Transcript ต่อ

นิยามและเกณฑ์ การพิจารณา
การติดเชื้อในสถานบริการสาธารณสุ ข
หรือการติดเชื้อในโรงพยาบาล
รวบรวมโดย
นางพรหมจรรย์ ปาปะขี พยาบาลวิชาชีพ (ICN)
14 มกราคม 2552
การติดเชื้อในสถานบริการสาธารณสุ ข / ในโรงพยาบาล
ความหมาย:
ภาวะผิดปกติของร่ างกายทีเ่ กิดจากเชื้อโรค หรือ toxin ของเชื้อ
โรค อาจทาให้ เกิดภาวะผิดปกติเฉพาะที่ หรือ ทั้งกาย โดยขณะเข้ า
รับการรักษาในโรงพยาบาลนั้นไม่ มอี าการ หรือไม่ ได้ อยู่ในช่ วง
ระยะฟักตัวของเชื้อโรคนั้นๆ อาการมักแสดงภายหลัง 48 ชั่วโมง
หรือกว่ านั้น หลังรับไว้ รักษา

ความหมาย:
 การติดเชื้อที่เกิดตามหลังจากการให้ บริการรักษาพยาบาล และ
บริการอืน่ ๆ ในสถานบริการสาธารณสุ ข / ร.พ ไม่ ว่าอาการ หรือ
อาการแสดงของการติดเชื้อนั้นจะเกิดขึน้ ในสถานทีน่ ้ันหรือไม่ กต็ าม
 การติดเชื้อทีเ่ กิดกับบุคลากรการแพทย์ และสาธารณสุ ข จากจุลชีพซึ่ง
ได้ รับจากสถานบริการสาธารณสุ ข/ รพ.
การเฝ้ าระวังการติดเชื้อในผู้ป่วยมีคาถามทีต่ ้ องตอบอยู่ 3 ข้ อ
1. มีอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อหรือไม่ ?
2. เป็ นการติดเชื้อที่ตาแหน่ งใดของ ร่ างกาย ?
3. เป็ นการติดเชื้อใน รพ. (nosocomial infection) หรือไม่ ?
ใช้ เกณฑ์ การพิจารณา
ใช้ นิยาม
นิยามทีใ่ ช้ ต้องมีลกั ษณะ
มีความแม่ นตรง (validity) และความไว (sensitivity)
มีความน่ าเชื่อถือ (reliability) ชัดเจน สั้ น กระชับ
ทาความเข้ าใจ และแปลผลง่ าย ได้ ผลเหมือนกันทุกครั้ง
ไม่ ว่าผู้ใช้ นิยาม คือใคร และในสถานการณ์ ใด
เปรียบเทียบกับนิยามจากแหล่งอืน่ ได้ (compatability) เพือ่
ประโยชน์ ในการเปรียบเทียบข้ อมูลระหว่ างกัน
ปฏิบัติได้ ( feasibility)
หลักเกณฑ์ ในการพิจารณา
การติดเชื้อใน รพ.
1. ผู้ป่วยมีอาการติดเชื้อหลังรับไว้ แต่ ไม่ ทราบระยะฟักตัว
ของเชื้อนั้นๆ ให้ นับเป็ นการติดเชื้อใน รพ. เมื่อ :-
1.1 ผู้ป่วยเข้ ารับการรักษานานเกิน 48 ชั่วโมง
หลักเกณฑ์ การพิจารณาการติดเชื้อใน รพ. (ต่ อ)
1.2 ผู้ป่วยทีม่ ีการติดเชื้อภายหลังได้ รับหัตถการ/ใส่ เครื่องมือ
ในตาแหน่ งนั้นๆ ภายใน 7 วัน
1.3 ผู้ป่วยทีม่ ีการติดเชื้อภายหลังได้ รับการผ่าตัดในตาแหน่ ง
นั้นๆ ภายใน 30 วัน
1.4 ผู้ป่วยทีม่ ีการติดเชื้อภายหลังได้ รับการปลูกถ่ าย
สิ่ งแปลกปลอมไว้ ในร่ างกายนั้นๆ ภายใน 1 ปี
1.5 ผู้ป่วยทีเ่ กิดบาดแผล Traumatic wound มาจากชุ มน้ อยกว่ า
6 ชั่วโมง เกิดมีการติดเชื้อหลังรับไว้ ใน รพ. ใน 48 ชั่วโมง
หลักเกณฑ์ การพิจารณาการติดเชื้อใน รพ. (ต่ อ)
2. การติดเชื้อทีเ่ กิดจากเชื้อในตัวผู้ป่วยเอง ขณะผู้ป่วยอยู่ใน
รพ. เกิดมีอาการของการติดเชื้อนั้นๆ ขึน้ หลังจากอยู่ใน รพ.
