Transcript Hagnýt jarðefni á Íslandi

Hagnýt jarðefni
Jarðefnavinnsla áður fyrr
Jarðefnavinnsla á Íslandi í dag
Hagnýt jarðefni á Íslandi
 Áður fyrr nýttu menn ýmis jarðefni svo sem mó, brennistein,
mýrarrauða, brúnkol (surtabrand) og kalk.
 Breyttur efnahagur og breytt tækni hafa leitt til þess að nú er
nær eingöngu hægt að tala um hagnýtingu á möl og
malarefni.
 Mikið er flutt inn af jarðefnum svo sem olíu og málmum.
 Ekki er fjallað um innflutt jarðefni í þessum áfanga.
Mógrafir voru grafnar í mýrlendi
og jarðvegurinn, sem að hluta eru
órotnaðar jurtaleifar, þurrkaður.
Þurr mór var síðan notaður í eldivið.
Torfhleðsla
Kolagerð – hrís eða rekaviður var settur í kolagröf, kveikt í
og gröfin fergð með torfi. Látið krauma í 2-3 sólarhringa.
Brennisteinsnám var fram á 19. öld
Silfurberg var unnið í Helgustaðanámunni í Reyðarfirði
Járnsmíði
 Rauðablástur kallaðist það þegar járn var unnið úr
mýrarrauða. Mýrarrauða var oftast safnað utan af
stararstráum í mýrum.
Námur
 Malarefni er hagnýtt til vegagerðar, stíflugerðar, gerðar
hafnarmannvirkja og í steinsteypu.
 Auk þess hefur berg verið nýtt á síðustu árum og áratugum í
ýmsum smáiðnaði eins og við smíði á legsteinum, flísum,
gluggakistum og við sérsmíði ýmis konar skrautmuna.
Malarnámur
Malarnám í Ingólfsfjalli
Vegagerð við Haukafell
Bergnámur
Kárahnjúka- og Desjaárstífla
Kárahnjúkastífla
Járnbraut úr Öskjuhlíð
Seðlabankahúsið – gabbró og ál
Hús Hæstaréttar, kopar, grágrýti
og gabbró eru notaðar í klæðningu
á húsinu.
Grágrýti
Skrautmunir og gjafavara
Legsteinar