Transcript slayt2

ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
HAZIRLAYAN
Süleyman YAVUZ
Eğitim Uzmanı
ERZİNCAN
İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
Yunus Emre Mah. 563 Sok. No:13
Tlf : 0446 226 35 90 Pbx
Faks: 0446 226 35 91
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Ekipte görev alacak kişilerden aranacak özellikler;
Sakin yapıda, heyecanını bastırabilen,
Ekip çalışmalarına uyum sağlayabilen,
Israrcı olmayan,
Grup içindeki çalışmalarda eksiklik tamamlayabilen,
Hızlı karar verebilen,
Kendine güvenen,
İlkyardım eğitimi almış,
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ARAMA KURTARMA TEMEL BİLGİLERİ
KURTARMA PRENSİPLERİ VE USULLERİ
ARAMA NEDİR?
Bulunduğu yer bilinmeyen muhtemel kazazedenin kurtarılması amacıyla yer ve pozisyonunun
tespiti için yapılan çalışmalar bütününe arama denir.
KURTARMA NEDİR?
Kazazedeyi tehlikeden uzaklaştırma çalışmalarına kurtarma denir.
Amaç; Kazazedeyi kurtarma hareketi başladığı andaki durumu korunarak veya daha iyi
halde olacak şekilde olay yerinden çıkartmak ve bir tıbbi bakım ünitesine ulaştırmaktır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
KURTARMA EKİBİNİN OLUŞUMU:
İdeal bir kurtarma ekibi 10-12 kişi arasında olmalıdır.
•1 Ekip lideri
•1 Ekip lideri yardımcısı (Muhabereci)
•1 İlkyardım personeli
•1 Malzeme sorumlusu (Şoför)
•4 veya 6 kurtarma personeli
•2 Destek personel
Ekip Lideri: Ekibin yönetiminden, diğer ekiplerle koordinasyondan ve kurtarma
operasyonundan sorumludur. Kurtarmanın her konusunda malzemelerin nerede ve nasıl
kullanılacağı konusunda uzman olmalıdır. Operasyon hakkındaki bilgileri toplar.
Ekibin çalışma performansını takip ve kontrol eder. Enkazda bulunan kıymetli
eşyaların korunmasını, ilgili yerlere tutanak ile teslimini sağlar.
Ekip Lideri Yardımcısı: Ekip liderine yardımcıdır. Binalar ve yapı tarzları konusunda
uzmandır. Kurtarma operasyonu sırasında ekibi tehdit eden tehlikeleri, çalışma ve
güvenlik bölgelerini belirleyerek güvenlik şeridini oluşturur. Ekip lideri ile birlikte bina
vaoı sekline göre canlı kalma yerlerini tahmin ederek arama ve kurtarma sistemine
karar verir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
İlkyardım Personeli: Bulunan yaralılara acil ilk yardımı yapar. Yaralının çıkartılmasını ve
hastaneye naklini sağlar. Ekip personelinin sağlık durumunu kontrol altında bulundurur.
Çalışma bitiminde dezenfeksiyonu sağlar.
Malzeme Sorumlusu: Aynı zamanda kurtarma aracını kullanır. Kurtarma çalışmalarında
ihtiyaç duyulan malzemeyi çalışır halde ekibe hazırlar. İşi biten malzemeyi takip ederek
tekrar toparlar. Aracın malzemelerinin bakımından ve çalışır halde bulundurulmasından
sorumludur.
Kurtarma Personeli: Belirlenen kurtarma sistemine göre, kurtarma çalışmasını yaparlar.
Binanın yapı tarzına, çökme şekline, enkaz altında bulunanların yerlerine göre ekibin tespit
ettiği kurtarma prensibi belirlenerek ve ihtiyaç duyulan çeşitli kurtarma malzemelerini
kullanarak enkaz altındaki canlılara ulaşıp, kurtarılmasını sağlarlar. Bu personelden bir veya
iki kişi dar yerlere girebilmesi için ufak yapılı kişiler olmalıdır. Kurtarma çalışması
esnasında kendilerini ve enkaz altındakileri tehdit eden risklere karşı gerekli tedbirleri alır
ve enkazı desteklerler.
Destek Personeli: Kurtarma ekibinin iaşe, barınma ve hijyen hizmetini yürütür. Acil
durumlarda kurtarma hizmetlerine katılırlar.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
KURTARMA STRATEJİSİ
Kurtarma stratejileri en kötü durum düşünülerek planlanır. Yerel kaynakların da olaydan
etkileneceği düşüncesi ile mevcut yerel teknik kurtarmacılar tarafından karşılanamayacağı
önceliği düşünülmelidir. Kurtarma operasyonu, arama aşamasını takip eder. Amaç; en kısa
zamanda en fazla sayıda kazazedeyi kurtarmaktır.
Yapı çökmelerinde kurtarma faaliyetinin Uluslararası Arama ve Kurtarma
Organizasyonu (I.N.S.A.R.A.G) tarafından tanımlanmış 5 aşaması vardır.
Her arama kurtarma çalışmasında aşamalar farklı yoğunlukta ya da hızda gitmekle beraber
birbirini izler.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Aşama 1: Yıkılan Binanın Değerlendirilmesi:
Bu aşama; Bilgi Toplama, Araştırma ve Tesisatların Kapatılması evrelerinden oluşur.
Olay ve yıkılan bina hakkında tüm bilgiler toplanarak, planlama ve raporlaması yapılır.
Zemin ve yapının dengesi ve kurtarma personeli için potansiyel tehlikeler
değerlendirilir. Bitişiğindeki tüm binalar değerlendirilir ve emniyet için kontrol edilir.
Çalışma ve güvenli alan belirlenir ve şeritlenir. Tehlikeli bölgedeki insanlar güvenli
bölgeye uzaklaştırılır. Acil yardım araçlarının giriş çıkış yolları belirlenir.
Kurtarma personeli ve kazazede için tehlike yaratacak tesisatlar (elektrik, gaz vs.)
kapatılır.
Not: Bina işaretlemesine bu aşamadan itibaren başlanır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Aşama 2: Kaba Yüzey Taraması
Yüzeydeki kazazedeler, mümkün olduğunca güvenli ve en çabuk şekilde,
basit teknikler kullanılarak kurtarılır. Bu aşama sırasında kurtarmacıların
da kazazede olmaması için çok dikkatli olması gerekir. Personel binanın
dış görünüşüne aldanmamalıdır. Binanın dengeli, oturmuş ve sağlam
görünmesi bir sonraki sallantıda çökmesine engel teşkil etmez.
Bu iki aşama Hafif Arama ve Kurtarma ekipleri tarafından yapılabilir.
Bundan sonraki aşamalar Teknik Kurtarma ekiplerinin işidir.
Aşama 3: Bütün Boşlukların Aranması
Çökme sonucu oluşan bütün boşluklar ve ulaşılabilen yerler yaşayan kazazedeler
için araştırılmalı ve aranmalıdır. Bu aşamada sesli bir çağrı sistemi kullanılabilir.
Eğitimli köpekler veya özel eğitimli kurtarma personeli boşluklarda ulaşılabilen
yerlerde kullanılmalıdır. Kazazedelerin yerlerinin belirlenebilmesi için hassas
dinleme ve enkaz altı görüntüleme cihazları kullanılır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Aşama 4: Giriş Yolu Açarak Kazazedeye Ulaşılması:
Seçilen enkazın kaldırılması, kazazedenin yeri tespit edildikten sonra özel aletler
kullanarak yapılır. Kazazedeye ulaşmayı engelleyen enkazı, kaldırmak gerekebilir.
Seçilen enkazın kaldırılması aşamasında kazazedenin yeri ile ilgili bilgi önemlidir.
Diğer muhtemel kazazedelerin yeri hakkında bilgi toplama operasyonu etkileyebilir
ve genişletebilir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Aşama 5: Kimse Kalmadığından Emin Olana Kadar Enkazın Aranması,
Kaldırılması ve Raporlama.
Bütün bilinen kazazedeler (canlı - ölü) çıkarıldıktan sonra genel enkaz kaldırması uygulanır.
Bu aşamada ağır iş makineleri dikkatli kullanılmalıdır.
Bunun istisnaları;
Muhtemel kazazedelerin bulunduğunu gösteren yeni bilgi elde edilmesi,
Operasyonu etkileyen, engelleyen büyük miktarda enkaz varsa, özellikle enkazda hala canlı
kazazede olma olasılığı durumunda, bu aşamada ağır iş ekipmanları kullanma kararı çok
ciddi bir şekilde ele alınmalıdır, dikkatlice yapılmalıdır.
Bina işaretlemesi tamamlanır ve tüm çalışma raporlanır. Raporda kazazedelerin çıkış saatleri
belirtilir. Kıymetli eşyalar belge karşılığı teslim edilir ve rapora eklenir.
