Przyczyny agresji
Download
Report
Transcript Przyczyny agresji
Przyczyny agresji
Dlaczego dzieci są agresywne?
Ważne!!!
Prawie w każdym przypadku
zachowanie agresywne
jest wołaniem dziecka o pomoc w
sytuacji, w której
samo nie może sobie poradzić.
Co to jest agresja?
Agresja
Zachowanie się zmierzające do wyładowania
niezadowolenia lub gniewu na osobach lub
rzeczach; wroga, napastliwa postawa wobec kogoś
(Słownik Wyrazów Obcych PWN)
Działanie zamierzone, które ma na celu
wyrządzenie komuś lub czemuś krzywdy lub
szkody.
Co to jest przemoc?
Przemoc to działanie długofalowe,
w którym nie występuje równowaga sił.
Zamiennie stosuje się słowo mobbing
lub bulling, które dotyczy przemocy
wśród uczniów.
Przyczyny agresji
Agresja z frustracji – to wynik wychowania w domu
w atmosferze nadopiekuńczości i zbyt dużych
ograniczeń.
Zachowania agresywne tych dzieci są formą
zwrócenia na siebie uwagi dla zaspokojenia ważnych
własnych potrzeb i tylko w ten sposób potrafi te
potrzeby komunikować.
Lęk - to uczucie napięcia emocjonalnego, poczucie
bezradności i niepokoju związane z utratą poczucia
bezpieczeństwa w kontakcie z najbliższymi osobami.
Dziecko porzucone uczuciowo przez matkę, ojca lub oboje rodziców (rozwód,
śmierć jednego z rodziców, rozstanie z matką lub ojcem na jakiś czas);
Narodziny dziecka;
Negatywna ocena osiągnięć rozwojowych, naśmiewanie się z nieudolności
dziecka w jego obecności;
Niedostrzeganie dziecka. Bo „jest grzeczne”:
Zjawisko etykietowania – raz wydana opinia na temat dziecka i jego zachowań
może być przyczyną, że dziecko będzie się wręcz starało zachowywać tak, jak
o nim mówią inni;
Nie rozwiązywane konflikty;
Sprzeczne zachowania rodziców, wychowawców, opiekunów;
Zbyt sztywne i niejednoznaczne reguły (zbyt słabe lub zbyt ostre);
Programy telewizyjne nasycone agresją;
Brak czasu na swobodną zabawę.
Rodzaje zachowań agresywnych
Agresja
werbalna
niewerbalna
Agresja werbalna
przezywanie, skarżenie, aroganckie
odzywanie się do dorosłych lub
rówieśników, wyśmiewania, czynienie
złośliwych uwag mających na celu
zrobienie komuś przykrości.
Agresja niewerbalna
Występuje pod dwoma postaciami:
Agresji fizycznej
Agresji niefizycznej
Agresja fizyczna
to bezpośrednie zadawanie bólu innym osobom.
W momencie wybuchu złości dziecko rzuca się
z pięściami, bije inne dzieci, gryzie, drapie. Atak
często skierowany jest na osobę, która tę agresję
wywołała. Może być również tak, że atak złości
wywoła osoba dorosła, a dziecko odreaguje na
koledze, jakimś przedmiocie itp. Ta forma agresji
nazywa się agresją z przeniesieniem, jest bowiem
przeniesiona z osoby, która ją wywołała, na inną
osobę lub przedmiot.
Agresja niefizyczna
To forma agresji bardzo często występująca u dzieci
w wieku przedszkolnym. Wyraża się poprzez:
Przedrzeźnianie
Robienie min
Pokazywanie języka innemu dziecku z zamiarem
zrobienie mu przykrości
Różnego rodzaju gesty mające zranić inną osobę
Agresja niefizyczna
Do agresji niefizycznej zalicza się również:
agresję instrumentalną, która polega na wyborze
przez dziecko takiego sposobu zachowania, które
może przynieść mu jakąś korzyść,
agresję naśladowczą – polegającą na modelowaniu
zachowań zgodnie z obserwowanym wzorcem.
