میزانهای مرگ و میر - دکتر علی محمد هادیان فرد
Download
Report
Transcript میزانهای مرگ و میر - دکتر علی محمد هادیان فرد
میزانهای مرگ و میر
)Death Rates (Mortality
دکتر علی محمد هادیانفرد
عضو هیأت علمی دانشکده پیراپزشکی
http://www.alihadianfard.info/download.html
میزان مرگ و میر خام
)Crude Death Rate (C.D.R
تعداد کل فوت شدگان یک منطقه در یک دوره
ٌ
معین(معموال یک سال) تقسیم بر جمعیت وسط سال
همان منطقه ضرب در .1000
این میزان تمام موارد مرگ رخ داده در طول سال را در کل
جمعیت بیان می کند و هیچگونه اطالعات اختصاص ی از علت
مرگ ،جنس ،نژاد و غیره در فوت شدگان را ارائه نمی دهد .به
همین دلیل برای مقایسه بین منطقه ای مناسب نمی باشد.
میزان مرگ و میراختصاص ی سنی
)Age Specific Death Rate (A.S.D.R
تعداد کل فوت شدگان در هرگروه سنی در
ٌ
یک دوره معین(معموال یک سال) تقسیم
بر جمعیت وسط سال همان گروه سنی
ضرب در .1000
میزان مرگ و میراختصاص ی جنس ی
)Sex Specific Death Rate (S.S.D.R
تعداد کل فوت شدگان در هرگروه جنس ی در
ٌ
یک دوره معین(معموال یک سال) تقسیم
بر جمعیت وسط سال همان گروه جنس ی
ضرب در .1000
میزان مرگ و میراختصاص ی جنس ی و سنی
)Sex-Age Specific Death Rate (S.A.S.D.R
تعداد کل فوت شدگان در هرگروه جنس ی
ٌ
و سنی در یک دوره معین(معموال یک
سال) تقسیم بر جمعیت وسط سال
همان گروه جنس ی و سنی ضرب در .1000
میزان مرگ و میراختصاص ی شغلی
Occupation Specific Death Rate
)(O.S.D.R
تعداد کل فوت شدگان در هرگروه شغلی در
ٌ
یک دوره معین(معموال یک سال) تقسیم
بر جمعیت وسط سال همان گروه شغلی
ضرب در .1000
میزان مرگ و میراختصاص ی بیماری
)Cause Specific Death Rate (C.S.D.R
تعداد کل فوت شدگان ناش ی از یک بیماری
(علت) در یک منطقه و در یک دوره
ٌ
معین(معموال یک سال) تقسیم بر جمعیت
وسط سال همان منطقه ضرب در .1000
سایرمیزانهای مرگ و میراختصاص ی Specific
)Death Rate (S.D.R
میزان مرگ و میر اختصاص ی نژادی
میزان مرگ و میر اختصاص ی سنی _ شغلی
میزان مرگ و میر اختصاص ی جنس ی _ شغلی
میزان مرگ و میر اختصاص ی بیماری _ شغلی
میزان مرگ و میر اختصاص ی بیماری _ جنس ی _ سنی _ شغلی
میزان مرگ و میر(کشندگی) بیماری
)Case Fatality Rate ( CFR
تعداد کل مرگ و میرهای ناش ی از یک بیماری خاص در یک دوره
معین تقسیم بر تعداد کل مبتالیان به آن بیماری در همان دوره
ضرب در .100
میزان مرگ و میر بیماری اختصاص ی سنی
میزان مرگ و میر بیماری اختصاص ی جنس ی
میزان مرگ و میر بیماری اختصاص ی جنس ی _ سنی
نسبت میرایی
)Proportionate Mortality Ratio (P.M.R
تعداد کل مرگ و میرهای هرگروه سنی در یک دوره معین
ا
(معموال یک سال) تقسیم برتعداد کل مرگها در همان
دوره(یک سال) ضرب در .100
نسبت (میزان) علت مرگ
)Cause of Death Ratio (Rate
تعداد کل مرگ و میرهای ناش ی از یک بیماری(علت) خاص در یک
ا
دوره معین (معموال یک سال) تقسیم بر تعداد کل مرگهای
ناش ی از کلیه علل در همان دوره(یک سال) ضرب در .100
مرگهای جنینی
)Fetal Mortality (Death
مرگ و میر جنینی زود رس : Early Fetal Deathمرگ و میر جنین قبل از 20هفته حاملگی با وزن
500گرم یا کمتر.