นานเกิน 48 ชั่วโมง
3. ผู้ป่วยทีต่ ิดเชื้อใน รพ. อยู่เดิม 1 อย่ าง แล้วเกิดการติดเชื้อ
ใน รพ. ชนิดใหม่ อกี อย่ างในที่เดิมถือว่ า เชื้อตัวใหม่ นีเ้ ป็ น
การติดเชื้อใน รพ. ตัวใหม่
หลักเกณฑ์ การพิจารณาการติดเชื้อใน รพ. (ต่ อ)
4. ผู้ป่วยอาจมีอาการติดเชื้อจากชุ มชนอยู่หนึ่งเชื้อ ๆ เดียวกันนี้
ไปเกิดในตาแหน่ งใหม่ ขณะอยู่ใน รพ. เชื้อเดิมทีเ่ กิดใน
ตาแหน่ งใหม่ นีเ้ ป็ นการติดเชื้อใน รพ.
5. เชื้อทีม่ าจากชุ มชน ถ้ ามีการดือ้ ยาทีส่ ู งขึน้ จะถือว่ าเป็ น
เชื้อตัวใหม่ ที่เกิดใน รพ. เมื่อผู้ป่วยมีอาการเลวลง หรือ
ช่ วงเวลาการส่ งเพาะเชื้อห่ างกันพอสมควร
หลักเกณฑ์ การพิจารณาติดเชื้อใน รพ. (ต่ อ)
6. เด็กแรกคลอดใน รพ. ทุกคน ถ้ ายังไม่ กลับบ้ านเกิดมี
การติดเชื้อขึน้ ถือเป็ นการติดเชื้อใน รพ. รวมทั้งทีต่ ิดเชื้อ
จากช่ องทางคลอดขณะคลอด แม้ ว่ามารดาจะมีการติดเชื้อ
มาก่อนเข้ า รพ. ก็ตาม ยกเว้ นการติดเชื้อผ่ านทางรก
1. การติดเชื้อตาแหน่ งผ่ าตัด
(Surgical Site Infection, SSI)
• Incisional SSI
• Superficial Incisional SSI
• Deep Incisional SSI
• Organ / Space SSI
Skin
Supericial
incisional SSI
Subcutaneous
tissue
Deep soft
tissue fascia &
muscle
Deep
incisional
SSI
Organ /
space
Organ /
space SSI
Surgical Patient Infection
1. Wound infection
การติดเชื้อแผลผ่ าตัด
2. Regional extension
การติดเชื้อลุกลามเฉพาะที่
3. Organ or visceral
infection
การติดเชื้อที่อวัยวะที่ทาผ่ าตัด
4. Systemic infection : การติดเชื้อในระบบไหลเวียนเลือด
remote coexisting หรือระบบอืน่ นอกตาแหน่ ง ผ่ าตัด
or complicating
infection
1 2 3 รวมเป็ น Surgical site infections (SSI)
1.1 Superficial incisional SSI
การติดเชื้อของผิวหนังและไขมันใต้ ผวิ หนังบริเวณแผลผ่าตัด
(skin and subcutaneous tissue)เกิดขึน้ ภายใน 30 วันและต้ อง
มีอย่างน้ อย1 ใน 4 ข้ อต่ อไปนี้
1. หนองไหลจากชั้นผิวหนัง หรือไขมันใต้ ผวิ หนัง
2. ของเหลวจากแผลเพาะเชื้อให้ ผลบวก
3. อย่างน้ อยต่ อไปนีข้ องอาการแสดงของการติดเชื้อร่ วมกับ
3.1 แผลปวด หรือ กดเจ็บ (pain,tenderness)
3.2 แผลบวม (local swelling) แดง ร้ อน
4. ศัลยแพทย์ตัดไหมในชั้นผิวหนัง และไขมันใต้ ผวิ หนังก่อน
เวลาอันควร
*ให้ การวินิจฉัย superficial SSI*
1.2 Deep incisional SSI
เป็ นการติดเชื้อทีล่ ุกลามหรือเกิดขึน้ ในชั้นของพังผืด และชั้นกล้ ามเนือ้
(fascia and muscular layer)เกิดขึน้ ภายใน 30 วันหลังผ่าตัด หรือ 1ปี
ในกรณีทมี่ กี ารใส่ อุปกรณ์ และต้ องมีอย่ างน้ อย ¼ ข้ อต่ อไปนี้
1. มีหนองไหลจากชั้นที่ลกึ กว่ าชั้นไขมันใต้ ผวิ หนัง
2. แผลในลึกกว่ าไขมันใต้ ผวิ หนังแยก หรือศัลยแพทย์แหวก
แผลเอง
*โดยทีผ่ ้ ปู ่ วยมีอาการอย่ างน้ อย 1 ในอาการแสดงเหล่านี้
