Transcript دانلود
شاخصهای بهداشتی و روند تغییرات آن در ایران شاخصهای جمعیتی • شاخصهای باروری • شاخصهای مرگ و میر • شاخصهاي مهاجرت نسبت بچه ها به زنان child-woman ratio • • • • • • تعداد بچه های 0-4ساله به تعداد زنان 15-49ساله ( × )100 در كشورهايي كه دسترس ي به آمارهاي مربوط به مواليد وجود ندارد يا اينكه اطالعات موجود از اعتبار مورد نياز برخوردار نباشد براي تضمين سطح باروري از روش (نسبت كودك به زن)استفاده مي كنيم. اين شاخص در سال 1365در ايران برابر با 858كودك بوده است. يعني به ازاي هر 1000نفر زن در سنين باروري 858نفر كودك زير 5سال وجود داشت. میزان خام تولد(میزان خام باروری) )crude birth rate(CBR • تعداد تولد زنده در یک سال به متوسط جمعیت همان سال(× ) 1000 ميزان باروري عمومي )General Fertility Rate (GFR • • • • در فرمول قبلي افرادي كه قابليت باروري ندارند مثل كودكان،ساملندان،مردان را در محاسبه دخالت داديم(مخرج كسر)به همين دليل به آن ميزان مواليد ناخالص گفتيم. براي خالص سازي فوق بايد در مخرج كسر زنان سنين باروري را قرار دهيم يعني 15-49سال را. پس اين شاخص از تقسيم كل نوزادان زنده متولد شده در يك سال به متوسط جمعيت زنان واقع در سنين باروري به دست مي آيد(× .) 1000 ميزان باروري اختصاص ي سني (ASFR) Age Specific Fertility Rate • • • • • اگر در محاسبه شاخص باروري عمومي به جاي كل زنان سنين باروري يك گروه مثال 15-19سال را در نظر بگيريم و در صورت كسر تعداد مواليد زنده همان سن را قرار دهيم اين شاخص به دست مي آيد. به اين ترتيب براي محاسبه ميزان باروري اختصاص ي سني 15-19سالگي = تعداد مواليد زنده گروه سني 15-19ساله بر جمعيت زنان 15-19ساله به دست مي آيد. چون گروههاي سني 15-49سال 5گروه سني است پس 7گروه سني خواهيم داشت. بنابراين 7باروري اختصاص ي سني خواهيم داشت. در كشور ما سن باروري را از 10سال محاسبه مي نمايند پس در اين نوع محاسبه 8ميزان باروري اختصاص ي سني خواهيم داشت. ميزان باروري كلی )Total Fertility Rate(TFR • شمار كل فرزنداني است كه يك زن در طول دوران باروري خود از 15تا 49سالگي به دنيا مي آورد. • در واقع ميزان باروري كل برابر مجموع باروريهاي اختصاص ي سني مي باشد.چون دوران باروري يك زن از 15تا 49سالگي (در ايران 10تا)49مي باشد • پس اين دوران 35سال (در ايران 40سال)خواهد شد. • • • • • • چون هر زن در هر گروه سني 5سال توقف مي نمايد پس ميزان باروري كل برابر خواهد بود با 5برابر مجموع باروري هاي اختصاص ي سني تقسيم بر هزار چون براي يك زن محاسبه مي شود در مخرج كسر 1000قرار مي دهيم. اين شاخص در سال 1993در نوار غزه ، 9/7در اتيوپي ،5/7در آمريكا، 2در روسيه ، 7/1در ژاپن 5/1و در اسپانيا 2/1بود. در سرشماري 1365ميزان خام مواليد در ايران برابر با 7/45در هزار و ميزان باروري عمومي 3/214در هزار بوده است. TFRدر ایران از 1/5به 15/2رسیده است. ميزان تجديد نسل ناخالص )Gross Reproductive Rate (GRR • اين ميزان در يك نسل هزار نفری از زنان عبارت است از محاسبه