مرگ و میر جنینی به هنگام : Intermediate Fetal Deathمرگ و میر جنین از 20هفتگی کامل
حاملگی تا قبل از 28هفتگی با وزن بین 501تا 1000گرم.
مرگ و میر جنینی دیر رس : Late Fetal Deathمرگ و میر جنین از 28هفتگی کامل به بعد با وزن بیش
از 1001گرم.
تولد مرده : Stillbirthدر موقع یا بعد از تولد هیچ یک از عالئم حیاتی در نوزاد وجود ندارد.
( )Intermediate & Late Fetal Deathمرگ و میر جنین بعد از 20هفته کامل حاملگی.
میزان مرگ و میر جنینی (میزان مرده زایی)
Fetal Death (Stillbirth) Rate
تعداد کل مرگ و میر جنینی به هنگام و دیر رس Intermediate
) ) & Lateدر یک دوره معین تقسیم بر تعداد کل تولدها ی زنده
+تعداد کل مرگ و میر جنینی Intermediate & Lateدر همان
دوره ضرب در .1000
تعداد متولدین مرده در یک دوره معین تقسیم بر تعداد کل تولدها ی
زنده در همان دوره ضرب در .1000
میزان مرگ و میر حول زایمان
)Perinatal Mortality Rate (P.M.R
مدت زمان بعد از 28هفته حاملگی تا هفت روز پس از تولد ،دوره Perinatalنامیده می شود.
مرده زایی +مرگهای کمتر از یک هفته در یک دوره معین تقسیم بر تعداد کل تولدها ی زنده در
همان دوره ضرب در .1000
مرگ دیررس جنین +مرگ زودرس نوزادی با وزن بیش از 1000گرم در موقع تولد در یک دوره
معین تقسیم بر تعداد کل تولدها ی زنده با وزن بیش از 1000گرم در هنگام تولد در همان
دوره ضرب در .1000
دوره نوزادی
Neonatal
period
از هنگام تولد شروع شده و 28روز بعد از
تولد خاتمه می یابد.
مرگهای نوزادی
)Neonatal Mortality (Death
مرگ نوزادی : Neonatal Mortalityمرگ و میر نوزاد متولد شده تا روز
28تولد.
مرگ دوره پس از نوزادی : Postneonatal Mortalityمرگ و میر نوزاد
متولد شده از روز 28تولد تا یک سالگی.
مرگ و میر کودکی : Infant Mortalityمرگ و میر از زمان تولد تا یک سالگی.
میزان مرگ و میر نوزادی
)Neonatal Mortality Rate (N.M.R
تعداد کل مرگ و میرهای نوزادی در یک دوره معین تقسیم بر
تعداد کل تولدهای زنده (تعداد کل نوزادان ترخیص شده
مرده یا زنده) در همان دوره ضرب در 1000یا .100
میزان مرگ و میرپس از دوره نوزادی
)Postneonatal Mortality Rate (P.N.M.R
تعداد کل مرگ و میرهای پس از دوره نوزادی در یک دوره
معین تقسیم بر تعداد کل تولدهای زنده (تعداد کل
نوزادان ترخیص شده مرده یا زنده) در همان دوره ضرب
در 1000یا .100
میزان مرگ و میر کودکان زیر یکسال
)Infant Mortality Rate (IMR
تعداد کل مرگ و میر کودکان (نوزادی و نوزادی دیر رس) زیر
یکسال در یک دوره معین تقسیم بر تعداد کل تولدهای زنده
(تعداد کل نوزادان ترخیص شده مرده یا زنده) در همان
دوره ضرب در 1000یا .100
این میزان نباید بیش از 2درصد باشد.
مرگهای مادری
Maternal Death
مرگ یک زن است در حالیکه باردار بوده یا مرگی است که تا 42روز پس از
اتمام بارداری بدون توجه به مدت و موضع بارداری از هر علتی که با بارداری
یا مراقبت بارداری در ارتباط بوده رخ داده است ،ولی نه در اثر اتفاق و
تصادف.
