Transcript is-kazasi-egitsel-sunum-11

Ülkemizde İş Kazaları
Her yıl
100.000 İş Kazası
2.500 Ölüm
4.000 Malul
İş Kazası

(ILO) Uluslararası Çalışma Örgütü:
“ Önceden planlanmamış, bilinmeyen ve kontrol
altına alınmamış olan, etrafa zarar verecek
nitelikteki olaylar” olarak tanımlamaktadır.

(WHO) Dünya Sağlık Örgütü:
“Önceden planlanmamış, çoğu kişisel
yaralanmalara, makinelerin ve araç gereçlerin
zarara uğramasına, üretimin bir süre
durmasına yol açan bir olay “ olarak
tanımlamaktadır.
 Kaza,dıştan ve ani bir etkiyle meydana gelen ve kişilere
zarar veren istenmeyen bir olaydır.
 Kaza zinciri faktörleri (Dik duran domino taşları
modeline göre)
1- Doğal koşullar
2- Kişisel eksiklikler
3- Güvensiz durum ve davranışlar
4- Kaza
5- Zarar (ölüm veya yaralanma)
 ÜLKEMİZDE İŞ KAZASI TANIMI SOSYAL
SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI
KANUNU 13.MADDEDE YER ALMAKTADIR.
 Bu tanımda;
 Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
 İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,
 Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere
gönderilmesi yüzünden, asıl işini yapmaksızın geçen
zamanlarda,
 Emzikli sigortalı kadının çocuğuna süt vermek için
ayrılan zamanlarda,
 Sigortalının, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı
yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında
meydana gelen ve sigortalıyı hemen yada sonradan
bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır.
Üretimin Gerçekleşebilmesi için;
+
ENERJİ
+
TEZGAH
= TEHLİKE VE RİSK
İŞÇİ
ÖNEMLİ OLAN ÜÇ UNSURUN UYUM İÇERİSİNDE BULUNMASIDIR
Tehlike
BİR KİŞİYE, MADDEYE, CİHAZA,
İŞE VEYA İŞ YÜRÜTÜMÜNE ;
SAKATLIK,
HASAR,
KAYIP VEYA
ZARAR
VERME İHTİMALİ OLAN
HER ŞEY.....
Risk
TEHLİKE DURUMUNDAKİ ZARARIN GERÇEKLEŞMESİ,
MEYDANA GELMESİ OLASILIĞINA RİSK DENİR.
TEHLİKE
RİSK
?
Suya girerseniz köpek balığı bir risktir.
Diğer tehlikeler nelerdir?
-Hindistan cevizi
-Hava
-Güneş
-Yağmur
-Rüzgar
-Deniz
Söz konusu riskleri değerlendirirken, konuyu tehlikenin
-Ağaç
çeşitleri ve büyüklüğü nispetinde ele almalıyız.
Tehlikenin Tanımlanması
İŞÇİ HERHANGİ BİR ENERJİ KAYNAĞI YA DA TEHLİKELİ MATERYAL İLE TEMAS EDER Mİ?
- ELEKTRİK
-SICAK-SOĞUK
-KİMYASAL MADDELER
-RADYASYON
-GAZLAR YA DA DUMANLAR
-SU YA DA BUHAR
-YETERSİZ HAVA
İŞÇİYE HERHANGİ BİR ŞEY
ÇARPABİLİR Mİ?
-- HAREKETLİ NESNELER
-- DÜŞEN CİSİMLER
İŞÇİ HERHANGİ BİR ŞEY E
ÇARPABİLİR Mİ?
-- DURAN YA DA HAREKETLİ NESNELER
-- KESKİN KÖŞELER
-- ANİDEN DIŞARI ÇIKAN NESNELER
İŞÇİ HERHANGİ BİR ŞEYİN İÇİNDE -ÜZERİNDE-YA DA ARASINDA
SIKIŞABİLİR Mİ?
- AÇILIP KAPANAN NESNELER
-HAREKETLİ VEYA DURAN NESNELER
İŞÇİ KAYARAK VEYA BİR YERE TAKILARAK DÜŞER Mİ?
- AYNI SEVİYEDE
-DAHA AŞAĞI/YUKARI
SEVİYEDE
AŞIRI ZORLAMA İHTİMALİ VAR MI?
