Transcript evlilik raporları - Pratisyen Hekimlik Derneği

EVLİLİK RAPORLARI
Dr. Naciye Demirel
16. Pratisyen Hekimlik Kongresi
21 Ekim 2011
Antalya
Evlilik Raporları Atölye Çalışması Raporu,
28 Mayıs 2002, İstanbul Tabip Odası, Pratisyen Hekim Komisyonu
EVLİLİK RAPORLARI
BİRİNCİ BASAMAKTA VERİLMELİ Mİ?
 Bu rapora neden gerek var?
Medeni Kanun gereğince evlenecek
kişilerin sağlık raporunu evlendirme
memurluğuna vermesi gerekiyor.
HANGİ YASALARA DAYALI OLMALIYIM?
“EVLİLİK RAPORLARI”
YASAL ÇERÇEVE
Medenî Kanun
– 136. Madde
Umumi Hıfzısıhha Kanunu
– 122, 123, 124. Maddeler
Evlenme Muayenesi Hakkında Nizamname
(17.08.1931)
Sağlık Bakanlığı Genelgesi
(18.03.2002 tarih / 4134 sayılı)
MEDENİ KANUN
Madde 136:
Erkek ve kadından herbiri, nüfus cüzdanı ve nüfus kayıt
örneğini, önceki evliliği sona ermişse buna ilişkin belgeyi,
küçük veya kısıtlı ise ayrıca yasal temsilcisinin imzası
onaylanmış yazılı izin belgesi ve EVLENMEYE ENGEL
HASTALIĞININ BULUNMADIĞINI GÖSTEREN SAĞLIK
RAPORUNU evlendirme memurluğuna vermek
zorundadır.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU
Madde 122:
Evlenecek erkek ve kadınlar evlenmeden evvel tıbbi muayeneye
tabidir. Bu muayenenin sureti icrası ve teferruatı hakkında Sıhhat ve
İçtimai Muavenet Vekaleti’nce bir nizamname neşrolunur.
Madde 123:
Frengi, bel soğukluğu ve yumuşak şankr ve cüzzama ve bir marazı
akliye müptela olanların evlenmesi memnudur. Bu hastalıklar usulü
dairesinde tedavi edilip sirayet tehlikesi geçtiğine veya şifa
bulduğuna dair tabip raporu ibraz olunmadıkça musapların nikahları
akt olunamaz.
Madde 124:
İlerlemiş sari vereme musap olanların nikahı altı ay tehir olunur. Bu
müddet zarfında salah eseri görülmezse bu müddet altı ay daha
temdit edilir. Bu müddet hitamında alakadar tabipler her iki tarafa bu
hastalığın tehlikesini ve evlenmenin mazarratını bildirmeğe
mecburdur.
EVLENME MUAYENESİ HAKKINDA NİZAMNAME
Resmi Gazete Tarih: 21.9.1931; Sayı: 1904
1 ve 2. Maddeler :
3. Madde
Hükümet tabiplerince verilmesi gerektiği
:
Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun
123. Ve 124. Maddelerine uyum
4, 5 ve 6. maddeler :
Muayene yöntemleri
7 ve 8. maddeler :
Şüpheli vakalara yaklaşım
9-15. maddeler :
Diğer kurallar
EVLENME MUAYENESİ HAKKINDA NİZAMNAME
Madde 1 - Devletin bilcümle resmi sıhhat dairelerinde ve müesseselerinde evlenme muayenesi meccanen
yapılır. Resmi tabipler evlenme muayenesi yalnız dairelerde ve müesseselerde meccanen icra ile
mükelleftirler.
Madde 2 - Hususi tabiplerin ve hükümet tabibinden gayrı etibbayı resmiyenin verdiği sıhhat raporları
mahalli hükümet tabipliği veya vekili tarafından tasdik edilmedikçe muteber olmaz. Hükümet tabipleri bu
raporları tasdik etmezden evvel mevcut kuyudattan hakkında sıhhat raporu verilen evlenme namzedinin
Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 123 ve 124 üncü maddelerinde mezkür evlenmeğe mani hastalıklardan biriyle
malül olup olmadığını araştıracaklardır. Hükümet tabipliğinin resmi mühürünü ve tabibin imzasını havi
olmayan sıhhat raporları muteber değildir.