ไข้ (>38 ) ปวดบริเวณแผล (localize pain)
กดเจ็บ (tenderness)
3. เป็ นฝี หรือมี evidence ทีบ่ ่ งชี้ว่าการติดเชื้อนั้นลุกลาม
หรือเกิดขึน้ ในชั้นที่ลกึ กว่ าชั้นใต้ ผวิ หนังไม่ ว่าจะพบโดยวิธีใด
4. ให้ การวินิจฉัยโดยแพทย์
1.3 Organ / Space SSI
การติดเชื้อเกิดขึน้ ที่ organ หรือ space ใดๆทีเ่ กีย่ วข้ องกับการผ่าตัดนั้นๆ
โดยที่การติดเชื้อนั้นมีขอบเขตทีก่ ว้ างกว่ าตาแหน่ งแผลผ่ าตัด
เกิดขึน้ ภายใน 30 วันหลังผ่าตัดหรือ 1 ปี ในกรณีทใี่ ส่ อุปกรณ์
และต้ องมีอย่างน้ อย ¼ ข้ อต่ อไปนี้
1 .มีหนองไหลจาก drain ทีว่ างผ่าน stab wound (แผลdrain) ทีว่ าง
อยู่ใน space/organ นั้น
2. สามารถเพาะแยกเชื้อจาก discharge หรือ tissue จาก
organ/space นั้น
3.พบฝี หรือ evidence ของ infection ที่ involve organ/space ไม่ ว่า
จะพบ โดย PE, Re-operation
4.ให้ การวินิจฉัยโดยแพทย์
TYPE OF WOUND CODE
01= Clean
• ไม่ มีอนั ตรายต่ อเนือ้ เยือ้ มาก่อน
• ไม่ มีการติดเชื้อที่บริเวณผ่ าตัด
• ไม่ ผ่าผ่ านทางเดินหายใจ ,อาหาร ,ปัสสาวะ หรืออวัยวะสื บพันธุ์
• ไม่ มีความผิดพลาดในกรรมวิธีปลอดเชื้อระหว่ างผ่ าตัด
• แผลผ่ าตัดทีเ่ ตรียมการไว้ ล่วงหน้ า เมื่อผ่ าตัดเสร็จเย็บปิ ดแผลไม่ ใส่
ท่ อระบาย หรือใส่ ท่อระบบปิ ด เช่ น craniotomy herniorhaphy
mastectomy
TYPE OF WOUND CODE
02= Clean Contaminated
• ผ่ าตัดผ่ านเนือ้ เยือ่ ทีช่ ้า ผ่ าผ่ านทางเดินหายใจ หรือทางเดิน
อาหารทางเดินปัสสาวะ หรืออวัยวะสื บพันธุ์
• ใส่ ท่อระบายระบบเปิ ด
• มีความผิดพลาดในกรรมวิธีปลอดเชื้อเล็กน้ อยระหว่ างผ่ าตัด
เช่ น tonsillectomy, pharyngectomy appendectomy ผ่ าตัด
ท่ อทางเดินนา้ ดี
TYPE OF WOUND CODE
03= Contaminated
• ผ่ าผ่ านบริเวณที่มีการอักเสบทีย่ งั ไม่ มีหนอง
• แผลผ่ าตัดที่ผ่าภยันตรายที่เกิดใหม่ ๆ (ไม่ เกิน6 ชั่วโมง)
• ปนเปื้ อนสารคัดหลัง่ จากทางเดินอาหาร, ทางเดินหายใจ
ทางเดินปัสสาวะ
TYPE OF WOUND CODE
04= Dirty
• แผลผ่ าตัดผ่ านแผลภยันตรายที่ได้ รับมานานแล้ ว (เกิน6
ชั่วโมง)
• ผ่ าตัดช่ องท้ องกรณีทมี่ ีการทะลุของอวัยวะภายใน
• ผ่ าตัดบริเวณที่มีการติดเชื้อทีเ่ ป็ นหนอง, มีเนือ้ ตาย
Operative Procedure Classifications
1.Clean
-
Alveolar Bone Graft-donor site
Biopsy or Excision of Nodes
Burr holes for Pneumoencephalogram orVenticulogram
Chalazion and Conjunctival Cyst(non-infected)
Cirrcumcision
Closure of Clean Wound Dehiscence
Craniotomy for Hematoma or Turmor
Operative Procedure Classifications
1.Clean(ต่ อ)
-Elective eye surgery,Routine ptosis,Cataract Extraction
-Elective Neurosurgery
- Excision Cystic Hygroma
- Excision of Ganglion or Nodules
- Excision of Intervertebral Disk
- Excision of Nevus,Mole,etc.