Profesyonel arama kurtarmacılar, binalar üzerinde bu metotla çalışırlar.
Not: Kimi zaman çok büyük bir enkazın sadece bir kısmında bu aşamaların tamamı
aynı anda kullanılıyor olabilirken, bazen de binanın farklı yerlerinde ayrı aşamada
çalışılıyor olabilir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ENKAZIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Kurtarma yapılacak binalarda afetzede yakınları ve eğitimsiz insanlar olabilir. Bunlar ikna
metotları kullanarak güvenli alana çıkartılır. Çalışma alanı, kurtarma ve yardım
araçlarının giriş - çıkış yolları tespit edilerek güvenli bölge şeridi çekilir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Enkazla ilgili ön bilgiler alınır. (Olayın çeşidi ve saati, binanın kaç katlı olduğu,
kazazede kişi sayısı, gibi) Bu bilgilere göre not tutulup, bir kroki çizilir. Bu bilgiler
ekiple değerlendirilir.
Enkazda ekibi bekleyen tehlikeler tespit edilir. Her enkaz ayrı bir risk ve
tehlikedir. Çalıştığınız enkaz bir okul, hastane, laboratuar veya eczane deposu olabilir.
Hazırlanan kroki binanın yıkılış şekline göre değerlendirilir.
Etraftaki binaların durumunu değerlendirilir. Çalışmada tehlike yaratabilecek
bitişik binaların durumu gözlenmeli gerekli önlemler alınmalıdır.
Patlayan su ve gaz borusu, elektrik akımının açık olup olmadığı kontrol edilir.
Örneğin; damla damla da olsa su kaçağı enkazda bir tehlikedir. Bu konularda ilgili
ekiplerle koordinasyon sağlanarak, önlem alınmalıdır.
Çevre güvenliği; Çalışılan bölge sanayi bölgesi ise tesislerin çevreye verebilecekleri
zarar gözardı edilmemelidir.
Ambulans, kurtarma aracı, vinç vb. araçların geliş - gidiş yolları açık tutulmalıdır.
Not: Bütün bu değerlendirmelerden sonra bir arama kurtarma planı hazırlanır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ENKAZDA ÇALIŞIRKEN ALINACAK ÖNLEMLER
Enkazda çalışan personel mutlaka enkaz için belirlenen standart kıyafetleri (elbise, kask,
eldiven, gözlük bot, maske v.b.) giymelidir.
Gerekli sağlık tedbirleri alınmalıdır. (Tetanos, sıtma aşıları v.b.)
Enkazdaki sarkan parçalara, sivri demir uçlarına, cam parçalarına ve kaygan zeminlere v.b.
dikkat edilmelidir.
Ekibe görev öncesi, sırası ve sonrası psikolojik destek sağlanmalıdır.
Elektrik telleri, gaz ve su tesisatları ile ilgili oluşabilecek tehlikelere karşı tedbirli olunmalıdır.
Gaz sızıntılarına bağlı çıkabilecek yangınlar düşünülerek enkazda sigara içilmemeli ve sigara
ile kimse yaklaştırılmamalıdır.
Personel arasında malzeme kullanımı açısından iş bölümü
Enkaz da ekip personeli yüksek sesle konuşmamalıdır.
Ekip liderleri ekip elemanlarını çalışma ve dinlendirme planına
dikkat etmelidir.
Kurtarma çalışmaları sırasında enkaz altındaki kişiye çalışmalar
hakkında bilgi verip ona güven, moral verilmelidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
EKİPLERLE KOORDİNASYON VE BİLGİ PAYLAŞIMI
Asıl kurtarma çalışmalarını ekip elemanları yaparken, kurtarmadaki diğer getir
götür işlerini de ekip dışındaki uygun kişilerle tarafından yapılabilir.
Diğer ekiplerle malzemeyi müşterek kullanmak gerektiğinde, bu ekip liderleri
arasında telsizle organize edilmelidir.
Gaz, elektrik, su gibi sorunlarda ilgili uzman teknik ekiplerle koordinasyon
sağlanmalıdır.
Olay yerinde çalışan tüm gruplar (yerli, yabancı, gönüllü, mükellef v.b.) olay
bölgesinden sorumlu yönetici tarafından koordine edilir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ENKAZDA ARAMA USULLERİ
Enkazda yaralı arama ve bulmada bazı kurallar vardır. Yaralının yerinin belirlenmesi yaralının
kurtarılması için şarttır.
Binaların yıkılış şekline ve tipine göre canlı kalınabilecek bölgeler ve yerler belirlenir.
Kazazedenin bulunduğu yeri belirlemede aşağıda belirtilen usuller kullanılır.
1.FİZİKİ ARAMA (Gözle, Seslenmek ve Dinlemek, El Yordamıyla, İşaretle Belirlemek)
2.CİHAZLA ARAMA (Arama Kamerası, Akustik ve Sismik Cihazlar, Termal Cihazlar, Gaz
Detektörleri v.b.)
3.KÖPEK KULLANARAK ARAMA
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
FİZİKİ ARAMA:
Gözle Arama: Yıkıntıların etrafında, altında, dışında
gözle görülebilecek şekilde olabilecek kazazedelere
bakılması ve kurtarılmasıdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Seslenmek ve Dinlemek:
Yaralının yerinin belirlenmesinde ekip halinde hareket edilir. Ekip lideri ekibini, enkaz
üzerinde seslenme ve dinleme yapabileceği boşluklara yerleştirir. Bu aşamada ekip
personelinin her biri sıra ile enkazın içine doğru "Kurtarma ekibi burada, bizi duyuyor
musunuz?" diye bağırır. Bu seslenmeden sonra bütün ekip personeli enkaz arasından
gelecek sesleri dinler.
Gelen sese göre bir veya birkaç kişinin tahmin ettiği yerde bir defa daha bağırır. Ses alınınca
kazazedenin yeri tahmin edilir.
Kazazedenin yeri belirlendikten sonra şayet sesi net olarak duyuluyorsa daha başka
sorular sorularak içerdeki kazazede sayısı, kazazedelere ulaşma yolları öğrenilmeye
çalışılır.
İşaretle belirlemek: İşaret vermek yoluyla yaralının yerinin belirlenmesi için seslenme
usulünde olduğu gibidir. Eğer seslenmek yoluyla yaralıdan ses almak mümkün olmamış ise
bu takdirde bir su borusu veya kalorifer borusuna taş veya bir cisim parçasıyla vurulmak
yoluyla ses dinlenir. Sesin geldiği yer belirlendikten sonra yaralıya yaklaşma yolları aranır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
CİHAZLA ARAMA:
Enkaz insan kulağının duyamayacağı sesleri algılayabilen cihazlar ile dinlenebilir.
Ayrıca küçük deliklerden enkaz altını görebilen kameralı cihazlar ile arama yapılır.
Ayrıca sese ve titreşime duyarlı sensörları olan cihazlar (Sismik ve Akustik
Cihazlar) ve ısıya duyarlı cihazlar yoluyla ve gaz detektörleri yoluyla canlı aranır..
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
KÖPEK
KULLANARAK ARAMA:
Afet arama köpekleri insan bulmayı kendilerine oyun edinmiş canlı varlıklardır.
Her insan tıpkı parmak izi gibi farklı bir kokuya sahiptir. Köpekler de bu farklı kokuları
ayırt edebilirler, bu sayede herhangi bir insana ait bir eşya köpeğe koklatıldığında köpek
sadece o kokuya kilitlenir ve onu bulabilir. Afet arama köpekleri ise daha genel bir
perspektifle koku alabilirler. Bu da geniş bir alanda herhangi bir insanı bulmamızı sağlar.
İnsan vücudundan dakikada yaklaşık 40.000 adet hücre dökülür. Bu hücrelerle oluşan koku
insanı bir bulut gibi sarar.
Eğitimli bir köpek 1400 m2 enkazı en fazla 20 dakikada
tarayabilir ve kazazedeleri bulabilir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Kızılötesi (İnfrared) tarayıcılara ve dinleme cihazlarına rağmen köpek kullanılmasının
sebebi, bu tür cihazlar son derece kontrollü ortamlarda kullanıldığı zaman verim
alınabilmesidir. Afetten hemen sonra ki panik ve karmaşa anında işe yaramazlar.
Nedeni ise bu cihazların çalışabilmesi için gerekli kontrollü ortamın o kısa süre
içerisinde oluşturulamamasıdır. Oluşturulsa bile bu tür cihazların yanlış alarm (false
pozitif) oranı köpeklere kıyasla daha fazladır. Örneğin; kızılötesi algılayıcılar insan
yerine başka bir cismin ya da başka bir canlının yaydığı ısıyı tespit edebilir. Bu da yanlış
yerde vakit harcamak anlamına gelir.