مرگ و میر مادری دیر رس : Late maternal deathمرگ یک زن در اثر
علل مامائی مستقیم یا غیر مستقیم که بعد از 42روز ،اما کمتر از 1سال
پس از خاتمه بارداری اتفاق می افتد.
مرگ و میر وابسته به بارداری
Pregnancy related Death
مرگ و میر مامائی مستقیم : Direct Obstetric deathsمرگهای ناش ی از عوارض و
مشکالت بارداری ،زایمان و نفاس ی در اثر مداخالت ،ترک یا حذف ،درمان غلط یا در اثر
زنجیره وقایع منتج از هر مورد مذکور
می باشد.
مرگ و میر مامائی غیرمستقیم : Indirect Obstetric deathsمرگهای ناش ی از بیماریهایی
ا
ی
ل
که قبال وجود داشته یا بیماریهایی که در طو باردار پیشرفت نموده اند می باشد.
این بیماریها منتج از عامل مامائی مستقیم نبوده ،بلکه در اثر نتایج فیزیولوژیک بارداری
شدید گردیده اند.
میزان مرگ و میر مادری
)Maternal Mortality Rate (M.M.R
تعداد کل مرگ و میرهای ناش ی از زایمان یا عوارض آن ( مرگ
و میرهای مستقیم ،نظیر مسمومیت ،عفونت و خونریزی) در
یک دوره معین تقسیم بر تعداد کل تولدهای زنده (تعداد کل
ترخیص شدگان که به دلیل بارداری بستری شده اند) در
همان دوره ضرب در 1000یا .100
این میزان نباید بیش از 25درصد باشد.
میزان (نسبت) علت مرگ و میر مادری
Cause of Maternal Mortality Rate
)(Ratio
تعداد کل مرگ و میرهای مادران از هر علت خاص در
اثر بارداری و زایمان در یک دوره معین تقسیم بر تعداد
کل مرگ و میرهای مادران در اثر بارداری و زایمان در
همان دوره ضرب در 1000یا .100
میزان مرگ بیمارستانی
بخش ی از بیماران بستری در بیمارستان که در انتهای
مدت بستری مرده اند.
بیمارانی که در بدو ورود و یا در اورژانس فوت می
کنند ،در این میزانها محاسبه نمی شوند.
میزان مرگ و میر ناخالص
Gross Death Rate
تعداد کل فوت شدگان در یک دوره معین تقسیم بر کل
ترخیص شدگان (شامل فوت شدگان) در همان دوره ضرب
در .100
این میزان در حالت استاندارد حدود 3درصد می باشد.
میزان مرگ و میر خالص
Net Death Rate
تعداد کل فوت شدگان بعد از )24(48
ساعت بستری در یک دوره معین تقسیم بر
کل ترخیص شدگان (شامل فوت شدگان)
منهای مرگهای قبل از )24(48ساعت بستری
در همان دوره ضرب در .100
این میزان نباید بیش از 5/2درصد باشد.
میزان مرگ ناش ی از بیهوش ی
Anesthesia Death Rate
تعداد مرگهای ناش ی از بیهوش ی در یک دوره معین
تقسیم بر کل تعداد بیهوش ی در همان دوره ضرب
در .100
میزان مرگ بعد از عمل جراحی
Postoperative Death Rate
تعداد مرگهای اتفاق افتاده تا ده روز بعد از جراحی در
یک دوره معین تقسیم بر تعداد کل اعمال جراحی در
همان دوره ضرب در .100
این میزان نباید بیش از 1درصد باشد.
آتوپس ی بیمارستانی
Hospital Autopsy
آتوپس ی بیمارستانی آزمایش ی است که پس از مرگ در یک بیمارستان یا
مکانی دیگر بوسیله یک آسیب شناس یا پزشک مسؤول روی بدن شخص ی
ا
که قبال بیمار بیمارستان بوده است ،انجام می گیرد.
اگر این آزمایش روی بدن بیماری که در بیمارستان بستری بوده و فوت نموده
است ،انجام شود به آن آتوپس ی بیماران بستری بیمارستان Hospital
Inpatient Autopsyگفته می شود.
کار برد های مهم آتوپس ی
تعیین علت مرگ.
تعیین میزان تغییرات ایجاد شده بوسیله بیماری یا درمان انجام شده.
آموزش پزشکان و سایر کادر مراقبت.
پژوهش در علوم بالینی.