Zachowania agresywne obserwowane przez
dziecko u dorosłych (rodziców, nauczycieli,
starszego rodzeństwa) są często przejmowane
i prezentowane przez nie w stosunku do osób
dorosłych i rówieśników.
Treści realizowane w pracy z dziećmi
agresywnymi
1. Uczenie się lepszego rozumienia siebie samych
i innych ludzi:
integracja grupy,
Kształtowanie umiejętności wykazywania
zrozumienia dla innych,
Rozwijanie sfery emocjonalnej dziecka
(empatia),
Budowanie atmosfery wzajemnego zaufania,
Tworzenie pozytywnych kontaktów społecznych
w grupie,
Budowanie poczucia bezpieczeństwa,
przynależności do rodziny.
2. Budowanie poczucia własnej wartości i
silnej tożsamości:
Dowartościowanie dzieci o niskiej samoocenie,
Kształtowanie umiejętności asertywnych,
Pobudzanie do minimalizowania u siebie
negatywnych cech i zachowań,
Wdrażanie do wyboru zachowań społecznie
akceptowanych.
3. Nawiązywanie pozytywnych
interakcji
Rozwój umiejętności nawiązywania i
utrzymywania pozytywnych interakcji z innymi
dziećmi,
Kształtowanie poczucia przynależności do danej
grupy
4. Dostrzeganie, rozpoznawanie i nazywanie
własnych cudzych uczuć. Rozpoznawanie
zachowań agresywnych
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania
zachowań sygnalizujących agresję,
Kształtowanie postaw prospołecznych,
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania
i nazywania uczuć.
5. Rozpoznawanie przyczyn agresji
Minimalizowanie stanów napięcia w grupie,
Kształtowanie umiejętności poznawania
i oszacowania własnych wpływów na środowisko
społeczne,
Uświadamianie dzieciom konsekwencji zachowań
agresywnych.
6. Pokojowe rozwiązywanie konfliktów
Kształtowanie umiejętności opanowania złości
i agresji oraz ich przezwyciężania,
Kształtowanie umiejętności radzenia sobie
z problemami,
Próby rozwiązywania konfliktów.
7. Opanowanie i przezwyciężanie zachowań
agresywnych
Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym,
Kształtowanie nawyków zgodnego zachowania,
Kształtowanie postaw prospołecznych,
Rozwijanie zdolności empatycznych,
Rozwój postawy solidarności w grupie
Metody wykorzystywane w pracy z dziećmi
agresywnymi
Słowne: pogadanka, rozmowa, opowiadanie,
dyskusja
Eksponujące: odgrywanie ról i scenek,
inscenizacje
Aktywne:
Krąg uczestników – polega na utworzeniu kręgu.
Sprzyja rozwijaniu umiejętności wyrażania uczuć,
słuchania odczuć innych oraz zapamiętywania tego co
zostało powiedziane. Umożliwia nawiązanie dobrego
kontaktu wzrokowego i emocjonalnego. Możliwe jest
wprowadzenie elementów kontaktu fizycznego
(dotykanie, głaskanie). Daje dzieciom więcej ciepła
i ułatwia kontakty.
d.c. metod………..
Burza mózgów- to metoda polegająca na
generowaniu pomysłów niezależnie od ich
jakości i trafności. Ma nauczyć dzieci szacunku
dla pomysłów innych, a także twórczego
rozwiązywania problemów. Pozwala przełamywać
schematy myślowe. Pobudza aktywność
w zajęciach. Może być stosowana w całej grupie
lub podgrupach. Należy przedstawić cel
i poprosić o podanie jak największej liczby
pomysłów dotyczących rozwiązania określonego
problemu.
d.c. metod………..
Uzupełnianie zdań – celem tej metody jest uzewnętrznienie
reakcji, ułatwianie samodzielnej wypowiedzi i porozumienia
się z innymi. Dokończenie zdań pozwala dostrzec uczniom
podobieństwa i różnice między nimi.
Gry i zabawy – technika ta jest używana, gdy w grupie
panuje duże napięcie utrudniające realizację zadania.