Ancak köpek için durum farklı, insan kokusunu her koşulda ayırt edebilir. Köpekle
aramanın en önemli avantajlarından biri de arama hızıdır. Köpek bu işi bir
zorunluluktan yapmaz aksine bunu bir oyun olarak düşünür ve en kısa zamanda oyun
arkadaşı olarak düşündüğü kazazedeye ulaşmaya çalışır. Köpekli arama ile alan
daraltıldıktan sonra teknolojik aletler kullanılarak kurtarma stratejisi belirlenir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Bu işe seçilen köpekler için hiçbir şey oyun ve oyun arkadaşından daha önemli değildir. Bütün
eğitimler bir oyun, bulunan her insanın karşılığı bir oyuncaktır. Köpek çalışmaktan büyük
mutluluk duyar. Gürültülere, artçı sarsıntılara, oynak zeminlere aldırmadan sadece kokunun
kaynağı olan kazazedeye yönelirler.
Bir arama köpeği işini yaparken insan vücudundan koni şeklinde yayılan kokuyu, rüzgârı ve
hava akımlarını kullanarak takip eder ve kokuyu alabildiği en yoğun noktaya odaklanarak oyun
arkadaşının (kazazede)çıkıp oynaması için ısrarcı şekilde havlayarak haber verir.
Köpek kazazedenin yerini tespit edince, diğer bir köpek enkaza sokulur. Bu sayede alarm
alınan alan diğer bir köpekle teyit edilir. Burada amaç kazazedenin yerini en yakın şekilde ve
eksiksiz tespit edebilmektir. Köpek ve idarecisi hata yapmamak zorundadır. Bu iş
sorumluluk gerektirir. Ağzınızdan çıkacak bir sözle ekip o noktada aramaya başlayacaktır.
Köpek idarecisi de doğru arama stratejilerini kullanabilmeli, rüzgâr yönü, aramayı etkileyen
faktörler, tehlikeli alanlar, aşılması zor engeller, enkazın tamamının eksiksiz taranması gibi
konularda yetkin olmalı, koku konisi ile çalışan köpeğin vücut dilini okuyabilmelidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Çok iyi eğitimli bir köpek bile arama stratejilerini bilmeyen bir kimsenin elinde verimli olamaz.
Eğitimsiz bir köpek veya idarecisi ile yapılacak yanlış uygulamalar insan hayatıyla oynamak
anlamına gelecektir.
Köpekli arama ekibi, uluslararası standartlarında gerektirdiği şekilde her arama kurtarma
ekibinde mutlaka bulunmalıdır. Köpekler sadece ekip çalışması ile eğitilmektedir. Narkotik,
patlayıcı madde vb. kokuları tespit edebilmek için eğitilen köpeklerin eğitimcileri kendi başına
arama eğitimi verebilirken, canlı arama köpeği eğitimde mutlaka destek personele ihtiyaç
vardır. Destek personel, köpeğin eğitiminin en önemli parçası, bir nevi esas eğiticisidir.
Destek personel enkaz içerisinde ya da arazide kazazede rolü oynarken köpek kendisine
geldiğinde havlama alarmı ile yerinden çıkarak köpekle oyun oynar. İlk bakışta kolay gibi
görünse de ödülün (oyuncağın) verilme zamanlamasını, havlama sayısını yavaş yavaş arttıracak
şekilde, köpeğin coşkusunu kaybettirmeyecek şekilde ayarlayabilmek konsantrasyon ve tecrübe
gerektirmektedir. Oyuncak verildikten sonra da destek personel ilgisi ve neşesi ile köpeği
kendisine odaklayabilmeli, köpek için gerçek bir oyun arkadaşı olabilmelidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Çok zorlu ve uzun süre gerektiren eğitimler için köpekli aramayı kendilerine branş edinecek
personel mutlaka;
Köpekleri sevmeli,
Sabırlı olmalı,
Atik ve hareketli olabilmeli,
Ekip halinde çalışmaya yatkın olmalı,
Enkazda saklanarak kazazede rolü oynamaya, köpek kendisini bulana kadar enkaz içerisinde
beklemeye hazırlıklı olmalı,
Değişik arama problemleri yaratarak sürekli pratik yapmalı,
Aynı zamanda standart arama ve kurtarma eğitimlerini tamamlamalı.
Bu işe yeni başlayanlar derhal köpek edinmemelidir. İyi bir destek personel olabilmek, bu esnada
köpek eğitimini öğrenmek anlamına gelecektir. Tecrübe sahibi olduktan sonra köpek edinmek
daha kısa sürede başarı sağlayacaktır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Afet arama köpekleri, hem depremde hem arazide çalışabilmek üzere "hava koklayan
köpekler" olarak eğitilmektedir. Kişiye ait eşya ile çalışmamakta herhangi bir insanı
aramaktadır. Köpekli arama ekibi, arazide kayıp kişinin yaşı, arazinin şekli, kayıp şahsın son
görüldüğü yer, havanın durumu gibi bilgilerden yola çıkılarak belirlenmiş arama bölgesinde,
ekibin "önünde" ilerlerler. Köpeklerin eğitimi herhangi bir insanın kokusunu almak üzerinedir.
Arama sahasında dolaşmakta olan başka aramacıların ekibin önünde olması, köpekli arama
ekibinin doğru çalışamaması anlamına gelecektir.
Enkaz aramalarında ise, köpek gözü ile göremediği yerdeki oyun arkadaşını aramakta
olduğundan, eğitimin ilerleyen safhalarında enkaz üzerinde kurtarma çalışanları rolü ovnavan
insanlar konulmaktadır. Bu da daha önce bulunmuş kazazedeler için kurtarma çalışmasında
bulunan personelin köpekli aramanın başarısını etkilememesini sağlar. Ancak enkaz
aramalarında da Afet arama köpekleri sadece "canlı" insan bulmak üzerine eğitildiğinden
yıkıntının meydana geldiği ilk saatlerde başarılı oranı yüksektir.
Eğitimli bir köpek ve idarecisi başarılı bir arama yapmak için kendi başına yeterli değildir.
Başarılı bir arama kurtarma operasyonu için, ekip sayısı, ekipler arası koordinasyon, lojistik ve
hepsinden daha önemlisi bu işe kendini adamış arama kurtarma personeli gereklidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ENKAZA GİRİŞ TEKNİKLERİ
Enkaza giriş tekniğinde, afetin türü, bina veya enkazın durumuna dikkat edilir. Her bina değişik
enkaz oluşturur.
1.Afet türüne göre;
a) Deprem
b) Sel
c) Heyelan
d) Çığ
2.Bina yapısına göre;
a) Bina yapımında kullanılan malzemeye göre (Ahşap, yığma, betonarme, çelik
konstrüksiyon vb.)
b) Binanın kat adedine ve büyüklüğüne göre enkazın durumu.
3.Hasar durumuna göre
a) Tam çökmüş bina
b) Ağır hasarlı bina
c) Herhangi bir veya birkaç katı çökmüş bina
d) Yarı çökmüş bina
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Binalara girişte kurtarma personelini tehdit eden risk var ise risk ortadan kaldırılıncaya kadar
enkaza girilmez. Depremlerde artçı depremler ve binanın hasar durumu ekip için en büyük
risklerden biridir.
Ekip lideri ve yardımcısı yukarıda belirtilen durumları göz önünde bulundurarak risksiz, en kısa
yoldan kurtarma ve enkaza giriş şeklini belirler.
Bunlar;
Enkaza yandan giriş: Enkazdaki katlar arasındaki boşluklardan yararlanılarak ve bodrumların
irtibatlandırılması ile yapılan giriş şeklidir. Dehliz açma şeklinde ilerlenir. Bu sistemde destek
malzemeleri kullanmak gerekebilir. Kayma ve göçme risklerine dikkat edilmelidir.
Enkaza üstten giriş: Yeri belirlenen kazazedelere bina katlarının delinerek üstten girilmesidir.
Enkaza yandan girişe göre daha güvenlidir. Ancak enkaz eğilimli yıkılmış ise kayma riskine
dikkat edilmelidir.
Katların kaldırılması: Enkaza girilecek kısım belirlenerek beton I plakalar kat kat kesilerek
kaldırılır. Bu sistemde kompresör, I vinç ve kepçe gibi iş makineleri kullanılabilir. Ancak iş
makinelerinin kullanılmasında çok deneyimli ve dikkatli olmak gerekir. İş makineleri kesinlikle
enkaz üzerine çıkarılmamalıdır. I İş makinesi operatörü ile ekip arasında iyi bir uyum
sağlanmalıdır. Kesilip kaldırılacak parçaların altı çok iyi kontrol edilmeli, ekipten 2 veya 3 gözcü
çalışmaları kontrol ederek herhangi bir tehlikeye meydan verilmemelidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ENKAZ ALTINDAN DEHLİZ AÇMAK:
Enkazın altında mahsur kalmış yaralıların kurtarılması enkazın temizlenmesi ile
mümkün ise de, bu çok uzun zaman alabilir. Bazen mahsur kalan yaralıların
durumları ve eldeki kurtarma personelinin miktarı kısa yoldan yaralıların bir an
önce kurtarılmasını ön görür. Bu takdirde büyük enkazın kaldırılmasından
vazgeçilip, enkaza dehliz açılarak yaralılara ulaşılır.
