Splenomegali lenfadenomegali okx

Download Report

Transcript Splenomegali lenfadenomegali okx

Slide 1

Splenomegali
Lenfadenomegali
Teoman SOYSAL


Slide 2

SPLENOMEGALi NEDENLERİ


İnfeksiyon
– Bakteri









(ör., endokardit, bruselloz, syphilis, tifo, piyojenik abse)

Mikobakteri (ör., tbc)
Fungus (ör., histoplasmosis, toxoplasmosis)
Parazit (ör., malarya, leishmania/Kala-azar)
Riketsia (ör., Rocky Mountain spotted fever)
Viral (ör., Epstein-Barr v, CMV, HIV, hepatit)

İmmün sistemin selim hastalıkları
– RA ve Felty sendr, SLE, ilaçlar ör: fenitoin, Langerhans’ cell
histiocytosis, serum hastalığı



İmmün sistemin habis hastalıkları
– ör., ALL,ANLL,KLL,KML nHL, Hodgkin H, Waldenström’s
makroglobulinemi, HCL



Diğer maligniteler:(e.g., melanoma, sarcoma)


Slide 3



Konjestif splenomegali
– (ör., portal hypertensiyon )



Hematologic disorders
– (e.g., otoimmün hemolitic anemi, sferositoz,
thal. Major, hemoglobinopatiler, eliptositoz,
megaloblastik anemi,PV,ET, myelofibroz ve
ekstrameduller hematopoez)

Depo hastalıkları (ör., Gaucher h)
 Endokrinopatiler (ör., hipertiroidi)




Diğer: (ör., sarkoidoz, amiloidoz,kistler)


Slide 4

Masif* splenomegali nedenleri
Kala azar
KML
Lenfomalar
Hairy cell leukemia
Myelofibroz , Polisitemia vera
Gaucher h
Prolenfositik lösemi
KLL
Sarcoidosis
Autoimmune hemolytic anemia
Diffuse splenic hemangiomatosis
*> 8 cm/kosta kenarına göre
> 1000 gr


Slide 5

Splenomegali nasıl araştırılır

















FM
Kan sayımı,yayma
Biyokimya
Serelojik ,bakteriyolojik incelemeler

Ultrasonografi,EKO kardiyografi
CT
KC dalak sintigrafi
Gallium sintigrafi
Positron emission tomography
Biyopsi
İğne aspirasyon
Splenektomi (total veya kısmi splenektomi)
Laparotomi
Laparoskopi


Slide 6

Splenomegalili hastada özet pratik yaklaşım
1.

Splenomegalinin nedeni biliniyor : (ör., inf mononukleoz vd)?
Tedavi et , izle

2.

Sebep bilinmiyor ise araştır

İnf
Hematolojik h
KC hastalığı-portal hipertansiyon
otoimmün hastalık
depo h
3.

Eğer sistemik semptomlar var ve malignite düşündürüyor ise veya
görüntüleme ile infiltrasyon izleniyor ise ve başka bir tutulum
alanından biyopsi yapma olasılığı yok ise :
splenektomi düşünülür

4.

Yukarıdaki koşullar yok ise tanıya veya splenektomi ortadan
kalkana kadar izle / tanı için ek verileri takip et


Slide 7

Olgu 1








17 yaş , erkek
Ateş,halsizlik
Servikal LAP
Tonsillofarenjit
Splenomegali
Lökositoz
SGOT/SGPT yüksek


Slide 8

Olgu 1








17 yaş , erkek
Ateş,halsizlik
Servikal LAP
Tonsillofarenjit
Splenomegali
Lökositoz
SGOT/SGPT yüksek


Slide 9

olgu 2









65 yaş kadın
Kilo kaybı,halsizlik, karında dolgunluk,
boyunda şişlik, sık solunum enfeksiyonu
Ellerde distal interfalangeal eklemlerde şişlik
Soluk,
Servikal,aksiller çok sayıda, bilateral,1-4 cm
caplı orta sertlikte LAP’ler
Splenomegali:7 cm


