้
สามารถทราบผลยืนยันได ้ในเวลาสน


การให ้การปรึกษาแบบคู่ สามารถชว่ ยลดปั ญหาการไม่
เปิ ดเผยผลเลือดระหว่างคู่ ปั ญหาการไม่มาตรวจเลือด
ของสามี รวมถึงการไม่กลับมาฟั งผลเลือดของฝ่ ายชาย
ประเทศไทยได ้ประกาศนโยบายทีใ่ ห ้การปรึกษาแก่หญิง
ตัง้ ครรภ์ พร ้อมคู่ (สามี) ตัง้ แต่เดือนตุลาคม 2553 เพือ
่
เพิม
่ การมีสว่ นร่วมเรือ
่ งการตัง้ ครรภ์ และเพิม
่ เข ้าถึงการ
่ ารป้ องกันการ
ตรวจเลือดเอชไอวีของสามี ซงึ่ นาไปสูก
ื้ เอชไอวี ระหว่างคูเ่ พศสม
ั พันธ์ และการ
ถ่ายทอดเชอ
ื้ ฯไปสูล
่ ก
ถ่ายทอดเชอ
ู

ั พันธ์
คลินก
ิ ทีใ่ ห ้บริการตรวจรักษาโรคติดต่อทางเพศสม
ซงึ่ ผู ้มารับบริการอาจจะไม่พร ้อมในการไปทีอ
่ น
ื่ นอกจาก
คลินก
ิ นี้ เนือ
่ งจาก
◦ อาย
◦ ไม่ต ้องการเปิ ดเผยตัว
◦ คุ ้นเคยกับเจ ้าหน ้าที่

ผู ้ให ้การปรึกษาสามารถเสนอบริการนีใ้ ห ้ไม่ต ้องไปใช ้
บริการในสว่ นอืน
่ นอกคลินก
ิ

หน่วยปฐมภูม ิ โรงพยาบาลสง่ เสริมสุขภาพระดับตาบล
◦ มีข ้อจากัดไม่สามารถตรวจเอชไอวีในหน่วยบริการได ้ ต ้องสง่
ี เวลาและ
เลือดเพือ
่ ไปทาการตรวจในห ้องปฏิบต
ั ก
ิ ารอืน
่ เสย
ค่าใชจ่้ าย หากนาเอาวิธท
ี ดสอบเอชไอวีด ้วยชุดตรวจอย่างเร็ว
(Rapid test) 3 ชนิดมาใช ้ ก็จะสามารถตรวจและรายงานผลได ้
ในสถานบริการนัน
้ ๆเลย