Ekip enkazda ilk önce keşif yapar, dehlizin nerede ve nasıl açılacağına karar verir.
Dehlizin açılmasında kurtarma ekibini, iyi eğitim almış olması ve tecrübeleri
başarıya ulaşır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Takviyeli Dehliz (Tünel)
Enkaz arasında açılacak dehliz dediğimiz irtibat yolunun yeraltından açılmış her hangi bir
tünelden farkı yoktur. Bu tünel ne şekilde ve nerede yapılırsa yapılsın gerek çalışma
emniyeti, gerekse emniyetli bir tesis olması yönünden takviyeli ve destekli olmalıdır. Ancak
enkaz arasından açılan dehlizlerde önemli olan yol istikametinde enkazın arasındaki (beton,
kirişler, kolon, ve demirler v.s.) engellere rastlamayacak yolu tespit etmektir.
Açılan dehlizlerde takviye edilerek emniyete alınmak suretiyle ilerlemek akıldan
çıkarılmamalıdır. Bunun için harcanacak zaman boşuna sarf edilmiş sayılmamalıdır. Zira
böylelikle yıkılacak dehlizlerin yeniden açılması, personelin emniyeti, meydana gelebilecek
çökme, yıkılmalar sonunda yaralıların kazaya uğramaları veya ölmelerine meydan
verilmemiş olur.
Açılan dehlizlerin şekli hiç bir zaman bir mühendisin planıyla meydana getirilmiş gibi
düzgün bir tünel olmaz. Çünkü yukarıda saydığımız engeller açılacak dehlizin istikametini
daima değiştirecektir. Rastlanan engellere uyularak dehliz açılır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Açılan dehlizler çevreden elde edilecek ağaç ve tahtalardan kesilerek takviye edilerek
meydana getirilir, fakat bütün ağaçlar, takviyeler ve destekler giriş ve çıkışa engel olmayacak
şekilde konulmalıdır.
Mesken olarak kullanılan binaların enkazı genel olarak kalaslar arasından dökülen çok
miktarda küçük moloz parçalarını oluşturur. Bu bakımdan takviye tahtaları konulurken bu
husus göz önünde bulundurularak daha sık tahta konularak sıralanır.
Enkaz arasında dehlizlerin açıklanan şekilde takviye edilmekle beraber takozların,
takviyelerin birbirlerine bağlanmaları gerekir. Böylece yaralı tahliyesi sırasında yan duvarlara
çarpıldığında kazaya meydan verilmemiş olur.
Dehlizlerin genişlik ve yükseklikleri, içerden tahliye edileceklere göre düşünülür.
Kazazedelerin bazen sedyeye bağlı olarak dehlizden çıkarılması gerekebilir.
Dehlizin boyutlarına tesir eden diğer etkenler de şunlardır:
• Dehlizin mümkün olduğu kadar kısa ve engellerinin az olması lazımdır.
• Bir insanın kolaylıkla ve rahatlıkla çıkarılabileceği genişliğe sahip olmalıdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Dehliz İçinde Çalışma
Dehliz içinde çalışma ancak bir kişi tarafından mümkündür ve güç şartlarla olur. Bunun için,
buralarda çalışanların sık sık değiştirilmeleri gerekir. Dehlizde ekip personeli arasında ufak
yapılı ve tecrübeli kişiler tercih edilmelidir.
Bir dehliz açma işinde eğer birden fazla insan çalıştırılması gerekiyorsa bu takdirde iki kişi
karşı karşıya çalışırlar. Dehlizde çalışanlar sırayla dinlendirilmelidir. Ekibin yarısı dehlizde
çalışırken yarısı dinlenir..
Enkaz altında çalışırken enkazın üstünde gezilmemelidir. Bunun için ekip lideri gerekli
güvenlik önlemlerini aldırır.
Açılan dehlizin etrafındaki lüzumsuz eşya ve bir kısım enkaz kaldırılmalıdır. Bunun için ekip
bir zincir meydana getirir. Elden ele verilen enkaz kısa zamanda çevreden temizlenir. Açılan
dehlizden yaralılar mümkün olduğu takdirde sedyeye bağlanarak çıkartılırlar. Açılan dehliz
buna elverişli değilse yaralı taşıma kemerleriyle yaralılar tahliye edilir.
Bazen yaralı bir tahta paravana üzerine konularak bağlanır ve dışarıdan çekilerek tahliye
edilir. Bu tarz genellikle dar dehlizlerden yaralı tahliyesinde uygulanır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Dehlizde Çalışırken Alınacak Önlemler:
1.Çalışmalar sırasında toz toprak yutulmaması için toz maskesi takılmalıdır.
2.Baş ve suratın korunması için baret takılmalıdır.
3.Toz ve topraktan gözlerin korunması için gözlük kullanılmalıdır
4.Dehlizde çalışırken sıcak havalarda havanın veya tozun tahliyesinde fan kullanılabilir
5.Dehliz içinde çalışanlara bir kılavuz ipi bağlanarak, dışarıdan kontrol edilmelidir (Çökme
sırasında kazaya uğrayacak olanın yeri böylelikle çabuk bulunur)
6.Çalışırken enkaz eldiveni kullanılmalıdır
7.Enkaz arasında sıkışmış yaralıların kurtarılmasında keskin kenarlı ve sivri uçlu alet
kullanılmamalıdır. Bu tür donanım kullanılmak zorunda kalınırsa toprak altında olan yaralının
yaralanmaması yönünden dikkatli davranılmalıdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ULAŞILAN YARALILARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
İlkyardım bilinmiyorsa dokunulmamalı ve bilen birisinden yardım istenmelidir.
Kazazedenin ve kurtarıcının emniyeti garanti altına alınmalı ve güvenli hale
getirilmelidir.
İlkyardımın A.B.C. si uygulamalı, kazazedenin hava yolu açılmalı, solunumun
varlığından emin olmalı ve gözle görülür kanama durdurulmalıdır.
Kazazedenin hayati tehlikede olduğu ender durum dışında hastaneye nakli
düzenli ve telaşsız olmalıdır.
Kazazedenin bulunduğu yerden sedyeye naklini gerçekleştirdikten sonra, daha
fazla hareket etmesi engellenmelidir.
En önemlisi de kazazedenin mevcut durumunun daha kötüye gitmesini
engellemektir.
Kazazedenin ayrımı konusunda öncelikli olarak hastaneye yetiştirildiğinde
yaşama ihtimali en yüksek olandan başlanmalıdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
 Kazazedenin ilkyardımının yerinde yapılıp yapılmayacağına bakılmalıdır.
 Sıkışmış durumdaki kazazede için öncelikle yerinde ilkyardım yapılarak zaman
kazanılmalıdır.
 Ağır eziklerde zorunlu durumlarda kazazedeyi Crush sedromundan
kaybetmemek için sıkışan uzva (kol ve bacak) turnike tatbik edilmelidir.
 Turnike tatbik edildiğinde o uzvu kaybetmek göze alınmış olmalıdır.
 Diğer kanamalar için turnike tatbik etmek yerine basınçlı tampon tercih
edilmelidir.
 Yaralıya ağız yoluyla hiçbir şey yedirilip içirilmemelidir. (Crush sedromu söz
konusu ise) ancak nemli bezle dudakları ıslatılmalıdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ARANAN VE KURTARMA YAPILAN BİNALARIN
İŞARETLENMESİ:
Binalar arandıktan sonra arayan ekip tarafından mutlaka işaretlenmelidir. Çünkü;
yetkili bir ekip tarafından aranan bina işaretlenmişse ondan sonra bu bölgeye gelen
sivil savunma servisleri aynı binayı yeniden aramazlar. Böylelikle zamandan
kazanılmış olur. Bunun yerine başka tarafta yeni bir göreve başlamış olur.
İşaretleme ile yalnız yaralının arandığı anlaşılmaz, aynı zamanda binanın tehlikeli olup
olmadığı da işaretlemeyle anlaşılır. Böylelikle olması muhtemel tehlikeler önlenmiş
olur.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Aranmış ve işaretlenmiş binaların hangi servis tarafından arandığı ve işaretlendiğini
de öğrenmek mümkündür.
