Transcript Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami

Samorząd a Konwencja
o Prawach Osób
Niepełnosprawnych ONZ
Zatrudnienie osób
z niepełnosprawnościami
Aleksander Waszkielewicz
Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego
Komisja Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnością przy RPO
Konferencja „Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych
– nowe zadania dla samorządów”
Katowice, 19 marca 2013 r.
Prawo do pracy w przepisach o prawach
człowieka, w tym w Konwencji
• Stwarzanie optymalnych warunków do
efektywnego i niedyskryminacyjnego
podejmowania, wykonywania i
utrzymywania pracy (art. 27 ust. 1).
• Brak gwarancji pracy, brak roszczenia o
zapewnienie pracy.
• Zakaz pracy przymusowej (niewolniczej)
(art. 27 ust. 2).
Konwencyjne prawo
do pracy
Prawo do pracy to m.in.:
• Możliwość zarabiania na życie poprzez
pracę,
• Swobodny wybór pracy,
• Otwarte, integracyjne i dostępne
środowisko pracy,
• Dotyczy także osób, które stały się
niepełnosprawne w trakcie pracy.
Konwencyjne prawo
do pracy. Obowiązki (przykłady)
• Zakaz dyskryminacji.
• Ochrona praw, w tym jednakowe wynagrodzenie za
pracę jednakowej wartości.
• Poradnictwo, pośrednictwo pracy, szkolenia zawodowe,
kształcenie ustawiczne.
• Pomoc w znalezieniu, uzyskaniu i utrzymaniu
zatrudnienia oraz powrocie do zatrudnienia.
• Zatrudnianie w sektorze publicznym.
• Popieranie zatrudnienia w sektorze prywatnym.
• Popieranie otwartego rynku pracy.
• Programy rehabilitacji zawodowej.
Zalecenia i wyzwania
na poziomie centralnym
• Ograniczenie zjawiska pułapki świadczeniowej
(rentowej) przez zmianę systemu rentowego.
• Dysproporcja środków na wprowadzanie na rynek pracy
i utrzymanie miejsc pracy (SODiR).
• Dysproporcja środków na aktywizację zawodową i
społeczną.
• Efektywna polityka prewencyjna.
• Promocja otwartego rynku pracy.
• Usunięcie dualizmu pojęć, finansów i działań
(bezrobotny a poszukujący pracy, Fundusz Pracy a
PFRON).
• Przesunięcie wsparcia od pracodawcy do pracownika.
• Zatrudnianie w sektorze publicznym.
Zalecenia i wyzwania
na poziomie samorządów
• Efektywność publicznych służb zatrudnienia.
Współpraca z III sektorem.
• Kształcenie ustawiczne, programowanie
funduszy unijnych na okres 2014-2020.
• Efektywność ZAZ-ów i WTZ-ów.
• Usługi asystentów osobistych.
• Zatrudnienie wspomagane (np. trenerzy pracy).
• Rehabilitacja zawodowa (np. ze środków
PFRON-u).
• Zatrudnianie w sektorze publicznym.
Zatrudnienie w sektorze
publicznym
Raport NIK-u (2009 r.):
• Nieosiągnięcie minimum 6% (lub mniej we
wcześniejszych latach) przez 91% podmiotów,
• Brak odpowiednich działań:
– Niedostateczne działania informacyjne i zachęcające
do podjęcia pracy,
– Brak współpracy z III sektorem,
– Niewielki zakres staży,
– Nikły udział w programach aktywizacji zawodowej,
– Niedostępność budynków;
• Przestrzeganie praw pracowniczych.
Wskaźnik zatrudnienia
• Minimalny próg: 6%.
• Ministerstwa i urzędy centralne: 1,5%,
w tym:
– Ministerstwa: 0,8%,
– Urzędy centralne: 1,8%,
• Korpus służby cywilnej: 2,8%.
Śląskie urzędy miast.