- KALDIRIRKEN,
-ÇEKERKEN
-İTERKEN
SORULARIN HER BİRİ CEVAPLANARAK POTANSİYEL KAZALARIN VE TEHLİKELERİN
SEBEPLERİ TANIMLANABİLİR. BU TANIMLAMALARLA İŞYERİ DAHA GÜVENLİ VE
ETKİN HALE GETİRELEBİLİR.
Kazaların Temel Nedenleri
1. Psikolojik Nedenler :
Unutkanlık, sıkıntı-üzüntü-keder, çevre etkileri,
istem dışı davranış, ihmalci davranış, hatalı davranış
vb.
2. Fiziksel Nedenler :
Yorgunluk, uykusuzluk, alkol, hastalık
3. İşyeri Nedenleri :
İnsan ilişkileri, takım çalışması, iletişim, vb.
BİR KAZANIN İŞ KAZASI OLARAK NİTELENMESİ,
KAZAYA UĞRAYANIN HAKLARININ İŞ YASALARI
ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİNİ SAĞLAR.
Bildirim
 İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve
tespit edilecek meslek hastalığını en geç 2 iş günü
içerisinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek
zorundadırlar.
4857 Sayılı İş Kanunu Madde: 77
İŞYERİ KAZA BİLDİRİM FORMU
Düzenlenme Tarihi:____/____/_____
Bölge Müdürlüğün Sicil No:
İŞYERİNİN
Ünvanı:
Adresi:
İşçi Sayısı:
Erkek
Kadın
Çocuk
Kaza Tarihi:
Kazanın Meydana Geldiği Bölüm:
Kaza Gününde İşbaşı Saati:
Kazanın ortaya Çıkardığı Takribi Maddi Zarar:
Adı ve Soyadı:
Sigorta Sicil No:
Kazazede veya
Kazazedelerin
Yaşı:
İşe Giriş Tarihi:
Esas İşi:
Kaza Anında Yaptığı İş:
Kaza Sonucu yaralanan işçilerden istirahat
alanların sayısı
Şahitlerin Adı Soyadı:
Kazanın Sebebi ve Oluş Şekli:
İşveren veya Vekilinin
Adı ve Soyadı
İmzası
Kaza Nedenleri
 Kazaların nedenlerini anlamadan kazaları önlemek
imkansızdır.
Kaza incelemesi için 6 temel soru
kalıbı
 KİM…
 NEREDE…
 NASIL…
 NE ZAMAN…
 NE, HANGİ…
 NEDEN…
KİM...
•Kim yaralandı?
•Kazayı kim gördü?
•Onunla kim çalışıyordu?
•Maruz kalmış çalışana kim talimat verdi,
eğitti, görevlendirdi?
•Başka kimler dahildi?
•Olayın tekrarlanmasını önlemekte kim
yardımcı olabilir?
NEREDE…
 Kaza nerede oldu?
 Çalışan kaza anında neredeydi?
 Denetçi o sırada neredeydi?
 Beraber çalıştığı kişiler o sırada neredeydi?
 O sırada başka kimler dahildi?
 Kaza olduğunda görgü tanıkları neredeydi?
 Bu koşul başka nerede mevcut?
NE ZAMAN…
 Kaza ne zaman oldu?
 Çalışan göreve ne zaman başladı?
 Çalışan ne zaman atandı?
 Tehlikeler çalışan için ne zaman belirdi?
 Denetçi çalışanın çalışmasını en son ne zaman kontrol
etti?
 Çalışan bir şeylerin yanlış olduğunu ne zaman fark
etti?
NASIL…
 Çalışan nasıl yaralandı?
 Kazadan nasıl kaçınılabilirdi?
 İş arkadaşları (co-worker) benzer kazadan nasıl
kaçınabilir?
 Denetçi kazayı nasıl önleyebilirdi?
NE,
HANGİ…
 Kaza neydi?
















Yaralanma/hastalık neydi?
Kaza anında ne yapılıyordu?
Onlara ne yapmaları söylenmişti?
Hangi malzemeler kullanılıyordu?
Hangi uygulama yürütülüyordu?
Hangi talimatlar verilmişti?
Hangi önlemler gerekliydi?
Hangi KKD kullanılmalıydı?
Diğerleri kazaya neden olacak ne yaptılar?
Hangi sorun veya soruyla karşılaşıldı?
Kazadan sonra kazazede veya diğerleri ne yaptılar?
Görgü tanıkları ne gördüler?