Uluslararası İşaretleme
Arama-Kurtarma ekipleri çeşitli ülkelerden gelen ekiplerden oluştuğundan,
aralarında düzenli işbirliği ve anlaşmayı sağlayacak işaretleme ve ikaz sistemine
ihtiyaç vardır. Bunlar yapı tanımlaması, riskler, tehlikeler, kazazede durumları ve
arama işlemiyle ilgili terimlerin işaretlerle standart bir şekilde ifade edilmesini kapsar.
İşaretleme
Yapıların değerlendirilmesi ve afetzedenin belirlenip kurtarılması sırasında yapılan
işaretlemeler mutlaka flourasan (Fosforlu, parlak) renkle ve açıkça yapılmalıdır.
Yapılarda eğer harita veya plan yoksa;
•Taslak harita (Kroki) yapılmalı,
•Belirli yerler etiketlenerek nişan yeri oluşturulmalı,
•Mümkün olduğu nispette her yer isimlendirilmeli,
•Yapının içi, dışı ve çevresi belirlenmeli,
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Yapının adres ifade eden yönü (1), diğer yanları ise saat ibresi yönüne göre sırayla (2), (3), (4)
şeklinde numaralandırılmalıdır.
Yapının içi bölümlere ayrılmalı, (1) ve (2) nin kesişme noktasından başlayan bölüme (A) dan
başlayarak (B), (C), (D) olarak belirtilmeli, yapının ortak bölümü (havalandırma vs.) de (e) ile
gösterilmelidir.
İstanbul Caddesi NO:x
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Çok katlı yapılarda her kat açıkça belirlenmelidir. Her kat için yukarıdaki ayrım
yapılmalıdır. Katlar kesin olarak tespit edilemiyorsa dışarıdan bakılarak
numaralandırılmalıdır. Toprak hizasındaki kat zemin, onun bir üstündeki (1) kat vb.
Toprak hizasının altında kalan katlar ise bodrum-1, bodrum-2 vb.
numaralandırılmalıdır.
Yapıyı değerlendirme çalışmalarında; işaretleme yapının uygun yerindeki ana girişe 1x1
m. ebadında kare şekli çizerek içine çalışma yapan ekip ismi ile işe başlama zaman ve
tarihi yazılır. Çalışma ilerledikçe sol yanına kaldırılan canlı kazazedelerin sayısı, sağ
tarafına kaldırılan ölü kazazedelerin sayısı yazılır. Altına ise durumu resmi olarak
bilinmeyen kazazedeler hakkında bilgi yazılır. Çalışma devam ettikçe değişen rakamlar
üzerlerine çizgi çekerek düzeltilir. Çalışma bitince karenin içine bitiş zamanı ve tarihi
yazıldıktan sonra tüm yapılan çember içine alınır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Kazazede Arama ve Kurtarmada İşaretleme
Bu işaretleme binanın durumuna göre dışına veya iç
bölümlerine kazazedenin muhtemel yada kesin durumunu
belirten işaretlemedir. Eğer kazazede ihtimali varsa yapı
üzerinde (Victum / Kazazede) çizilir,
Burada kazazedenin kesin tespit edilmiş ise
“V” nin yanına “ ” işareti konur.
Canlı afetzede için “L” harfi
Ölü afetzede için "D" harfi kullanılır.
Çalışma devam ettikçe L ve D nin
önüne rakamlar konarak canlı ve ölü sayısı ifade edilir.
O bölgedeki son canlı afetzede çıkarıldıktan sonra nin etrafına
çember çizilir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Örnek 3: Canlı çıkartılmış çalışma tamamlanmıştır.
Eğer bölgede sadece ölü afetzede kalmışsa "V" nin
üzerine çizgi çekilir.
Tüm ölüler çıkarılırsa çevresine çember çizilir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ÖLÜLERE YAPILACAK İŞLEM VE DEĞERLİ EŞYALARIN
KORUNMASI
Kurtarma servisinin 2 nci derece görevlerinden birisi de kurtarma sırasında yıkıntı altında ve
arasında yada diğer yerlerde bulduğu ölülerin toplanması, etiketlenmesi ve gömme yerlerine
görevlerinin el verdiği ölçüde taşınması işidir.
Bu İşler Yapılırken Dikkat Edilecek Noktalar
1.Ölü olduğuna kesin karar verilmeyen cesetlere ölü değilmişçesine işlem yapılır..
2.Bir kimsenin ölü olup olmadığına ancak doktor karar verebilir.
3.Doktor olmadığı zamanlarda kesin olaylarda kurtarma ekip komutanı sorumluluğu üzerine
alarak bu kimsenin ölmüş olduğuna karar verebilir.
4.Şüpheli olaylarda bu durumdaki kimseler ilkyardım ve ambulans servisine teslim edilir.
5.Cesetler kurtarma sırasında sağlam kalmış bir binada toplattırılır ve üzerleri örtülür.
6.Cesetlerin açıkta, yol kenarında, çalışma sahasında bırakılması doğru değildir.
7.Ölülere gerekli saygı gösterilmeli, eşya gibi bir yerden bir yere taşınırken atılmamalı,
sürüklenmemeli.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
8. Parçalanmış cesetlerin uzuvları mümkünse bir sandık veya buna benzer madeni,
mukavva kutularda bir araya konmalıdır.
9. Cesetlerin toplanması, bir yerden diğer bir yere taşınması sırasında kurtarma personeli
lastik eldivenlerini takmalı ağız ve burunlarına koku vs. geçirmeyecek çözeltiye
batırılmış bez, mendil takmalıdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Cesetlerin Etiketlenmesi
1.Cesetler toplanır toplanmaz derhal etiketlenmelidir. Bu amaç için "Standart Yaralı
Etiketi" kullanılır..
2.Etiketin basılı olan yüzü elde edilebilen bilgilerle doldurulur. (Cesedin
belirlenmişse kim, nerede bulunduğu hangi saatte ve bulan ekibin adı vs.)
3.Etiketin arka tarafına (diğer yüzüne)
a) Ceset kalıcı bir gaz ile bulaşık ise "K.G."
b) Sinir gazı veya uçucu bir gaz ile zehirlenmiş ise "XX"
c) Radyasyon ile zehirlenmiş ise "R" harfi ile işaretlenir.
4.Cesedin üzerine iliştirilecek etiketlere bunlar işaretlenmekle beraber cesedin alnına
da sabit kalemle aynı işaretler yazılır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
BİNALARIN YAPI SİSTEMİ VE HASAR SINIFLANDIRMASI
BİNALARIN YAPI TARZI
Yapıların elemanları taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan elemanlar olarak ikiye ayrılır.
Betonarme bir yapının kolonları, kirişleri ve döşemeleri taşıyıcı kısımlardır. Dolgu
duvarları, kapıları, pencereleri, sıvaları ise taşıyıcı olmayan kısımlarıdır.
Yığma kagir bir yapıda ise; hemen bütün duvarlar taşıyıcı kısımlardır. Kapı. Pencere
sıva ve badana ise taşıyıcı olmayan kısımlardır.
Taşıyıcı kısımlarda olan hasar; binanın güvenliğini tehlikeye sokar, taşıyıcı olmayan
kısımlardaki hasar yapının onarılıncaya kadar kullanılmamasına yol açar.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
BİNA ELEMANLARI
YAPISAL
YAPISAL OLMAYAN
Düşey
Kolonlar Perde Duvarlar
Dolgu Duvarlar Bölme Duvarları Pencereler
Yatay
Kirişler, Zemin, Tavan,
Çatı, Temel
Asma Tavanlar
Bağlantılar
Kolon-Kiriş Bağlantıları
Kiriş-Kiriş Bağlantıları
Kirişlerin Yapısal olmayan dolgu
duvarlar ile bağlantıları
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Yapıların bir ekonomik ömrü vardır. Yapının eskimesi veya
fonksiyonunun yitirmesi sonucu belli bir süre sonra yerine yenisinin
yapılması gereği doğmaktadır.
Örneğin: Bir büyük inşaat sırasında yapılmış bir şantiye yapısının i
ömrü 2-3 senedir. Konut olarak kullanılan bir yapının ömrü 70-80 yıl
kadar olmaktadır. Bir barajın, bir elektrik santralinin, bir köprünün
ömrü 200-300 yıl olabilir.
Depreme dayanıklı yapı kavramı gereği; bir yapıyı ekonomik ömrü
içinde olacak en şiddetli depremde can kaybına yol açmayacak şekilde
yapmak gerekmektedir. Depreme dayanıklı yapı yönetmeliğindeki
şartlar asgari şartlardır. Daha da sağlam yapı yapmak mal sahibine
kalmıştır. Yönetmelikteki şartlar, f milli serveti ve insan hayatının
korunmasını amaçlar.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
DEPREME DAYANIKLI YAPILARIN ÖZELLİKLERİ :
Yapı hafif olmalıdır. Çünkü ağır yapılara gelen deprem yükleri daha büyüktür. Bu
durum sonucu bazen betonarme yapılar hasar görürken, yanında duran hafif bir
barakanın hasar görmemesi ihtimali vardır.