-Exploratory Laparotomy
-Exstrophy(first stage)
-Herniorrhapy(Umbilical,Inquinal)
Operative Procedure Classifications
1.Clean (ต่ อ)
-Heart-Open or Closed
- Insertion of Deep Line Hyperal
- Laparoscopy
-Lysis of Adhesions
-Mastectomy or Mamoplasty
-Mediastinoscopy
-Omphalocele-Intact
-Operations on Muscles, Tendons, Fascia and Bursa
-Orchiectomy
-Orchiopexy
Operative Procedure Classifications
1.Clean (ต่ อ)
-Otoplasty
-Pacemaker Insertion
-Parathyroidectomy
-Penile Prosthesis
-Pin Removal
-Pyloromyotomy
-Radical Neck without entry to the
Respiratory Tract
-Reconstructive Orthopedic surgery
-Reopening of Wounds for Hemostasis
Operative Procedure Classifications
1.Clean (ต่ อ)
-Skin Graft-donor site and recipient site for Clean Wounds
-Splenectomy
-Stapedectomy
-Thyroidectomy
-V-P Shunt
-Vein Sripping or Ligation
-Y-Z Plasty (depending on site)
2.Clean contaminated (An entry made into an organ
or organ system which leads to the outside of the body)
-Amputation for Dry Gangrene
-Abdomino-Perineal Resection
-Appendectomy
-Cesarean Section
-Cholecystectomy, CBDE(No infection)
-Cleft Palate and Cleft Lip Repair
-Colostomy Closure
2.Clean contaminated(ต่ อ)
•
•
•
•
•
•
•
-Dental Restorations
-Dilation and Curettage of Uterus (no infection present)
-Episiotomy
-Epispadius, Hypospadius
-Excision Dermoid Cyst and Sinus
-Exstrophy (second stage)
-Gastrostomy
2.Clean contaminated(ต่ อ)
•
•
•
•
•
•
•
-Hemorrhoidectomy
-Hysterectomy (abd., Vag.)
-Intra Oral or Intra Nasal Procedures
-Ligation and Division of Fallopian Tubes
-Lobectomy or Pneumonectomy or Thoracotomy
-Mastoidectomy
-Meatotomy-Meatoplasty
2.Clean contaminated(ต่ อ)
•
•
•
•
•
•
•
-Myringotomy with Tubes
-Nasal Polypectomies
-Nephrostomy
-Nephrectomy-Urine Sterile at Surgery
-Omphalo Mesenteric Duct
-Omphalocele-stage closure
-Oophorectomy, Salpingo-oophorectomy
2.Clean contaminated(ต่ อ)
•
•
•
•
•
•
•
-Open Lung Biosy
-Panendoscopy
-Pilonidal Cysts-not infected
-Pneumonectomy for Neoplasm
-Prostatectomy TUR, Suprapubic, Urine not infected
-Radical Neck with entry into Respiratory Tract or Oral Cavity
-Rectal Wall Biopsy
2.Clean contaminated(ต่ อ)
• -Resection of Small Intestine or Colon (no infection or gross
spillage)
• -Rhinoplasty
• -Shirodkar
• -Septoplasty
• -Steven’s Procedure
• -T&A
2.Clean contaminated(ต่ อ)
•
•
•
•
•
•
•
-TE Fistula
-Tear Duct Probing
-Tryroglossal Duct Cysts
Tip Rhinnoplasty
-Tracheotomy
-Tympanoplasty
-Tympanotomy
2.Clean contaminated(ต่ อ)
•
•
•
•
•
-Ureteral Lithotomy-via Cysto or Incision
-Ureteral Reimplant
-Urethroplasty
-Vaginoplasty
-Zenker’s Diverticulum-not on VA’s
3. Contaminated use Clean Contaminated List
Procedure was complicated by:
• 1.Acute inflamation without pus formation.
• 2.Gross spillage form gastrointestinal tract.
• 3.Entrance genitourinary or biliary tract in presence of
infected bile or urine.