Olayın tekrarlanmasını önlemek için ne yapılacak?
Hangi güvenlik kuralları bozuldu?
Hangi güvenlik kuralları eksikti?
Hangi güvenlik kuralları/ prosedürleri gerekli?
Neden…
•
•
•
•
•
•
•
Çalışan neden yaralandı?
Çalışan neden bu şekilde davrandı?
Diğer kişiler neden bu şekilde davrandı?
Kişisel Korunum Teçhizatı neden kullanılmadı?
Çalışana neden belirli talimatlar verilmedi?
Çalışan neden bu konum/yerdeydi?
Çalışan neden bu alet(ler)i veya makinayı
kullanıyordu?
• Çalışan neden denetçiyle birlikte kontrol
etmedi?
• Çalışan neden bu koşullarda çalışmaya devam
etti?
• Denetçi o sırada neden orada değildi?
Kaza Araştırması
1. Kronolojik olarak olay gelişim sırası,
2. 4M (İnsan, makine-ekipman,çevre,çalışma metodu),
3. Muhtemel nedenler,
4. Tavsiyeler, öneriler (5N1K)
5. Acil Önlemler
6. Uzun vadeli önlemler
1- Kaza Nedenlerinin Tanımı:
Tehlikeli hareket
İNSAN
ÇEVRE
KAZA
Tehlikeli durum
MAKİNE
EKİPMAN
Çevre ve Makine-Ekipman,
tehlikeli durum,
insan ise;
tehlikeli hareketi
temsil etmektedir.
Tehlikeli Durum
1.
2.
3.
4.
5.
Güvenlik sistemleri ve makine koruyucularındaki
olumsuzluklar,
Yapısal bozukluklar ve kullanılan materyalin
özellikleri,
İşin yapımından doğan tehlikeler,
Depolama, düzenleme ve istifleme,
Kötü ve tehlikeli çevre koşulları.
Çevre ve Makine-Ekipmanların
Temsil Ettiği Tehlikeli Durumlar
•Kesme, bölme gibi işlemler gerektiren ve bıçak, testere gibi
keskin aletlerle yapılan işler
• Presleme veya sıkıştırma gibi işlemleri gerektiren ve
genellikle pres, mengene gibi biçimlendirme aletleriyle
gerçekleştirilen işler
• Kinetik enerjinin potansiyel enerjiye dönüştüğü durumlar
(örneğin, herhangi bir şeyin işçiye çarpması ya da işçi üzerine
düşmesi)
• Sıcak ve soğuk, elektrik akımı, ses, ışık, radyasyon ve
vibrasyon
• Toksik ve korozif maddeler
• Ağır yük kaldırma gibi işlemler nedeniyle vücudu yoğun stres
altına sokan işler
• Şiddete maruz kalma korkusu gibi psikolojik stresler vb.
olarak sıralayabiliriz.
Tehlikeli Hareket
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Makinaların çalıştırılmasında
Sistemi emniyete alırken hatalı davranışlar
Kişisel koruyucuların, güvenlik sistemlerinin ve
makina koruyucularının yanlış kullanımı
Tehlikeli boyutta hızlı çalışma
Cihazları Tehlikeli Kullanma veya emniyetsiz cihaz
kullanma
Tehlikeli yerlerde tehlikeli biçimde durma
İnsanın Sergilediği Tehlikeli
Hareketler
• Çalışma şartlarındaki risklerden haberdar olmamak ve
•
•
•
•
•
•
•
bu nedenle tehlikeye kayıtsız kalmak
Kişisel korucuların kullanımı ve önemi yönünde bilgi
sahibi olmamak
Makine koruyucuları yönünde bilgi sahibi olmamak
Mesleki deneyime sahip olmamak
Heyecanlı veya aceleci olmak
Sağlık yönünden yetersiz olmak
Alışkanlık veya bağımlılık
Fizyolojik veya kronik yorgunluk vb. şeklinde
sıralayabiliriz.
3- Fiziksel Nedenler ve Kişisel Nedenler:
İŞ KAZALARININ NEDENLERİ
KİŞİSEL NEDENLER
(TEHLİKELİ HAREKET)
FİZİKSEL NEDENLER
+
(TEHLİKELİ DURUM)
YERLEŞİM
İŞ MOTİVASYONU
EKSİKLİĞİ
x
x
x
TEMEL MOTİVASYON
Çalışma isteği ve
arzusu
İŞ YETENEĞİ
YETERSİZLİĞİ
FİZYOLOJİK
YETENEKLER
Bünye,kuvvet,güç,sağlık
+
X
DİREKT MOTİVASYON
Memnuniyet,zevk,
üzüntü
ZİHİNSEL YETENEKLER
Zeka,yeteneği,bilgi,nitelik
ÇALIŞMA DURUMU
Çalışma süresi,istirahat
HİZMET DURUMU
Uygunluk,tecrübe,yetene
k ....