Realizacja progu 6%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Katowice
Częstochowa
Sosnowiec
Gliwice
Zabrze
Bytom
Bielsko-Biała
Ruda Śląska
Rybnik
Tychy
Dąbrowa Górnicza
Chorzów
Jaworzno
Jastrzębie-Zdrój
Mysłowice
nie
nie
nie
nie
nie
nie
nie
TAK
nie
nie
nie
nie
nie
nie
nie
6,67%
Źródło: Badanie własne na podstawie danych samorządów, 2013
Śląskie starostwa.
Realizacja progu 6%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
powiat cieszyński
powiat wodzisławski
powiat bielski
powiat będziński
powiat żywiecki
powiat tarnogórski
powiat częstochowski
powiat zawierciański
powiat gliwicki
powiat raciborski
powiat pszczyński
powiat mikołowski
powiat kłobucki
powiat lubliniecki
powiat rybnicki
powiat myszkowski
powiat bieruńsko-lędziński
nie
nie
nie
nie
TAK
TAK
TAK
TAK
nie
TAK
nie
TAK
nie
nie
nie
TAK
nie
41,18%
Źródło: Badanie własne na podstawie danych samorządów, 2013
Bariery w podaży pracy
Obawy pracodawców*:
• Ograniczona wydajność:
63%,
Czynniki utrudniające zatrudnianie**:
• Bariery architektoniczne:
69%,
• Nieodpowiednie kwalifikacje:
57%,
• Koszty finansowe i organizacyjne dostosowania
stanowisk pracy:
54%.
* Polacy o niepełnosprawności, TNS OBOP, 2004.
** Zatrudniając niepełnosprawnych, Instytut Spraw
Publicznych, 2009.
Efektywna sprawność
ruchowa
Źródło: Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, 2012
Efektywna sprawność
wzrokowa
Źródło: Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, 2012
Efektywna sprawność
słuchowa
Źródło: Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, 2012
Wyższe wykształcenie
Studenci w roku 2011/2012: 30 238 osób
Absolwenci w roku 2010/2011:
• Niewidomi i słabowidzący:
• Głusi i słabosłyszący:
• Niechodzący:
Źródło: GUS.
8,5%,
6,7%,
1,5%.
„Trudne” niepełnosprawności
Osoby z „najtrudniejszymi”
niepełnosprawnościami mogą być bardzo
efektywnymi i konkurencyjnymi
pracownikami, zwłaszcza w pracy
umysłowej.
Źródło: FIRR (50% pracowników to osoby niewidome
pracujące umysłowo), 2006-2013.
Sejm, 2005-2013.
Program 5 kroków
• Współpraca z organizacjami
pozarządowymi.
• Współpraca z uczelniami.
• Otwartość na staże, praktyki zawodowe
itd.
• Szkolenia (świadomościowe) dla kadry.
• Akcje informacyjne.
Propozycja 1 kroku (1/2)
Ogólnopolski program staży osób z
niepełnosprawnościami w administracji
publicznej:
• Zewnętrzne finansowanie staży (EFS).
• Stażyści: głównie osoby kończące studia lub
absolwenci.
• Zewnętrzna rekrutacja stażystów.
• Finansowanie wewnętrznych opiekunów staży.
• Wsparcie zewnętrznych coachów i trenerów
pracy.
• Możliwość zapewnienia asystentów.
Propozycja 1 kroku (2/2)
• Wsparcie organizacji stanowiska pracy.
Możliwość wypożyczenia specjalistycznego
sprzętu komputerowego.
• Wdrożenie do stanowiska pracy.
• Organizacja szkoleń dla kadry.
• Współpraca z uczelniami i organizacjami
pozarządowymi.
• Udział w konkursie dobrych praktyk.
1 krok: zgłoszenie się po informacje:
tel. 12 629 85 14, 663 00 00 35,
mejl [email protected].
Dziękuję za uwagę
Aleksander Waszkielewicz
Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego
e-mail [email protected]
tel. 508 21 33 22
WWW www.firr.org.pl