Psychodrama – polega na odgrywaniu krótkich scenek na
wybrane tematy. Powierzając dzieciom role należy
poinformować, że mają odegrać scenkę w sposób zbliżony do
własnych zachowań i oczekiwań w danej sytuacji. Trzeba dać
czas grupie na przygotowanie się, przekazać więcej
informacji o roli. Dzieci powinny mieć swobodę reakcji,
ale jeśli to konieczne to należy zastosować „STOP” np. aby
przedyskutować zaistniałą sytuację.
d.c. metod………..
Muzyka i piosenki – jest to metoda, którą można
zastosować, gdy istnieje potrzeba wyciszenia grupy lub jej
pobudzenia (w zależności od celu stosuje się inny rodzaj
muzyki). Dzieci mogą poprzez piosenkę wyrażać swoje
uczucia i myśli.
Rysunki – jest to metoda bardzo chętnie stosowana przez
wszystkie dzieci. Należy zachęcać dzieci do samodzielnego
wykonania pracy i doprowadzić ją do końca.
Skuteczne zasady przeciwdziałania zachowaniom
agresywnym
pod żadnym pozorem nie stosuj kar fizycznych – nie
wyeliminujesz zachowań agresywnych samemu będąc
agresywnym;
nie karaj w uniesieniu i zdenerwowaniu, stosuj jedynie
karanie słowne połączone z tłumaczeniem, wyjaśnianiem,
perswazją – manifestowaniem przykrości (kara
psychologiczna);
jeżeli ukarzesz dziecko, musisz się postarać, aby
wychowanek zrozumiał sens stosowanej kary, należy mu
wyjaśnić za co i dlaczego został ukarany;
karząc za zachowanie agresywne należy jednocześnie
dostrzegać i nagradzać różnorodne zachowania pozytywne
dziecka, zwłaszcza wszelkie przejawy życzliwości wobec
innych, pomoc, dostrzeganie cudzych potrzeb;
c.d. skutecznych zasad…………………..
gdy nie jesteś akceptowana przez wychowanka (co zdarza
się bardzo rzadko wśród małych dzieci) nie karaj
bezpośrednio sama dziecka, posłuż się opinią tej grupy,
z którą wychowanek się liczy lub rodzicami dziecka;
powinnaś posiadać umiejętność wczuwania się
w przekazywane przez dziecko informacje i kryjące się za
nimi przeżycia;
wystrzegaj się bycia słuchaczką z pozoru, powierzchowną,
nie zainteresowaną;
w momentach napięcia doprowadź do wspólnego śmiechu
w grupie, by utrzymać dobry klimat;
wszystkie zadania jakie dzieci wykonują w grupie traktuj
z powagą – dzieci nie mogą się lękać, że zostaną negatywnie
ocenione;
c.d. skutecznych zasad…………………..
Przyjmij postawę życzliwości, zaufania i zrozumienia oraz
indywidualizacji;
Stwórz dziecku sytuację do osiągnięcia sukcesu poprzez
proponowanie ćwiczeń dostosowanych do jego możliwości;
Utrzymuj partnerski kontakt z rodzicami lub opiekunami
dziecka;
Ucz dzieci rozpoznawania uczuć przeżywanych przez siebie
i innych oraz ujawniać uczucia przeżywane w różnych
sytuacjach;
Ucz, że odmienne poglądy bywają słuszne, a w wypadku
konfliktu należy szukać kompromisu;
Organizuj zajęcia w zespołach powierzając funkcje
kierownicze tym dzieciom, które zwykle zajmują pozycje
podporządkowane;
c.d. skutecznych zasad…………………..
Wzmacniaj poczucie własnej wartości w dzieciach
i zainteresowania sobą nawzajem;
stawiaj dzieciom wysokie wymagania, pamiętaj jednak aby
docenić wysiłek dziecka, zrozumieć go oraz wspólnie
odczuwać jego trudności emocjonalne (możesz powiedzieć:
„Pobiłeś go, bo się zdenerwowałeś. Rozumiem. Przykro mi
z tego powodu, ale wiesz, że bić nie wolno. Za karę….);
uświadom dzieciom mechanizm konfliktu, ucz alternatywnych
sposobów rozwiązywania problemów.
Opracowała na podstawie literatury
Wiesława Stadnik