MAKİNE-TESİS
MALZEME-EKİPMAN
ÇALIŞMA METODU
ÇEVRE
Domino Kuramı
 Bu kuramı geliştiren W. H. Heinrich (1931)’e göre
kazaların oluşmasında %88 oranında kişilerin
güvensiz davranışlarının, %10 oranında güvensiz
çalışmanın ve %2 oranında talihin etkisi vardır.
Domino taşlarının birbirini devirmesine benzer
biçimde, her basamağın bir sonrakini harekete
geçirdiği beş aşamalı olaylar zinciri bu kuramın
temelini oluşturur. Olaylar zinciri aşağıdaki biçimde
tanımlanır:
ŞU ANDA KABUL EDİLEN KAZA ZİNCİRİ
1
2
YÖNETİM
ORİJİN
YETERSİZ
TEMEL
KONTROL
NEDEN
3
BELİRTİ
DİREKT
4
5
TEMAS
KAYIP
SORUN
ZARAR
NEDEN
1-Yetersiz Kontrol – Yönetim:
Kaza zincirinde; güvenlik yönetimi ve görevlisi için en önemli
konular;
a) Güvenlik kontrol planı ve iş planını belirleme,
P
b)İş planı için, uygulama standartlarını belirleme,
U
c)Belirlenmiş standartların sonuçlarını değerlendirme, K
d)İlaveleri ve değişiklikleri kapsayacak şekilde,
Ö
planı geliştirme,
GÜVENLİK KONTROL PLANI, KAZA ZİNCİRİNDEKİ TÜM
FAKTÖRLERDEKİ SORUNLARI ÇÖZECEK GÜVENLİK ÖNLEMLERİNİ
KAPSAMALIDIR.
Kalite Başarı Halkası (PUKÖ)
Geliştirmek istediğin
amacını planla
Başarıyı sürekli
kılacak kayıtlarını tut
4. ÖNLEM AL
3. KONTROL ET
Sonucu denetle
1. PLANLA
2. UYGULA
Değişiklikleri uygula
Kaza Zinciri
2-Temel Neden – Orijin:
Kaza olayı, kişisel ve çalışma faktörleri ile ilişkili olabilir.
 Kişisel Faktörler: Yetersiz bilgi ve yetenek, yetersiz motivasyon,
psikolojik ya da zihinsel sorunlar vb.
 Fiziksel Faktörleri: Hatalı makine, uygun olmayan çalışma
standardı, birimlerin ya da makinelerin yanlış kullanım metodu,
uygun olmayan çalışma yöntemi vb.

TEMEL NEDENLERİ BULMAK ORTAYA ÇIKARMAK VE DAHA ETKİLİ
BİR KONTROL MEKANİZMASI KURMAK, KAZALARIN DİREKT
NEDENLERİNİN ÇÖZÜMÜNDEN DAHA ÖNEMLİDİR.
Kaza Zinciri
Direkt Neden – Belirti:
Bu tip nedenler genellikle, araştırılması en önemli hedef
olarak dikkate alınan, TEHLİKELİ DURUM ve
TEHLİKELİ HAREKET olarak adlandırılır ve büyük bir
çoğunlukla bu tip nedenler ele alınır.
EĞER SADECE BELİRTİLER (DİREKT NEDENLER)
ARAŞTIRILIR, FAKAT BUNLARIN ALTINDA YATAN
PROBLEMLER GÖZ ARDI EDİLİRSE, KAZALAR
İÇİN KALICI ÇÖZÜMLER BEKLENEMEZ.
Kazaların Temel Nedenleri (4M)
Man (İnsan)
( Hatalara neden olan insan
faktörü)
Machine (Makine)
( Uygun olmayan, koruyucusuz
makine ve
ekipman gibi fiziksel faktörler)
Media (Ortam-çevre)
Management
(Yönetim)
( Bilgi, bilgilendirme, çalışma
metotları
ve çevresel faktörler)
(Yönetimsel faktörler)
Kazaların Temel Nedenleri (4M)
Man (İnsan)
1. Psikolojik Nedenler:
Unutkanlık, sıkıntı-üzüntü-keder, çevre etkileri, istem
dışı davranış, ihmalci davranış, hatalı davranış vb.