4.Dirty
•
•
•
•
•
•
•
-Amputation for Wet Gangrene
-Appendectomy with Peritonitis or Perforation
-Appendiceal Abscess
-Burn Debridement
-Excision of Nail,e.g., Ingrown
-I&D of any Abscess
-Lacerations or Traumatic Wounds
4.Dirty(ต่ อ)
•
•
•
•
•
•
-Nephrectomy-Bacteriuria at surgery
-Omphalocele-Peritonium Ruptureed
-Operation for Perforated Viscus(Perforated ulcer,bowel)
-Pilonidol Cyst –infected
-Second Stage Closure of Infected Wounds
-Skin Graft to Infected Site
Specific Site of Organ/Space Surgical Site Infection
•
•
•
•
•
•
•
-Arterial or Venus Infection
-Breast Abscess or Mastitis
-Disc space
-Ear,Mastoid
-Endrometritis
-Endrocarditis
-Eye ,other than Conjunctivitis
Specific Site of Organ/Space Surgical Site Infection(ต่อ)
•
•
•
•
•
•
•
-Gastrointestinal tract
-Breast Abscess or Mastitis
-Intraabdominal,not specific elsewhere
-Intracranial,brain, or dural infectious abscess
-Joint or bursa
-Mediastinitis
-Meningitis or Ventriculitis
Specific Site of Organ/Space Surgical Site Infection(ต่อ)
•
•
•
•
•
•
-Myocarditis or Pericarditis
-Oral cavity(mouth,tongue or gums)
-Osteomyelitis
-Other infections of the lower respiratory tract
-Other infections of the urinary tract
-Other male or female reproductive tract
Specific Site of Organ/Space Surgical Site Infection(ต่อ)
•
•
•
•
-Spinal Abscess without meningitis
-Sinusitis
-Upper respiratory tract,pharyngitis
-Vaginal cuff
Reference: อะเคือ้ อุณหเลขกะ.การป้องกันการติดเชื้อในโรงพยาบาล.
พิมพ์ครั้งที่ 6.2548.(หน้ า220-225)
2. Urinary Tract
Infection
2.1 Symptomatic UTI
มีลกั ษณะ 1 ข้ อต่ อไปนี้ :2.1.1 อาการ หรือ อาการแสดงของการติดเชื้อ
ระบบปัสสาวะ 1 อย่ าง ร่ วมกับเพาะพบเชื้อใน
ปัสสาวะ > 10 4 col / ml 3 และพบเชื้อ
ไม่ เกิน 2 ชนิด
2.1 Smptomatic UTI (ต่ อ)
2.1.2 เด็กอายุ < 1 ปี มีอาการหรืออาการแสดงของ
การติดเชื้อระบบปัสสาวะ 1 อย่ าง ร่ วมกับเพาะ
พบเชื้อในปัสสาวะ > 10 5 col /ml 3 และพบเชื้อ
ไม่ เกิน 2 ชนิด
2.1.3 อาการ หรืออาการแสดงของการติดเชื้อระบบ
ปัสสาวะ 2 อย่ าง
ร่ วมกับ 1 ข้ อ ต่ อไปนี้ :- leukocyte esterase หรือ nitrite ให้ ผลบวก
- pyuria ( > 10 WBC / ml3 > 3 WBC / HPF
ในปัสสาวะไม่ ปั่น)
2.1 Symptomatic UTI (ต่ อ)
- พบจุลชีพจาก gram stain ในปัสสาวะไม่ ปั่น
- พบเชื้อก่อโรคเดียวกัน > 102 col / ml3 2 ครั้ง
ในปัสสาวะจากการสวน
- พบจุลชีพชนิดเดียว > 105col / ml3 ในผู้ป่วยได้
รับยาต้ านจุลชีพ
- แพทย์ วนิ ิจฉัย
- แพทย์ ให้ ยาต้ านจุลชีพทีเ่ หมาะสม
2.1 Symptomatic UTI (ต่ อ)
2.1.4 เด็กอายุ <1 ปี มีอาการ หรือ อาการแสดงของ