تعداد دختراني كه هر كدام از زنان نسل مورد نظر در طول دوران باروري خود به دنيا مي آورد. • نسبت دخترزايي xميزان باروري كل=ميزان تجديد نسل ناخالص ميزان تجديد نسل خالص )Net Reproductive Rate (NRR • از ضرب احتمال بقا( نسبت باز ماندگی) در سنين مختلف باروري در احتمال دخترزايي ضربدر ميزان باروري كل به دست مي آيد. • اگر اين عدد برابر يك باشد نشان دهنده اين است كه جانشين امكان پذير بوده و هر مادري در طول باروري خود يك دختر به دنيا آورده است.اگر بزرگتر از يك باشد جانشين امكان پذير بوده و هر مادري بيش از يك دختر به دنيا آورده است.اگر كمتر از يك باشد جانشين امكان پذير نبوده و هر مادري كمتر از يك دختر به دنيا آورده است. ميزان خام مرگ و مير )Crude Death Rate (CDR • كسري است كه صورت آن از تعداد كل متوفيات يكسال معين و مخرج آن از جمعيت ميانه همان سال تشكيل يافته است.اين ميزان را در هزار ضرب مي نماييم. ميزان مرگ و مير اختصاص ي سني • نسبت تعداد درگذشتگان سن مذكور به ميانگين جمعيت همان گروه سنی. • اين شاخص در مقايسه با قبلي ارزش بيشتري دارد.معموال سنين كمتر از 5سال و باالتر از 65سال شاهد ميزانهاي باالي مرگ و مير مي باشد. ميزان مرگ و مير كودكان )Infant Mortality Rate(IMR • تعداد مرگ و مير اطفال كمتر از 1سال به تعداد مواليد زنده به دنيا آمده در همان سال ( × )1000 میزان مرگ و میر مادران )Maternal Mortality Rate(MMR • تعداد مرگ مادران ناشی از عوارض بارداری و زایمان دریک سال به تعداد تولدهای زنده همان سال(× )100000 میزان مرگ و میر نوزادان )Neonatal Mortality Rate(NMR • تعداد مرگ نوزادان( 28روز اول زندگی) در یک سال به تعداد تولدهای زنده در همان سال(× )1000 میزان میرایی حول تولد Perinatal Mortality rate • تعداد مرگ از هفته 28جنینی تا 7روز اول پس از تولد تقسیم بر ( تعداد مرگهای جنینی +تعداد تولدهای زنده)(× )1000 میزان مهاجرت به داخل(محاجر پذیري) • تعداد افراد وارد شده به منطقه طي یك سال تقسیم بر جمعیت میانه سال در 1000 میزان مهاجرت به خارج(مهاجر فرستي) • تعداد افراد خارج شده از منطقه طي یك سال تقسیم بر جمعیت میانه سال در 1000 میزان مهاجرت خالص • میزان مهاجر پذیري منهاي میزان مهاجر فرستي • اگر مثبت باشد جمعیت منطقه افزایش و اگر منفي باشد جمعیت منطقه كاهش مي یابد. ميزان وابستگي)(Dependency Ratio • • • • • ميزان وابستگي يا بار تكفل يا ميزان سرباري: عبارت است از ايجاد ارتباط ممكن بين يك فرد فعال و تعداد افراد بيكاري كه از نظر اقتصادي به فرد ياد شده متكي هستند در واقع محاسبه تعداد اشخاص غير فعالي است كه يك فرد فعال از نظر تامين مخارج زندگي بايد مسئوليت آنها را به دوش خود بكشد. افرادي كه هزينه زندگي آنان را اشخاص ديگري بايد تامين نمايند افراد سربار و يا وابسته ناميده مي شوند. مثل←زنان خانه دار،كودكان و دانش آموزان و دانشجويان جزءاين دسته هستند. ميزان وابستگي)(Dependency Ratio • ( جمعیت زیر 15سال +جمعیت 65سال و باالتر) تقسیم بر جمعیت 15-64ساله( × )100