Madde 3 - Evlenme muayenesi aşağıdaki tarzda icra olunur. Tabip her şeyden evvel evlenme namzedinin
ahvali umumiyesine, görünüşüne bakacak ve Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 123 ve 124 üncü maddelerinde
zikrolunan hastalıklardan biriyle malül olduğu şüphesini verecek asar ve emare görmediği takdirde erkeklerde
ve kadınlarda başka başka tarzda olmak üzere muayeneleri icra edilecektir.
Madde 4 - Erkeklerde yapılacak muayenede:
1 - Ağızda: yanak ve dudakların gışayı muhatileri dil ve dilin altı, damak ve vel'um;
2 - Sadır batın ve zahirde cilt (bunlar gözle muayene olunacaktır);
3 - Koltukaltı, kasık ve dirsek ukdeleri;
4 - Kadipte: İhlilin tazyikile ifrazın çıkıp çıkmadığı;
5 - Dizlerin aksülamelleri dikkatle muayene olunacaktır.
Madde 5 - Kadınlarda ağız muayenesi erkeklerde olduğu gibidir. Bakirelerde bu muayeneden başka yalnız
dirsek ukdelerinin muayenesile iktifa olunur.
EVLENME MUAYENESİ HAKKINDA NİZAMNAME
Madde 6 - 4 üncü ve 5 inci maddelerde yazılı muayenelerde namzedin evlenmemeye mani
hastalıklardan biriyle malül olduğuna dair delil ve emareler görüldüğü veyahut yalnız bu
muayenelerle kanaat hasıl olamadığı takdirde muayene şu suretle tamik olunur. Verem
şüphesinde: Sadra kar'üisga yapılacak ve namzedin tabibin gözü önünde balgamı alınacak,
frengi şüphesinde: Frengi Tedavi ve Talimatnamesinin fazlı mahsusunda zikrolunduğu veçh
üzere kan, belsoğukluğu şüphesinde: İhlil ifrazatı alınarak muayeneye gönderilecektir. Cüzzam
ve akıl hastalıkları şüphesinde: Tabip fennin gösterdiği müteamil usulleriyle tefahhüsatını tamik
edecek ve karar ittihazı için icabında namzedi bir mütehassısa sevkedecektir. Laboratuar
muayenesi yapılmayan yerlerde tabip bunu raporunda derceder.
Madde 7 - Muayene için müesseselere gönderilecek mevat mühür altında ve buna dair
mahrem olarak yazılmış bir tezkere ile sahibinden gayri vasıta ile sevkolunacaktır. Muayene
neticeleri kezalik mahrem bir tezkere ile tabibe bildirilir. Namzedi muayene eden tabip bizzat
yaptığı muayeneye veya resmi laboratuvardan yahut mütehassıs tabipten kendisine bildirilen
neticelere nazaran evlenme namzetlerinin Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 123 ve 124 üncü
maddelerinde zikrolunan hastalıklardan birile malül olduğu kanaatını hasıl ettiği takdirde sıhhat
raporunu vermez ve evrakı dosyasında hıfzetmekle beraber işi ait olduğu hükümet tabibine de
bildirir.
Madde 8 - Balgamında koh basili bulunanlar veya seriri olarak ilerlemiş sari veremli olduğu
tebeyyün edenler ile hançere veremine müptela olan namzetlerin evlenmesine müsaade
olunmaz. Bu gibi evlenme namzetleri hakkında Umumi Hıfzıssıha Kanunun 124 üncü maddesi
tatbik olunacaktır.
EVLENME MUAYENESİ HAKKINDA NİZAMNAME
Madde 9 - Evlenme muayeneleri müstacel işlerden maduttur. Gerek namzedi ve
gerek muayenesinde teşhisi kati vaz'ı için gönderilen mevaddı muayene eden resmi
tabipler bu muayeneleri tercihan ve derhal icra edeceklerdir.
Madde 10 - Dairei resmiyede yapılan evlenme muayeneleri ayrı bir odada ve
mahrem olarak yapılır. Kadınların muayenesi esnasında bunların etrafı ailesinden biri
hazır bulunabilir. Tabipler bu muayeneler netayicini mahrem tutmağa mecburdurlar.
Madde 11 - Muayeneye gelen namzetler ispatı hüviyet için nüfus tezkerelerini
veya pasaport, hüviyet cüzdanı ve saire gibi resmi vesaiki ibraz ile mükelleftirler.