การติดเชื้อระบบปัสสาวะ 1 อย่ าง ร่ วมกับ :- leukocyte esterase หรือ nitrite ให้ ผลบวก
- pyuria ( > 10 WBC / ml3 > 3 WBC / HPF
ในปัสสาวะไม่ ปั่น)
- พบจุลชีพจาก gram stain ในปัสสาวะไม่ ปั่น
- พบเชื้อก่อโรคเดียวกัน > 102 col / ml3 2 ครั้ง
ในปัสสาวะจากการสวน หรือเจาะดูดจากเหนือ
หัวเหน่ า
2.1 Symptomatic UTI (ต่ อ)
- พบจุลชีพชนิดเดียว > 105col / ml3 ในผู้ป่วยได้
รับยาต้ านจุลชีพ
- แพทย์ วนิ ิจฉัย
- แพทย์ ให้ ยาต้ านจุลชีพทีเ่ หมาะสม
2.2 Asymptomatic bacteriuria
วินิจฉัยจาก :2.2.1 คาสายสวนปัสสาวะ ภายใน 7 วันก่อนเพาะเชื้อ
และพบเชื้อในปัสสาวะ > 10 5 col/ml 3 2 ครั้ง
และไม่ มีอาการ
2.2.2 ไม่ คาสายปัสสาวะภายใน 7 วัน พบเชื้อเดียวกัน
ในปัสสาวะ > 10 5 col/ml 3 2 ครั้ง และไม่ มี
อาการ
3. Pneumonia
วินิจฉัยจาก :3.1. RALE หรือ เคาะทึบที่ทรวงอกร่ วมกับ 1 ข้ อ
ต่ อไปนี้ :- เสมหะข้ นเป็ นหนองซึ่งเกิดใหม่ หรือเปลีย่ นลักษณะ
- เพาะเชื้อจากเลือดพบจุลชีพ
- แยกเชื้อก่อโรคได้ จากสิ่ งส่ งตรวจทีเ่ ก็บโดย
transtracheal aspirate, bronchial brushing
หรือ biopsy
3. Pneumonia(ต่ อ)
วินิจฉัยจาก :3.2. X-RAY พบ infiltration, consolidation, cavitation
หรือ pleural effusion ใหม่ หรือเป็ นมากขึน้ ร่ วมกับ :- เกณฑ์ วนิ ิจฉัย ข้ อ 3.1
- เเยกพบเชื้อไวรัส หรือ ตรวจพบ viral antigen
จากสารคัดหลัง่ ทางระบบหายใจ
- ตรวจพบภูมิต้านทานต่ อเชื้อก่อโรคชนิด
Ig M 1 ครั้ง หรือ Ig G 2 ครั้ง มีระดับขึน้ สู ง
4 เท่ า
- ตรวจพบปอดอักเสบทางพยาธิวทิ ยา
3. Pneumonia(ต่ อ)
3.3. เด็กอายุ < 1 ปี มีอาการ หรือ อาการแสดง 2 อย่ าง :
apnea, tachypnea, bradycardia, wheezing, rhonchi หรือไอ
หรือ
3.4 เด็กอายุ < 1 ปี X-RAY พบ infiltration, consolidation,
cavitation หรือ pleural effusion ใหม่ หรือเป็ นมากขึน้
และ 1 ข้ อ ต่ อไปนี้
- มีสารคัดหลัง่ ทางระบบหายใจมากขึน้
3. Pneumonia(ต่ อ)
- เสมหะข้ น เป็ นหนองซึ่งเกิดใหม่ หรือเปลีย่ นลักษณะ
- เพาะพบเชื้อจากเลือด หรือ ตรวจพบภูมิต้านทานต่ อ
เชื้อก่อโรคชนิด Ig M 1 ครั้ง หรือ Ig G 2 ครั้ง
มีระดับขึน้ สู ง 4 เท่ า
- แยกเชื้อก่อโรคได้ จากสิ่ งส่ งตรวจที่เก็บโดย transtracheal
aspirate, bronchial brushing หรือ biopsy
- แยกพบเชื้อไวรัส หรือ ตรวจพบ viral antigen จาก
สารคัดหลัง่ ทางระบบหายใจ
- ตรวจพบปอดอักเสบทางพยาธิวทิ ยา
นิยามการติดเชื้อ pneumonia จากแหล่ งอืน่
วินิจฉัย จาก
• อาการ และ อาการแสดงทางคลินิก (clinical
signs & symptoms)
• หลักฐานทางรังสี วทิ ยา (radiologic evidence
• นิยาม ของ CDC และ EURO.NIS รวมหลักฐาน
ทางห้ องปฏิบัตกิ าร (laboratory evidence) ด้ วย
4. Skin and Soft Tissue Infection
4.1 Skin infection
วินิจฉัยจาก :4.1.1 หนอง ตุ่มหนอง ตุ่มนา้ ใส หรือฝี
4.1.2 อาการ หรือ อาการแสดง 2 อย่ าง : ปวด
บวม แดง ร้ อน