Slide 10





Hb: 9 g/dL
WBC:67.000/mm3
Tr: 120.000/mm3


Slide 11





Hb: 9 g/dL
WBC:67.000/mm3
Tr: 120.000/mm3


Slide 12

Olgu 3


22 yaşında erkek
İki haftadır süren
halsizlik,ateş,ağız
yaraları



FM:



– Bilateral Servikal LAP: 2
cm/stclm önü
- Ağızda aftlar
- Sternum hassasiyeti


Slide 13

Olgu 3





22 yaşında erkek
İki haftadır süren
halsizlik,ateş,ağız
yaraları
FM:
– Bilateral Servikal LAP: 2
cm/stclm önü
- Ağızda aftlar
- Sternum hassasiyeti
- SPM:3 cm





WBC:12000/mm3
Hb:10 g/dL
Tr:67000/mm3


Slide 14

Olgu 3


22 yaşında erkek
İki haftadır süren
halsizlik,ateş,ağız
yaraları



FM:



– Bilateral Servikal LAP: 2
cm/stclm önü
- Ağızda aftlar
- Sternum hassasiyeti


Slide 15

Olgu 4







19 yaşında kadın
Yaygın eklem ağrısı
Ateş
2-3 hafta önce çivi batması ardından acil
serviste tedavi / adını bilmediği ilaç
uygulaması
FM: Makülopapüler döküntü,yaygın LAP


Slide 16

Olgu 5






35 yaşında kadın
Kemik ağrıları
Öksürük
Epitroklear LAP
Akciğer grafisinde : Bilateral hiler LAP


Slide 17

Olgu 6





44 yaşında erkek
Halsizlik, kilo kaybı,
sık enfeksiyon ,
karında dolgunluk
hissi
Splenomegali,
solukluk




Pansitopeni
Kİ Bx:fibrozis


Slide 18

Olgu 6





44 yaşında erkek
Halsizlik, kilo kaybı,
sık enfeksiyon ,
karında dolgunluk
hissi
Splenomegali,
solukluk




Pansitopeni
Kİ Bx:fibrozis

TRAP +


Slide 19

Olgu 7





70 yaşında erkek
Halsizlik,terleme,kil
o kaybı, karında
şişme
FM





Astenik
Soluk
Splenomegali:19 cm
Hepatomegali: 8 cm



Pansitopeni


Slide 20

Olgu 7




70 yaşında erkek
Halsizlik,terleme,kilo
kaybı, karında şişme
FM





Astenik
Soluk
Splenomegali:19 cm
Hepatomegali: 8 cm



Pansitopeni


Slide 21

Olgu 8





33 yaşında erkek
Rutin kan
sayımında lökositoz
saptanmış
FM: splenomegali 6
cm


Slide 22

Olgu 8





33 yaşında erkek
Rutin kan
sayımında lökositoz
saptanmış
FM: splenomegali 6
cm





WBC:64.000/mm3
Hb:14 g/dL
Tr: 480.000/mm3


Slide 23

Olgu 8





33 yaşında erkek
Rutin kan
sayımında lökositoz
saptanmış
FM: splenomegali 6
cm






WBC:64.000/mm3
Hb:14 g/dL
Tr: 480.000/mm3


Slide 24

Lenfadenomegali:









Baş boyun,supraklavikuler
Aksilla
Epitroklear
İnguinal
Femoral
Popliteal
Görüntüleme ile incelenen lenf nodları


Slide 25

Lenfadenomegali


Tanım:
– Genellikle > 1 cm
– Epitroklear: >0.5 cm
– İnguinal: >1.5 cm




İzole/lokalize
Yaygın/jeneralize


Slide 26



Lenfadenomegali muayenesinde lenf bezi ile ilgili
tanımlanması gereken özellikler nelerdir?