شرایط الزم جهت آتوپس ی بیمارستانی
آتوپس ی توسط کادر متخصص پاتولوژی بیمارستان انجام گرفته باشد( .در بیمارستانهای
کوچک ممکن است توسط سایر پزشکان انجام شود).
آتوپس ی در محیط بیمارستان انجام گرفته باشد ( .در بیمارستان های کوچک ممکن است در
محل دیگری آتوپس ی انجام شود).
آتوپس ی روی بیمار بستری بیمارستان انجام گرفته باشد (.در پاره ای از موارد مانند آموزش،
ا
آتوپس ی روی بیمارانی که قبال در بیمارستان بستری بوده اند ،انجام می گیرد).
آتوپس ی های انجام شده روی جنین جزء درصد آتوپس ی بیمارستان به حساب
نمی آیند.
اصول ضروری در آتوپس ی بیمارستانی
آتوپس ی باید توسط کادر متخصص پاتولوژی بیمارستان انجام
گیرد.
ا
گزارش آتوپس ی باید حتما در پرونده بیمار نگهداری شود.
نمونه بافت به همراه گزارش آتوپس ی می بایست در آزمایشگاه
بیمارستان نگهداری شود.
میزان آتوپس ی ناخالص
Gross Autopsy Rate
تعداد کل بیماران بستری آتوپس ی شده در یک دوره معین
تقسیم بر تعداد کل بیماران بستری فوت شده در همان
دوره ضرب در .100
اگرچه آتوپس ی های انجام شده روی مرگهای جنینی جزء درصد آتوپس ی
بیمارستان به حساب نمی آیند ،ولی ممکن است جداگانه محاسبه و گزارش
شوند.
میزان آتوپس ی خالص
Net Autopsy Rate
تعداد کل بیماران بستری آتوپس ی شده در یک دوره معین
تقسیم بر تعداد کل بیماران بستری فوت شده در همان
دوره منهای فوت شدگانی که اجساد آنها برای آتوپس ی به
پزشکی قانونی واگذار شده اند ضرب در .100
( این میزان نشان دهنده نسبت مرگهای آتوپس ی شده به مرگهایی است که
بدنهایشان برای آتوپس ی در دسترس بوده اند).
این میزان در حالت استاندارد حداقل 25درصد می باشد.
میزان تعدیل شده آتوپس ی بیمارستانی
Adjusted Hospital Autopsy Rate
تعداد کل آتوپس ی های بیمارستان در یک دوره معین تقسیم بر
تعداد کل مرگهای بیماران بیمارستان که بدنهایشان برای
آتوپس ی در دسترس بوده است در همان دوره ضرب در .100
در این میزان آتوپس ی بیماران بستری(اجسادی که به پزشکی قانونی نرفته است).
،سر پایی ،مراقبت در منزل و بیماران قبلی بیمارستان منظور می شود.
سقط جنین
Abortion
به اتمام حاملگی قبل از بیست هفته بارداری سقط گفته می
شود.
سقط عمدی (قانونی ،غیرقانونی ،پزشکی)
سقط خودبخودی
Induced A.
Spontaneous A.
میزان سقط خام
Crude Abortion Rate
تعداد کل سقط انجام شده در یک
ا
دوره معین (معموال یک سال) تقسیم بر
جمعیت وسط آن سال ضرب در .1000
میزان سقط
Abortion Rate
ا
تعداد کل سقط انجام شده در یک دوره معین (معموال یک
سال) تقسیم بر تعداد کل حاملگی ها در همان دوره ضرب در
.1000
در این میزان می توان در مخرج کسر بجای تعداد حاملگی
ها از :تعداد موالید زنده ،جمعیت وسط سال زنان گروه سنی
15-44سال ،جمعیت زنان متأهل گروه سنی 15-44سال،
استفاده نمود.
میزان شیوع سقط
تعداد کل زنان متأهلی که حداقل
یکبار سقط کرده اند در یک دوره معین
ا
(معموال یک سال) تقسیم بر جمعیت زنان
متأهل گروه سنی 15-44سال ضرب در
.1000
میزان مرگ مادری به علت سقط
تعداد کل مرگ و میرهای مادران به علت
سقط در یک دوره معین تقسیم بر تعداد کل
سقط ها در همان دوره ضرب در .1000