และ 1 ข้ อ ต่ อไปนี้ :- เพาะพบเชื้อก่อโรคหรือ pure culture ของ
เชื้อประจาถิ่น จาก หนอง หรือการใช้ เข็ม
เจาะดูด
4.1 Skin infection (ต่ อ)
- เพาะพบเชื้อจากเลือด
- ตรวจพบ Antigen ในเนือ้ เยื่อหรือเลือด
- พบ Multinucleated giant cell จากเนือ้ เยื่อทีต่ ิดเชื้อ
- ตรวจพบภูมิต้านทานต่ อเชื้อก่อโรคชนิด
Ig M 1 ครั้ง หรือ Ig G 2 ครั้ง มีระดับขึน้ สู ง
4 เท่ า
4.2 Soft Tissue infection
วินิจฉัยจาก :-
4.2.1 เพาะพบเชื้อจากตาแหน่ งนั้น
4.2.2 หนองไหลจากตาแหน่ งนั้น
4.2.3 พบฝี หนอง
4.2.4 มีอาการอักเสบอย่ างน้ อย 2 อย่ าง และ 1 ข้ อต่ อไปนี้
- เพาะพบเชื้อจากเลือด
- ตรวจพบ antigen ในเลือด หรือปัสสาวะ
- ตรวจพบภูมิต้านทานต่ อเชื้อก่อโรคชนิด
Ig M 2 1 ครั้ง หรือ Ig G 2 ครั้ง มีระดับ
ขึน้ สู ง 4 เท่ า
4.3 Burn infection
4.3.1 มีการเปลีย่ นแปลงลักษณะแผล และ การตรวจ
ชิ้นเนือ้ พบการลุกลา้ ของจุลชีพเข้ าในเนือ้ เยือ่ ดีที่
อยู่ใกล้เคียง
4.3.2 มีการเปลีย่ นแปลงลักษณะแผล และ 1 ข้ อ
ต่ อไปนี้ :- เพาะพบเชื้อจากเลือด โดยไม่ พบการติดเชื้ออืน่
- แยกพบ herpes simplex virus หรือ ร่ องรอย
ของ viral particles
4.3 Burn infection (ต่ อ)
4.3.3 มีลกั ษณะของการติดเชื้อระบบทั่วไป 2 อย่ าง
และ 1 ข้ อ ต่ อไปนี้ :- ตรวจชิ้นเนือ้ พบการลุกลา้ ของจุลชีพเข้ าใน
เนือ้ เยือ่ ดีทอี่ ยู่ใกล้เคียง
- เพาะพบเชื้อจากเลือด
- พบ herpes simplex virus หรือ viral particles
4.4 Breast abscess or mastitis
วินิจฉัยจาก :-
4.4.1 เพาะพบเชื้อจากเนือ้ เยือ่ เต้ านม หรือ fluid
จากการผ่ าระบายหรือใช้ เข็มเจาะดูด
4.4.2 ฝี เต้ านม หรือ ร่ องรอยของการติดเชื้ออืน่ ที่พบ
จากการผ่ าตัด หรือ ทางพยาธิวทิ ยา
4.4.3 อาการแสดง ของการอักเสบ และแพทย์ วนิ ิจฉัย
4.5 Omphalitis
วินิจฉัยจาก :-
4.5.1 สะดือแดง และ / หรือ serous drainage ร่ วมกับ :- เพาะเพบชื้อจาก drainage หรือ จากการใช้
เข็มเจาะดูด
- เพาะพบเชื้อจากเลือด
4.5.2 สะดือแดง และมีหนองไหลที่สะดือ
4.6 Infant pustulosis
วินิจฉัยจาก :4.6.1 ตุ่มหนอง และ แพทย์ วนิ ิจฉัย
4.6.2 ตุ่มหนอง และแพทย์ ให้ ยาต้ านจุลชีพทีเ่ หมาะสม
5. Bloodstream infection (BSI)
10 Bloodstream infection
5.1 Laboratory-confirmed
bloodstream infection
ก. พบเชื้อก่ อโรคจากเลือดทีไ่ ม่ สัมพันธ์
กับการติดเชื้อทีอ่ นื่
ข. อาการ หรือ อาการแสดง 1 อย่ าง ร่ วมกับ :- พบเชื้อปนเปื้ อนทีผ่ วิ หนัง 2 ครั้ง
- พบเชื้อปนเปื้ อนทีผ่ วิ หนัง 1 ครั้ง ในผู้ป่วย
ทีม่ ี I.V. line และแพทย์ ให้ ยาต้ านจุลชีพ
ที่เหมาะสม
- ตรวจพบ antigen ในเลือด และอาการ และ
อาการแสดง ไม่ สั มพันธ์ กบั การติดเชื้อทีอ่ นื่
20 Bloodstream infection
5.2 Clinical sepsis
อาการ หรือ อาการแสดง
1 อย่ าง และ ไม่ ได้ เพาะเชื้อ
จากเลือด หรือตรวจไม่ พบ
antigen ในเลือด และไม่ มี
การติดเชื้อทีอ่ นื่ และแพทย์
รักษา sepsis
6.