Hüviyetinin sıhhatinden şüphe edilen eşhasın evlenme muayeneleri tamamile
hüviyetini ispat edinceye kadar icra olunmaz.
Madde 12 - Hususi tabipler tarafından evlenme muayeneleri de bu Nizamname
hükümlerine tevfikan yapılır. Hususi tabipler tarafından da evlenme namzedinin
hüviyeti tahkik ve kendisi muayene edilmeden sıhhat raporu verilmesi memnudur.
Madde 13 - Bu Nizamnam
SAĞLIK BAKANLIĞI GENELGESİ (18.03.2002
/ 4134)
“... evlilik öncesi sağlık kurumuna yapılacak başvurular, günümüzde
önemi artan bulaşıcı hastalıklar ve genetik geçişli hastalıklarla ilgili bir
danışmanlık hizmeti verilmesi için fırsat olarak değerlendirilmeli, kişiler
olası riskler, sonuçları, korunma yoları konusunda bilinçlendirilmelidirler.”
* Evlenmeye engel hastalık bulunmadığına dair sağlık raporları Sağlık
Ocakları ve AÇSAP Merkezlerince verilmelidir.
SAĞLIK BAKANLIĞI GENELGESİ (18.03.2002 / 4134)
• Muayene ve danışmanlık hizmetleri verilirken eş adayları birlikte Umumi
Hıfzısıhha Kanunu’nda belirtilen frengi, gonore, yumuşak şankr, lepra,
tüberküloz, akıl hastalığı; bunlara ek olarak AİDS, Hepatit B ve C hastalıkları
ayrıca genetik geçişli hastalıklar ile ilgili olarak sorgulanmalı ve genel bir
muayene yapılmalıdır.
• Tıbbi danışmanlık verilmeli, bu hastalıkların şüphesi veya varlığında neler
yapacakları adaylara anlatılmalıdır.
• Dıştan açıkça görülebilen muayene bulgusu yoksa sağlık raporu
düzenlenmelidir. Hekimin muayene sırasında adı geçen hastalıklarla ilgili
şüphesi olması veya eşlerle yapılacak danışmanlık görüşmesi sırasında
eşlerden birinin talep etmesi halinde ücretleri kendileri tarafından ödenmek üzere
gerekli testler yapılmalıdır.
SAĞLIK BAKANLIĞI GENELGESİ (18.03.2002 / 4134)
•Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nda evlenmeye engel hastalıklar olarak zikredilen
bazı hastalıkların tedavi olduğu halde kişilerde kalıcı fiziksel veya serelojijk sekel
bırakabildiği göz önüne alınmalı (örneğin cüzzam, frengi) bu kişilerde muayene
veya serelojik bulguları olmasına rağmen tedavi durumları göz önünde
bulundurularak rapor düzenlenmelidir.
• Daha önceden mevcut hastalık kayıtlarının sadece sağlık kuruluşları tarafından
ve kişisel haklar gözetilerek değerlendirilmesine dikkat edilmeli, şahısların
rencide olması önlenmelidir.
• Akıl hastası olduğu bilinen veya hekimin akıl hastası olduğunu düşündüğü
kişilerin ise tam teşekküllü Devlet Hastanelerinde değerlendirilerek evlenmeye
engel hali olup olmadığına ilişkin sağlık kurulu raporu almaları gerekmektedir.
EVLİLİK RAPORLARI
BİRİNCİ BASAMAKTA VERİLMELİ Mİ?
 EVET, Aile hekimi vermeli
 Vermezsem karşı karşıya kaldığım sorunlar neler? Nasıl
baş edebilirim?
EVLİLİK RAPORLARI
HANGİ RİSKLERİ ARAMALI / SORGULAMALIYIM?
EVLİLİK İLE İLGİLİ SAĞLIK RİSKLERİ
•
•
•
•
•
ENFEKSİYON HASTALIKLARI
–
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (Frengi, gonore,
yumuşak şankr, Hepatit B, AİDS)
–
Tüberküloz
–
Lepra
GENETİK GEÇİŞLİ HASTALIKLAR
–
Metabolik hastalıklar (Fenilketonüri, hipotıroidi)
–
Talasemiler
–
Kromozom anomalileri (özellikle akraba evliliklerinde)
YAŞLA İLGİLİ SAĞLIK RİSKLERİ
–
Kromozom anomalileri
RH UYUŞMAZLIĞI
PSİKİYATRİK HASTALIKLAR
(İleri zeka geriliği, ağır psikozlar)
EVLİLİK RAPORLARI
GENEL PRATİSYENLİK YAKLAŞIMI İLE
NELERE, NASIL BAKMALI VE DEĞERLENDİRMELİYİM?