2. Fiziksel Nedenler:
Yorgunluk, uykusuzluk, alkol, hastalık vb.
3. İşyeri Nedenleri:
İnsan ilişkileri, takım çalışması, iletişim vb.
Kazaların Temel Nedenleri (4M)
1.
2.
3.
4.
5.
Machine (Makine)
Hatalı makine ve ekipman,
Eksik veya kusurlu koruyucular,
Yetersiz standardizasyon,
Yetersiz kontrol ve bakım,
Yetersiz mühendislik hizmetleri vb.
Kazaların Temel Nedenleri (4M)
1.
Media (Ortam - Çevre)
Yetersiz çalışma bilgisi,
2. Uygun olmayan çalışma metodu,
3. Uygun olmayan çalışma yeri ve ortamı vb.
Kazaların Temel Nedenleri (4M)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Management (Yönetim)
Yetersiz yönetim organizasyonu,
Tamamlanmamış kurallar ve talimatlar,
Yetersiz güvenlik yönetim planı,
Eğitim ve öğretim yetersizliği,
Uygun olmayan nezaret, yönetim ve rehberlik,
Uygun olmayan personel istihdamı
Yetersiz sağlık kontrolleri vb.
İş Kazası Oluşumunda Yeni Kavram
(4M)
Kişisel
faktörler
Ekipman
Faktörleri
Güvenliksiz
Yönetim
Hareketi
TEHLİKELİ
DURUM
SORUN
Çalışma
faktörleri
KAZA
TEHLİKELİ
HAREKET
Yönetim
faktörleri
(Kaynak)
(Temel Neden)
(Direkt Neden)
(Uygunsuzluk)
(Zarar)
İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ YÖNÜNDE
YAPILACAK ÇALIŞMALARDA, İSTENİLEN
SONUCA ULAŞILMASI VE KALICI ÇÖZÜMLER
SAĞLANABİLMESİ İÇİN, DİREK NEDENLERİN
TEMELİNDE YATAN SORUNLARIN, YANİ TEMEL
NEDENLERİN ORTADAN KALDIRILMASI
GEREKİR.
Kazaların Önlenebilmesi
Yönünde Yapılabilecekler
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Güvenli bir işyeri,
Güvenli tesis, makine, alet,
Güvenli hammadde, malzeme,
Uygun işyeri ortamı,
Uygun koruyucu malzeme,
Uygun personel seçimi,
Gözetim, denetim,
Eğitim ve yol gösterme
İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ
İş kazalarının saatlere göre
dağılımı
İş kazalarının iş saatlerine göre dağılımı
Kazalarının iş yerinde çalışan işçi
sayılarına göre dağılımı
İş kazalarının iş yerinde çalışan işçi sayılarına göre dağılımı
30000
25000
20000
15000
10000
5000
0
İş kazası ve meslek hastalığı sonucu
ölümlerin yaşa göre dağılımı
İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölümlerin yaşa göre dağılımı
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
İş kazalarının çalışma saatlerine
göre dağılımı
İş Kazalarının Çalışma Sürelerine Göre Dağılımı
20000
18000
16000
14000
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
1 gün
2-7 gün
8-30 gün
1-3 ay
3 ay-1yıl
1-2 yıl
2-5 yıl
5-10 yıl
10+ yıl
İş sağlığı ve güvenliği fotoğraf
yarışması
6. Seçilen fotoğraf
İş sağlığı ve güvenliği fotoğraf
yarışması
5. Seçilen fotoğraf
İş sağlığı ve güvenliği fotoğraf
yarışması
4. Seçilen fotoğraf
İş sağlığı ve güvenliği fotoğraf
yarışması
3. Seçilen fotoğraf
İş sağlığı ve güvenliği fotoğraf
yarışması
2. Seçilen fotoğraf
İş sağlığı ve güvenliği fotoğraf
yarışması
1. Seçilen fotoğraf
İş sağlığı ve güvenliği fotoğraf
yarışması
ÖZEL ÖDÜL KAZANANLAR
TEŞEKKÜR EDERİZ
SELİN
İnşaat Turizm Müşavirlik
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.