Yapı esnek olmalıdır. Yani yapı deprem yükleri geldiği zaman hareket ederek
salınımlar yaparsa depremin gücü yapıyı yıkmadan harcanmış olur.
Yapı sünek olmalıdır. Sünek bir malzeme lastik gibi kopmadan önce uzayan bir
malzemedir. Sünek yapılar yıkılmadan önce çok büyük salınımlar yapar ve çok hasar
görse bile kolay kolay yıkılmayan yapılardır. Bu özelliklere sahip koşullar
yönetmeliklerle verilmektedir.
İnşaat malzemelerinin özellikleri;
Çelik : Hafiftir, yüksek mukavemeti vardır. Sünek ve esnek bir malzemedir. Çok
pahalıdır. Paslanmadan korunmalıdır. Isıya dayanıklılığı azdır. Yüksek mukavemeti
dolayısıyla küçük kesitlerde kullanılması yeterlidir. Ancak küçük kesitlerin burkulma
tehlikesi vardır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Ahşap : Hafif ve oldukça sağlam bir malzemedir. Yangın tehlikesi büyüktür.
Ahşabın eklenmesi zordur, iyi işçilik ister. Zamanla nem, küf ve böceklerin
tesirlerine karşı zayıftır. Bir iki kata kadar olan yapılar için deprem açısından çok
idealdir.
Betonarme: İyi yapılırsa çelik ve ahşap gibi süneklik sağlanabilir. Nispeten ağır bir
malzemedir. Isı tecridi iyidir. Beton donatıyı (demiri) paslanmadan korur ve
burkulmasını önler, ancak kurallara uygun olmazsa deprem açısından tehlikeli
durumlar çıkarabilir.
Taş ve Tuğla yığma, Kagir: Ağır malzemedir. Esnek ve sünek değildir. Çabuk
kırılır ve kopmadan önce büyük uzamalar yapmaz. İyi ısı tecridi sağlar, temini
kolaydır. Çelik, ahşap ve betonarme depreme dayanıklılık bakımından taş, tuğla,
yığma kagire göre çok daha üstündür. Ancak bunların maliyeti taş ve tuğla kagire
göre daha yüksektir.
Çelik ancak gökdelenler gibi yüksek, fabrikalar gibi geniş açıklıklı yapılarda
ekonomik olarak kullanılır.
Tek katlı yapılarda en uygun ahşap karkastır. 8-10 kata kadar olan yapılarda da
betonarme kullanılması ekonomik ve depreme dayanıklılık açısından iyidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
YAPILARIN DEPREME KARŞI DAVRANIŞLARI
Duran veya sabit bir hızla hareket eden bir cisim kendisini harekete geçirecek
veya hızını değiştirecek herhangi bir dış kuvvete karşı ağırlığından dolayı bir
direnme gösterir. Bu direnme, tesir eden kuvvetin aksi yönünde olur.
Örnek: Aniden kalkan motorlu araç içindeki bir kişi geriye doğru gider. Aniden
fren yapan araçta ise kişi öne doğru gider.
İşte bu şekilde olan kuvvetlere atalet kuvveti denir. Yapılarda da zeminin
depremde hareket etmesi, yapının ağırlığının da buna karışı direnmesi sonucu
atalet kuvvetleri oluşur. Depremde; Zemininde olan hareket binayı bir tarafa
doğru çekmeye başlar. Ancak yapı ağırlığı ile bu harekete karşı koyar.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
İşte bu atalet kuvvetleri ve deprem kuvvetleri yapıyı iki ucundan çekmeye
başlar. Eğer yapıyı meydana getiren elemanlar arasında yeterli bir direnç
varsa, yani yapı elemanlarının yapı parçaların bir arada tutabilme gücü yapı
çatlamadan durabilir. Eğer yoksa, çatlaklar oluşur, depremin devam
etmesiyle çatlaklar genişler ve giderek yapının duvarlarının, kolonlarının
parçalanıp dağılmasına ve binanın yıkılmasına sebep olur.
Depremde hasar, yapının en zayıf, bağlantısız kısımlarında başlar. Önce
bacalar, pencere ve kapı camları kırılır. Sonra sıvalar dökülebilir, duvarlarda
çatlamalar, sonra kolon-kiriş birleşim yerleri yakınlarında ve kolan alt ve üst
başlarından çatlaklar oluşmaya başlar. Kolonlar düşey yükleri taşıyamazlarsa
katlar birbiri üzerine düşerek çöker, çok katlı yapılarda hasar alt katlardan
başlar. Kurtarmada öncelikle canlılar kurtarılır, daha sonra cesetler çıkartılır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Kurtarma çalışmaları açısından Katların üst üste binmesi veya Çapraz kayarak
merdiven şeklini alarak meydana gelen yıkılmalar olduğunda yine neyin nerede
olduğunda nispeten tahmin edilebilir. (Yatak odası, mutfak gibi.) Diğerlerinde
bu tür bir tespit çalışma daha zor olmaktadır.
Bir bina üç katlı, yanındaki altı katlı yıkılıp üç-beş katlı bina oluyor. 1- 2. katlar
kırılma yerleridir. Kolonların, kirişlerin birleşme yerleri yakınlarında ve
kolonların alt üst başlarında, duvarlarda X ve Y çatlakları olur. Yıkılma bu
katlarda olur. Sağa, sola hareket ediyor. Ayakta duran bir kişi düşünün, ayaklar
duruyor fakat diğer taraflarda hareket oluyor. İşte bunun gibi sağa sola olan bu
hareket neticesinde kolonların birleşim noktalarında kırılma olur. Böylece bina
yıkılır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Deprem Öncesi
Depremin Kuvveti
Yapının Ataleti
Deprem
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
BİNANIN YIKILIŞ ŞEKLİ
Bu yıkılma şekilleri ayrı ayrı görülebileceği
gibi bir binada birden fazla yıkılma şeklinin
de aynı anda görülmesi mümkün
olabilmektedir. (Bir binanın bazı katları üst
üste çökerken bazı katlarının da çapraz
olarak veya burkulma şeklinde kayarak da
yıkılması mümkündür.)
1- Katlar
Üst Üste
biniyor
3- Her kat kayarak üst üste biniyor
2-Çapraz yıkılırken
kayarak
Merdiven şeklini
alıyor
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
DEPREME DAYANIKLI YAPILARDA DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN HUSUSLAR: (Genel)
Yapıların planı kare veya kenarlarının uzunluk farkı az olmalıdır. Kiriş uzantıları
kırılmadan devam edeceğinden burkulma ve kırılmalara karşı dayanım artırılmış
olur. nYapının taşıcıyı elemanlarının boyutları birbiriyle orantılı olmalıdır. Örneğin
her bir kattaki kolon boyları alt kattan başlayarak giderek azaltılmalıdır. Zemin katta
40x40 olan kolan üst katta 35x35 , 30x30 şeklinde azaltılmalı, yani katlar arasında
yapı elemanlarının boyutları arasında büyük boyut farkı olmamalıdır. Bu kural yığma
yapılardaki duvar kalınlıkları içinde geçerlidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Katlarda duvar ve kolonlar eşit bir şekilde dağıtılmalıdır. Örneğin, binanın ön
cephesinde dükkan veya başka amaç ile kapı ve pencere boşluklarının geniş tutulması,
yapının arka cephesindeki açıklıkların daha küçük ve az olması gibi. Bu tip yapılarda
burkulma etkileri oluşacak yapının hasarı yapıya depremde gelen kuvvetin
yapacağından binanın kendi planı nedeniyle daha fazla olacaktır.
Yapıda kullanılan malzeme ve sistem aynı nitelikte olmalıdır. (Ön duvar taş yığma,
arka duvar tuğla olmamalıdır.) Duvarlar ve kolonlar her katta üst üste gelmeli ve
temelden çatıya kadar kesintisiz devam' etmelidir. Yapı elemanları birbirine çok iyi
bağlanmalıdır. Kolonlar kirişleri, duvarlar döşemelere, dikmeler alt ve üst başlıklara
çok iyi bağlanmalıdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Binalar Yapı Tarzlarına göre; dış etkilere karşı (deprem, su baskını, bombardıman) dayanıklılıkları
açısından üç şekilde sınıflandırılır;
1.İskeletsiz binalar,
2.İskeletli binalar,
a) Yarı iskeletli binalar,
b) Tam iskeletli binalar,
3.Betonarme binalar,
1. İskeletsiz Binalar: Bu tip binalarda binanın yükünü taşıyan iskeletil yoktur. Tavanın ağırlığını
duvarlar çeker. Ülkemizde taş, tuğla ve kerpiç yapıların çoğu bu şekildedir. Bu tür yapılara
"Yığma Yapılar" da denir.