EVLİLİK ÖNCESİ SAĞLIK DANIŞMANLIĞI
Hekimin çiftelerle yüz yüze görüşmesi sırasında;
•
•
•
evlilik öncesi gerekli bazı sağlık bilgileri vermesi,
çiftlerin sorularını yanıtlaması,
bilgilendirme ışığında kişilerin kendilerindeki olası
riskleri fark etmelerini sağlamasını
•
Danışmanlık sayesinde, hem çiftin kendi istekleri
doğrultusunda gerekli tıbbi hizmeti almalarının
sağlanabilir, hem de hekim vereceği rapor
yönünden daha iyi kanaat oluşturabilir.
EVLİLİK ÖNCESİ SAĞLIK DANIŞMANLIĞI
Danışmanlık sırasında; üreme sağlığı kapsamında verilebilecek temel bilgiler:
•
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ( frengi, gonore, yumuşak şankr, Hepatit
B, AİDS) ve riskli cinsel davranış
•
Sağlıklı ve keyifli bir cinsel yaşam ve birliktelik için düzenli kontrollerin
önemi (Akıntı vb. sorunlarda sağlık kuruluşuna başvuru)
•
Aile planlaması yöntemleri ve danışmanlığı (En uygun çocuk sahibi olma
zamanı, gebelikten korunma, planlanmış gebelikten önce yapılması
gerekenler)
•
Akraba evliliği
•
Türkiye’de sık görülen kalıtsal hastalıklar (talasemi ve taşıyıcılık testi
hakkında kısa bilgi)
•
Neonatal ve maternal kızamıkçık sendromu, koruyucu önlemler (2009)
•
Kan uyuşmazlığı (Kan gruplarının bilinmesinin önemi ve Rh uyuşmazlığı
hakkında kısa bilgi)
EVLİLİK RAPORLARI
GENEL PRATİSYENLİK YAKLAŞIMI İLE
NELERE, NASIL BAKMALI VE DEĞERLENDİRMELİYİM?
MUAYENE
• ANAMNEZ
• FİZİK MUAYENE
•
•
•
(hekim ve çiftler gerekli görürse)
• LABORATUAR
•
•
ENFEKSİYON HASTALIKLARI
– Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
– Tüberküloz
– Lepra
GENETİK GEÇİŞLİ HASTALIKLAR
– Metabolik hastalıklar Talasemiler
– Kromozom anomalileri (özellikle
akraba evliliklerinde)
YAŞLA İLGİLİ SAĞLIK RİSKLERİ
– Kromozom anomalileri
RH UYUŞMAZLIĞI
PSİKİYATRİK HASTALIKLAR
(İleri zeka geriliği, ağır psikozlar)
EVLİLİK RAPORLARI
NASIL RAPORLANDIRMALIYIM?
RAPOR
“Şahsın yapılan muayenesi sonucunda
Umumi Hıfzısıhha Kanununun
123 ve 124. Maddelerine göre
evlenmesine engel hali olmadığını belirtir
tıbbi kanaat raporudur”
EVLİLİK RAPORLARI
NASIL RAPORLANDIRMALIYIM?
Kayıtlar
•Raporun bir nüshası (tetkik sonuçları olan)
•Anamnez, muayene, yardımcı tetkik bulguları
ayrıntılı olarak kaydedilir.
EVLİLİK RAPORLARI
NASIL RAPORLANDIRMALIYIM?
ETİK TUTUM
Hekim sorumluluğumuz:
Bireyin
sağlığı
–
–
–
–
–
Toplumun
sağlığı
Danışmanlıkta,
Muayenede,
Laboratuar muayenesinde,
Sevkte
Raporda
• Kişinin sağlık bilgilerinin kişiye ait tutulması
• Kayıtların gizliliği
• Bilgilenme ve onamı
EVLİLİK RAPORLARI
teşekkürler