Conjutivitis
วินิจฉัยจาก
:6.1 เพาะพบเชื้อก่อโรคจากขีต้ าทีเ่ ป็ นหนอง
6.2 อาการเยือ่ ตา หรือขอบตาอักเสบ ร่ วมกับ
- gram stain ขีต้ า พบ WBC และจุลชีพ
- ขีต้ าเป็ นหนอง
- ตรวจพบ antigen ในขีต้ า
- พบ multinucleated giant cells ในขีต้ า
- viral culture ให้ ผลบวก
- ตรวจพบภูมิต้านทานต่ อเชื้อก่อโรคชนิด IgM 1 ครั้ง
หรือ IgG 2 ครั้ง มีระดับขึน้ สู ง 4 เท่ า
7. Gastroenteritis
7.1 ท้ องเสี ยเฉียบพลัน และ/ หรือ อาเจียน หรือ ไข้ โดย
ไม่ มีสาเหตุทมี่ ิใช่ การติดเชื้ออืน่
7.2 มีอาการหรืออาการแสดง 2 อย่ างต่ อไปนี้ โดย
ไม่ มีสาเหตุอนื่ คือ คลืน่ ไส้ อาเจียน ปวดท้ อง หรือ
ปวดศีรษะ ร่ วมกับ 1 ข้ อต่ อไปนี้ :- เพาะพบเชื้อก่อโรคทางเดินอาหาร ได้ จาก
อุจจาระ หรือ rectal swab
- เห็นเชื้อก่อโรคทางเดินอาหารจากการตรวจโดย
กล้องจุลทรรศน์
7. Gastroenteritis (ต่ อ)
- พบเชื้อก่อโรคทางเดินอาหารจากการตรวจ
antigen หรือ antibody
- พบเชื้อก่อโรคทางเดินอาหารจากการเพาะตรวจ
เนือ้ เยือ่ (toxin assay)์์
- ตรวจพบภูมิต้านทานต่ อเชื้อก่อโรคชนิด IgM 1 ครั้ง
หรือ IgG 2 ครั้ง มีระดับขึน้ สู ง 4 เท่ า
8. Necrotizing enterocolitis (NEC)
- ทารกมีอาการหรืออการแสดง 2 อย่ าง โดยไม่ มี
สาเหตุอนื่ คือ อาเจียน ท้ องอืด หรือ เหลือนมค้ าง
ในกระเพาะอาหารก่อนป้อนนมมือ้ ต่ อไป
- ตรวจพบเลือดในอุจจาระด้ วยกล้องจุลทรรศน์ หรือ
ตาเปล่า อย่ างต่ อเนื่อง
- การตรวจทางรังสี วทิ ยาผิดปกติอย่ างน้ อย 1 ลักษณะ คือ
a. Pneumoperitoneum
b. Pneumatosis intestinalis
c. Unchanging “rigid” loops of small bowel
9. Endometritis
วินิจฉัยจาก :-
1. เพาะพบเชื้อจาก fluid หรือ เนือ้ เยือ่ จากเยือ่ บุมดลูก
ทีไ่ ด้ ขณะผ่ าตัด จากการเจาะดูดด้ วยเข็ม หรือ โดย
brush biopsy
2. อาการหรืออาการแสดง 2 อย่ าง โดยไม่ มีสาเหตุ
อืน่ คือ ไข้ ปวดท้ อง กดเจ็บทีม่ ดลูก หรือ
หนองไหลจากมดลูก
10. Episiotomy infections
วินิจฉัยจาก :1. หนองไหลจากแผลฝี เย็บในผู้ป่วย postvaginal
delivery
2. มีฝีหนองทีแผลฝี เย็บในผู้ป่วย postvaginal
delivery
11. Disseminated infection
- ไม่ มีตาแหน่ งติดเชื้อชัดเจนตาแหน่ งเดียว
- มักเกิดจากเชื้อไวรัส
- ตรวจไม่ พบสาเหตุ
- อาการและอาการแสดงเข้ าได้ กบั การติดเชื้อของ
หลายระบบ หรือ หลายอวัยวะ