Bu sisteme göre yapılan yapılar dış etkilere karşı dayanıksız olurlar.. Sarsıntı ve patlamalarda da
içinde bulunanlardan çoğu enkaz altında kalarak ölürler.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Kurtarma çalışmaları da bu tür yapılarda oldukça güçtür. Yaralı ve ölülere ulaşabilmek için
yoğun bir enkaz kaldırma çalışması yapmak gerekir.
2. İskeletli Binalar: Bu yapı sistemini 2 kısımda incelemek gerekir.
a) Yarı iskeletli binalar; Bu tür yapılarda iskeletli ve iskeletsiz bina türlerini bir arada
görmek mümkündür. Dış duvarların yapılış şekli ve binanın yükünü taşıması özelliği ile
iskeletsiz, binaların oda ve bölmelerin daha geniş olmasını sağlamak için bina içinde bazı
yerlere sütunlar dikilmesi ve böylece bir kısım yükün bu sütunlar tarafından taşınması
özelliğiyle de iskeletli binaların yapı şeklini andırır.
b) Tam iskeletli binalar; Bu yapı tarzında ise binanın yükünü temelden başlayarak son
kata kadar yapılan iskeleti taşır. (Betonarme binalar, çelik konstriksiyon binalar) Bu iskelet,
kalıp hazırlanarak demir ve çimentodan yapılmış olabileceği gibi taş, kalas ve çelikten de
olmaktadır. Çoğunlukla da kalıplar demir ve çelikten meydana gelmektedir. Binanın bölme
ve yan duvarları ise tuğla ile sonradan örülmektedir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
3. Betonarme Binalar: Bu tür yapılarda binanın her şeyi (yan duvarı, merdivenleri, iskeleti)
temelden başlayarak ve kat kat yukarı doğru kalıplara beton dökmek suretiyle bitirilmektedir.
Beton cami minarelerinin yapılış şekli bu sisteme bir örnektir. Barajlarda da bu yöntem
kullanılır. Genel olarak iskeletli binalar dış etkilere karşı daha dayanıklıdır. Betonarme binalarda
görülen en önemli özelliklerden birisi de dayanıklı olmalarıdır. Betonarme binalarda can
kurtarma işi diğer yapı tarzlarına oranla daha rahat olmakla beraber, yaralı sayısı fazla, ölü sayısı
ise daha az olacaktır. Kurtarma çalışmaları sırasında ise makine gücüne ihtiyaç vardır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Nükleer Silahların Basınç Dalgasının Yapılara Etkisi: Basınç etkisinin yapılar
üzerindeki etkisi binaların statik yapılarına göre değişir, yapıların yapılışları sağlam ve
dayanıklı ise devamlı olan, basınç etkisine karşı dayanırlar. Binalar betonarme ve tam
iskeletli değilse bu basınca dayanamaz yıkılırlar.
Basınç dalgasını ani esen bir fırtınaya benzetebiliriz. Dışa doğru olan bu dalga bir
balonun şişirilmesindeki gibi küre şeklinde genişleyerek yayılır. Önüne gelen her şeyi
yıkar. Merkezde çevreye doğru gidildikçe yıkma kudreti de gittikçe azalır. Basınçtan
yıkılan binaların yıkılma şekilleri kasırganın meydana getirdiği yıkılmaya benzer.
Yüksek basınç etkisinden sonra emme etkisi meydana gelir. Bu etki ateş topunun
yükselmesi çevredeki soğuk havanın çok sıcak ateş topuna koşması ve onunla
beraber yükselmesinden meydana gelir. Basınç etkisinden sonra bu defa tersine bir
emme etkisi meydana getirecektir.
Nükleer silahın kudreti ne kadar fazla olursa olsun meydana gelecek emme etkisi hiç
bir zaman basınç etkisi kadar binalarda bir yıkma meydana getirmez, fakat basınçla
dayanıklılığı iyice azalmış yapıların emme etkisiyle bu defa yıkılmaları kolaylaşır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Basınç etkisi çeşitli yapı tarzlarına göre binalarda çeşitli yıkma meydana getirir, bir
binanın basınç etkisine uğramış yüzölçümünün geniş olması, bu yüzden pencere
adedi, binanın ahşap, yığma, betonarme olması gibi özellikleri o yapının basınca
dayanıklılığı veya dayanıksızlığına neden olabilir. Ahşap binaların katları tonlarca
enkaz ağırlığını çekemeyeceklerinden merkez kirişlerin kırılmasına ve bunların bir
tarafa bel vererek yıkılmasına neden olacaktır. Aynı zamanda enkazın ağırlığından
binaların alt katlarında da çökmeler olacaktır. Eğer bina bir emmeye maruz
kalmışsa bu defa yan duvarlar dışa doğru yıkılır ve döşemeler bir biri üzerine
iskambil kağıdı gibi yıkılır. Bir kısım eşyalar (sağlam masa, kasa, büfe, dolap vs. gibi)
bölmeler arasında boşluklar meydana getirir. Patlama sırasında başka bir yere
gitmek mümkün olmamışsa bu gibi eşyaların altına girmek gerekir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
BİNA HASAR SINIFLANDIRMASI VE KURTARMADA
DAVRANIŞ BİÇİMLERİ
Binalarda hasar sınıflandırması yapılırken binanın yapısal ve yapısal olmayan tüm elemanları
incelenmelidir. Destekleme yapılmadan kesinlikle çalışma yapılmamalıdır.
1.Hafif Hasar: Girip çıkmak için güvenlidir. İçeride ilk yardım yapılabilir.
2.Orta Hasar : Binanın tamamı incelenerek değerlendirme yapılır. İçeri girmek ve uzun süre
kalmak risklidir. Sadece sağ kalanları arama ve dışarı çıkarmak için, sınırlı sayıda kurtarma
personeli içeri girmelidir. Ekibin emniyeti için özel önlemler gerekir.
3.Ağır Hasar: Binanın taşıyıcı elemanlarında ağır tahribat vardır. Güvenli değildir. Uzman
Arama Kurtarma Ekibi ve kurtarma ekipmanı gerekir.
4.TAM (YIKIK) HASAR : Binanın enkaz halini almış durumudur. Bu tür hasarlı binalarda
çalışma riski en azdır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ENKAZIN DESTEKLENMESİ VE EMNİYETE ALMA
DESTEK MALZEMELERİ
Arama - Kurtarma yaparken, çalışan personelin, malzemenin,
yaralının emniyetini sağlamak ve enkaz içerisinde güvenli
çalışabilmek için kaldırılan ağır kütlelerin kaldırıldıktan sonra
emniyete alınması, kontrolümüzden çıkıp yıkılmasını önlemek
amacıyla kullanılan malzemelere destek malzemeleri denir.
Destek Malzemeleri
1.Emprovize Destek Malzemeleri
2.Fabrikasyon Destek Malzemeleri (Plastik ve
Poliüreten)
3.Mekanik Destek Malzemeleri
4.Hidrolik ve Havalı Destek Malzemeleri
5.Krikolar ve Hava Yastıkları (Yardımcı Destek
Malzemeleri)
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Emprovize Destek Malzemeleri: Enkaz
arasında çalışırken yıkılmaya
meyilli açık pencere ve kapıların
desteklenmesi amacıyla ortamda
bulunan (kalas, kitap, taş, demir, beton
blok vb.) malzemelere denir.
Kağıt : Enkazda bulunacak kitapları
kullanabiliriz. Dayanıklı, esnemeyi yok
ettiğinde iyi bir destektir.
Kalas : Enkazda rahatlıkla bulunur.
Dayanıklı malzemedir. Özellikle çatılardan
bulunabilir. Ancak düz ve geniş şekilde
kullanılmalıdır.
Demir: Kullanışlı değildir. Ancak
kullanıldığında alttan ve üstten ağaç
destekli olmalıdır.
Beton blok : Özellikle içi demirli beton
daha dayanıklıdır. Kırılma riski vardır.
Bloğun düz ve çatlak olmamasına dikkat
edilmelidir..
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
DOMUZ DAMI:
10xl0'luk 50-60 cm
uzunluğunda meşe, kayın
gibi kalaslardan yapılır.
Yuvarlak kalasla yapılmaz.
Kolon gibi büyük yükleri
taşır. Girişten itibaren 1,5
m aralıklarla yapmak
uygundur. En üstü 5'li
elemanla düzenlemek
taşıma kapasitesini artırır.