YERİ
BÜYÜKLÜĞÜ
SAYISI
AĞRILI MI, DUYARLI MI?
KIZARIKLIK VAR MI?
FLUKTUASYON
SERTLİĞİ
YAPIŞIKLIK/HAREKETLİLİK
PAKET OLUŞUMU


Slide 27

Lenfadenomegali
nedenleri



İnfeksiyonlar
İmmün sistem hastalıkları
– Habis
– Selim







Diğer habis hastalıklar
Depo hastalıkları
Endokrin hastalıklar
Diğer


Slide 28

Lenfadenomegali nedenleri


İnfeksiyon
– Bakteriyel






Piyojenik bakteriler
Keditırmığı hastalığı
Sfiliz
Tularemi
Mikobakteri inf.

– Fungus



Histoplazmoz
coccidioidomycosis

– Chlamydial (ör., lymphogranuloma venereum)
– Parazit (ör., toxoplasmosis, trypanosomiasis, filariasis)
– Viral (ör., Epstein-Barr , cytomegalovirus, rubella,
hepatit,HIV)


Slide 29

Lenfadenomegali nedenleri


İmmün sistemin selim hastalıkları










romatoid arthrit
sistemik lupus eritematosus,
Sjögren sendromu
serum hastalığı,
Castleman Hastalığı ,Rosai Dorfman sendr
Langerhans h. histiyositoz,
Kawasaki
sendromu,
Kimura hastalığı
İlaç reaksiyonu


Slide 30

Lenfadenomegali
nedenleri


İlaç reaksiyonları









Fenitoin
Karbamazepin
Penisilin
Sulfonamid
Allopurinol
Aspirin
Hydralazin
Altın tuzları


Slide 31

Lenfadenomegali nedenleri


İmmün sistemin habis hastalıkları
– lösemi


KLL ,ALL,AML,

– Lenfoma
Hodgkin , non-Hodgkin
 Waldenström makroglobulinemi
 Multiple myeloma
 vd



Slide 32

Lenfadenomegali nedenleri


Diğer habis hastalıklar
– Meme ca
– Akc Ca
– Melanoma
– Baş boyun tm
– GİS Tm
– Germ hücreli Tm
– Kaposi sarkomu


Slide 33

Lenfadenomegali nedenleri


Depo hastalıkları
– Gaucher’s ,Niemann-Pick



Endokrinopatiler
– Hipertiroidi
– Adrenal yetmezlik
– Tiroidit



Diğer
– Sarkoidoz, amiloidoz, dermatopatik


Slide 34

LAP






Çocuklarda malignite olasılığı daha
düşük
Çocuklarda LAP sıktır
< 30 yaş: %80 selim
> 50 yaş: % 60 habis


Slide 35

LAP



Baş boyun : % 55
İnguinal : %14
Aksiller: %5
Supraklavikuler: % 1



¾ lokalize,1/4 yaygın LAP






Slide 36

LAP değerlendirilmesinde önemli
noktalar




Hastanın yaşı
Lokalize veya yaygın, Lokalizasyon
Kalıcı (4-6 hafta) veya ilerleyici
– 2 haftada kayboldu ?
– 1 yıldır aynı







Mesleği:silikozis/berilyum vd
İnfeksiyon,trauma,ilaç,seyahat,cinsel yaşam
malignite öyküsü,
Aile öyküsü
Eşlik eden semptomlar, muayene bulguları


Slide 37

LAP değerlendirilmesinde
önemli noktalar


Lokalize lenfadenomegalide drenaj
alanı ile ilgili lokal olayları gözden
geçirmelidir.


Slide 38

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Servikal LAP:
– Infeksiyonlar:


Farenjit ve oral kavite enf.
– Ör: Diş enfeksiyonu









Otit
İnf Mononukleoz
Toxoplazma
CMV
Hepatit
Adenovirüs
Rubella

– Malign H




Hodgkin H,
non-Hodgkin lymphoma,
Baş – boyun Tm

– Kikuchi H


Slide 39

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Supraklavikuler ve prelaringeal LAP:



Virchow nodu :Abdomen/toraks
– Ör: Mide Ca




Delphian nodu: tiroid veya larynx h
Infeksiyonlar: mycobacteria
– ör. Scrofula , fungal


Slide 40

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Aksiller LAP:



Infeksiyonlar:
– Üst ekstremitenin lokal enf (Staf ,
Streptokok ),kedi tırmığı,tularemi,
sporotrikozis



Malignite:
– meme ca
– Hodgkin h, non-Hodgkin lymphoma
– melanoma


Slide 41

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Epitroklear LAP:

Lenfoproliferatif hastalıklar
 Bağ dokusu hastalıkları
 Sarkoidoz
 Dermatolojik hastalıklar,
 Infeksiyonlar


– Lokal bakteri inf vd
 syphilis,

leprosy, leishmaniasis,


Slide 42

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Hilus LAP:

Tek taraflı
 Infeksiyon:








Bakteriyel Pnömoni,
Tbc
Fungal inf,tularemia, psittacosis,
Boğmaca

Diğer granulomatöz hastalıklar
Maligniteler:

– Akc ca , metastatic meme ca,gastrointestinal ca,
non-Hodgkin lymphoma, Hodgkin h


Slide 43

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Hiler LAP:

Bilateral
 Granulomatöz hastalık: sarkoidoz, berillioz vd,
 Bilateral inf.
 Malign:non-Hodgkin lymphoma, Hodgkin’s
disease, metastatic carcinoma
 Kalsifie: Tbc, histoplasmoz, silikozis

Mediastinal


Hiler lap etyolojisine yakın


Slide 44

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Abdominal LAP:



Maligniteler:
– Metastatik ca
– NHL
– Hodgkin h
– KLL
– HCL
– Üriner sistem tm



Tbc


Slide 45

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
İnguinal LAP:



Benign reaktif : çıplak ayakla yürüme
Maligniteler:
– Hodgkin h,
– non-Hodgkin lymphoma,
– melanoma,
– Genito-anal bölge Tm



İnfeksiyonlar: venereal hastalık,selülit


Slide 46

Lokalizasyona göre altta yatan
olasılıklar
Yaygın LAP yapabilen hastalıklar:









Hematolojik maligniteler:





non-Hodgkin l,
Hodgkin h,
KLL
ALL










İnf Mononukleoz
CMV
HIV
Tbc
Toxoplazma
Histoplazma
Koksidiyomikoz
Bruselloz

Infeksiyonlar:

Rheumatoid arthritis, SLE
Sarkoidoz
Angioimmunoblastic lymphadenopathy


Slide 47

Erişkinde en sık LAP nedenleri




Sebebi açıklanamayan
İnfeksiyon
İmmün sistem h

– Selim
– Malign(e.g., rheumatoid arthritis)



Neoplazi


Slide 48

LAP Saptanan hastada inceleme
yöntemleri





FM
Öykü
LAB
Görüntüleme









Akc grafisi
Ultrasonografi
BT
MRI
Gallium scanning
Positron emission tomography

Örnekleme

– İğne asp biyopsisi
– İğne biyopsi (thr-cut)
– Eksizyonel biyopsi


Slide 49

Testler:





Tam kan sayımı, yayma,
Biyokimya
Serolojik testler:
– EBV, toxoplasma, hepatit, CMV, HIV


Slide 50

Lenfadenomegali:Pratik özet
1.Hastayı LAP nedeni olabilecek hastalık yönünden tetkik et,
gereksiz biyopsiyi engelle (biyopsisiz tanısı mümkün hastalıklar var)
Tanı belirlendi mi?
Tedavi et ve izle.
2. Tetkiklere rağmen tanı belli değil ve lenfadenomegali 2-6 haftadır
sebat ediyor, küçülmüyor veya büyüyor
veya
başlangıçtan itibaren sert/büyük/yapışık/ilerleyici:
Biyopsi yap
3.Hasta malignite konusunda anksiete içinde ve ikna edilemiyor:
Biyopsi yap
4.NHL vd nüks kuşkusu var: Biyopsi yap

5.Hastalığın tanısı belli, transformasyon var mı? Biyopsi yap


Slide 51






Hangi lenf nodları biyopsi için tercih
edilmelidir ?
Hangi biyopsi yöntemi seçilmelidir?
Patoloji Lab’ örnek gönderme yöntemi?