İKİLİ DOMUZ DAMI
UÇLU DOMUZ DAMI
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Taşıma kapasitesi daha yüksek ayrıca burkulmaya karşı daha emniyetlidir.
Fabrikasyon Destek Malzemeleri:
•Sert fiber plastikten yapılmıştır.
•Birbiri üzerinde kayan parçalardan oluşur.
•Kullanımı kolaydır.
•Uygulanacak yüke doğrudan sürülerek çarptırılır. Bu çarpma
sırasında yük altına kayan parçalar yüke destek olur.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Mekanik Destekler:
Metalden yapılmış destek malzemeleridir.
Bir boru bunun içine girer, bir parça
üzerinde dişleri vardır. Bununda içinde
dişler vardır. Birbirlerine yuvalanırlar. Üst
kafa oynar, destek yere uyum sağlamak için
onlar kaymaz, çıkmaz, uçları tırtırlı tutması
için 60 cm 'den 1 m 'ye kadar çıkarlar. Bir
kolla yükseltilirler.
a) Hidrolik ve Havalı Destekler:
•Yağ basıncı,
• Hava
(Krikolar ve Hava Yastıkları (Yardımcı
Destek Malzemeleri):
Krikolar ve hava yastıkları konusu içinde
geniş olarak anlatılacaktır.)
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Üç veya daha fazla ince sicimlerden meydana getirilmiştir. Her sicimin içinde de kalınlığına
göre çok sayıda ince iplik teller (lif) mevcuttur. Fabrikasyon olarak içindeki liflerin
bükülmesi ve halatın uzun zaman dayanmasını sağlamak için yağlanmışlardır. Bu tip iplerin
lifleri en çok 3-4 m olup bunların birleştirilmesi ile uzun ipler (50 m) elde edilmiştir.
Keten İplerin Özellikleri
Esneme özellikleri çok azdır.
Çabuk kopabilirler.
Nem ve ısıdan çabuk etkilenirler.
Kimyasal maddelere karşı dayanıksızdırlar.
Doğa şartlarına karşı dayanıksızdırlar.
Ağırdırlar.
SENTETİK İPLER:
Dinamik İpler ve Statik İpler olarak imal edilirler. Dinamik ipler
naylondan, statik ipler ise polyesterden imal edilir. Bu ipler çeşitli
çaplarda istenilen uzunlukta yapılabilirler. Çalışma sırasında
iplerin daha iyi tanımlanmasını sağlamak ve kargaşayı azaltmak
için farklı renklerde yapılmıştır.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
ÖRGÜ HALATLAR: Birçok lifler sarılarak üç sarım elde edilir bu sarımlar da örülerek ipi
meydana getirir. Dinamik bir özelliği yoktur ( istenen elastikiyeti sağlayamaz).
MANTOLU İPLER (KERNMANTLE): Çekirdek lifler grubu (KERN)ve onu koruyan bir
manto (MANTLE) olmak üzere iki katmandan oluşur. İpe uygulanan ağırlığın %75 ini çekirdek
yani lifler grubu ve %25 ini de manto çeker. Lifleri oluşturan elyaflar kesintisizdir. Mantoyla
beraber devam ederler. Dinamik ve statik özellikte üretilirler. Sıcak, güneş ışığı (Uv), asitler gibi dış
etkenlere açıktır. Doğrudan güneş ışığı altında bırakılmış ipin bir kaç hafta içinde özelliklerini
kaybetmeye başlayacağı için kullanılmaması tavsiye edilir. Diğer zararlı bir madde ise kum tanesidir.
Kum tanesi eğer mantoyu aşıp içeri girerse ipin yıkanması bile onu dışarı çıkartmaz ve bulunduğu
yerde ip kullanıldıkça bir bıçak gibi lifleri kesmeye başlar.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Dinamik İplerin Özellikleri:
Dinamik iplerin ana malzemesi naylondur.
Polyestere göre daha esnektir.
Sürtünmeye karşı daha dayanıklıdır.
Çekeri daha fazladır.
Daha pahalıdır.
Mantosu ince sık dokulu ve çok renklidir.
Esnekliğinden dolayı şoku önlerler.
Daha çok sportif amaçlı ve dağcılıkta kullanılırlar.
İhtiyaç halinde kurtarmada da kullanılırlar.
Statik İplerin Özellikler:
Naylon ve daha çok polyesterden yapılırlar.
Esneklikleri azdır şoku emmezler.
Yüke karşı dayanıklıdır. Statik ağırlık çekerleri 1400kg ile 2500kg
arasındadır.
Örtüleri kalın dokuması seyrektir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Daha ucuzdur.
Çapları 7ila llmm arasında değişir.
Standart 50 metrelik rulolar halinde bulunur.
Genellikle beyaz, gri veya toprak renklidir.
Kurtarmada %99 oranında kullanılır.
İPLER GÜVENLİĞİNİZ İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR.
Ödünç vermeyiniz ve geçmişini bilmediğiniz ipleri
kullanmayınız.
İpin bir şeceresini tutmakta yarar vardır.
Her gün kullanılan ipi 1 yılda,
Hafta sonları kullanılan ipleri 2 yılda,
Zaman zaman kullanılan ipleri 4 yılda,
Hiç kullanılmayan ipleri 4 yılda (son kullanım tarihi gibi),
5 şok yemiş ipleri hemen, kullanım dışı bırakınız.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
İPLERİN BAKIMI
İplerde Meydana Gelecek Hasar Sebepleri
Sert Cisimler ve Sert Zemin: Taş, demir gibi
sert cisimlerin keskin kenarları halatları
aşındırarak liflerin kesilmesine neden olurlar. Yine
halatların arasına giren kum ve ince taş parçaları
da halatların liflerini tahrip etmek suretiyle
vaktinden önce yıpranmalarına neden olurlar.
Bütün bunlar halatların ömrünü kısaltırlar.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
Islaklık: Islak ipler %30 güç kaybederler bunun için ıslak ortam ipleri kullanılmalıdır. Bu iplerin
üst katmanlarında silikon veya teflon mevcuttur bu da sürtünmeyi azaltır. Islaklık halatların
küflenmesine ve çürümesine sebep olur. Bu şekilde ıslak bırakılmış ve küflenmiş halatlar koku
yapar. Islak ve yağışlı havalarda kullanılan halatlar kullanıldıktan sonra direk veya merdiven
üzerine serilerek kurutulup bundan sonra depoya kaldırılmalıdır.
Çok Soğuk ve Sıcak: Çok fazla direkt sıcaklık halatların yağlarını kurutacağından halatın
mukavemetini azaltır ve kopartır. Aynı şekilde halatlar çok soğukta bırakılmış ise yine kopma olur.
Uzun müddet soğukta kalmış halatlar önce ılık bir odaya alınmak suretiyle donları çözülür,
bundan sonra yukarıda anlatıldığı şekilde merdiven veya bir sırık üzerine serilerek (hava cereyanı
ile) kurutulur.
Kimyevi Tesirler: Asit ve kimyevi maddelerle temas etmiş halatlar bu konuda bilgisi olan birine
muayene ettirilmeden can kurtarmada kullanılmamalıdır. Kimyevi maddelerle bulaşmış ipler ayrı
yere depo edilmeli, diğer ipler ile birlikte kaldırılmamalıdır. Temas etmesi halinde sağlam iplerde
zarar görebilirler.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
İplerin Depolanması
İpler kullanılmadan öncede, kullanıldıktan sonra da denetlenerek kaldırılmalıdır.
Gerektiği zaman kaba kirlerden ve kimyasallardan arındırmak için yıkanmalıdır. İplerin
yıkandıktan sonra tamamen kuru ve düğümsüz olduğundan emin olunmalıdır.
Sıkı sarılmamalıdır. Sararken genelde iki amaç güdülür. Birinci amaç kolay
açılabilmesidir. İkinci amaç fazla kırılma ve burulmalar olmadan taşımaya olanak
vermesidir. Serin kuru ve güneşsiz bir yerde saklanmalıdır. Depolandığı yerlerin rutubetli
olmaması gerekir. Bu gibi yerler zaman zaman havalandırmalıdır. Asit ve kimyevi
maddeler depolardan uzak tutulmalıdır. Ayrıca depolar sık sık kontrol edilmeli, fare ve
benzeri haşerelerin burada barınması önlenmelidir.
ERZİNCAN İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
DOĞAL AFETLER EĞİTİMİ
İpler, bütün sayılan hususlar yapıldıktan sonra kangal yapılarak depodaki özel
sırıklar üzerine takılmalıdır.
İp Uçlarının Liflenmesine Mani Olmak
Eğer ipleri kesmek zorunda kalmışsak, ip kopmuşsa; kesilen ve kopan ucun liflerinin
açılmaması için şekilde görüldüğü gibi örülerek takviye edilmelidir.